I. POSTANOWIENIA OGÓLNE

Transkrypt

1 1 REGULAMIN ŚWIADCZENIA USŁUG BROKERSKICH PRZEZ DOM MAKLERSKI PENETRATOR SA ZA POŚREDNICTWEM INTERNETU I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 Regulamin świadczenia usług brokerskich przez Dom Maklerski PENETRATOR SA za pośrednictwem internetu, zwany dalej regulaminem, określa warunki, na jakich Dom Maklerski PENETRATOR SA w Krakowie, zwany dalej Domem Maklerskim, świadczy usługi brokerskie oraz prowadzi rachunki papierów wartościowych i rachunki pienięŝne w publicznym obrocie papierami wartościowymi za pośrednictwem internetu. 2 Dom Maklerski prowadzi działalność, o której mowa w 1, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz decyzjami Komisji Papierów Wartościowych i Giełd. 3 Przez pojęcia uŝyte w regulaminie rozumie się: 1) ustawa ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, 2) rozporządzenie - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 września 2002r. w sprawie trybu i warunków postępowania domów maklerskich i banków prowadzących działalność maklerską oraz banków prowadzących rachunki papierów wartościowych, 3) rynek rynek regulowany w rozumieniu ustawy, 4) umowa umowa o świadczenie usług brokerskich przez Dom Maklerski PENETRATOR SA za pośrednictwem internetu, 5) Klient osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, która zawarła z Domem Maklerskim umowę, 6) Giełda Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA, 7) sesja sesja giełdowa, 8) dogrywka faza sesji, podczas której odbywa się składanie dodatkowych zleceń kupna i sprzedaŝy z limitem ceny równym określonemu kursowi jednolitemu, 9) KDPW Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych w Warszawie SA, 10) IRIP Izba Rozrachunkowa Instrumentów Pochodnych, 11) NIK Numer Identyfikacyjny Klienta, indywidualny numer nadawany Klientowi przez IRIP, 12) system gwarantujący system, o którym mowa w ustawie, gwarantujący prawidłowe wykonanie zobowiązań wynikających z zawartych transakcji, który organizuje i którym zarządza KDPW, 13) jednostki organizacyjne Centrala, Oddziały i Punkty Obsługi Klientów Biura Maklerskiego Domu Maklerskiego, 14) Komitet Kwalifikacyjny komitet powołany Zarządzeniem Prezesa Zarządu Domu Maklerskiego, celem m.in. ustalania dla Klientów warunków składania zleceń kupna bez pełnego pokrycia i dopuszczania do działania na rynku praw pochodnych, 15) umowa o depozyt zabezpieczający umowa o świadczenie usług brokerskich za pośrednictwem internetu w zakresie praw pochodnych, związanych z obowiązkiem wnoszenia depozytu zabezpieczającego, 16) podpis elektroniczny dane w postaci elektronicznej, umoŝliwiające identyfikację osoby oraz gwarantujące jednoznaczność i niezmienność składanego przez tą osobę oświadczenia, dyspozycji lub wniosku, 17) certyfikat narzędzie lub oprogramowanie umoŝliwiające jednoznaczną identyfikację osoby, 18) osoba zagraniczna nierezydent w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe, 19) zlecenie Klienta umowa, zgodnie z którą Dom Maklerski zobowiązuje się wobec dającego zlecenie do nabycia lub zbycia papierów wartościowych w imieniu własnym, lecz na rachunek dającego zlecenie, 20) zlecenie brokerskie zlecenie lub oferta, a takŝe odpowiedź na ofertę, wystawiane przez Dom Maklerski na podstawie zlecenia Klienta i przekazywane na rynek w celu realizacji tego zlecenia, zgodnie z zasadami obrotu na tym rynku, 21) zlecenie maklerskie oferta kupna lub sprzedaŝy papierów wartościowych notowanych na Giełdzie sporządzona przez członka Giełdy w formie określonej przez Zarząd Giełdy, 22) zlecenie DDM zlecenie do dyspozycji upowaŝnionego pracownika Domu Maklerskiego, na podstawie którego upowaŝniony pracownik Domu Maklerskiego moŝe wystawić więcej niŝ jedno zlecenie brokerskie,

2 23) klasa ryzyka Klienta klasa ryzyka przyznawana przez Dom Maklerski Klientowi w celu określenia warunków, na jakich Klient moŝe składać zlecenia kupna bez pełnego pokrycia wartości zlecenia wraz z przewidywaną prowizją, 24) limit maksymalny naleŝności ustalony dla danego Klienta w umowie limit maksymalnej wysokości naleŝności Domu Maklerskiego, 25) proces rozliczenia sesji dokonywane, za pomocą systemu komputerowego Domu Maklerskiego rozliczenie na rachunkach i w rejestrach Klientów transakcji dokonanych na danym rynku, 26) papiery wartościowe papiery wartościowe dopuszczone do publicznego obrotu, 27) prawo do otrzymania papieru wartościowego prawo umoŝliwiające zobowiązanie się do zbycia papieru wartościowego w przypadku, o którym mowa w art. 7 ust. 6 ustawy, 28) papiery nie opłacone papiery wartościowe lub prawa do otrzymania papierów wartościowych, nabyte przez Klienta w transakcji kupna, dokonanej przy braku posiadania przez Klienta w chwili wystawiania przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego kupna pełnego pokrycia wartości zlecenia wraz z przewidywaną prowizją, do czasu pełnej zapłaty wartości zlecenia i prowizji, 29) naleŝności Klienta środki pienięŝne naleŝne Klientowi z tytułu zawartych, a nierozliczonych w KDPW, transakcji sprzedaŝy, 30) naleŝności Domu Maklerskiego środki pienięŝne naleŝne Domowi Maklerskiemu od Klienta, z tytułu zawarcia przez Klienta transakcji kupna, przy braku posiadania przez Klienta w chwili wystawiania przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego kupna, pełnego pokrycia wartości zlecenia wraz z przewidywaną prowizją, 31) waga papieru wartościowego ustalony przez Dom Maklerski współczynnik, będący miarą ryzyka papieru wartościowego, o wartości od zera do jeden, przez który mnoŝony jest kurs papieru wartościowego z ostatniego notowania na danym rynku i w danym systemie notowań, a w przypadku braku takiego kursu - cena określana przez Dom Maklerski, w celu ustalenia jego wartości przy dokonywaniu przez Dom Maklerski wyceny zabezpieczeń, 32) niepotwierdzony przelew bankowy dokument, wskazujący na wykonanie przez Klienta operacji lub złoŝenie dyspozycji przelewu środków pienięŝnych na rachunek bankowy Domu Maklerskiego, niepotwierdzonej przez bank wyciągiem z rachunku bankowego Domu Maklerskiego, 33) prawa pochodne prawa majątkowe będące papierami wartościowymi, których cena zaleŝy bezpośrednio lub pośrednio od ceny papierów wartościowych, o których mowa w ustawie, 34) obrót prawami pochodnymi prowadzony przez Giełdę obrót prawami pochodnymi, 35) otwarcie pozycji nabycie albo wystawienie prawa pochodnego na rynku praw pochodnych, które powoduje zajęcie nowej pozycji, 36) zamknięcie pozycji otwarcie w tym samym portfelu Klienta pozycji przeciwstawnej do pozycji uprzednio zajmowanej; zamknięcia pozycji nie powoduje zajęcie pozycji przeciwstawnej w innym portfelu Klienta, 37) limit otwartych pozycji (LOP) maksymalna liczba pozycji, które mogą być otwarte przez Klienta we wszystkich posiadanych przez niego portfelach w Domu Maklerskim, z tym, Ŝe pozycja skorelowana jest liczona jako jedna pozycja, 38) Indywidualny Współczynnik Ryzyka Klienta (IWRK) ustalony przez Dom Maklerski współczynnik będący miarą ryzyka jakie ponosi Dom Maklerski z tytułu obsługi Klienta na rynku praw pochodnych, 39) depozyt zabezpieczający środki pienięŝne lub papiery wartościowe akceptowane przez Dom Maklerski, utrzymywane w celu zabezpieczenia otwartych pozycji Klienta; środki pienięŝne stanowiące depozyt zabezpieczający są ewidencjonowane odrębnie na rachunku pienięŝnym Klienta, a papiery wartościowe stanowiące depozyt zabezpieczający zapisywane są na wyodrębnionym koncie rachunku papierów wartościowych Klienta; wartość depozytu zabezpieczającego wyliczana jest zgodnie z zasadami wyliczania depozytów zabezpieczających określonymi przez KDPW, 40) wstępny depozyt zabezpieczający wartość depozytu zabezpieczającego, jaką zobowiązany jest wnieść Klient składając zlecenie nabycia lub wystawienia prawa pochodnego; wartość wstępnego depozytu zabezpieczającego dla danego Klienta jest zaleŝna od wysokości wstępnego depozytu zabezpieczającego dla inwestora określonego przez IRIP i podawanego na bieŝąco przez Dom Maklerski do wiadomości Klientów, aktualnej ceny rozliczeniowej prawa pochodnego, składu portfela Klienta oraz IWRK, 41) depozyt utrzymania minimalna wartość depozytu zabezpieczającego jaką musi posiadać Klient w celu zabezpieczenia otwartych pozycji w danym portfelu Klienta; wartość depozytu utrzymania jest zaleŝna od wysokości właściwego depozytu zabezpieczającego określonego przez IRIP i podawanego na bieŝąco przez Dom Maklerski do wiadomości Klientów, aktualnej ceny rozliczeniowej prawa pochodnego, składu portfela Klienta oraz IWRK, 42) codzienne rozrachunki rynkowe prowadzony przez IRIP codzienny proces polegający na określaniu zmian wartości praw pochodnych, przelewaniu wynikających ze zmiany wartości prawa pochodnego kwot z kont tych Klientów, dla których zmiana kursu w danym dniu była niekorzystna na konta tych Klientów, dla których zmiana kursu w danym dniu była korzystna; środki słuŝące do tych rozrachunków pochodzą z 2

