Wprowadzenie. Pojęcie i ewolucja ryzyka starości. Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wprowadzenie. Pojęcie i ewolucja ryzyka starości. Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim"

Transkrypt

1

2 Wprowadzenie Pojęcie i ewolucja ryzyka starości Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim

3 Przemiany gospodarczo polityczne, a reformy systemów emerytalnych.

4 Reformy systemów emerytalnych : } parametryczne } paradygmatyczne

5 Reforma ubezpieczenia społecznego w Polsce 1998 r. mieszany ( repartycyjno kapitałowy) system emerytalny.

6 III Filary ubezpieczeń społecznych I filar będący przykładem systemu repartycyjnego, realizowany jest przez ZUS; II filar jest przykładem systemu kapitałowego realizowanego przez Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE); III filar systemu ubezpieczeń społecznych obejmuje w szczególności pracownicze programy emerytalne (PPE) oraz indywidualne konta emerytalne (IKE)

7 Repartycyjna i kapitałowa metoda finansowania ubezpieczenia społecznego: wady i zalety.

8 Założenia reformy : - założenie systemowości ubezpieczeń społecznych - założenie kompleksowości ubezpieczeń społecznych - założenie powszechności ubezpieczeń społecznych - założenie ograniczonego zakresu przedmiotowego ubezpieczeń społecznych - założenie obowiązkowego charakteru ubezpieczeń społecznych - założenie większego powiązania świadczeń (ich wysokości) ze składką ( Zob. W. Sanetra, Założenia reformy ubezpieczeń społecznych, w: Ewolucja ubezpieczeń społecznych w okresie transformacji ustrojowej, Bydgoszcz, 2011, s. 9 i nast.)

9 Założenia szczegółowe: } uzupełnienie emerytury o element kapitałowy, } ograniczenie wydatków na emerytury przez przejście z systemu zdefiniowanego świadczenia na system zdefiniowanej składki, } objęcie ubezpieczeniem szerszej grupy osób oraz wydłużenie okresu aktywności zawodowej przez podniesienie wieku emerytalnego i likwidację przywilejów emerytalnych.

10 Założenia szczegółowe: } uzupełnienie emerytury o element kapitałowy, } ograniczenie wydatków na emerytury przez przejście z systemu zdefiniowanego świadczenia na system zdefiniowanej składki, } objęcie ubezpieczeniem szerszej grupy osób oraz wydłużenie okresu aktywności zawodowej przez podniesienie wieku emerytalnego i likwidację przywilejów emerytalnych.

11 Ogólna charakterystyka OFE ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych -Dz.U j.t. ze zm.

12 Przedmiotem działalności funduszu jest gromadzenie środków pieniężnych i ich lokowanie z przeznaczeniem na wypłatę członkom funduszu emerytury po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego.

13 Nowe propozycje zmian w OFE cała składka kapitałowa do ZUS na subkonto (?). } Dotychczasowe aktywa : } 75% aktywów OFE (ok. 103 mld) stanowiących akcje przedsiębiorstw ma być przeniesiona do funduszy inwestycyjnych polskich akcji zamienione na jednostki uczestnictwa w ramach Indywidualnych Kont Emerytalnych

14 25% aktywów (ok. 35 mld) ma być przeniesiona do FRD - ich wartość ma być wyceniona i dopisana do wartości na subkoncie

15 } Problem dziedziczenia oszczędności zgromadzonych na starość. Składki w systemie repartycyjny nie podlegały i nie podlegają dziedziczeniu. Dziedziczenie dotyczy składek gromadzonych w części kapitałowej. (OFE, Subkonto) Subkonto powstało w 2011 r. po zmniejszeniu składki odprowadzanej do OFE z 7,3% do 2,92%

16 Od 1999 r. w Polsce w zależności od daty urodzenia ubezpieczonego składka na ubezpieczenie emerytalne była w całości odprowadzana do FUS lub podzielona pomiędzy ZUS i OFE

17 W całości do funduszu emerytalnego w FUS składka osób urodzonych do

18 Składka osób urodzonych po r. podzielona między FUS i OFE - urodzeni po r., a przed r. mieli wybór czy chcieli by część ich składki była w OFE czy ma zostać w całości w Funduszu Emerytalnym w ramach FUS, - urodzeni po r. nie mieli wyboru musieli być w OFE i odprowadzać składkę kapitałową 7,3%

19 Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 75, poz. 398 i Nr 199, poz. 1175) wprowadzała subkonto i podział części kapitałowej składki na część odprowadzaną na subkonto.

20 Zmiany w systemie emerytalnym wprowadzone ustawą z dnia r. Dz.U. z r. poz. 1717).

21 Umożliwienie ubezpieczonym dokonania wyboru, czy chcą w dalszym ciągu przekazywać część składki do otwartych funduszy emerytalnych (w odniesieniu do przyszłych składek);

22 Jeśli chcesz aby twoja składka była odprowadzana do OFE musisz złożyć deklarację do wybranego funduszu bo inaczej cała składka będzie szła automatycznie do ZUS!!!!!

23 Decyzję można było zmienić w wyznaczonym okresie tzw. okienko transferowe odbyło się to dotychczas dwukrotnie 1 kwietnia do 31 lipca w 2014 r. i w tym samym okresie w 2016 r. a kolejna będzie w 2020 r.

