Wielofilarowe systemy emerytalne na przykładzie włoskiego i polskiego systemu emerytalnego. Mgr Joanna Plak WSP TWP w Warszawie
Plan prezentacji. 1. Wyjaśnienie znaczenia pojęcia: wielofilarowy system emerytalny. 2. Przyczyny reformowania systemów emerytalnych w kierunku wielofilarowości. 3. Umowność podziału systemu emerytalnego na filary. Kryteria stosowane przy podziale. 4. Model Banku Światowego. 5. Model trzech poziomów stosowany w Unii Europejskiej. 6. Struktura systemu emerytalnego w Polsce.
Plan prezentacji. 7. Filar publiczny zabezpieczenia emerytalnego w Polsce. 8. Filar zakładowy zabezpieczenia emerytalnego w Polsce. 9. Filar indywidualny zabezpieczenia emerytalnego w Polsce. 10. Struktura systemu emerytalnego we Włoszech. 11. Filar publiczny zabezpieczenia emerytalnego we Włoszech. 12. Filar zakładowy zabezpieczenia emerytalnego we Włoszech. 13. Filar indywidualny zabezpieczenia emerytalnego we Włoszech. 14. Bibliografia.
1. Wielofilarowy system emerytalny. Wyjaśnienie znaczenia pojęcia. Wielofilarowy system emerytalny to system emerytalny, w którym można wyróżnić co najmniej dwa poziomy/ warstwy/ filary zabezpieczenia. Podział systemu emerytalnego na poziomy/ warstwy/ filary jest umowny i zależy od przyjętego kryterium podziału. Najpopularniejsze kryteria podziału to kryterium dochodowe oraz podmiotowe.
2. Przyczyny reformowania systemów emerytalnych. Wśród przyczyn reformowania systemów emerytalnych w kierunku wielofilarowości można wymienić m. in.: problemy z zapewnieniem płynności w wypłacaniu świadczenia z filara publicznego, niekorzystną strukturę demograficzną, zawodność finansowania repartycyjnego stosowanego w pierwszym filarze, niedostosowanie powojennych systemów emerytalnych do sytuacji na rynku pracy.
2. Przyczyny reformowania systemów emerytalnych. Jedną z przyczyn reformowania systemów emerytalnych w kierunku wielofilarowości są problemy z zapewnieniem płynności w wypłacaniu świadczenia bazowego z pierwszego filara oraz zbytnie obciążenie budżetu wydatkami społecznymi, w tym wydatkami na świadczenia emerytalne.
2. Przyczyny reformowania systemów emerytalnych. Do omawianej sytuacji przyczyniła się m.in. wysoka stopa zastąpienia zarobków przez nowo przyznane świadczenie emerytalne oraz łatwy dostęp do emerytur stażowych i wcześniejszych (nadmierna hojność państwa), jak również zbyt niskie wpływy ze składek pracowników w porównaniu z dużym zapotrzebowaniem na świadczenia emerytalne.
2. Przyczyny reformowania systemów emerytalnych. Inną przyczyną reformowania systemów emerytalnych jest niekorzystna struktura demograficzna, przejawiająca się w starzeniu społeczeństwa.
13. Filar indywidualny we Włoszech. Uczestnictwo w filarze indywidualnym jest dobrowolne. Mimo braku przymusu ubezpieczeniowego, osoby chcące podwyższyć jakość życia na emeryturze powinny skorzystać z możliwości gromadzenia oszczędności w trzecim filarze.
13. Filar indywidualny we Włoszech. Filar indywidualny jest finansowany kapitałowo, dzięki czemu każdy gromadzi oszczędności na własnym koncie; zaś pieniądze są inwestowane m.in. w akcje i obligacje zgodnie z polityką inwestycyjną multicomprato.
13. Filar indywidualny we Włoszech. Filar indywidualny opiera się na formule zdefiniowanej składki. Wysokość składki jest ustalana indywidualnie. Oszczędzający może zadeklarować z jaką częstotliwością będzie opłacał składkę.
13. Filar indywidualny we Włoszech. Osobom gromadzącym oszczędności w trzecim filarze przysługują ulgi podatkowe. Ulgi są powiązane z wpłacanymi składkami. Oszczędzający mogą odpisać wpłacone składki (do limitu) od podatku. Mimo proponowanych udogodnień zainteresowanie ofertą jest znikome.
13. Filar indywidualny we Włoszech. Filar indywidualny występuje pod postacią indywidualnych planów emerytalnych (oferowanych przez towarzystwa ubezpieczeń na życie) oraz otwartych funduszy emerytalnych z uczestnictwem indywidualnym. Włosi mogą jednocześnie gromadzić oszczędności na starość oraz wykupić polisę ubezpieczeniową na życie. Towarzystwa ubezpieczeniowe oferują atrakcyjne produkty umożliwiające połączenie tych dwóch elementów.
13. Filar indywidualny we Włoszech. Osoby gromadzące oszczędności w trzecim filarze mają prawo do: wypłaty celowej (jest ona powiązana z odprawą emerytalną - TFR), wycofania części lub całości środków, transferu środków.
14. Bibliografia Brambilla A, Capire i Fondi Pensioni, Nuova Previdenza Complementare. TFR e Pensioni Publicche degli Italiani, Il Sole 24 Ore Pirola 2007 Casotti A., Gheido M., Rosa M., Previdenza Obbligatoria e Complementare, Giuffre 2006 Hadyniak B., Monkiewicz J., Fundusze emerytalne II filar, Warszawa 1999 Kopeć A., Niziołek K., Paczkowski P., Indywidualne konta emerytalne. Komentarz, Warszawa 2005 Miłosz L., Pawluś J., Pracownicze programy emerytalne: praktyczny przewodnik, Warszawa 2001