3 3 depozytów zabezpieczających; w wyniku tych rozrachunków następuje codzienna aktualizacja depozytów zabezpieczających, 43) Tabela prowizji i opłat - Tabela prowizji i opłat brokerskich za świadczenie usług brokerskich, 44) wyciąg z rachunku Klienta wydruk bieŝącego stanu rachunków i rejestrów Klienta oraz zestawienie operacji, w tym potwierdzenie zawartych transakcji na rachunkach Klienta za dany okres, 45) upowaŝniony pracownik Domu Maklerskiego pracownik Biura Maklerskiego Domu Maklerskiego upowaŝniony przez Dom Maklerski do działania w jego imieniu, 46) podanie do wiadomości Klientów zamieszczenie na stronach internetowych Domu Maklerskiego, a takŝe wywieszenie na tablicach ogłoszeń w jednostkach organizacyjnych Domu Maklerskiego, w miejscach ogólnie dostępnych, 47) dzień roboczy dzień roboczy w Domu Maklerskim Dom Maklerski świadczy usługi brokerskie za pośrednictwem internetu na rzecz osób fizycznych posiadających pełną zdolność do czynności prawnych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej. 2. Dom Maklerski moŝe określić warunki świadczenia usług brokerskich za pośrednictwem internetu na rzecz osób posiadających ograniczoną zdolność do czynności prawnych i podać je do wiadomości Klientów Dyspozycje, wnioski i oświadczenia Klienta kierowane do Domu Maklerskiego mogą być składane wyłącznie w takim trybie i w takiej formie, jaką dla danej dyspozycji, wniosku lub oświadczenia przewiduje regulamin lub umowa. 2. Z zastrzeŝeniem postanowień 8 ust. 1 wszelkie oświadczenia, dyspozycje i wnioski Klientów składane za pośrednictwem internetu dla swej waŝności i skuteczności wymagają złoŝenia ich na odpowiednich formularzach udostępnianych w internecie przez Dom Maklerski oraz opatrzenia ich podpisem elektronicznym. II. UMOWA O ŚWIADCZENIE USŁUG BROKERSKICH 6 1. Warunkiem świadczenia dla Klienta usług brokerskich przez Dom Maklerski jest podpisanie umowy z Klientem. 2. Regulamin stanowi integralną część umowy. 3. Na podstawie umowy Dom Maklerski otwiera i prowadzi dla Klienta rachunek papierów wartościowych oraz rachunek pienięŝny. 4. Dom Maklerski zastrzega sobie prawo wprowadzenia czasowego wstrzymania zawierania umów i otwierania rachunków papierów wartościowych i rachunków pienięŝnych, co podaje do wiadomości Klientów Warunkiem świadczenia dla Klienta przez Dom Maklerski usług brokerskich w zakresie praw pochodnych, związanych z obowiązkiem wnoszenia depozytu zabezpieczającego, jest dodatkowo podpisanie umowy o depozyt zabezpieczający. 2. Po podpisaniu umowy o depozyt zabezpieczający, Dom Maklerski w ramach rachunku papierów wartościowych i rachunku pienięŝnego, o których mowa w 6 ust. 3, otwiera i prowadzi dla Klienta wynikające z tej umowy konta praw pochodnych oraz konta depozytu zabezpieczającego. 3. Szczegółowe zasady dopuszczania i działania Klientów na rynku praw pochodnych określone zostały w rozdziale XV W celu zawarcia umowy Klient zobowiązany jest przesłać do Domu Maklerskiego za pośrednictwem internetu wniosek o zawarcie umowy. Wniosek o otwarcie rachunku moŝe być złoŝony równieŝ w formie pisemnej, faksem w formie listu elektronicznego przy czym nie jest niezbędne posługiwanie się formularzem udostępnionym przez Dom Maklerski. 2. Umowa zawierana jest w formie pisemnej, pod rygorem niewaŝności. 3. JeŜeli zawarcie umowy nie następuje w jednostce organizacyjnej, Dom Maklerski wymaga notarialnego poświadczenia podpisu Klienta na egzemplarzu umowy, który zatrzyma Dom Maklerski, jak równieŝ na dokumencie pełnomocnictwa Klienta dla Domu Maklerskiego.

4 4 4. Dom Maklerski dopuszcza moŝliwość przesłania przez Klienta, będącego jednocześnie osobą fizyczną i rezydentem, egzemplarzy umowy oraz pełnomocnictwa dla Domu Maklerskiego podpisanych przez Klienta, bez wymogu notarialnego poświadczenia podpisu Klienta, jednakŝe w tym trybie nie jest moŝliwe zawarcie umowy, na podstawie której ma być prowadzony wspólny rachunek papierów wartościowych i rachunek pienięŝny dla współmałŝonków, jak równieŝ umowy lub aneksu do umowy dopuszczających moŝliwość składania przez Klienta zleceń kupna papierów wartościowych przy braku posiadania w chwili wystawiania przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego pełnego pokrycia wartości zlecenia wraz z przewidywaną prowizją. 5. JeŜeli umowa nie jest zawierana w jednostce organizacyjnej Klient będący osobą fizyczną i rezydentem zobowiązany jest dołączyć do przesyłanych egzemplarzy umowy czytelną kserokopię stron dowodu osobistego lub paszportu zawierających zdjęcie Klienta oraz jego dane osobowe (imię i nazwisko, serię i numer dokumentu, a takŝe o ile zostały zamieszczone w dokumencie - adres zameldowania, PESEL), zaś Klient nie będący osobą fizyczną dokumenty, o których mowa w 11 i Dom Maklerski podpisuje przesłane przez Klienta egzemplarze umowy, o ile są one zgodne ze wzorem, prawidłowo wypełnione i podpisane, a nadto wraz z egzemplarzami umowy Klient przesłał odpowiednie dokumenty, o których mowa w ust. 5. Ze strony Domu Maklerskiego umowę podpisuje Zarząd lub pełnomocnicy ustanowieni przez Zarząd. 7. W przypadku przesyłania egzemplarzy umowy do Domu Maklerskiego zawarcie umowy następuje z datą podpisania jej przez Dom Maklerski. 8. Jeden egzemplarz podpisanej przez Dom Maklerski umowy Dom Maklerski odsyła Klientowi na wskazany przez niego w umowie adres do korespondencji - za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. 9. O odmowie podpisania umowy z powodu nie spełnienia wymogów określonych w regulaminie Dom Maklerski informuje Klienta na piśmie. 9 Przy zawieraniu umowy w jednostce organizacyjnej osoba fizyczna zobowiązana jest okazać dokument stwierdzający jej toŝsamość. Dokumentem tym moŝe być dowód osobisty lub paszport Osoba fizyczna jest zobowiązana do podania numeru PESEL oraz NIP oraz adresu miejsca zameldowania, a w przypadku jego braku adresu miejsca zamieszkania. 2. Dom Maklerski zastrzega sobie prawo Ŝądania dodatkowych dokumentów w związku z podpisaniem umowy lub prowadzeniem rachunku papierów wartościowych i rachunku pienięŝnego Osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zawierając umowę zobowiązane są przedłoŝyć: 1) dokument stwierdzający uzyskanie osobowości prawnej (wypis z odpowiedniego rejestru, wydany nie wcześniej niŝ 1 miesiąc przed datą zawarcia umowy) lub aktualne zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, uzyskanie koncesji albo inny dokument stwierdzający, Ŝe podmiot gospodarczy utworzony został zgodnie z przepisami prawa, 2) dokument potwierdzający nadanie numeru NIP, 3) zaświadczenie o nadaniu numeru statystycznego (REGON), 4) dokument wskazujący osoby upowaŝnione do dysponowania rachunkiem papierów wartościowych, rachunkiem pienięŝnym i rejestrami oraz do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych (wypis z odpowiedniego rejestru wydany nie wcześniej niŝ 1 miesiąc przed datą zawarcia umowy, statut, akt załoŝycielski), 5) kartę wzorów podpisów osób, o których mowa w pkt 4 i odcisk stempla firmowego, 6) inne dokumenty, jeśli taki obowiązek wynika z odrębnych przepisów. 2. Organizacje polityczne, zawodowe, fundacje i stowarzyszenia zawierając umowy przedkładają dokumenty stwierdzające, Ŝe zostały utworzone zgodnie z przepisami prawa oraz wskazują osoby upowaŝnione do dysponowania rachunkiem papierów wartościowych, rachunkiem pienięŝnym i rejestrami oraz składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych. 3. PrzedłoŜone dokumenty mogą być składane w oryginałach, odpisach lub w formie kserokopii; odpisy i kserokopie nie poświadczone notarialnie podlegają sprawdzeniu przez Dom Maklerski, co do ich zgodności z oryginałem i muszą być poświadczone przez upowaŝnionego pracownika Domu Maklerskiego. 4. Dom Maklerski zastrzega sobie prawo Ŝądania dodatkowych dokumentów w związku z podpisaniem umowy lub prowadzeniem rachunku papierów wartościowych i rachunku pienięŝnego. 12

5 5 1. W przypadku zawierania umowy z osobą zagraniczną posiadającą osobowość prawną do umowy powinny być dołączone następujące dokumenty: 1) wypis z odpowiedniego rejestru firm, właściwego dla siedziby osoby zagranicznej lub inny dokument urzędowy zawierający podstawowe dane o osobie zagranicznej oraz informacje o jej statusie, 2) nominacje i pełnomocnictwa osób uprawnionych do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych (o ile dane te nie wynikają z rejestru lub innego dokumentu urzędowego) oraz pełnomocnictwa osób do dysponowania rachunkiem papierów wartościowych, rachunkiem pienięŝnym i rejestrami (jeŝeli zostały udzielone poza formularzem karty wzorów podpisów), 3) zezwolenie właściwego organu na utworzenie oddziału (przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), o ile taki oddział (przedstawicielstwo) jest prowadzone, a wymóg zezwolenia jest określony w odpowiednich przepisach prawa, 4) inne dokumenty, jeŝeli obowiązek ten wynika z innych przepisów. 2. Niezbędne dokumenty (oryginały, ich odpisy i kserokopie) wystawione za granicą, powinny być uwierzytelnione przez polską placówkę dyplomatyczną, konsularną (inną równorzędną) lub notariusza i przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego. Tłumaczenie dokumentów sporządzone za granicą powinno być takŝe uwierzytelnione. 3. Dom Maklerski zastrzega sobie prawo Ŝądania dodatkowych dokumentów w związku z podpisaniem umowy lub prowadzeniem rachunku papierów wartościowych i rachunku pienięŝnego Na Ŝądanie współmałŝonków złoŝone za pośrednictwem internetu Dom Maklerski moŝe zawrzeć ze współmałŝonkami jedną umowę i na jej podstawie prowadzić dla współmałŝonków wspólny rachunek papierów wartościowych i rachunek pienięŝny. 2. MałŜonkowie występujący z wnioskiem o zawarcie umowy oraz otwarcie rachunku wspólnego, składają pisemne oświadczenie o pozostawaniu we wspólnocie ustawowej małŝeńskiej oraz o wzajemnym upowaŝnieniu do samodzielnego składania zleceń, dysponowania rachunkiem papierów wartościowych, rachunkiem pienięŝnym i rejestrami w pełnym zakresie. 3. JeŜeli zawarcie umowy nie następuje w jednostce organizacyjnej, zarówno umowa wraz z pełnomocnictwem Klienta dla Domu Maklerskiego, jak i oświadczenie, o którym mowa w ust. 2, wymagają notarialnego poświadczenia podpisu Klienta, to jest w tym przypadku - obojga małŝonków Klient zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić Dom Maklerski o wszelkich zmianach danych Klienta zawartych w umowie, a takŝe danych określonych w 11 ust. 1, 2 i 4, 12 ust. 1 i 3 oraz w 13 ust. 2 a nadto przesłać kopie dokumentów potwierdzających zaszłe zmiany. 2. W przypadku zmiany statusu prawnego Klienta, konieczne jest rozwiązanie umowy i tym samym likwidacja dotychczasowego rachunku papierów wartościowych i rachunku pienięŝnego oraz zawarcia nowej umowy i tym samym otwarcie nowego rachunku papierów wartościowych i rachunku pienięŝnego Klient moŝe otworzyć drugi rachunek papierów wartościowych i rachunek pienięŝny, po podpisaniu odrębnej umowy. 2. Na pisemny wniosek Klienta, w przypadkach szczególnie uzasadnionych, Członek Zarządu Domu Maklerskiego moŝe podjąć, w ciągu jednego miesiąca od dnia złoŝenia wniosku, decyzję zezwalającą na otwarcie kolejnych rachunków papierów wartościowych i rachunków pienięŝnych dla Klienta. 3. Dom Maklerski moŝe odmówić zawarcia umowy z osobą, której wcześniej wypowiedział lub z którą wcześniej rozwiązał umowę lub umowę o świadczenie usług brokerskich albo w przypadku zaistnienia innych szczególnych okoliczności, bez podania przyczyny Z zastrzeŝeniem ust. 6, po zawarciu umowy kaŝdy Klient otrzymuje oprogramowanie i indywidualny certyfikat, umoŝliwiające składanie podpisu elektronicznego. Sposób przekazania oprogramowania i certyfikatu, szczegółowe warunki posługiwania się nimi oraz sposób ich przechowywania określa umowa. 2. Z zastrzeŝeniem ust. 6, odrębne indywidualne certyfikaty oraz oprogramowanie otrzymują równieŝ pełnomocnicy, o ile jest to niezbędne dla wykonywania zakresu pełnomocnictwa. 3. Dla potrzeb świadczenia usług brokerskich za pośrednictwem internetu przyjmuje się jako podstawową zasadę, iŝ kaŝda dyspozycja, oświadczenie lub wniosek Klienta opatrzone podpisem elektronicznym złoŝonym przy uŝyciu oprogramowania wraz z certyfikatem wywołuje takie skutki prawne jak forma pisemna. Podstawą rozstrzygania wszelkich sporów dotyczących treści dyspozycji, oświadczenia, wniosku oraz toŝsamości osoby je składającej będzie weryfikacja podpisu elektronicznego.