24 W przypadku: odprowadzania składki do otwartego funduszu emerytalnego część składki na ubezpieczenie emerytalne wynosząca: } a) 2,92% podstawy wymiaru składki jest odprowadzana przez Zakład do wybranego przez ubezpieczonego otwartego funduszu emerytalnego, } b) 4,38% podstawy wymiaru składki jest ewidencjonowana przez Zakład na subkoncie,

25 W przypadku nieodprowadzania lub zaprzestania odprowadzania składki do otwartego funduszu emerytalnego, część składki na ubezpieczenie emerytalne wynosząca 7,3% podstawy wymiaru składki jest ewidencjonowana przez Zakład na subkoncie.

26 W przypadku śmieci członka OFE ½ środków jest przenoszona na rachunek w OFE lub subkonto w ZUS współmałżonka pozostającego we wspólności, a pozostała część wypłacana osobom wskazanym w umowie z OFE w proporcji wskazanej przez członka OFE. Jeśli członek OFE nie wskaże takich osób konieczne jest postępowanie spadkowe. Jeśli umiera emeryt, który był członkiem OFE w pierwszych trzech latach pobierania emerytury osoba uposażona ma prawo do zw. wypłaty gwarantowanej

27 Na 10 lat przed osiągnieciem wieku emerytalnego również środki z OFE przekazywane są do ZUS 1/10 każdego roku i zapisywane na subkoncie.

28 Wiek i staż, jako przesłanki nabycia prawa do emerytury. Według J. Piotrowskiego wiek emerytalny powinien zależeć od : tzw. zabezpieczenia ( próg biologicznej niezdolności do pracy), wysługi (ubezpieczony ma prawo do korzystania z owoców pracy), rynku pracy i możliwości finansowych

29 W Polsce od 1 stycznia 2013 r. rozpoczął się proces zrównywania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn do 67 lat Wiek emerytalny do r lata kobiety 65 lat mężczyźni. Od 1 stycznia 2013 wiek ten wzrasta o 1 miesiąc co 3 miesiące kalendarzowe do osiągnięcia 67 lat przez kobiety i mężczyzn. Poziom 67 lat miał zostać osiągnięty w 2040 r. przez kobiety i w 2020 r. 67 lat przez mężczyzn. }

30 Obniżenie wieku emerytalnego ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych ustaw. ( obowiązuje od )

31 Wysokość i warunki nabycia emerytury emerytury w starym i nowym systemie

32 Warunki nabycia prawa do emerytury w systemie zdefiniowanego świadczenia zdefiniowanej składki

33 Wysokość emerytury w systemie zdefiniowa nego świadczeni a 1) 24% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19 ustawy, 2) po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych 3) po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych

34 Wysokość emerytury w systemie zdefiniowa nej składki - emerytura stanowi wynik podzielenie podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, ustalane wspólnie dla mężczyzna i dla kobiet wyrażone w miesiącach

35 Podstawa wymiaru emerytury : } suma zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego, } zwaloryzowany kapitał początkowy ustalany dla ubezpieczonych ur. po 1948 r., którzy przed 1 stycznia 1999 r. opłacali składki na ubezpieczenie lub za których składki opłacali płatnicy } środki zewidencjonowane na subkoncie, o którym mowa w art. 40 a ustawy o s.u.s. Kwota podstawy może się zwiększyć w sytuacjach szczególnych wskazanych w ustawie.

36 Reforma emerytalna zmieniła całkowicie sposób obliczenia emerytury, ale zakładała również inne zmiany systemowe, takie jak np. podwyższenie wieku emerytalnego, których celem było ograniczenie negatywnych skutków tej zmiany w wymiarze indywidulnych świadczeń.

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia Część II świadczenia Emerytury: } Część I: Finansowanie } Część II: Świadczenia Filarowa konstrukcja ubezpieczeń społecznych model klasyczny : I filar - z budżetu państwa II filar ze składki pracodawców

Bardziej szczegółowo

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia Część I finasowanie Emerytury: } Część I: Finansowanie } Część II: Świadczenia I. Wprowadzenie. Fundusz społeczny- pojęcie funduszu społecznego, udział w tworzeniu funduszu i prawie do świadczeń z niego

Bardziej szczegółowo

Emerytury w nowym systemie emerytalnym dotyczą osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku.

Emerytury w nowym systemie emerytalnym dotyczą osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku. Emerytury w nowym systemie emerytalnym dotyczą osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku. System emerytalny składa się z trzech filarów. Na podstawie podanych niżej kryteriów klasyfikacji nowy system emerytalny

Bardziej szczegółowo

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii EMERYTURY Z FUS

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii EMERYTURY Z FUS EMERYTURY Z FUS CO TO JEST EMERYTURA? Art. 67 ust. 1. Konstytucji RP. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu

Bardziej szczegółowo

Część III świadczenia

Część III świadczenia Część III świadczenia Emerytury: } Część III: Świadczenia Emerytury w systemie zdefiniowanego świadczenia. (stary system) Warunki co do zasady : wiek i staż Emerytury w systemie zdefiniowanego świadczenia.

Bardziej szczegółowo

SYSTEM EMERYTALNY W POLSCE

SYSTEM EMERYTALNY W POLSCE SYSTEM EMERYTALNY W POLSCE 1 stycznia 1999 roku weszła w życie reforma systemu emerytalnego. Od tego momentu w Polsce funkcjonują równolegle dwa systemy emerytalne: stary system emerytalny dla osób urodzonych

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenie emerytalne. dr Ariel Przybyłowicz

Ubezpieczenie emerytalne. dr Ariel Przybyłowicz Ubezpieczenie emerytalne dr Ariel Przybyłowicz Ryzyko emerytalne Ochrona sytuacji ochrony zarobków z powodu zrealizowania prawa do zaprzestania działalności zarobkowej w związku z biologicznym (naturalnym)

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wstęp ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego ROZDZIAŁ 2. Struktura systemu ubezpieczeń społecznych

Spis treści Wstęp ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego ROZDZIAŁ 2. Struktura systemu ubezpieczeń społecznych Spis treści Wstęp....................................... 11 ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego........................... 13 1.1. Prawne podstawy zabezpieczenia społecznego.............

