TERAPIA WEWNĄTRZNACZYNIOWA NOWOTWORÓW WĄTROBY Mirosław L. Nowicki
RADIOLOGIA INTERWENCYJNA Diagnostyka Terapia wewnątrznaczyniowa
METODY TERAPII GUZÓW WĄTROBY Chemioterapia ogólnoustrojowa (onkolog) Resekcja chirurgiczna Chemioterapia celowana (radiologia zabiegowa) Embolizacja (mikrosfery) - TAE Chemoembolizacja (mikrosfery + lek) TACE Przezskórna injekcja etanolu - (PEI) Radioembolizacja (mikrosfery + izotop) SIRT Termoablacja (RF, MV, Cryo) Brachyterapia zewnętrzna pod kontrolą TK
2008 by Radiological Society of North America Catalano O A et al. Radiographics 2008;28:359-378
SCHEMAT UNACZYNIENIA WĄTROBY Type I Type II relh Type III rerh Type IV rerlh Michels(1951) N=200 re: replaced ac: accessory Type V aclh Type VI acrh Type VII acrlh Type VIII re+ac Type IX All-SM Type X All-LG Michels NA. Ann Surg 1951;133:503
TECHNIKA ZABIEGÓW EMBOLIZACJI PRZEZSKÓRNEJ
TECHNIKA ZABIEGU
Mikrosfery docierają do naczyń kapilarnych lecz nie przechodzą do krążenia żylnego
WSKAZANIA DO EMBOLIZACJI guz nieoperacyjny przygotowanie do operacji
PRZECIWWSKAZANIA kreatynina surowicy >300 ciężka koagulopatia niewydolność wątroby
POWIKŁANIA najpoważniejszym powikłaniem jest embolizacja naczyń w obszarze prawidłowego miąższu wątroby lub embolizacja tętnicy pęcherzykowej
WĄTROBA obraz TK
WĄTROBA angiografia
WĄTROBA angiografia (ogniska rozrostu neoplazmatycznego)
ZALETY WEWNĄTRZNACZYNIOWEJ MIKROTERAPII Niski stopień inwazyjności Przezskórne zabiegi wewnątrznaczyniowe Zabiegi w znieczuleniu miejscowym Dobrze tolerowane przez pacjentów Minimalna ilość powikłań Mała ilość objawów ubocznych Możliwość wykonywania jako procedury jednodniowe
EMBOLIZACJA - TAE Embolizacja za pomocą cząstek stałych (kalibrowanych) średnicy 40-120 mikro
EMBOLIZACJA - TAE główne działanie niedokrwienie i niedotlenienie komórek nowotworu brak dopływu krwi do guza w czasie powyżej 24 godz. powoduje 100% martwicy komórek wada : konieczna superselektywna embolizacja guzów
TAE przed zabiegiem i 3 mies. po
CHEMOEMBOLIZACJA - TACE Embolizacja z użyciem chemioterapeutyku ( nośnikiem jest np. lipiodol)
CHEMOEMBOLIZACJA - TACE
CHEMOEMBOLIZACJA - TACE
SIRT - zasada działania Idea : destrukcja guza za pomocą wysokiej dawki promieniowania beta Ograniczenia: zewnętrzna radioterapia wątroby możliwa do dawki 35 Gy
SIRT : SIR-Spheres Radioizotop itr 90 ( 90 Y), o czasie połowicznego rozpadu 64,1h emiter beta o energii max. 2270keV oraz średniej 933keV Max penetracja w tkankach miękkich 11mm, średnio 2,5mm Ilość podawanych 90 Y sfer w trakcie terapii 30-80mln, o średnicy 20-40mm Brak aktywności chemicznej, farmakologicznej, immunologicznej oraz efektów metabolicznych
SIRT - RADIOEMBOLIZACJA Rodzaj wewnątrznaczyniowej brachyterapii Rejestracja w EU i USA jako urządzenie medyczne PMA, klasa III urządzenia FDA z 2002 CE Marketing (Active Implantable Medical Device, British Standard Institution z 2002 Akceptacja i rekomendacja NICE w UK, obecnie dotycząca tylko mcrc 07/2011 Spełnia normy ISO 2919, dotyczące ochrony radiologicznej