6 6 4. Dokonanie przez Klienta pierwszej czynności przy uŝyciu certyfikatu potwierdzonej przez Dom Maklerski jest równoznaczne z przyznaniem przez Klienta, iŝ otrzymany certyfikat jest w pełni sprawny i nie wnosi zastrzeŝeń co do jego działania, a ponadto, Ŝe przyjmuje i akceptuje zasadę, o której mowa w ust Postanowienia ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio do pełnomocników. 6. NiezaleŜnie od ilości posiadanych w Domu Maklerskim rachunków / udzielonych danej osobie pełnomocnictw, jedna osoba otrzymuje jeden certyfikat. 17 Klient akceptuje fakt, Ŝe we wszystkich wzajemnych sprawach spornych dowodami są takŝe: 1) umowa wraz z aneksami, 2) ewentualnie inne umowy podpisane przez Klienta z Domem Maklerskim, 3) zapisy systemu komputerowego Domu Maklerskiego, w tym zapisy dyspozycji Klienta, oraz wydruki zapisów systemu komputerowego, 4) nagrania rozmów telefonicznych, przeprowadzonych z Klientem dokonane przez Dom Maklerski, utrwalane na magnetycznych, optycznych lub innych nośnikach informacji, 5) zlecenia Klienta wystawione na podstawie dyspozycji złoŝonej za pośrednictwem internetu lub dyspozycji telefonicznej Klienta. III. PEŁNOMOCNICTWA Dom Maklerski określa zakresy pełnomocnictw, jakie mogą być udzielane przez Klienta. Dom Maklerski nie przyjmuje i nie umoŝliwia realizacji pełnomocnictwa, którego zakres nie jest zgodny z zakresami ustalonymi przez Dom Maklerski. 2. Klient moŝe ustanowić pełnomocnika (pełnomocników), przy czym z pełnomocnictwa powinien jasno wynikać jego zakres i czas trwania, jak i osoba pełnomocnika powinna być jednoznacznie identyfikowalna, zgodnie z postanowieniami Pełnomocnictwo do zawarcia umowy powinno obligatoryjnie zawierać umocowanie dla pełnomocnika do udzielenia dalszego pełnomocnictwa Domowi Maklerskiemu w zakresie wynikającym z umowy. Brak umocowania skutkuje niemoŝnością zawarcia umowy Pełnomocnictwo, w szczególności do dysponowania rachunkami oraz rejestrami, jak równieŝ do składania zleceń, pod rygorem niewaŝności powinno być udzielone przez Klienta: 1) bezpośrednio, poprzez złoŝenie pisemnego oświadczenia woli w obecności upowaŝnionego pracownika Domu Maklerskiego, lub 2) pośrednio (korespondencyjnie lub dostarczone przez osobę trzecią) - wówczas powinno ono być udzielone w formie pisemnej z podpisem Klienta notarialnie poświadczonym lub w formie aktu notarialnego. 2. Pełnomocnik moŝe wykonywać czynności określone w pełnomocnictwie po dostarczeniu swojego wzoru podpisu, a takŝe po złoŝeniu pisemnego oświadczenia o wyraŝeniu zgody na przetwarzanie przez Dom Maklerski danych osobowych pełnomocnika w zakresie niezbędnym do wykonywania udzielonego pełnomocnictwa. Dom Maklerski uznaje jako wzór podpisu pełnomocnika podpis pełnomocnika złoŝony na oświadczeniu, o ile pełnomocnik nie dostarczył wzoru podpisu odrębnie. 3. Dom Maklerski przekazuje pełnomocnikowi oprogramowanie i indywidualny certyfikat w sposób uzgodniony z pełnomocnikiem Pełnomocnictwo moŝe być w kaŝdym czasie zmienione, przy czym zmiana pełnomocnictwa, pod rygorem niewaŝności, winna zostać dokonana z zachowaniem jednej z form, o których mowa w 19 ust. 1. Zmiana pełnomocnictwa staje się skuteczna z chwilą jej dokonania bezpośrednio w Domu Maklerskim, a w przypadku zmiany pełnomocnictwa w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym lub w formie aktu notarialnego najpóźniej następnego dnia roboczego po dniu wpływu dokumentu pełnomocnictwa do Domu Maklerskiego. 2. Pełnomocnictwo moŝe być w kaŝdym czasie odwołane. Odwołanie pełnomocnictwa moŝe być dokonane z zachowaniem jednej z form, o których mowa w 19 ust. 1, jak równieŝ za pośrednictwem internetu lub telefonicznie. Odwołanie pełnomocnictwa staje się skuteczne z chwilą jego dokonania bezpośrednio w Domu Maklerskim, a w przypadku odwołania pełnomocnictwa w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym lub w formie aktu notarialnego, najpóźniej następnego dnia roboczego po dniu wpływu

7 7 dokumentu odwołania pełnomocnictwa do Domu Maklerskiego; w przypadku odwołania za pośrednictwem internetu lub telefonicznie, z chwilą potwierdzenia przez Dom Maklerski dyspozycji odwołania Pełnomocnictwo udzielane osobie fizycznej dla swej skuteczności powinno zawierać imię i nazwisko pełnomocnika, jego adres miejsca zameldowania, a w przypadku jego braku - adres miejsca zamieszkania, numer PESEL, serię i numer dokumentu stwierdzającego jego toŝsamość, określenie rodzaju i zakresu pełnomocnictwa. 2. Pełnomocnictwo udzielane osobie prawnej dla swej skuteczności powinno zawierać nazwę (firmę) osoby prawnej, siedzibę i adres, REGON, nazwę i numer rejestru, do którego została wpisana osoba prawna, określenie rodzaju i zakresu pełnomocnictwa. Do pełnomocnictwa winien być dołączony wypis z odpowiedniego rejestru, wydany nie wcześniej niŝ 1 miesiąc przed datą udzielenia pełnomocnictwa. Ponadto pełnomocnictwo dla swej skuteczności powinno zawierać dane osób fizycznych mających działać w imieniu osoby prawnej w zakresie wskazanym w ust. 1. W tym przypadku stosuje się odpowiednio zapis 19 ust Zmiany danych osobowych pełnomocnika będącego osobą fizyczną w zakresie imienia i nazwiska pełnomocnika, jego adresu miejsca zameldowania, numeru PESEL, serii i numeru dokumentu stwierdzającego jego toŝsamość moŝe dokonywać wyłącznie pełnomocnik, składając dyspozycję za pośrednictwem internetu, pisemnie lub bezpośrednio w jednostce organizacyjnej, po przedstawieniu dokumentów potwierdzających zmianę tych danych. Zmiana tych danych nie stanowi zmiany pełnomocnictwa. 4. Do zmiany danych pełnomocnika będącego osobą prawną, jak i danych osób fizycznych działających w imieniu osoby prawnej, stosuje się odpowiednio postanowienia ust. 3. IV. RACHUNEK PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH 22 Na rachunku papierów wartościowych odrębnie rejestrowane są papiery wartościowe słuŝące jako zabezpieczenie wykonania: 1) zobowiązań wynikających z poŝyczek papierów wartościowych udzielonych na podstawie odrębnych przepisów, 2) zobowiązań wynikających z poŝyczek i kredytów zaciągniętych na nabycie papierów wartościowych, 3) zobowiązań wynikających z praw pochodnych, 4) innych zobowiązań określonych w przepisach rozporządzenia Na Ŝądanie Klienta, złoŝone za pośrednictwem internetu lub osobiście w jednostce organizacyjnej, Dom Maklerski wystawia, oddzielnie dla kaŝdego rodzaju papierów wartościowych, imienne świadectwo depozytowe, zwane dalej świadectwem. Dom Maklerski wydaje świadectwo Klientowi lub przesyła je Klientowi listem poleconym na adres do korespondencji Klienta. 2. Świadectwo potwierdza legitymację do realizacji wszelkich uprawnień wynikających z papierów wartościowych wskazanych w jego treści, które nie mogą być realizowane wyłącznie na podstawie zapisów na rachunku papierów wartościowych. 3. Dom Maklerski wystawiając świadectwo dokonuje blokady papierów wartościowych w liczbie określonej w świadectwie, na okres wskazany w świadectwie. 4. W przypadku utraty świadectwa, na Ŝądanie posiadacza rachunku papierów wartościowych złoŝone w sposób, o którym mowa w ust. 1, Dom Maklerski wystawia duplikat świadectwa i wydaje Klientowi lub przesyła Klientowi listem poleconym na adres do korespondencji Klienta. 24 Zapisanie papierów wartościowych, nabytych w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej, w drodze transakcji lub innych zdarzeń prawnych na rachunku papierów wartościowych Klienta, następuje w terminach określonych przepisami prawa Klient moŝe przenieść papiery wartościowe pomiędzy swoimi rachunkami w Domu Maklerskim, z rachunku w Domu Maklerskim na rachunek w innym domu maklerskim lub banku prowadzącym rachunki papierów wartościowych lub z rachunku w innym domu maklerskim lub banku prowadzącym rachunki papierów wartościowych na rachunek w Domu Maklerskim, z zastrzeŝeniem ust. 2.