Bardziej szczegółowo

Poz. 1717. Szczawno-Zdrój, 19 lutego 2014 r. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Poz. 1717. Szczawno-Zdrój, 19 lutego 2014 r. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych Poz. 1717 Szczawno-Zdrój, 19 lutego

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów 13. Wstęp 17

Spis treści. Wykaz skrótów 13. Wstęp 17 System ubezpieczeń społecznych : zagadnienia podstawowe / redakcja naukowa Grażyna Szpor ; Zofia Kluszczyńska, Wiesław Koczur, Katarzyna Roszewska, Katarzyna Rubel, Grażyna Szpor, Tadeusz Szumlicz. 8.

Bardziej szczegółowo

Omówienie regulacji wynikających z ustawy obniżającej wiek emerytalny

Omówienie regulacji wynikających z ustawy obniżającej wiek emerytalny Gdańsk, 2 października 2017 r. Omówienie regulacji wynikających z ustawy obniżającej wiek emerytalny Agnieszka Kurczewska-Stanisławowicz Naczelnik Wydziału Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku

Bardziej szczegółowo

Dla kogo nowe emerytury

Dla kogo nowe emerytury Dla kogo nowe emerytury Nowa emerytura przysługuje wszystkim ubezpieczonym, urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy osiągnęli minimalny wiek emerytalny, wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co

Bardziej szczegółowo

System emerytalny w Polsce

System emerytalny w Polsce Warszawa, marzec 2017 r. System emerytalny w Polsce Dariusz Noszczak System emerytalny to część systemu ubezpieczeń społecznych System ubezpieczeń społecznych System emerytalny System ubezpieczeń społecznych

Bardziej szczegółowo

Symbole emerytury wcześniejszej

Symbole emerytury wcześniejszej Podstawa prawna: ustawa o emeryturach i rentach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z 2009r., Dz. U. Nr 153, poz. 1227, ze zm.) Ustawa z 11.5.2012r. o zmianie ustawy o emeryturach

Bardziej szczegółowo

Emerytura (zwana dawniej rentą starczą) świadczenie pieniężne mające służyć jako zabezpieczenie bytu na starość dla osób, które ze względu na wiek

Emerytura (zwana dawniej rentą starczą) świadczenie pieniężne mające służyć jako zabezpieczenie bytu na starość dla osób, które ze względu na wiek Emerytura (zwana dawniej rentą starczą) świadczenie pieniężne mające służyć jako zabezpieczenie bytu na starość dla osób, które ze względu na wiek nie posiadają już zdolności do pracy zarobkowej (jako

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY. uzyskane przez Zarząd. NSZZ PRC w temacie. emerytur - emerytur. pomostowych.

MATERIAŁY. uzyskane przez Zarząd. NSZZ PRC w temacie. emerytur - emerytur. pomostowych. Poznań, dnia 20-05-2013 r. MATERIAŁY uzyskane przez Zarząd NSZZ PRC w temacie emerytur - emerytur pomostowych. Pytania w sprawie emerytur pomostowych i wcześniejszych: 1. Pytanie czy takie warunki uprawniają

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października Prawdziwa historia: Drodzy Czytelnicy, 39,90 brutto Napisz cok@wip.pl 22 518 28 28 www.fabrykawiedzy.com Wstęp Emerytury 2017 1 Emerytury 2017 z

Bardziej szczegółowo

III filar ubezpieczenia emerytalnego

III filar ubezpieczenia emerytalnego III filar ubezpieczenia emerytalnego 1 Przesłanki reformy emerytalnej 2 Wskaźniki zgonów i urodzeń w tys. 600 550 Zgony Urodzenia 500 450 400 350 300 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999

Bardziej szczegółowo

Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne)

Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne) prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne) Zakres przedmiotowy systemu zabezpieczenia społecznego wyznacza katalog ryzyk społecznych: choroby macierzyństwa

Bardziej szczegółowo

Mariusz Denisiuk starszy specjalista w Biurze Rzecznika Ubezpieczonych. Przeniesienie środków z OFE do ZUS

Mariusz Denisiuk starszy specjalista w Biurze Rzecznika Ubezpieczonych. Przeniesienie środków z OFE do ZUS Mariusz Denisiuk starszy specjalista w Biurze Rzecznika Ubezpieczonych Przeniesienie środków z OFE do ZUS Z dniem 1 lutego 2014 r. weszła w życie ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października Prawdziwa historia: Drodzy Czytelnicy, 39,90 brutto Napisz cok@wip.pl 22 518 28 28 www.fabrykawiedzy.com Wstęp Emerytury 2017 1 Emerytury 2017 z

Bardziej szczegółowo

MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Warszawa, dnia 10 września 2015 r. DUS-0700.245.2015.AS dot. K7INT34097 Pani Małgorzata Kidawa-Błońska Marszałek Sejmu RP Szanowna Pani Marszałek, W odpowiedzi na przekazaną

Bardziej szczegółowo

Emerytury. po zmianach BIBLIOTEKA

Emerytury. po zmianach BIBLIOTEKA BIBLIOTEKA Emerytury po zmianach 2014 Zasady przechodzenia na emeryturę dokumentacja, rodzaje świadczeń Ustalanie wysokości emerytury Nowe zasady wypłat świadczeń ze środków zgromadzonych w OFE Wypłata