SIRT Opcja w leczeniu zaawansowanych nieresekcyjnych postaci HCC oraz guzów przerzutowych do wątroby ( m.in. mcrc, NET) Wybiórcze, dotętnicze podanie radiofarmaceutyku związane jest z selektywnym napromieniowaniem komórek guza wysokoenergetycznymi elektronami promieniowania beta Leczenie możliwe jest dzięki zaopatrzeniu guza głównie przez naczynia odchodzące od tętnicy wątrobowej
SIRT - wskazania Brak możliwości resekcji chirurgicznej Przeszczep wątroby niemożliwy Progresja zmian po leczeniu chemioterapią Termoablacja niemożliwa ( śr. ognisk pow. 5 cm) Chemoembolizacja niemożliwa (zakrzepica żyły wrotnej)
SIRT SIR-Spheres Po podaniu znakowanych sfer poprzez tętnicę zaopatrującą koncentracja w guzie wynosi 5-10 x więcej niż w pozostałej części wątroby Mikrosfery po podaniu pozostają na trwałe w obrębie zmian w wątrobie Po podaniu radioizotopu każdorazowo dokonana jest akwizycja poterapeutyczna wykorzystująca promieniowanie hamowania Bremsstrahlung
SIRT badanie angio-tk faza tętnicza faza wrotna faza opóźniona
SIRT kwalifikacja Embolizacja naczyń GDA, RGA, CA
SIRT Radioembolizacja Podanie SIR-Spheres (min. 20 minut)
Objawy uboczne i powikłania Z. poembolizacyjny o różnym stopniu nasilenia Gorączka, ból; nudności wymioty i biegunka Średnio lub wyraźnie nasilone zmiany w testach biochemicznych wątroby Rzadkie powikłania: Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, trzustki, wrzód żołądka i/lub dwunastnicy Poradiacyjne zapalenie płuc oraz poradiacyjne zapalenie wątroby (RILD), promieniowrażliwość wątroby ok. 30-35 Gy
Dozymetria RE SIR-Spheres Dane napromieniowania personelu po zabiegu RE z użyciem 90 Y SIR-Spheres 2.1 GBq, emitowanego jako promieniowanie hamowania po ok. 5-6 h od podania radioizotopu Odległość od jamy brzusznej Ekwiwalent dawki 0.25 m 18.8 msv/godz 0.50 m 9.2 1 m 1.5 2 m 0.4 4 m 0.1 ekspozycja w czasie lotu samolotem wys. 10 000 m - 5 msv/ godz.
SIRT - rezultaty
SIRT rezultaty
05/2010 03/2011 09/2011 36
SIRT - rezultaty
SIRT - rezultaty
39
SIRT rezultaty terapii SIR-Spheres w terapii mcrc: 2-krotnie dłuższy OS w porównaniu z terapią standardową 5-krotnie dłuższy TTP Van Hazel,G et.al Journal of Surgical Oncology 2004;88:78-85 SIR-Spheres w terapii HCC MS ok. 9.4 mies. Zmniejszenie objętości ognisk umożliwiające resekcję Terapia może być leczniczą Lau W.-Y. et al. British Journal of Cancer 1994;70:994-999
SIRT rezultaty terapii SIR-Spheres w terapii NET/NEN Odpowiedź na leczenie (RECIST) u 91% chorych: CR 2,7% PR 60,5 % SD 22,7 % PD 4,9 % Mediana całkowitego przeżycia wszystkich chorych (OS) - 70 mies. Kennedy A.S. et al.: Radioembolization for Unresectable Neuroendocrine Hepatic Metastases Using Resin 90Y Microspheres: Early Results in 148 Patients. Am J Clin Oncol 2008;31;271-279
Dziękuję państwu za uwagę e-mail:miroslawnowicki@yahoo.pl