8 8 2. W przypadku, gdy przeniesienie papierów wartościowych ma nastąpić na rachunek osoby trzeciej, Klient składając polecenie przeniesienia papierów wartościowych zobowiązany jest dostarczyć dokument będący podstawą przeniesienia praw własności. 3. Dokument, o którym mowa w ust. 2, wymaga formy aktu notarialnego lub notarialnie potwierdzonego podpisu zbywcy. Dokument moŝe być równieŝ sporządzony w obecności upowaŝnionego pracownika Domu Maklerskiego. 4. W przypadku umowy darowizny wymagane jest zachowanie formy aktu notarialnego dla oświadczenia darczyńcy lub teŝ podpisanie umowy w obecności upowaŝnionego pracownika Domu Maklerskiego. 5. Przeniesienie papierów wartościowych następuje w terminach określonych przepisami prawa. 6. Polecenie przeniesienia papierów wartościowych moŝe być złoŝone za pośrednictwem internetu lub osobiście w jednostce organizacyjnej. 7. Dom Maklerski moŝe odmówić podjęcia czynności związanych z przeniesieniem papierów wartościowych w przypadku powzięcia na podstawie dokumentów, na mocy których ma nastąpić przeniesienie papierów wartościowych, uzasadnionych wątpliwości wskazujących, Ŝe przeniesienie papierów wartościowych ma na celu obejście przepisów prawa, natomiast Dom Maklerski odmawia podjęcia takich czynności, gdy z dokumentów wynika w sposób oczywisty, Ŝe przeniesienie papierów wartościowych jest sprzeczne z przepisami prawa. 26 Klient moŝe złoŝyć w sposób, o którym mowa w 25 ust. 6, dyspozycję konwersji z papierów wartościowych na okaziciela na papiery wartościowe imienne i odwrotnie, przy czym Dom Maklerski realizuje dyspozycję w terminach określonych przez KDPW. 27 Następujące zdarzenia powodują ograniczenia w swobodnym dysponowaniu papierami wartościowymi zapisanymi na rachunku papierów wartościowych: 1) wystawienie zlecenia brokerskiego sprzedaŝy, 2) wystawienie świadectwa depozytowego, 3) ustanowienie zastawu, 4) blokada papierów wartościowych w związku z zabezpieczeniem wierzytelności, do której spełnienia Klient jest zobowiązany, 5) blokada aktywów Klienta, o której mowa w rozdziale XIV regulaminu, 6) blokada z tytułu zabezpieczenia słuŝącego do realizacji zobowiązań wynikających z praw pochodnych, 7) zajęcie papierów wartościowych w postępowaniu egzekucyjnym, 8) inne czynności prawne uniemoŝliwiające swobodne dysponowanie papierami wartościowymi. V. REJESTR OPERACYJNY I REJESTR SESJI Dom Maklerski, dla Klienta posiadającego rachunek papierów wartościowych, otwiera rejestr operacyjny. 2. W rejestrze operacyjnym zapisywane są papiery wartościowe i prawa do otrzymania papierów wartościowych, które mogą być przedmiotem zlecenia sprzedaŝy. 3. Dom Maklerski dokonuje zapisów w rejestrze operacyjnym przed rozliczeniem transakcji w KDPW, na podstawie dowodów ewidencyjnych otrzymanych i wystawionych zgodnie z przepisami rozporządzenia, jeŝeli rozliczenie transakcji kupna jest objęte systemem gwarantującym. 4. Dla kaŝdego Klienta, który złoŝył zlecenie, Dom Maklerski moŝe otworzyć rejestr sesji. 5. Rejestr sesji otwierany jest przed rozpoczęciem sesji lub w trakcie jej trwania. Rejestr sesji zamykany jest z chwilą zakończenia sesji. 6. Dom Maklerski dokonuje zapisów w rejestrze sesji na podstawie potwierdzenia realizacji zlecenia, otrzymanego w czasie sesji z danego rynku. 7. Rejestr sesji prowadzony jest wyłącznie w celu sprawdzania pokrycia zleceń składanych w czasie sesji oraz sprawdzania, czy Klient nie przekroczył limitu maksymalnego naleŝności określonego w umowie. VI. RACHUNEK PIENIĘśNY 29 Z zastrzeŝeniem postanowień 29a, rachunek pienięŝny prowadzony jest w złotych i słuŝy do ewidencjonowania środków pienięŝnych wykorzystywanych w publicznym obrocie papierami wartościowymi za pośrednictwem Domu Maklerskiego.

9 9 29a 1. Dom Maklerski moŝe zaewidencjonować na rachunku pienięŝnym Klienta środki nominowane w walutach obcych, pochodzące z realizacji praw z papierów wartościowych (wypłata dywidendy, odsetek). Do środków zaewidencjonowanych w walutach obcych nie stosuje się zapisów 30, 32, 33 ust. 1 3, 34 ust.2,3 i 4 oraz Środki pienięŝne w walutach obcych są ewidencjonowane na wydzielonym koncie rachunku pienięŝnego Klienta, odrębnie od środków pienięŝnych w złotych. 3. Środki pienięŝne w walutach obcych nie są wliczane do aktywów Klienta i nie mogą stanowić pokrycia zleceń kupna ani jakiegokolwiek zabezpieczenia. 4. Dom Maklerski wykonuje następujące dyspozycje Klienta dotyczące jego środków pienięŝnych w walutach obcych: a. przeksięgowania środków na konto operacyjne rachunku pienięŝnego Klienta z jednoczesnym przeliczeniem na złote, b. przelewu na rachunek bankowy Klienta prowadzony w walutach obcych, c. przelewu na rachunek bankowy Klienta prowadzony w złotych. 5. Dom Maklerski jest uprawniony do potrącania z równoczesnym przeliczeniem na złote, ze środków pienięŝnych w walutach obcych kwot przysługujących mu wobec Klienta roszczeń, związanych z wykonywaniem na rzecz Klienta usług objętych Regulaminem. 6. Dom Maklerski określi sposób przeliczania walut obcych na złote w przypadkach, o których mowa w ust.4 pkt a oraz w ust. 5, a takŝe szczegółowe zasady przyjmowania i realizowania dyspozycji, o których mowa w ust Na rachunku pienięŝnym odrębnie rejestrowane są środki pienięŝne słuŝące jako zabezpieczenie wykonania: 1) zobowiązań wynikających z poŝyczek papierów wartościowych udzielonych na podstawie odrębnych przepisów, 2) zobowiązań wynikających z kredytów i poŝyczek środków pienięŝnych zaciągniętych na nabycie papierów wartościowych, 3) zobowiązań wynikających z praw pochodnych, 4) innych zobowiązań określonych w przepisach rozporządzenia. 31 W ramach rachunku pienięŝnego Dom Maklerski prowadzi dla Klienta w szczególności następujące konta: 1) rejestr naleŝności - na którym zapisywany jest bieŝący stan naleŝności Klienta i naleŝności Domu Maklerskiego, 2) konto operacyjne - na którym księgowane są nie zablokowane środki pienięŝne Klienta, którymi Klient moŝe swobodnie dysponować, 3) konta depozytu zabezpieczającego - odrębne dla kaŝdego portfela Klienta, na których księgowane są środki stanowiące depozyt zabezpieczający. 32 Z zastrzeŝeniem 35, Dom Maklerski moŝe wykonywać dyspozycje Klienta dotyczące jego środków pienięŝnych wyłącznie w celu: 1) realizacji zobowiązań wynikających z nabywania lub zbywania papierów wartościowych, 2) pokrywania opłat i prowizji z tytułu umów zawartych między Domem Maklerskim a Klientem, 3) spłaty poŝyczek i kredytów zaciągniętych na nabycie papierów wartościowych, 4) przelewu środków pienięŝnych na rachunek bankowy Klienta lub inny rachunek pienięŝny Klienta Z zastrzeŝeniem 35, wpłaty na rachunek pienięŝny Klienta dokonywane są w gotówce poprzez wpłatę w banku na rachunek bankowy Domu Maklerskiego lub przelewem. 2. Wpłaty gotówkowe dokonywane w banku oraz przelewy bankowe księgowane są na rachunku pienięŝnym Klienta niezwłocznie po otrzymaniu dokumentów rozliczeniowych z banku prowadzącego rachunek Domu Maklerskiego. 3. W przypadku dokonywania wpłat w banku lub w przypadku wydania polecenia przelewu bankowego Klient zobowiązany jest wskazać w tytule dyspozycji imię i nazwisko Klienta oraz pełny numer rachunku Klienta w Domu Maklerskim wskazany w umowie. 4. Przekazanie na rachunek pienięŝny Klienta środków pienięŝnych z tytułu naleŝnych odsetek, dywidend i innych poŝytków z papierów wartościowych i praw z nimi związanych następuje w określonym przepisami prawa dniu wypłaty tych środków, pod warunkiem ich otrzymania przez Dom Maklerski.

10 10 5. Dom Maklerski nie odpowiada za szkody wynikłe z niezawinionych przez Dom Maklerski opóźnień w księgowaniu wpłat na rachunek pienięŝny Klienta Z zastrzeŝeniem 35, wypłaty z rachunku pienięŝnego Klienta dokonywane są przelewem. 2. Klient moŝe dokonać wypłaty wyłącznie środków pienięŝnych znajdujących się na koncie operacyjnym rachunku pienięŝnego. 3. Wypłata z rachunku pienięŝnego Klienta środków pienięŝnych z tytułu zrealizowania przez Klienta transakcji sprzedaŝy moŝe nastąpić dopiero po rozliczeniu transakcji w KDPW. 4. Wypłata środków pienięŝnych zaksięgowanych na podstawie niepotwierdzonego przelewu bankowego moŝe nastąpić dopiero po otrzymaniu przez Dom Maklerski dokumentów z banku, potwierdzających wpływ środków pienięŝnych na rachunek bankowy Domu Maklerskiego. Dotyczy to równieŝ sytuacji, gdy Klient dokona zakupu papierów wartościowych za środki pienięŝne zaksięgowane na rachunku pienięŝnym Klienta na podstawie nie potwierdzonego przelewu bankowego, a następnie dokona sprzedaŝy tych papierów wartościowych. 5. Przelew środków pienięŝnych Klienta następuje na podstawie dyspozycji Klienta składanej za pośrednictwem internetu, telefonicznie lub bezpośrednio w jednostce organizacyjnej, wyłącznie na rachunek bankowy Klienta wskazany w umowie lub rachunek pienięŝny Klienta w Domu Maklerskim. 6. Dom Maklerski określi terminy i zasady realizacji przez Dom Maklerski dyspozycji przelewu środków pienięŝnych składanych przez Klientów. 35 Dom Maklerski zastrzega sobie moŝliwość wprowadzenia obsługi kasowej Klientów w jednostkach organizacyjnych, co poda do wiadomości Klientów. 36 Na podstawie umowy, Dom Maklerski bez odrębnego pełnomocnictwa Klienta pobiera z rachunku pienięŝnego Klienta prowizje oraz opłaty naleŝne Domowi Maklerskiemu, zgodnie z Tabelą prowizji i opłat W przypadku wystąpienia debetu na rachunku pienięŝnym Klienta, Klient jest zobowiązany do jego natychmiastowej spłaty. 2. Wystąpienie debetu na rachunku pienięŝnym, skutkuje obciąŝeniem przez Dom Maklerski rachunku pienięŝnego Klienta opłatą określoną w Tabeli prowizji i opłat. 3. W przypadku wystąpienia debetu na rachunku pienięŝnym Klienta, wszelkie środki pienięŝne wpływające na rachunek pienięŝny Klienta zaliczane są w pierwszej kolejności na pokrycie debetu, a nadto w przypadku niespłacenia przez Klienta salda debetowego, Dom Maklerski jest uprawniony według swego wyboru do sprzedaŝy papierów wartościowych Klienta lub zamknięcia otwartych pozycji Klienta na rynku praw pochodnych w ilości pozwalającej na pokrycie debetu Dom Maklerski przyjmuje następującą kolejność dokonywania spłat przez Klientów zobowiązań wobec Domu Maklerskiego: w pierwszej kolejności spłata debetu na rachunku pienięŝnym, w drugiej kolejności spłata naleŝności Domu Maklerskiego, a następnie spłata zobowiązań z tytułu uzupełnienia depozytów zabezpieczających oraz zobowiązań, o których mowa w 30 pkt Dom Maklerski według swego wyboru decyduje o zaliczeniu dokonywanej spłaty na poczet odsetek lub naleŝności głównych. 3. Za dzień spłaty uwaŝa się dzień uznania rachunku bankowego Domu Maklerskiego kwotą przelewu lub wpłaty, z zastrzeŝeniem 35. VII. ZAPISY NA RACHUNKACH I W REJESTRACH 39 Dom Maklerski moŝe w kaŝdym czasie dokonać sprostowania błędnego zapisu na rachunkach lub w rejestrach, bez dyspozycji Klienta. 40