Bardziej szczegółowo

Finanse publiczne II / 1

Finanse publiczne II / 1 Finanse publiczne II / 1 System ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem systemu emerytalnego i oddziaływanie tego systemu na finanse publiczne. Reformy ubezpieczeń społecznych w Polsce i

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. II. Warunki nabywania prawa do emerytury z FUS (emerytury z I filaru) i ustalanie jej wysokości

SPIS TREŚCI. II. Warunki nabywania prawa do emerytury z FUS (emerytury z I filaru) i ustalanie jej wysokości Zasady nabywania prawa do emerytury z I i II filaru przez ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., będących członkami otwartego funduszu emerytalnego oraz rent rodzinnych po tych ubezpieczonych

Bardziej szczegółowo

dochody budżetu państwa). Osoby urodzone po 1948 r. z chwilą osiągnięcia tego wieku uzyskują prawo do emerytury ustalanej w myśl zreformowanych

dochody budżetu państwa). Osoby urodzone po 1948 r. z chwilą osiągnięcia tego wieku uzyskują prawo do emerytury ustalanej w myśl zreformowanych Przeliczanie emerytur Każdy emeryt ma prawo do przeliczenia swojego świadczenia. Musi spełnić jednak określone warunki. O sytuacjach, w których ZUS obliczy nową wysokość emerytury, mówi Eliza Skowrońska

Bardziej szczegółowo

SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH W POLSCE. dr Elżbieta Malinowska-Misiąg, Instytut Finansów

SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH W POLSCE. dr Elżbieta Malinowska-Misiąg, Instytut Finansów SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH W POLSCE dr Elżbieta Malinowska-Misiąg, Instytut Finansów CEL FUNKCJONOWANIA SYSTEMÓW UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO Zapewnienie środków do życia osobom, które ze względu na:

Bardziej szczegółowo

Tytuł pretytuł prezentacji. Podtytuł prezentacji zentacji Podtytuł prezentacji dr Antoni Kolek. Pracownicze formy oszczędzania na emeryturę.

Tytuł pretytuł prezentacji. Podtytuł prezentacji zentacji Podtytuł prezentacji dr Antoni Kolek. Pracownicze formy oszczędzania na emeryturę. Tytuł pretytuł prezentacji Pracownicze formy oszczędzania na emeryturę. PPK a PPE Podtytuł prezentacji zentacji Podtytuł prezentacji dr Antoni Kolek Prowadzący: Jan Kowalski Prezes zarządu Instytutu Emerytalnego

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 1 lipca 2005 r.

USTAWA z dnia 1 lipca 2005 r. Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 1 lipca 2005 r. Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1412. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy

Bardziej szczegółowo

Wacław Szubert: Ubezpieczenie społeczne stanowi system zagwarantowanych ustawowo i związanych z pracą świadczeń o charakterze roszczeniowym,

Wacław Szubert: Ubezpieczenie społeczne stanowi system zagwarantowanych ustawowo i związanych z pracą świadczeń o charakterze roszczeniowym, Wacław Szubert: Ubezpieczenie społeczne stanowi system zagwarantowanych ustawowo i związanych z pracą świadczeń o charakterze roszczeniowym, pokrywających potrzeby wywołane przez zdarzenia losowe lub inne

Bardziej szczegółowo

Dz.U Nr 228 poz z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Rozdział 1. Przepisy ogólne

Dz.U Nr 228 poz z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Rozdział 1. Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/14 Dz.U. 2008 Nr 228 poz. 1507 U S T AWA z dnia 21 listopada 2008 r. Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1097, z 2017 r. poz. 38. o emeryturach kapitałowych Rozdział

Bardziej szczegółowo

Ustawa obniżająca wiek emerytalny

Ustawa obniżająca wiek emerytalny Ustawa obniżająca wiek emerytalny 2 Ustawa obniżająca wiek emerytalny ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych

Bardziej szczegółowo

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. dr I. A. Wieleba Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. mogą nabyć prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym,

Bardziej szczegółowo

Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Spis treści Wysokość emerytury nauczycielskiej według dotychczasowych zasad............................................................

Bardziej szczegółowo

JAKĄ EMERYTKĄ / JAKIM EMERYTEM ZOSTANIESZ?

JAKĄ EMERYTKĄ / JAKIM EMERYTEM ZOSTANIESZ? JAKĄ EMERYTKĄ / JAKIM EMERYTEM ZOSTANIESZ? MATERIAŁ INFORMACYJNY DLA STUDENTÓW I MŁODYCH PRACOWNIKÓW OPRACOWANY PRZEZ IZBĘ GOSPODARCZĄ TOWARZYSTW EMERYTALNYCH, WWW.IGTE.PL POLSKA EMERYTURA 2015 1960 1970

Bardziej szczegółowo

Wcześniejsza emerytura dla 60-letnich mężczyzn i 55- letnich kobiet.

