W roku szkolnym 2007/2008 realizowałam w świetlicy szkolnej własny program,,w krainie tajemniczych liter, poruszający treści z zakresu edukacji czytelniczej. Program przedstawiał się następująco: Adresaci programu: uczniowie klasy II a Czas realizacji: XI-VI Cele główne: - Propagowanie czytelnictwa wśród dzieci. - Nadawanie książce wysokiej rangi w systemie wartości dziecka. - Doskonalenie techniki czytania. - Rozwijanie zdolności logicznego myślenia. Cele szczegółowe: Uczeń: - Uczestniczy w słuchaniu głośno czytanych legend. - Poznaje wybrane legendy. - Opowiada treści przeczytanych utworów. - Zachęca inne dzieci do czytania. - Ćwiczy ciche i głośne czytanie ze zrozumieniem. - Zna budowę karty katalogu ilustrowanego. - Wie, jak należy obchodzić się z książką. - Rozwiązuje i układa zagadki o tematyce literackiej. - Wykonuje prace o tematyce literackiej. - Potrafi poprawnie zapisać wyrazy związane z utworami literackimi. Procedury osiągania celów: - Wysłuchanie treści legendy. - Spontaniczne wypowiedzi na temat legendy. - Opowiadanie fragmentów legendy. - Prace plastyczne -,,Bohaterowie legendy. - Wyjaśnienie znaczenia słowa,,legenda. - Wyszukiwanie na mapie miejsc związanych z legendą. - Odgrywanie scenek dramowych. - Rozwiązywanie zagadek i rebusów o tematyce literackiej.
Ewaluacja: - Konkurs czytelniczy,,w krainie legend. - Prowadzenie gazetki tematycznej. - Wycieczka do biblioteki szkolnej. - Quizy podsumowujące zdobyte wiadomości. - Ekspozycje i prezentacje wykonywanych prac. Tematyka: - Powstanie państwa polskiego według legendy,,o Lechu i o orlim gnieździe. - Warszawa w legendzie,,wars i Sawa. - Poznajemy legendę o powstaniu Zbuczyna. - Odkrywamy tajemnicę powstania siedleckiego Ratusza. - Kraków w legendzie,,o dwóch wieżach kościoła Mariackiego. - Lwy gdańskie nadzieją dla Rzeczpospolitej. - Poznań w legendzie,,poznańskie koziołki. - Legendy toruńskie,,o flisaku i żabach. - Legenda o toruńskich piernikach. - Bursztynowy pałac skarb morskich głębin. - Czytanie utworów wybranych przez dzieci. Przewidywane osiągnięcia uczniów: - zna legendę,,o Lechu, Czechu i Rusie, - zna barwy i symbole narodowe Polski, - zna legendę,,wars i Sawa, - rozpoznaje herb Warszawy, - umie wskazać miasta na mapie Polski, - potrafi własnymi zdaniami opowiedzieć legendę, - wie, jakie miasto leży najbliżej naszej miejscowości, - potrafi odegrać scenkę, w której przedstawi odczucia za pomocą gestów, mimiki i ruchu, - zna najważniejsze zabytki Siedlec, - wymienia najważniejsze zabytki Krakowa,
- potrafi napisać list do smoka, - wykonuje ilustrację do legendy, - zna legendę,,lwy gdańskie, - rozpoznaje herb Gdańska, - wskazuje miasto Gdańsk na mapie fizycznej Polski, - zna legendę,,poznańskie koziołki, - wskazuje na mapie miasto Poznań, - wykonuje pracę plastyczną do utworu literackiego, - udziela odpowiedzi na postawione pytania, - aktywnie włącza się do zajęć, - dba o dokładne i staranne wykonanie prac, - zna legendę o Giewoncie, - wskazuje na mapie fizycznej Polski Tatry, - rozumie, skąd się bierze gwara, - opanowuje wybrane słowa z gwary podhalańskiej, - wskazuje i opisuje bursztyn, -wymienia różne sposoby wykorzystania bursztynu, -zna legendę o królowej Juracie.. - Scenariusz zajęć,,poznań w legendzie,,poznańskie koziołki Cele operacyjne: Uczeń: -zna legendę,,poznańskie koziołki, -wskazuje miasto Poznań na mapie fizycznej Polski, -aktywnie pracuje na zajęciach, -doskonali technikę głośnego czytania. Metody nauczania: -podające, -eksponujące. Formy pracy:
- indywidualna i zbiorowa (czas trwania zajęć: 60 minut) Środki dydaktyczne: - książka pt,, Bajarz polski autorki: Marta Berowska i Magdalena Grądzka, - kartka z bloku rysunkowego formatu A4, kolorowa plastelina, - mapa fizyczna Polski. Część wstępna: Nauczyciel: wita uczniów, zapoznaje z tematem zajęć, rozwiesza mapę fizyczną Polski. Część właściwa: Nauczyciel prosi chętnych uczniów o odczytywanie kolejnych fragmentów legendy, a pozostałych uczniów zachęca do uważnego słuchania. Po odczytaniu legendy następuje jej analiza (nauczyciel zadaje uczniom pytania). Po wypowiedziach uczniów nauczyciel prosi chętne dziecko o wskazanie na mapie położenia miasta,,poznań. Następnie prosi uczniów o przygotowaniu kartki papieru, kredek lub farb, plasteliny w celu wykonania pracy plastycznej. Z plasteliny formowane są postaci koziołków a kredki lub farby służą do wykonania tła. Nauczyciel w miarę potrzeby pomaga i mobilizuje uczniów do pracy. Część końcowa: Zawieszenie prac na tablicy ekspozycyjnej i uporządkowanie miejsc pracy. Nauczyciel dziękuje za udział w zajęciach i żegna się z uczniami. Bibliografia: M. Berowska, M. Grądzka, Bajarz polski, Wydawnictwo,,Wilga.
Podczas realizacji programu udało mi się zgromadzić wokół siebie grupę dzieci żywo zainteresowanych książką oraz zachęcić ich do samodzielnego sięgania po książki. Największym jednak sukcesem było to, że uczestnicy zajęć czytelniczych wręcz domagali się kontynuacji zajęć w następnym roku szkolnym. Tak też się stało. W roku szkolnym 2008/2009 spotykamy się w tym samym zespole na zajęciach,,spotkania z poezją. Bożena Boczek nauczyciel mianowany w Zespole Szkół w Zbuczynie Własny program Bożeny Boczek,,W krainie tajemniczych liter stworzył w świetlicy, gdzie zwykle dzieje się bardzo wiele i szybko, swoistą oazę spokoju, dał dzieciom moment oddechu po intensywnej nauce i głośnych przerwach. Pozwolił na wyciszenie, a systematyczne spotkania i słuchanie prowadzącego zajęcia dawały małym uczniom poczucie bezpieczeństwa. Dzięki założeniom programu, celom i procedurom ich osiągania dzieci miały możliwość poznania legend związanych z historią Polski, polskich rzek, miast polskich. Ważne jest również to, że Autorka programu nie ograniczyła się tylko do czytania legendy, opowiadania jej treści i szukania przesłania. Sięgnęła do plastycznej wyobraźni dziecka, inspirując powstanie barwnych rysunków.
Opowiadanie i ilustracja stąd już tylko krok do ekspresji ruchowej, małych scenek dramatycznych i odgrywania epizodów z legend. Ileż więcej emocji niesie w sobie zabawa w teatr! Autorka programu sięga dalej przemyca niepostrzeżenie wiedzę z dziedziny geografii uczy czytać mapy. Utrwala to w młodych umysłach obraz konturów Polski, położenie gór, rzek, miast. Wiele się mówi ostatnio o zaniku wśród młodzieży postaw patriotycznych, a wiadomo przecież, że każdy świadomy odruch solidarności z narodem oparty jest na silnych fundamentach, budowanych od wczesnego dzieciństwa. Sądzę, że poza osiągnięciami czysto polonistycznymi i związanymi z techniką czytania, opowiadania i bogaceniem słownictwa, program ten jest takim solidnym fundamentem, który wytrzyma kiedyś w przyszłości napór globalizmu i pozwoli utrzymać własną tożsamość narodową. Julita Skiba nauczyciel dyplomowany w Zespole Szkół w Zbuczynie