11 11 1. Na Ŝądanie Klienta, złoŝone za pośrednictwem internetu lub bezpośrednio w jednostce organizacyjnej, Dom Maklerski sporządza potwierdzony wyciąg z rachunku Klienta i odpowiednio przesyła Klientowi listem poleconym na adres do korespondencji Klienta lub wydaje Klientowi. 2. Na Ŝądanie Klienta, złoŝone za pośrednictwem internetu lub bezpośrednio w jednostce organizacyjnej, Dom Maklerski sporządza potwierdzenie zawarcia transakcji i odpowiednio przesyła Klientowi listem poleconym na adres do korespondencji Klienta lub wydaje Klientowi. VIII. OPROCENTOWANIE RACHUNKÓW PIENIĘśNYCH Środki pienięŝne na rachunku pienięŝnym w Domu Maklerskim mogą być oprocentowane, o ile przewiduje to umowa. 2. Dom Maklerski określa i podaje do wiadomości Klientów szczegółowe zasady oprocentowania środków pienięŝnych na rachunkach pienięŝnych Klientów wraz z wysokością bieŝącej stopy oprocentowania oraz kaŝdorazowo ich zmianę. 3. Odsetki naliczane są za kaŝdy dzień okresu, w którym środki podlegają oprocentowaniu, a sposób kapitalizacji odsetek określają zasady, o których mowa w ust. 2. Przy naliczaniu odsetek przyjmuje się, Ŝe rok ma 365 dni. IX. ŚWIADCZENIE USŁUG BROKERSKICH Zlecenia Dom Maklerski świadczy usługi brokerskie zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie: umową, regulaminem, zasadami obowiązującymi na danym rynku oraz innymi regulacjami obowiązującymi w stosunkach pomiędzy Klientem a Domem Maklerskim. 2. Dom Maklerski świadczy usługi brokerskie na podstawie dyspozycji Klienta. Dom Maklerski z zastrzeŝeniem 59 i 61 nie przyjmuje zleceń Klientów w jednostkach organizacyjnych Dom Maklerski wystawia zlecenia Klienta na podstawie dyspozycji, które mogą być składane za pośrednictwem internetu lub telefonicznie. 2. Dom Maklerski nie przekazuje do realizacji zlecenia Klienta zawierającego dodatkowe warunki realizacji sprzeczne z zasadami obowiązującymi na danym rynku Na podstawie zlecenia Klienta Dom Maklerski wystawia zlecenie lub zlecenia brokerskie, które przekazywane są na odpowiedni rynek. JeŜeli Klient nie określi fazy notowań, na którą zlecenie powinno zostać przekazane, Dom Maklerski przekazuje zlecenie brokerskie na najwcześniejszą z moŝliwych faz, zgodnie z zasadami obowiązującymi na danym rynku. JeŜeli Klient nie określi terminu waŝności zlecenia, Dom Maklerski przekazuje zlecenie brokerskie waŝne na najbliŝszą sesję. 2. Zlecenie brokerskie wystawiane jest z chwilą złoŝenia zlecenia Klienta, z zastrzeŝeniem Dom Maklerski moŝe określić inne przypadki, niŝ wymieniony w 66, kiedy Dom Maklerski nie będzie wystawiał zlecenia brokerskiego z chwilą złoŝenia zlecenia Klienta. W takiej sytuacji Dom Maklerski poda do wiadomości Klientów odpowiednie informacje Dom Maklerski określa maksymalny termin waŝności, jaki moŝe ustalić Klient dla zlecenia Klienta, co podaje do wiadomości Klientów. 2. Zlecenia kupna, a takŝe nabycia i wystawienia w przypadku praw pochodnych, bez określenia limitu ceny składane w trakcie sesji są waŝne do końca danej sesji, a składane poza sesją są waŝne do końca najbliŝszej sesji. 46

12 12 1. Przedmiotem jednego zlecenia Klienta moŝe być wyłącznie sprzedaŝ lub wyłącznie kupno (wyłącznie nabycie lub wyłącznie wystawienie - w przypadku praw pochodnych) jednego, określonego rodzaju papieru wartościowego. 2. Dom Maklerski moŝe dopuścić moŝliwość zamieszczenia w jednym dokumencie więcej niŝ jednego zlecenia Klienta Klient moŝe złoŝyć dyspozycję odwołania zlecenia za pośrednictwem internetu lub telefonicznie, z zastrzeŝeniem 59 i Dyspozycja odwołania zlecenia jest waŝna, o ile jednoznacznie określa zlecenie Klienta, którego dotyczy odwołanie Klient moŝe złoŝyć dyspozycję modyfikacji zlecenia w zakresie i na warunkach określonych w zasadach obowiązujących na danym rynku. 2. W przypadkach określonych w zasadach obowiązujących na danym rynku modyfikacja zlecenia moŝe spowodować utratę priorytetu czasu realizacji zlecenia. 3. W zakresie formy i treści składania dyspozycji modyfikacji zleceń stosuje się odpowiednio zapisy Z zastrzeŝeniem ust. 2 i 3, utrata waŝności zlecenia maklerskiego przewidziana w zasadach obowiązujących na danym rynku, powoduje utratę waŝności zlecenia Klienta, w szczególności w przypadku: zmiany wartości nominalnej papieru wartościowego, zmiany kroku notowania, odrzucenia bądź eliminacji zlecenia przez system informatyczny danego rynku w sytuacjach przewidzianych w zasadach obrotu obowiązujących na danym rynku, utraty waŝności zlecenia maklerskiego, które wywołało równowaŝenie rynku. 2. W przypadku ustalenia prawa poboru, ustalenia prawa do dywidendy oraz zawieszenia obrotu papierem wartościowym na danym rynku, wraz z utratą waŝności zlecenia maklerskiego nie traci waŝności zlecenie Klienta, z zastrzeŝeniem ust W szczególnie uzasadnionych przypadkach Dom Maklerski moŝe określić inne przypadki, w których zlecenie Klienta traci bądź nie traci waŝności, niŝ określone w ust. 1 i 2, bądź określić je w sposób odmienny, co podaje do wiadomości Klientów. Pokrycie zlecenia Dom Maklerski sprawdza pokrycie zlecenia Klienta w chwili jego wystawienia chyba Ŝe Klient moŝe składać zlecenia bez pokrycia. 2. Szczegółowe zasady pokrywania zleceń Klienta, których przedmiotem są prawa pochodne, jak równieŝ zasady wnoszenia depozytów zabezpieczających, określone są w rozdziale XV. 51 Podstawą do sprawdzenia pokrycia zlecenia jest stan rejestru operacyjnego, o którym mowa w rozdziale V lub stan konta operacyjnego rachunku pienięŝnego Klienta powiększony o środki zaksięgowane na podstawie niepotwierdzonego przelewu bankowego oraz o naleŝności Klienta, pod warunkiem, Ŝe rozliczenie transakcji sprzedaŝy objęte jest systemem gwarantującym i rozliczenie tych transakcji w KDPW powinno nastąpić w dniu lub przed dniem rozliczenia transakcji kupna, z wyłączeniem naleŝności Klienta pochodzących ze sprzedaŝy papierów nieopłaconych w części stanowiącej zabezpieczenie naleŝności Domu Maklerskiego lub pochodzących ze sprzedaŝy na Ŝądanie uprawnionego podmiotu papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie innych wierzytelności oraz z wyłączeniem naleŝności, które stanowią zabezpieczenie innych zobowiązań Klienta. 52 Dom Maklerski ma prawo określenia kolejności wykorzystywania środków pienięŝnych Klienta jako pokrycia zlecenia Klienta, co podaje do wiadomości Klientów W sytuacji kiedy w dniu wystawienia zlecenia brokerskiego kupna lub zawarcia transakcji kupna, której pokryciem są środki zaksięgowane na rachunku pienięŝnym na podstawie niepotwierdzonego przelewu bankowego, nie nastąpi wpływ środków na rachunek bankowy Domu Maklerskiego, Dom Maklerski moŝe odwołać zlecenie kupna Klienta lub sprzedać począwszy od najbliŝszej sesji prawa do otrzymania papierów wartościowych lub papiery wartościowe nabyte przez Klienta z uŝyciem tych środków.