Wcześniejsza emerytura dla 60-letnich mężczyzn i 55- letnich kobiet. Wcześniejsza emerytura dla 60-letnich mężczyzn i 55- letnich kobiet. Pracownicy, którzy nie osiągnęli jeszcze pełnego wieku emerytalnego mogą przejść na wcześniejszą emeryturę kobieta po osiągnięciu 55

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 17 maja 2018 r. Poz. 926

Warszawa, dnia 17 maja 2018 r. Poz. 926 Warszawa, dnia 17 maja 2018 r. Poz. 926 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o emeryturach kapitałowych 1. Na

Bardziej szczegółowo

Zmiany w zasadach gromadzenia środków emerytalnych

Zmiany w zasadach gromadzenia środków emerytalnych Zmiany w zasadach gromadzenia środków emerytalnych Z dniem 1 maja 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych

Bardziej szczegółowo

Funkcje subkonta ZUS Uwarunkowania prawne

Funkcje subkonta ZUS Uwarunkowania prawne Funkcje subkonta ZUS Uwarunkowania prawne Dr Sebastian Jakubowski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki Gospodarczej Konferencja Naukowa EDUKACJA FINANSOWA

Bardziej szczegółowo

Dz.U Nr 228 poz z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Rozdział 1. Przepisy ogólne

Dz.U Nr 228 poz z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Rozdział 1. Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/7 Dz.U. 2008 Nr 228 poz. 1507 U S T AWA z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych Opracowano na podstawie: t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 926 Rozdział 1 Przepisy ogólne Art.

Bardziej szczegółowo

Emerytury w Polsce i na świecie

Emerytury w Polsce i na świecie Emerytury w Polsce i na świecie 1 60 Emerytura ma zabezpieczyć byt na starość, gdy z powodu wieku nie będziesz już mógł pracować. 2 61 Umowa międzypokoleniowa (solidaryzm) Składki wpłacane teraz przez

Bardziej szczegółowo

System emerytalny w Polsce

System emerytalny w Polsce System emerytalny w Polsce 1 Reformy systemów emerytalnych w wybranych krajach Europy Środkowo- Wschodniej i Ameryki Łacińskiej 20 18 16 Bułgaria Chorwacja Estonia Litwa Dominikana 14 12 10 Kazachstan

Bardziej szczegółowo

Polityka społeczna (9): Zabezpieczenie emerytalne II i III filar

Polityka społeczna (9): Zabezpieczenie emerytalne II i III filar Polityka społeczna (9): Zabezpieczenie emerytalne II i III filar Literatura I. Jędrasik-Jankowska, Pojęcie i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, LexisNexis, Warszawa, 2007, s.266-275. 2 Składki

Bardziej szczegółowo

TWOJE KONTO W ZUS CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ

TWOJE KONTO W ZUS CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ TWOJE KONTO W ZUS CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ Każdy ubezpieczony posiada indywidualne konto w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. TWOJE KONTO W ZUS. CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ Konto ubezpieczonego zakładane jest

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 23 stycznia 2008 r. o przenoszeniu praw emerytalnych urzędników Wspólnot Europejskich. Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 23 stycznia 2008 r. o przenoszeniu praw emerytalnych urzędników Wspólnot Europejskich. Rozdział 1 Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 23 stycznia 2008 r. Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2008 r. Nr 47, poz. 274. o przenoszeniu praw emerytalnych urzędników Wspólnot Europejskich Rozdział 1 Przepisy

Bardziej szczegółowo

21 marca 2013 r. Główne zalety rozwiązania:

21 marca 2013 r. Główne zalety rozwiązania: 21 marca 2013 r. Stanowisko Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych w kwestii wypłat świadczeń z kapitałowego systemu emerytalnego Rozwiązanie wypłat z korzyścią dla gospodarki i klientów Główne zalety

Bardziej szczegółowo

Rola rent rodzinnych, kwestia podziału uprawnień emerytalnych w sytuacji rozwodu, dziedziczenie uprawnień emerytalnych. Dorota Dzienisiuk.

Rola rent rodzinnych, kwestia podziału uprawnień emerytalnych w sytuacji rozwodu, dziedziczenie uprawnień emerytalnych. Dorota Dzienisiuk. Rola rent rodzinnych, kwestia podziału uprawnień emerytalnych w sytuacji rozwodu, dziedziczenie uprawnień emerytalnych Dorota Dzienisiuk WPiA UW 1 Ubezpieczony / emeryt a jego środowisko / rodzina Ryzyko

Bardziej szczegółowo

KADRY i PŁACE. W SFERZE BUDŻETOWEJ nr 9. Reforma systemu emerytalnego... 2

KADRY i PŁACE. W SFERZE BUDŻETOWEJ nr 9. Reforma systemu emerytalnego... 2 20 września 2017 KADRY i PŁACE W SFERZE BUDŻETOWEJ nr 9 DODATEK do RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ nr 18 (426) K o n k u r s KSIĘGOWY BUDŻETU 2017 www.rb.infor.pl Reforma systemu emerytalnego... 2 Realizacja

Bardziej szczegółowo

z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych

z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Kancelaria Sejmu s. 1/6 Dz.U. 2009 Nr 97 poz. 800 U S T AWA z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Opracowano na podstawie t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 128. Art. 1. Ustawa

Bardziej szczegółowo

Świadczenia dla nauczycieli

Świadczenia dla nauczycieli Świadczenia dla nauczycieli Nauczyciele mają kilka możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę. Mogą skorzystać z przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub z Karty

Bardziej szczegółowo

Emerytury i system ubezpiecze

Emerytury i system ubezpiecze Emerytury i system ubezpiecze 1 58 EMERYTURA ma zabezpieczy byt na staro osobom, które ze wzgl du na wiek nie mog ju pracowa. 2 59 Zasada umowy mi dzypokoleniowej (solidaryzm) Sk adki obecnie wp acane

Bardziej szczegółowo

Ustalanie prawa do emerytury w każdym z państw członkowskich UE; w tym również w Anglii

Ustalanie prawa do emerytury w każdym z państw członkowskich UE; w tym również w Anglii Ustalanie prawa do emerytury w każdym z państw członkowskich UE; w tym również w Anglii Jeżeli osoby zainteresowane pracowały za granicą w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru

Bardziej szczegółowo

Reformy systemów emerytalnych astabilność finansów publicznych KINGA KACZOR, MAGDALENA SIERADZAN

Reformy systemów emerytalnych astabilność finansów publicznych KINGA KACZOR, MAGDALENA SIERADZAN Reformy systemów emerytalnych astabilność finansów publicznych KINGA KACZOR, MAGDALENA SIERADZAN Słowo wstępu Zabezpieczenie emerytalne obywateli to obowiązek konstytucyjny państwa Bezpieczeństwo systemu

Bardziej szczegółowo

www.zus.pl ZUS wyjaśnia

www.zus.pl ZUS wyjaśnia Waloryzacja świadczeń emerytalno rentowych od dnia 1 marca 2009 r. W marcu 2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadza waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych. Waloryzacja dokonywana jest z

Bardziej szczegółowo

Rola emerytur minimalnych w systemie składkowym a rola nieskładkowych gwarancji minimalnych

Rola emerytur minimalnych w systemie składkowym a rola nieskładkowych gwarancji minimalnych Rola emerytur minimalnych w systemie składkowym a rola nieskładkowych gwarancji minimalnych Aksjologia systemu i wyzwania prawne dr Andrzej Szybkie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Warszawa, kwiecień 2017

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS MJ/10

Warszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS MJ/10 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS-0210-8-MJ/10 Warszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. Pani Irena Wójcicka Podsekretarz Stanu Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

U z a s a d n i e n i e

U z a s a d n i e n i e U z a s a d n i e n i e Projekt nowelizacji ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001,

Bardziej szczegółowo

Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zgromadzonych w OFE i zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS. Świadczeniobiorcy

Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zgromadzonych w OFE i zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS. Świadczeniobiorcy Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zgromadzonych w OFE i zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS Świadczeniobiorcy Warunki nabywania prawa do okresowej emerytury kapitałowej ze środków zgromadzonych

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października Prawdziwa historia: Drodzy Czytelnicy, 39,90 brutto Napisz cok@wip.pl 22 518 28 28 www.fabrykawiedzy.com Wstęp Emerytury 2017 1 Emerytury 2017 z

Bardziej szczegółowo

Świadczenia emerytalne

Świadczenia emerytalne Świadczenia emerytalne PRAWO DO EMERYTURY NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH (STARY SYSTEM SYSTEM ZDEFINIOWANEGO ŚWIADCZENIA) Dotychczasowe zasady zakładały możliwość uzyskania emerytury po spełnieniu warunku

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i innych ustaw.

- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i innych ustaw. Warszawa, dnia 4 września 2013 r. Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i na podstawie

Bardziej szczegółowo

Spełnienie warunków do wcześniejszej emerytury pracowniczej do końca 2008 r. gwarancją przyznania świadczenia

Spełnienie warunków do wcześniejszej emerytury pracowniczej do końca 2008 r. gwarancją przyznania świadczenia Spełnienie warunków do wcześniejszej emerytury pracowniczej do końca 2008 r. gwarancją przyznania świadczenia Komu przysługuje wcześniejsza emerytura pracownicza Wcześniejsza emerytura pracownicza przysługuje

Bardziej szczegółowo

Dla kogo wcześniejsza emerytura. po 2008 roku. e-poradnik. egazety Prawnej. 188 stron komentarzy, porad i przepisów

Dla kogo wcześniejsza emerytura. po 2008 roku. e-poradnik. egazety Prawnej. 188 stron komentarzy, porad i przepisów e-poradnik egazety Prawnej Dla kogo wcześniejsza emerytura po 2008 roku 188 stron komentarzy, porad i przepisów Czy wniosek o wcześniejszą emeryturę pracowniczą może być złożony po 2008 roku Kto może starać

Bardziej szczegółowo

Wszystko, czego nie wiesz o emeryturach. Ekspert: Dariusz Noszczak, wicedyrektor, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych, Centrala ZUS

Wszystko, czego nie wiesz o emeryturach. Ekspert: Dariusz Noszczak, wicedyrektor, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych, Centrala ZUS Wszystko, czego nie wiesz o emeryturach Ekspert: Dariusz Noszczak, wicedyrektor, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych, Centrala ZUS 2 Ustalanie wysokości emerytur ze starego systemu Ustalanie wysokości

Bardziej szczegółowo

PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY

PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY Pracowniczy Program Emerytalny Jest to system oszczędzania dla osób, które chcą powiększyć swoją emeryturę oraz stworzyć sobie możliwość uzyskania satysfakcjonującego poziomu

Bardziej szczegółowo

Przeliczanie emerytur i rent od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia

Przeliczanie emerytur i rent od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia Przeliczanie emerytur i rent od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia Przepisami art. 194 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Bardziej szczegółowo

System emerytalny w Polsce informacje podstawowe. Przesłanki i cele reformy Podstawowe założenia Konstrukcja systemu 7 spotkanie, maj 2016 r.

System emerytalny w Polsce informacje podstawowe. Przesłanki i cele reformy Podstawowe założenia Konstrukcja systemu 7 spotkanie, maj 2016 r. System emerytalny w Polsce informacje podstawowe Przesłanki i cele reformy Podstawowe założenia Konstrukcja systemu 7 spotkanie, maj 2016 r. Emerytura to świadczenie pieniężne mające służyć jako zabezpieczenie

Bardziej szczegółowo

REFORMA SYSTEMU EMERYTALNEGO Z ROKU 2013

REFORMA SYSTEMU EMERYTALNEGO Z ROKU 2013 REFORMA SYSTEMU EMERYTALNEGO Z ROKU 2013 Dnia 14 lutego 2014 weszła w życie ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych

Bardziej szczegółowo

Plan finansowy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na rok 2018

Plan finansowy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na rok 2018 Plan finansowy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na rok 2018 Część A Lp. Treść Plan na 2018 r. 1 2 3 I Zadania wynikające z ustaw 228 530 832 1 Emerytury 155 809 079 2 Renty 40 391 875 3 Dodatki do emerytur

Bardziej szczegółowo

Plan finansowy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na rok 2016

Plan finansowy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na rok 2016 finansowy Funduszu Ubezpieczeń Część A Lp. Treść 1 2 3 4 5 I. Zadania wynikające z ustaw 196 955 587 204 259 889 103,7 1. Emerytury 128 167 947 133 690 786 104,3 2. Renty 41 332 004 41 715 161 100,9 3.

Bardziej szczegółowo

Plan finansowy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na rok 2017

Plan finansowy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na rok 2017 finansowy Funduszu Ubezpieczeń na rok 2017 Część A Lp. Treść 1 2 I Zadania wynikające z ustaw 211 804 6 1 Emerytury 140 286 48 2 Renty 40 642 1 Dodatki do emerytur i rent: pielęgnacyjne, dla sierot zupełnych

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. Protokolant Ewa Wolna

UCHWAŁA. Protokolant Ewa Wolna Sygn. akt II UZP 4/13 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 4 lipca 2013 r. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Roman Kuczyński SSN Jolanta Strusińska-Żukowska Protokolant Ewa Wolna w

Bardziej szczegółowo

Reforma emerytalna. Co zrobimy? ul. Świętokrzyska 12 00-916 Warszawa. www.mf.gov.pl

Reforma emerytalna. Co zrobimy? ul. Świętokrzyska 12 00-916 Warszawa. www.mf.gov.pl Reforma emerytalna Co zrobimy? Grudzień, 2013 Kilka podstawowych pojęć.. ZUS Zakład Ubezpieczeń Społecznych to państwowa instytucja ubezpieczeniowa. Gromadzi składki na ubezpieczenia społeczne obywateli

Bardziej szczegółowo

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek INFORMACJA do wniosku o emeryturę Co załatwisz tym wnioskiem 1. Gdy złożysz ten wniosek: rozpatrzymy Twoje uprawnienia do emerytury z ZUS (w tym do okresowej emerytury kapitałowej 1 ) i wydamy decyzję

Bardziej szczegółowo

Emerytura. Wyliczanie emerytury. Do kiedy stare emerytury? 2014-04-03. Zasady wyliczania wysokości emerytury

Emerytura. Wyliczanie emerytury. Do kiedy stare emerytury? 2014-04-03. Zasady wyliczania wysokości emerytury Emerytura Zasady wyliczania wysokości emerytury to suma pieniędzy, którą będzie comiesięcznie otrzymywał ubezpieczony z ZUS w momencie, gdy nabędzie status emeryta. Reforma ubezpieczeń społecznych podzieliła

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych

USTAWA. z dnia r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Projekt USTAWA z dnia...2008 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa określa: 1) warunki nabywania i utraty prawa do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych;

Bardziej szczegółowo

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych 1 1 ZUS zajmuje się: przyznawaniem i wypłatą: emerytur i rent zasiłków chorobowych, macierzyńskich opiekuńczych, pogrzebowych świadczeń przedemerytalnych, dodatków kombatanckich

Bardziej szczegółowo

Prawo zabezpieczenia społecznego NSP(w) rok akademicki 2017/2018. System ubezpieczeń społecznych

Prawo zabezpieczenia społecznego NSP(w) rok akademicki 2017/2018. System ubezpieczeń społecznych Prawo zabezpieczenia społecznego NSP(w) rok akademicki 2017/2018 System ubezpieczeń społecznych dr Ariel Przybyłowicz Ariel.przybylowicz2@uwr.edu.pl WPAiE, budynek A, pok. 123 Ubezpieczenie społeczne stanowi

Bardziej szczegółowo

PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH

PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH NA LATA 2015 2019 WARSZAWA, MAJ 2013 SPIS TREŚCI Spis treści...2

Bardziej szczegółowo

PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH

PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH NA LATA 2018 2022 WARSZAWA, MARZEC 2017 SPIS TREŚCI Spis treści...2

Bardziej szczegółowo

WARUNKI NABYCIA PRAWA DO WCZEŚNIEJSZEJ EMERYTURY DLA URODZONYCH PO 31 XII 1948 A PRZED 1 I 1969

WARUNKI NABYCIA PRAWA DO WCZEŚNIEJSZEJ EMERYTURY DLA URODZONYCH PO 31 XII 1948 A PRZED 1 I 1969 WARUNKI NABYCIA PRAWA DO WCZEŚNIEJSZEJ EMERYTURY DLA URODZONYCH PO 31 XII 1948 A PRZED 1 I 1969 Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r., Nr 39, poz. 353

Bardziej szczegółowo

Komunikat Rzecznik Praw Obywatelskich w sprawie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego (RPO-571564-07/III/LN)

Komunikat Rzecznik Praw Obywatelskich w sprawie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego (RPO-571564-07/III/LN) Komunikat Rzecznik Praw Obywatelskich w sprawie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego (RPO-571564-07/III/LN) 1. Przedmiot wniosku Skierowany do Trybunału Konstytucyjnego dotyczy stwierdzenia niezgodności

Bardziej szczegółowo

Pracownicze Plany Kapitałowe

Pracownicze Plany Kapitałowe Pracownicze Plany Kapitałowe Agenda System emerytalny w Polsce Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) 2 System Emerytalny w Polsce III filary emerytalne Źródło: http://ing.pinger.pl/

Bardziej szczegółowo

Młodzi Przedsiębiorczy program nauczania Ekonomii w praktyce w szkole ponadgimnazjalnej O rozliczeniach z ZUS

Młodzi Przedsiębiorczy program nauczania Ekonomii w praktyce w szkole ponadgimnazjalnej O rozliczeniach z ZUS w praktyce w szkole ponadgimnazjalnej O rozliczeniach z ZUS ZUS zajmuje się przyznawaniem i wypłatą: emerytur i rent zasiłków chorobowych, macierzyńskich opiekuńczych, pogrzebowych świadczeń przedemerytalnych,

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i innych ustaw.

- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i innych ustaw. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Druk nr 1882 Warszawa, 4 września 2013 r. Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

2015-12-16. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych do tych panujących przed 1.01.1999 r. Emerytura. Do kiedy stare emerytury?

2015-12-16. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych do tych panujących przed 1.01.1999 r. Emerytura. Do kiedy stare emerytury? Emerytura Zasady wyliczania wysokości emerytury to suma pieniędzy, którą będzie comiesięcznie otrzymywał ubezpieczony z ZUS w momencie, gdy nabędzie status emeryta. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do drugiego wydania

Wprowadzenie do drugiego wydania Przedmowa Prawo do ubezpieczenia społecznego jest jednym z praw zagwarantowanych konstytucyjnie. Z art. 67 ust. 1 Konstytucji RP wynika bowiem, iż obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Stan prawny na 01.03.2012r. (Dz.U.2008.228.1507 ze zm.)

USTAWA. z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Stan prawny na 01.03.2012r. (Dz.U.2008.228.1507 ze zm.) USTAWA z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Stan prawny na 01.03.2012r. (Dz.U.2008.228.1507 ze zm.) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa określa: 1) rodzaje świadczeń pieniężnych

Bardziej szczegółowo

mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku letniego (w przypadku kobiety) lub 25 letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i

mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku letniego (w przypadku kobiety) lub 25 letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i Świadczenia emerytalno-rentowe rentowe podlegające koordynacji unijnej w stosunkach polsko-greckich ki Zakład Ubezpieczeń ń Społecznych ł maj 2013 Polskie świadczenia emerytalno-rentowe rentowe objęte

Bardziej szczegółowo

Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r.

Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r. Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r. Zgodnie z komunikatem Prezesa KRUS z dnia 13 lutego 2018 r. w sprawie kwoty emerytury podstawowej (M.P. z 2018 r.

Bardziej szczegółowo

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek INFORMACJA do wniosku o emeryturę Co załatwisz tym wnioskiem 1. Gdy złożysz ten wniosek: rozpatrzymy Twoje uprawnienia do emerytury z ZUS (w tym do okresowej emerytury kapitałowej 1 ) i wydamy decyzję

Bardziej szczegółowo

do ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (druk nr 870)

do ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (druk nr 870) BIURO LEGISLACYJNE/ Materiał porównawczy M A T E R I A Ł P O R Ó W N AW C Z Y do ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (druk nr 870) USTAWA z dnia 13 października

Bardziej szczegółowo

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1)

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Projekt z dnia U S T A W A o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach

Bardziej szczegółowo

POLITYKA SPOŁECZNA I SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH D R K A R O L I N A S T O P K A

POLITYKA SPOŁECZNA I SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH D R K A R O L I N A S T O P K A POLITYKA SPOŁECZNA I SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH D R K A R O L I N A S T O P K A UBEZPIECZENIE WYPADKOWE Podstawa prawna: 1. ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu

Bardziej szczegółowo

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22.05.2009r Dz. U. Nr 997,poz. 800

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22.05.2009r Dz. U. Nr 997,poz. 800 Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22.05.2009r Dz. U. Nr 997,poz. 800 Od 1 lipca 2009r.obowiązują przepisy ustawy z dnia 22 maja 2009r. o nauczycielskich świadczeniach

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 12 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA z dnia 12 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw 1) Kancelaria Sejmu s. 1/5 USTAWA z dnia 12 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw 1) Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2007 r.

Bardziej szczegółowo

Grupowe (od 1999) Pracownicze programy emerytalne. Indywidualne konto emerytalne. Indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego PPE IKE IKZE

Grupowe (od 1999) Pracownicze programy emerytalne. Indywidualne konto emerytalne. Indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego PPE IKE IKZE Rodzaje kwalifikowanych programów emerytalnych PPE Grupowe (od 1999) Pracownicze programy emerytalne IKE Indywidualne (od II poł 2004) Indywidualne konto emerytalne IKZE Indywidulane (od stycznia 2012)

Bardziej szczegółowo

Jakie emerytury dla nauczycieli

Jakie emerytury dla nauczycieli Jakie emerytury dla nauczycieli Spis treści Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym... 3 Emerytura z tytułu wykonywania pracy w szczególnym charakterze... 4 Emerytura nauczycielska na podstawie Karty

Bardziej szczegółowo

PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH

PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH NA LATA 2017 2021 WARSZAWA, GRUDZIEŃ 2015 SPIS TREŚCI Spis treści...2

Bardziej szczegółowo

Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r.

Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r. Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r. Zgodnie z komunikatem Prezesa KRUS z dnia 13 lutego 2018 r. w sprawie kwoty emerytury podstawowej (M.P. z 2018 r.

Bardziej szczegółowo