13 13 2. Klient w umowie udziela Domowi Maklerskiemu pełnomocnictwa do odwołania zlecenia kupna lub sprzedaŝy praw do otrzymania papierów wartościowych lub papierów wartościowych w przypadku, o którym mowa w ust W przypadku zleceń kupna Dom Maklerski moŝe dopuścić moŝliwość składania przez Klienta zleceń bez pełnego pokrycia wartości zlecenia wraz z przewidywaną prowizją, na warunkach i zasadach określonych w rozdziale XII. Zlecenia z pełnym pokryciem Z zastrzeŝeniem 69-71, w chwili wystawiania przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego sprzedaŝy, Klient zobowiązany jest posiadać papiery wartościowe lub prawa do otrzymania papierów wartościowych, będące przedmiotem zlecenia sprzedaŝy. 2. Zlecenie sprzedaŝy moŝe dotyczyć wyłącznie nie zablokowanych papierów wartościowych lub praw do otrzymania papierów wartościowych znajdujących się w rejestrze operacyjnym Klienta. 3. Wystawiając zlecenie brokerskie sprzedaŝy Dom Maklerski dokonuje blokady odpowiedniej liczby papierów wartościowych lub praw do otrzymania papierów wartościowych w rejestrze operacyjnym. 4. Dom Maklerski moŝe określić przypadki, w których moŝe odstąpić od dokonywania blokady, o której mowa w ust. 3, co poda do wiadomości Klientów. 5. W przypadku, kiedy wartość zlecenia sprzedaŝy jest mniejsza od naleŝnej Domowi Maklerskiemu prowizji, Dom Maklerski moŝe odmówić wystawienia zlecenia brokerskiego przed dokonaniem przez Klienta blokady na rachunku pienięŝnym środków wystarczających na pokrycie przewidywanej prowizji W chwili wystawiania przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego kupna, Klient zobowiązany jest posiadać środki na pokrycie zlecenia w wysokości 100 % wartości zlecenia i przewidywanej prowizji, związanej z zawarciem transakcji. 2. Wystawiając zlecenie brokerskie kupna Dom Maklerski blokuje środki na pokrycie zlecenia i przewidywanej prowizji w odpowiedniej wysokości, w kolejności zgodnej z W przypadku stwierdzenia braku pokrycia dla zlecenia sprzedaŝy Dom Maklerski odmawia wystawienia zlecenia. W przypadku braku pokrycia dla zlecenia kupna Dom Maklerski odmawia wystawienia zlecenia, chyba Ŝe Klient moŝe składać zlecenia na warunkach i zasadach określonych w rozdziale XII i spełnił wymogi dla złoŝenia zlecenia kupna. 2. W przypadku, gdy Klient składa kilka zleceń kupna papierów wartościowych na daną sesję, zobowiązany jest określić kolejność kierowania ich do realizacji, z zastrzeŝeniem W przypadku, kiedy Klient nie określi kolejności realizacji zleceń kupna, Dom Maklerski realizuje zlecenia i dyspozycje do wysokości salda rachunków oraz rejestrów, w kolejności ich przyjmowania, z zastrzeŝeniem Wartość zlecenia kupna ustala się jako maksymalną kwotę zobowiązania, które moŝe powstać z tytułu pełnej zapłaty za nabywane papiery wartościowe, przy całkowitej realizacji zlecenia. 59 Dom Maklerski przyjmuje na warunkach i w trybie indywidualnie ustalonym z Klientem zlecenia Klienta nie objęte systemem gwarantującym. Zlecenia złoŝone na podstawie rekomendacji Rekomendacji w Domu Maklerskim udzielają maklerzy papierów wartościowych upowaŝnieni pisemnie przez Dyrektora Biura Maklerskiego Domu Maklerskiego. 2. Dom Maklerski zastrzega sobie prawo odmowy udzielenia rekomendacji z waŝnych powodów. 3. Przedmiotem rekomendacji moŝe być w szczególności: 1) rodzaj, kod i liczba papierów wartościowych będąca przedmiotem zlecenia, 2) przedmiot zlecenia,

14 14 3) określenie ceny, 4) oznaczenie terminu realizacji zlecenia. 4. Zlecenie Klienta złoŝone na podstawie rekomendacji Domu Maklerskiego otrzymuje na wniosek Klienta oznaczenie z rekomendacji i jest ewidencjonowane w dziennym rejestrze zleceń Klientów, złoŝonych na podstawie rekomendacji. Klient składa wniosek w takim trybie, w jakim składa dyspozycję na podstawie której Dom Maklerski wystawia zlecenie. Tryb oraz warunki przyjmowania i realizacji zleceń DDM Dom Maklerski przyjmuje i realizuje zlecenia DDM w trybie i na warunkach indywidualnie ustalonych z Klientem. 2. Zlecenie DDM obarczone jest ryzykiem związanym z brakiem realizacji lub częściową realizacją zlecenia DDM. 62 Dom Maklerski zastrzega sobie prawo odmowy przyjęcia zlecenia DDM. 63 Zlecenie DDM jest prowadzone przez upowaŝnionego pracownika Domu Maklerskiego. 64 Zlecenia DDM zawierają w szczególności: 1) imię i nazwisko (firmę lub nazwę) oraz numer rachunku Klienta, 2) datę i czas wystawienia zlecenia, 3) rodzaj i kod papieru wartościowego, 4) przedmiot zlecenia, 5) liczbę lub wartość papierów wartościowych, będących przedmiotem zlecenia, 6) określenie ceny, 7) adnotację: zlecenie DDM, 8) oznaczenie terminu waŝności zlecenia, 9) inne informacje, jeŝeli nie są sprzeczne z przepisami prawa lub są wymagane regulaminami przeprowadzania transakcji na danym rynku, 10) oświadczenie Klienta zawierające informację o zapoznaniu się Klienta z ryzykiem związanym ze sposobem realizacji zlecenia, w szczególności z ryzykiem związanym z moŝliwością braku realizacji lub częściowej realizacji zlecenia DDM, 11) podpis składającego zlecenie, 12) podpis upowaŝnionego pracownika Domu Maklerskiego przyjmującego zlecenie. 65 Dom Maklerski moŝe określić minimalną wartość zlecenia DDM, co podaje do wiadomości Klientów Na podstawie zlecenia DDM upowaŝniony pracownik prowadzący zlecenie DDM moŝe wystawić jedno lub kilka zleceń brokerskich. 2. UpowaŜniony pracownik prowadzący zlecenie DDM decyduje o momencie wystawienia na jego podstawie zlecenia lub zleceń brokerskich. 3. W przypadku złoŝenia przez Klienta kilku zleceń DDM, upowaŝniony pracownik prowadzący zlecenie DDM decyduje o kolejności realizacji zleceń, chyba Ŝe kolejność realizacji zleceń DDM została określona przez Klienta. 4. UpowaŜniony pracownik prowadzący zlecenie DDM moŝe zrealizować zlecenie brokerskie w dowolnym systemie notowań, w dowolnej fazie notowań oraz z dowolnymi dodatkowymi warunkami wykonania. 67 Klient moŝe odwołać lub zmodyfikować zlecenie DDM przed zakończeniem jego realizacji. Odwołanie lub modyfikacja nie moŝe dotyczyć zrealizowanych wcześniej zleceń brokerskich, wystawionych na podstawie zlecenia DDM. Rozliczenie transakcji na rachunkach Klienta w Domu Maklerskim

15 15 68 Rozliczenie transakcji na rachunkach Klienta w Domu Maklerskim następuje niezwłocznie po rozliczeniu tej transakcji przez KDPW, przy czym zapisów na rachunkach papierów wartościowych oraz zapisów w rejestrach operacyjnych dokonuje się wyłącznie na podstawie dowodów ewidencyjnych, których minimalną zawartość określa KDPW, a zapisów na rachunkach pienięŝnych dokonuje się na podstawie dowodów ewidencyjnych, których minimalną zawartość określa właściwa izba rozrachunkowa, a takŝe na podstawie innych dowodów wystawionych zgodnie z odrębnymi przepisami. Anulowanie transakcji 68a 1. Transakcje, zawarte na danym rynku, mogą być anulowane przez podmiot, organizujący dany rynek, jeŝeli warunki obrotu, obowiązujące na danym rynku przewidują anulowanie transakcji. 2. Anulowanie transakcji moŝe dotyczyć transakcji błędnych w rozumieniu regulacji danego rynku, to jest takich, których zawarcie nastąpiło w wyniku błędu Domu Maklerskiego, innych uczestników rynku, podmiotu organizującego rynek. lub informatycznego systemu transakcyjnego rynku. 3. W przypadku jeŝeli anulowanie transakcji na danym rynku następuje na wniosek lub za zgodą uczestników, Dom Maklerski ma prawo wnosić wnioski o anulowanie transakcji oraz wyraŝać zgodę na anulowanie transakcji. PowyŜsze prawo dotyczy równieŝ sytuacji, kiedy anulowanie transakcji spowoduje spadek wartości aktywów Klienta. 4. Składając wniosek lub wyraŝając zgodę na anulowanie transakcji, Dom Maklerski bierze pod uwagę uzasadniony interes Klientów Domu Maklerskiego oraz innych uczestników obrotu. PoŜyczki papierów wartościowych 69 Dom Maklerski, na zasadach określonych w odrębnych przepisach prawa, udziela Klientom poŝyczek oraz zaciąga dla Klientów poŝyczki papierów wartościowych, przy czym świadczenie usług brokerskich przez Dom Maklerski w zakresie pośrednictwa w sprzedaŝy poŝyczonych papierów wartościowych odbywa się na podstawie odrębnej umowy zawartej przez Dom Maklerski i Klienta. 70 W przypadku gdy: 1) popyt na papiery wartościowe jest większy od liczby papierów wartościowych, które mogą być przedmiotem poŝyczek, 2) liczba papierów wartościowych, które mogą być przedmiotem poŝyczek jest większa od zapotrzebowania na te papiery, Dom Maklerski ustala kolejność udzielania oraz zaciągania poŝyczek w oparciu o kryteria: kolejności zgłaszania wniosków o udzielenie lub zaciągnięcie poŝyczki, proporcjonalności, liczby papierów wartościowych będących przedmiotem poŝyczki lub wartości papierów wartościowych będących przedmiotem poŝyczki. 71 Dom Maklerski określi i poda do wiadomości Klientów szczegółowe warunki i zasady stosowania kryteriów, o których mowa w 70. X. SKŁADANIE DYSPOZYCJI KUPNA I SPRZEDAśY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ORAZ NABYCIA, WYSTAWIENIA LUB WYKONANIA PRAW POCHODNYCH Podpisując umowę oraz umowę o depozyt zabezpieczający Klient udziela Domowi Maklerskiemu pełnomocnictwa do składania zleceń na podstawie dyspozycji Klienta złoŝonych za pośrednictwem internetu lub telefonicznie. 2. Przy składaniu dyspozycji telefonicznych Klient jest identyfikowany na podstawie hasła określonego w umowie. Hasło traktowane jest jako informacja poufna. 3. Negatywne skutki złoŝenia dyspozycji przez osobę trzecią, która posługiwała się poprawnym hasłem lub oprogramowaniem i certyfikatem Klienta lub jego pełnomocnika, obciąŝają całkowicie Klienta i nie mogą być tytułem jakichkolwiek roszczeń względem Domu Maklerskiego. 73

16 16 Klient wyraŝa zgodę na rejestrowanie rozmów telefonicznych prowadzonych z Domem Maklerskim. Nośniki informacji z zarejestrowanymi rozmowami przechowywane są w Domu Maklerskim przez okres 5 lat. 74 Dyspozycja Klienta powinna zawierać: 1) numer rachunku, 2) imię i nazwisko (firmę lub nazwę) Klienta, 3) imię i nazwisko osoby składającej dyspozycję, 4) identyfikator portfela (w przypadku praw pochodnych), 5) hasło, o którym mowa w 72 ust. 2, w przypadku dyspozycji telefonicznej, 6) nazwę papieru wartościowego, 7) liczbę papierów wartościowych lub praw do otrzymania papierów wartościowych, 8) przedmiot dyspozycji (kupno lub sprzedaŝ papierów wartościowych, odpowiednio nabycie, wystawienie lub wykonanie - w przypadku praw pochodnych), 9) określenie ceny, 10) termin waŝności zlecenia, z zastrzeŝeniem 77 ust. 2, 11) odpowiednie oznaczenie, jeŝeli dyspozycja Klienta jest składana na podstawie rekomendacji Domu Maklerskiego, udzielonej na warunkach określonych w regulaminie, 12) określenie fazy notowań, na którą zlecenie powinno zostać przekazane, z zastrzeŝeniem 77 ust. 3, 13) wskazanie systemu notowań, z zastrzeŝeniem 66 ust. 4, chyba Ŝe dany papier wartościowy jest notowany w jednym systemie notowań, 14) wskazanie daty rozliczenia transakcji w KDPW, w przypadku jeŝeli dyspozycja dotyczy transakcji nie objętej systemem gwarantującym, 15) określenie sposobu pokrycia zlecenia, jeŝeli zlecenie zostało złoŝone na zasadach opisanych w rozdziale XII, 16) adnotację DDM, jeŝeli na podstawie dyspozycji ma być wystawione zlecenie DDM, 17) inne informacje lub dodatkowe warunki wykonania zlecenia, jeŝeli nie są sprzeczne z przepisami prawa lub są wymagane zasadami obowiązującymi na danym rynku W przypadku podania przez Klienta w dyspozycji składanej za pośrednictwem internetu błędnego limitu ceny, niezgodnie z zasadami obowiązującymi na danym rynku, Dom Maklerski ma prawo do obniŝenia limitu ceny dla zleceń kupna lub podwyŝszenia limitu ceny dla zleceń sprzedaŝy, nie więcej niŝ do najbliŝszego prawidłowego przedziału dokładności. 2. W przypadku podania przez Klienta w dyspozycji składanej za pośrednictwem internetu liczby papierów wartościowych lub praw do otrzymania papierów wartościowych niezgodnej z wielkością jednostki transakcyjnej obowiązującej dla danego papieru wartościowego notowanego na danym rynku i w danym systemie notowań, Dom Maklerski ma prawo do obniŝenia liczby papierów wartościowych lub praw do otrzymania papierów wartościowych do wielkości jednostki transakcyjnej lub jej wielokrotności, tak, aby zrealizować dyspozycję Klienta w jak najpełniejszym zakresie. 76 Dom Maklerski moŝe, z przyczyn technicznych, a takŝe w sytuacji zagroŝenia bezpieczeństwa i poufności obrotu, czasowo wstrzymać przyjmowanie dyspozycji za pośrednictwem internetu lub dyspozycji telefonicznych, co podaje do wiadomości Klientów Dom Maklerski ma prawo odmówić skierowania do realizacji dyspozycji, jeŝeli: 1) brak jest istotnych elementów określonych w 74 pkt. 1-9 i 14-16, 2) została złoŝona po terminie określonym na podstawie 152, 3) jest sprzeczna z prawem. 2. JeŜeli Klient nie określi w dyspozycji terminu waŝności zlecenia, Dom Maklerski wystawia na podstawie dyspozycji zlecenie Klienta waŝne na najbliŝszą sesję. 3. JeŜeli Klient nie określi w dyspozycji fazy notowań, na którą zlecenie powinno zostać przekazane, Dom Maklerski wystawia zlecenie Klienta na najwcześniejszą z moŝliwych faz, zgodnie z zasadami obowiązującymi na danym rynku. XI. WARUNKI I TRYB UCZESTNICTWA KLIENTÓW DOMU MAKLERSKIEGO W DOGRYWKACH I NOTOWANIACH CIĄGŁYCH

17 17 78 Termin rozpoczęcia i zakończenia dogrywek oraz notowań ciągłych uzaleŝniony jest od terminu ich rozpoczęcia i zakończenia na Giełdzie Dom Maklerski stwarza moŝliwość uczestnictwa w dogrywce i notowaniach ciągłych za pośrednictwem internetu lub telefonicznie. 2. Z przyczyn technicznych liczba Klientów mogących równocześnie uczestniczyć w dogrywkach i notowaniach ciągłych za pośrednictwem internetu lub telefonicznie moŝe zostać ograniczona przez Dom Maklerski, co jest podawane do wiadomości Klientów. XII. ZASADY SKŁADANIA ZLECEŃ KUPNA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH PRZY BRAKU POSIADANIA W CHWILI WYSTAWIANIA PRZEZ DOM MAKLERSKI ZLECENIA BROKERSKIEGO PEŁNEGO POKRYCIA WARTOŚCI ZLECENIA WRAZ Z PRZEWIDYWANĄ PROWIZJĄ ORAZ USTANAWIANIA ZABEZPIECZEŃ TAKICH ZLECEŃ Postanowienia ogólne Dom Maklerski dopuszcza moŝliwość składania przez Klientów zleceń kupna papierów wartościowych przy braku posiadania, w chwili wystawiania przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego, pełnego pokrycia wartości zlecenia wraz z przewidywaną prowizją, pod warunkiem: 1) posiadania, w chwili wystawienia przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego, częściowego pokrycia wartości zlecenia w wysokości ustalonej przez Dom Maklerski oraz ustanowionych zabezpieczeń wymaganych przez Dom Maklerski na pozostałą część wartości zlecenia i przewidywanej prowizji, albo 2) posiadania, w chwili wystawienia przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego, ustanowionych zabezpieczeń wymaganych przez Dom Maklerski, na całkowitą wartość zlecenia i przewidywanej prowizji. 2. Dom Maklerski określi w umowie Klientom, o których mowa w ust. 1, klasę ryzyka Klienta, wysokość wymaganego pokrycia zleceń kupna oraz limit maksymalny naleŝności Domu Maklerskiego. 3. Umowa lub aneks do umowy, dopuszczający moŝliwość składania zleceń kupna na zasadach, o których mowa w ust. 1, jeŝeli nie został podpisany w jednostce organizacyjnej, wymaga notarialnego poświadczenia podpisu Klienta na egzemplarzu umowy lub aneksu, który zatrzyma Dom Maklerski. 4. Umowa lub aneks do umowy zawierany z Klientami, o których mowa w ust. 1 zawiera stosowne pełnomocnictwa dla Domu Maklerskiego do zablokowania naleŝności Klienta, pobrania z rachunków pienięŝnych Klienta środków pienięŝnych oraz do sprzedaŝy papierów wartościowych i praw do otrzymania papierów wartościowych łącznie do wysokości wystarczającej na spłatę naleŝności Domu Maklerskiego wraz z naliczonymi odsetkami i opłatami w wysokości określonej w Tabeli prowizji i opłat, w przypadku nie opłacenia przez Klienta naleŝności Domu Maklerskiego w terminie lub przekroczenia przez Klienta limitu maksymalnego naleŝności. 5. Dom Maklerski określa i podaje do wiadomości Klientów listę papierów wartościowych będących przedmiotem obrotu na rynku, w przypadku których w chwili wystawienia przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego Klient musi posiadać pełne lub częściowe pokrycie wartości zlecenia i przewidywanej prowizji. 6. Dom Maklerski określa i podaje do wiadomości Klientów rynki, na które Dom Maklerski przyjmuje zlecenia kupna papierów wartościowych jedynie w przypadku posiadania przez Klienta w chwili wystawienia przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego pełnego pokrycia wartości zlecenia i przewidywanej prowizji. 81 Zlecenia Klienta, który na podstawie umowy jest uprawniony do składania zleceń kupna bez pełnego pokrycia, traktowane są jako złoŝone bez pełnego pokrycia zgodnie z warunkami umowy oraz regulaminu, chyba Ŝe Klient wyraźnie oświadczy, Ŝe składa zlecenie z pełnym pokryciem, co jest potwierdzane na zleceniu Klienta Ta część wartości transakcji kupna zawartej na rachunek Klienta, dla której Klient nie ma pokrycia, stanowi naleŝność Domu Maklerskiego.

18 18 2. Prawa do otrzymania papierów wartościowych nabyte przez Klienta w wyniku zawarcia transakcji kupna na zasadach, o których mowa w 80 ust. 1, są zapisywane jako papiery nie opłacone na wyodrębnionym koncie w rejestrze operacyjnym. 3. Papiery wartościowe nabyte przez Klienta na zasadach, o których mowa w 80 ust. 1, są zapisywane przez na rachunku papierów wartościowych Klienta jako papiery nie opłacone. 83 Dom Maklerski w celu określenia warunków składania przez Klientów zleceń kupna na zasadach, o których mowa w 80 ust. 1, wprowadza klasy ryzyka Klienta. Tryb i warunki dopuszczania Klientów do składania zleceń kupna bez pełnego pokrycia Warunkiem dopuszczenia Klienta do składania zleceń kupna na zasadach określonych w 80 ust. 1 jest pozytywna decyzja Komitetu Kwalifikacyjnego, który ustala dla Klienta klasę ryzyka, wysokość wymaganego pokrycia zleceń oraz przyznaje limit maksymalny naleŝności. 2. Klient ubiegający się o dopuszczenie do składania zleceń kupna na zasadach określonych w 80 ust. 1 zobowiązany jest złoŝyć za pośrednictwem internetu wniosek o przyznanie klasy ryzyka Klienta oraz limitu maksymalnego naleŝności. 3. Dom Maklerski moŝe zawiesić przyjmowanie wniosków, o których mowa w ust. 2, od Klientów, co poda do wiadomości Klientów. 4. Decyzja Komitetu Kwalifikacyjnego jest ostateczna i nie wymaga uzasadnienia. Klient nie moŝe ponownie złoŝyć wniosku, o którym mowa w ust. 2, bez wykazania istotnych zmian w danych dotyczących jego sytuacji finansowej. 5. Komitet Kwalifikacyjny moŝe odebrać Klientowi klasę ryzyka w szczególności w przypadku, gdy Klient narusza postanowienia regulaminu lub umowy. Odebranie Klientowi klasy ryzyka skutkuje wypowiedzeniem ze skutkiem natychmiastowym przez Dom Maklerski umowy w części dopuszczającej moŝliwość składania przez Klienta zleceń kupna na zasadach określonych w 80 ust Klient moŝe ubiegać się o zmianę klasy ryzyka, w trybie określonym w ust. 2 i 4. Zmiana klasy ryzyka wymaga podpisania aneksu do umowy, w trybie określonym w 80 ust.3. Limity naleŝności Limit maksymalny naleŝności przyznawany jest danemu Klientowi lub teŝ do danego rachunku papierów wartościowych i rachunku pienięŝnego Klienta, w zaleŝności od przyznanej klasy ryzyka. 2. Dla potrzeb wyliczania wykorzystania przez Klienta limitu maksymalnego naleŝności, naleŝności Domu Maklerskiego kompensowane są z naleŝnościami Klienta, przy czym kompensacja dotyczy wyłącznie naleŝności Klienta nie wykorzystanych jako pokrycie zlecenia kupna lub nie będących zabezpieczeniem innych zobowiązań Klienta i dokonywana jest codziennie oraz dotyczy zrealizowanych zleceń Klienta. 3. Podstawą określenia wysokości limitu maksymalnego naleŝności jest sytuacja finansowa Klienta ustalona w oparciu o informacje zawarte we wniosku Klienta, o którym mowa w 84 ust. 2 oraz inne dokumenty, a w szczególności: 1) wyciąg z rachunku bankowego Klienta, 2) stany aktywów posiadanych przez Klienta na rachunkach i w rejestrach w Domu Maklerskim, 3) podpisana z bankiem umowa o gwarantowaniu rozliczeń transakcji kupna zawartych przez Klienta, 4) podpisana z bankiem umowa kredytowa o kredyt na zakup papierów wartościowych. 4. Dom Maklerski moŝe jednostronnie decyzją Komitetu Kwalifikacyjnego obniŝyć lub podwyŝszyć Klientowi limit maksymalny naleŝności. ObniŜenie lub podwyŝszenie limitu moŝe nastąpić takŝe na wniosek Klienta złoŝony za pośrednictwem internetu. 5. Decyzja Domu Maklerskiego o obniŝeniu limitu maksymalnego naleŝności staje się skuteczna z chwilą jej podjęcia przez Komitet Kwalifikacyjny. Dom Maklerski niezwłocznie poinformuje Klienta za pośrednictwem internetu o obniŝeniu limitu maksymalnego naleŝności. 6. Dom Maklerski poinformuje Klienta za pośrednictwem internetu o moŝliwości podwyŝszenia limitu maksymalnego naleŝności. JeŜeli w terminie 14 dni od dnia przesłania Klientowi informacji o moŝliwości podwyŝszenia limitu maksymalnego naleŝności, Klient nie zgłosi sprzeciwu, począwszy od piętnastego dnia Dom Maklerski umoŝliwi Klientowi korzystanie z podwyŝszonego limitu. 7. Jednostronna decyzja Domu Maklerskiego o obniŝeniu lub podwyŝszeniu limitu maksymalnego naleŝności nie wymaga sporządzenia aneksu do umowy. 8. W przypadku przekroczenia przez Klienta limitu maksymalnego naleŝności, Dom Maklerski zastrzega sobie prawo do nie zrealizowania zlecenia kupna z niepełnym pokryciem.

19 W celu monitorowania wykorzystania przez Klienta limitu maksymalnego naleŝności Dom Maklerski wprowadza limit bieŝący. 2. Limit bieŝący jest częścią limitu maksymalnego naleŝności Klienta oraz określa wartość zlecenia lub zleceń kupna, o których mowa w 80 ust. 1, na którą Klient moŝe nie posiadać pokrycia w chwili wystawiania przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego. 3. W przypadku składania przez Klienta zleceń kupna na zasadach określonych w 80 ust. 1 z wykorzystaniem środków pienięŝnych pochodzących z kredytów lub poŝyczek na zakup papierów wartościowych, limit bieŝący nie moŝe przekroczyć maksymalnej wysokości środków, jakie mogłyby zostać w danym momencie uruchomione z tytułu kredytu lub poŝyczki na zakup papierów wartościowych. Zabezpieczenia Dom Maklerski dopuszcza jako formę zabezpieczenia, które Klient ustanawia w celu złoŝenia zleceń kupna na zasadach określonych w 80 ust. 1, blokadę aktywów na zasadach, o których mowa w 98 pkt 3, na rachunku papierów wartościowych i rachunku pienięŝnym oraz w rejestrach. 2. Zabezpieczenie moŝe być równieŝ ustanowione w innej formie zaakceptowanej przez Dom Maklerski, jeŝeli gwarantuje ono pewną i płynną jego realizację, a szczegółowe zasady jego ustanowienia oraz zaspokojenia się z niego określone zostały w umowie. 3. Dom Maklerski przy ustalaniu wartości zabezpieczeń zastrzega sobie prawo do określenia wag papierów wartościowych, jak równieŝ ma prawo określić papiery wartościowe, które nie mogą stanowić zabezpieczenia transakcji kupna, zawartej na zasadach określonych w 80 ust. 1. Dom Maklerski podaje te informacje do wiadomości Klientów. 4. W przypadku, gdy przed terminem spłaty naleŝności Domu Maklerskiego wartość ustanowionych zabezpieczeń jest niŝsza niŝ aktualna wartość naleŝności Domu Maklerskiego, Dom Maklerski, bez odrębnej dyspozycji Klienta, moŝe pobrać środki pienięŝne z konta operacyjnego Klienta tytułem spłaty naleŝności Domu Maklerskiego lub sprzedać papiery wartościowe lub prawa do otrzymania papierów wartościowych Klienta. Dom Maklerski w pierwszej kolejności sprzedaje prawa do otrzymania papierów wartościowych, których dotyczą naleŝności Domu Maklerskiego. W tym przypadku Dom Maklerski zastrzega sobie teŝ prawo do niezrealizowania zlecenia kupna z niepełnym pokryciem. 88 Warunkiem przyjęcia przez Dom Maklerski zabezpieczenia w postaci blokady aktywów rachunku papierów wartościowych i rachunku pienięŝnego oraz rejestrów jest złoŝenie przez Klienta pisemnej dyspozycji blokady. W przypadku zabezpieczenia ustanowionego w innej formie zaakceptowanej przez Dom Maklerski, warunkiem jego przyjęcia jest przedstawienie dokumentów wskazanych przez Dom Maklerski, przy czym Dom Maklerski zastrzega sobie prawo weryfikowania dokumentów przedstawionych przez Klienta. Spłata naleŝności Klient zobowiązany jest dokonać spłaty naleŝności Domu Maklerskiego w terminie nie dłuŝszym niŝ do dnia rozliczenia w KDPW transakcji, której naleŝności dotyczą. 2. Dom Maklerski zastrzega sobie prawo do pobrania z rachunku pienięŝnego Klienta, w dniu rozliczenia w KDPW transakcji której dotyczą naleŝności Domu Maklerskiego, kwot tytułem spłaty tych naleŝności. 3. NaleŜności Domu Maklerskiego nie mogą być spłacane: 1) środkami pienięŝnymi blokowanymi tytułem depozytu zabezpieczającego na rynku praw pochodnych, 2) środkami zaksięgowanymi na rachunku pienięŝnym Klienta na podstawie niepotwierdzonego przelewu bankowego, przed otrzymaniem przez Dom Maklerski dokumentów z banku, potwierdzających wpływ środków na rachunek bankowy Domu Maklerskiego, 3) środkami pienięŝnymi zablokowanymi na rachunku pienięŝnym z innych tytułów. 90 Spłata naleŝności Domu Maklerskiego moŝe nastąpić przy wykorzystaniu środków pochodzących z ustanowionych zabezpieczeń, na zasadach określonych w umowie. Zasady i tryb zaspokajania roszczeń Domu Maklerskiego 91

20 20 1. W przypadku nie dokonania przez Klienta spłaty naleŝności Domu Maklerskiego w terminie, Dom Maklerski przystępuje w pierwszej kolejności do realizacji ustanowionych przez Klienta zabezpieczeń. 2. Dom Maklerski według swojego uznania decyduje o kolejności, w jakiej realizuje zabezpieczenia. 3. Przy realizacji zabezpieczeń Dom Maklerski w pierwszej kolejności pokrywa swoje roszczenia ze środków pienięŝnych pochodzących z zabezpieczeń, a w następnej kolejności poprzez sprzedaŝ papierów wartościowych. 4. W przypadku sprzedaŝy papierów wartościowych, Dom Maklerski decyduje o rodzaju, cenie, ilości, trybie i kolejności sprzedawanych papierów wartościowych. 5. Dom Maklerski zastrzega sobie prawo pobierania umownych odsetek w wysokości określonej w umowie za kaŝdy dzień opóźnienia w spłacie przez Klienta naleŝności Domu Maklerskiego począwszy od pierwszego dnia następującego po dniu, w którym miała nastąpić spłata do dnia całkowitej spłaty naleŝności Domu Maklerskiego przez Klienta W przypadku, gdy wartość środków uzyskanych z realizacji zabezpieczeń nie wystarcza na pokrycie wszystkich naleŝności Domu Maklerskiego oraz odsetek, o których mowa w 91 ust. 5, a takŝe w przypadku, gdy sprzedaŝ papierów wartościowych, o których mowa w 91 ust.4, jest niemoŝliwa lub znacznie utrudniona wskutek okoliczności za które Dom Maklerski nie ponosi odpowiedzialności, Dom Maklerski, zgodnie z udzielonymi przez Klienta pełnomocnictwami, o których mowa w 80 ust. 4, przystępuje do zaspokojenia swoich roszczeń z aktywów posiadanych przez Klienta na rachunkach i w rejestrach w Domu Maklerskim. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Dom Maklerski dokonuje wyboru aktywów według swojego uznania, a w przypadku ich sprzedaŝy decyduje o czasie, kolejności i trybie sprzedaŝy oraz ilości i cenie po jakiej aktywa te będą sprzedawane. 3. Ewentualna kwota nadwyŝki pochodząca ze sprzedaŝy papierów wartościowych, tj. kwota pozostająca po odliczeniu prowizji naleŝnych Domowi Maklerskiemu, odsetek pobranych przez Dom Maklerski zgodnie z 91 ust. 5 oraz kwoty naleŝności Domu Maklerskiego, zostanie zaksięgowana na rachunek pienięŝny Klienta W okresie istnienia zobowiązania Klienta w stosunku do Domu Maklerskiego z tytułu nie opłacenia przez Klienta zawartej na danym rachunku transakcji kupna, Klient zrzeka się prawa do wypowiadania umowy, a takŝe zrzeka się prawa do przenoszenia papierów wartościowych nie opłaconych nabytych na zasadach określonych w 80 ust. 1 na inny rachunek papierów wartościowych. W przypadku sprzedaŝy papierów nie opłaconych przez Klienta, Dom Maklerski uniemoŝliwi Klientowi wypłacenie tak uzyskanych środków pienięŝnych z rachunku pienięŝnego. 2. W okresie istnienia zobowiązania Klienta w stosunku do Domu Maklerskiego z tytułu nie opłacenia przez Klienta zawartej na danym rachunku transakcji kupna, Klient zrzeka się takŝe prawa do przenoszenia innych niŝ wymienione w ust. 1 papierów wartościowych, jeŝeli w wyniku przeniesienia tych papierów wartościowych, wartość aktywów pozostałych na rachunku Klienta, liczona z uwzględnieniem zapisów dotyczących blokady aktywów, o której mowa w 98 pkt 3, byłaby niŝsza niŝ wartość naleŝności Domu Maklerskiego W przypadku nie dokonania przez Klienta spłaty naleŝności Domu Maklerskiego w wymaganym terminie i konieczności podjęcia przez Dom Maklerski działań, o których mowa w 91-92, Dom Maklerski przez okres co najmniej 6 miesięcy realizuje zlecenia kupna Klienta jedynie pod warunkiem posiadania w chwili wystawiania przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego całkowitego pokrycia wartości zlecenia wraz z przewidywaną prowizją. 2. Dom Maklerski, moŝe odstąpić od warunku, o którym mowa w ust. 1, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy nie dokonanie zapłaty nastąpiło bez winy Klienta. 3. W przypadku, gdy Klient nie dopełni obowiązku określonego w 89 ust. 1, Dom Maklerski nie ponosi odpowiedzialności za skutki wykonania uprawnień przewidzianych w Stopień pokrycia zleceń kupna w transakcjach nie objętych systemem gwarantującym będzie indywidualnie ustalany przez Dom Maklerski z Klientem. XIII. USTANAWIANIE I ZNOSZENIE BLOKADY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH