Nr 13 / Sierpień 2010 W numerze: Posiłek z kontrahentem w lokalu gastronomicznym w dalszym ciągu jako NKUP Bezwzględna nieważność umowy spółki komandytowo-akcyjnej. Czy można odzyskać pobrany podatek od czynności cywilnoprawnych? Przekazanie pracownikom nowoutworzonych akcji poniżej ich wartości rynkowej Puste faktury nie zawsze uprawniają do odliczenia podatku od towarów i usług orzecznictwo, interpretacje, zagadnienia podatkowe
Posiłek z kontrahentem w lokalu gastronomicznym w dalszym ciągu jako NKUP Sygnatura pisma: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Interpretacja indywidualna z 26.07.2010r., sygn.: IPPB5/423-293/10-2/DG Podatek dochodowy od osób prawnych Możliwość skorzystania z posiłków czy napojów oferowanych w menu restauracji ma, bez wątpienia, na celu stworzenie oczekiwanego, pozytywnego wizerunku firmy, (podnosi jej prestiż) a tym samym lepsze postrzeganie przedsiębiorcy w stosunku do pozostałych podmiotów gospodarczych z danej branży (które spotkania biznesowe odbywają we własnym zakresie, w swojej siedzibie). Wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej Podatnik zwrócił się z pytaniem dotyczącym stosowania art. 15 ust. 1 w zw. z 16 ust. 1 pkt 28 ucit. Podatnik prowadzi działalność budowlaną na terenie całego kraju. Tym samym wskazał, iż prowadząc działalność spotyka się z kontrahentami. Celem tych spotkań są negocjacje, podpisywanie umów, zawieranie kontraktów, omawianie różnego rodzaju spraw biznesowych. W zależności od sytuacji i ważności spotkania biorą w nim udział członkowie zarządu zajmujący się prowadzeniem bieżących spraw lub pracownicy działu przygotowania inwestycji. W sytuacji gdy spotkania odbywają się w biurze Podatnika, zapewnia on w czasie tych spotkań herbatę, kawę, cukier, śmietankę do kawy, drobne słodycze, czasami kanapki. Dodatkowo Podatnik odbywa spotkania z kontrahentami poza jego siedzibą, najczęściej w restauracjach. Podatnik wskazał, iż spotkania poza siedzibą inicjowane są niejednokrotnie przez kontrahentów, szeroko argumentując, iż jedynym miejscem, które zapewnia możliwość prowadzenia rozmów w tych przypadkach jest lokal gastronomiczny. W trakcie tych spotkań Podatnik ponosi wydatki na zakup posiłków, które jak podkreślono nie mają charakteru wytworności. Na bazie tak zarysowanego stanu faktycznego Podatnik zwrócił się do Ministra Finansów z zapytaniem, czy ponoszone przez niego wydatki stanowić mogą koszt podatkowy, wskazując, iż jego zdaniem wydatki te powinien on kwalifikować jako koszty podatkowe. Organ podatkowy częściowo zgodził się z zaprezentowanym stanowiskiem uznając, iż w sytuacji, gdy spotkanie z kontrahentem odbywa się w siedzibie Podatnika, wydatek ten stanowi koszt uzyskania przychodu. Odnosząc się do wydatków poza siedzibą firmy Minister Finansów uznał, iż stanowią one wydatki, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ucit. Interpretacja niniejsza niewątpliwie budzić może rozbawienie. Argumenty, na które powołał się Minister Finansów wskazując na brak możliwości zaliczenia w poczet KUP wydatków na konsumpcję poza siedzibą Podatnika uznać należy za co najmniej nielogiczne. Organ podatkowy wskazał, iż powoływanie się przez Podatnika na okoliczność, że zwykły lunch czy obiad nie jest działaniem o charakterze nadzwyczajnym i jest to powszechnie przyjęta praktyka, nie odbiera wyżej wymienionym czynnościom cech reprezentacji oraz nie pozbawia przedmiotowych wydatków podstawowego celu pozyskania pamięci i zainteresowania kontrahentem. Ponadto Minister Finansów zwrócił uwagę, iż w odróżnieniu od spotkań organizowanych w siedzibie, w przypadku spotkań biznesowych w restauracji trudno mówić o braku chęci wyeksponowania zasobności podmiotu, zaś podawanym tam posiłkom odmówić cech okazałości i wystawności. Trudno z taką tezą sensownie polemizować. W moim przekonaniu sytuacja, w której miejsce zapewnienia posiłku ma determinować możliwość zaliczenia danego wydatku jako KUP nie może rzutować na kwalifikację prawno-podatkową danego wydatku (pomijając sensowność takiego toku rozumowania). Pozostaje mieć nadzieję, że ta, oraz inne tego typu interpretacje pozostaną w obrocie prawnym. Henryk Suchecki Partner Nr 13 / Sierpień 2010 2
Bezwzględna nieważność umowy spółki komandytowo-akcyjnej. Czy można odzyskać pobrany podatek od czynności cywilnoprawnych? Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach Sygnatura pisma: Wyrok z 17 czerwca 2010 r., I SA/Gd 257/10 Podatek od czynności cywilnoprawnych Bezwzględna nieważność czynności cywilnoprawnej jest przesłanką stwierdzenia nadpłaty. Dyrektor IS utrzymał w mocy decyzję organu I instancji w sprawie stwierdzenia nadpłaty podatku w PCC w kwocie 15 zł oraz odmowy stwierdzenia nadpłaty w tym podatku w kwocie 49.985 zł od umowy spółki komandytowo akcyjnej (SKA) zawartej pomiędzy Sp. z o.o. w organizacji H. a HS. Umowa ta została zawarta 29.06.2009 r. w formie aktu notarialnego. Kapitał zakładowy ustalono na kwotę 10.000.000 zł. Notariusz pobrał podatek w wysokości 50.000 zł. Następnie wnioskiem z dnia 2.10.2009 r. HS i Sp. z o.o. H w organizacji wnieśli o stwierdzenie nadpłaty w podatku PCC pobranego przez płatnika od przedmiotowej umowy w kwocie 50.000 zł, wskazując, iż spółka nie może zostać zarejestrowana z powodów formalnych, przez co strony postanowiły zrezygnować z zamiaru jej utworzenia. Organ I instancji uznał wniosek za zasadny do kwoty 15 zł, z uwagi na błędne obliczenie podatku przez płatnika. Dyrektor IS zauważył, iż istota sporu sprowadza się do oceny czy zarządzenie sądu rejonowego w przedmiocie zwrotu wniosku o wpis do rejestru SKA oraz fakt rezygnacji stron z zamiaru utworzenia spółki skutkowały powstaniem nadpłaty PCC pobranego przez płatnika. Z zarządzenia sądu rejestrowego wynikało, iż do wniosku o wpis nie dołączono wymaganych przez ksh dokumentów oraz wskazał na uchybienie w 1 statutu spółki, tj. nieprawidłowe określenie firmy spółki. Zdaniem organu odwoławczego powyższe okoliczności nie skutkują powstaniem nadpłaty PCC, gdyż podatek ten obciąża określone czynności cywilnoprawne, a nie czynności faktyczne, np. utworzenie spółki. Obowiązek podatkowy w PCC powstaje w związku z zawarciem umowy spółki, niezależnie od tego, czy ostatecznie dojdzie do powstania tej spółki. W skargach do WSA wskazano, iż SKA w ogóle nie powstała, wobec tego nie stała się podatnikiem PCC. Do powstania SKA niezbędny jest bowiem wpis do rejestru przedsiębiorców. W skargach podniesiono również, iż stronami umowy spółki, od których pobrano podatek był HS oraz H. Sp. z o.o. w organizacji. Spółkę reprezentował HS, jako prezes jej zarządu. Taka reprezentacja spółki zdaniem skarżących była niezgodna z brzmieniem art. 210 1 k.s.h. Umowa zawarta z naruszeniem zasad reprezentacji określonych w art. 210 k.s.h. ( z samym sobą ) jest bezwzględnie nieważna. WSA podzielił w tym zakresie argumentację skarżących, wskazując, iż dla powstania obowiązku podatkowego podstawowe znaczenie ma dokonanie czynności cywilnoprawnej zawarcie umowy. W niniejszej sprawie organy podatkowe nie zbadały czy ten element implikujący obowiązek podatkowy zaistniał. Kwestia ważności zawartej umowy ma bowiem zasadnicze znaczenie dla skutków w sferze podatku PCC. Przedstawiony wyrok ukazuje wpływ bezwzględnej nieważności czynności cywilnoprawnej na powstanie obowiązku podatkowego w podatku PCC. Należy przypomnieć, iż przedmiotem opodatkowania PCC są określone w ustawie czynności cywilnoprawne, w tym m.in. umowa spółki. Zawarcie umowy spółki implikuje powstanie obowiązku podatkowego, niezależnie od tego, czy spółka ta zostanie następnie zarejestrowana przez sąd rejestrowy, chyba że przeszkoda w rejestracji wynika z wad stanowiących o bezwzględnej nieważności umowy. W tym przypadku czynność prawna nie wywołuje skutków prawnych od samego początku (ex tunc). Czynność taka w ogóle nie dochodzi do skutku i należy traktować ją tak jakby nie została dokonana. Nieważność bezwzględna istnieje z mocy prawa (ex lege). Skoro zatem przedmiotem opodatkowania PCC są czynności cywilnoprawne, to nie można opodatkować czynność cywilnoprawnej, która nie doszła do skutku z mocy samego prawa. Brak jest w tym przypadku przedmiotu opodatkowania. Zaistnienie takich okoliczności daje podstawy do odzyskania nienależnie pobranego podatku PCC. Paweł Świdkiewicz Starszy konsultant, doradca podatkowy Nr 13 / Sierpień 2010 3
Przekazanie pracownikom nowoutworzonych akcji poniżej ich wartości rynkowej Sygnatura pisma: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Interpretacja indywidualna z 12.07.2010 r.; Nr IPPB2/415-293/10-5/AS Podatek dochodowy od osób fizycznych W sytuacji przekazania menedżerom nowoutworzonych akcji nieodpłatnie lub za symboliczną opłatą, dochód uzyskany przez menedżerów z tytułu objęcia tych akcji nie będzie podlegał opodatkowaniu w momencie ich objęcia. W związku z czym Spółka nie będzie zobowiązana do poboru zaliczki na podatek PIT. Spółka akcyjna złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji wskazując, iż zatrudnia na podstawie umowy o pracę wykwalifikowaną kadrę menedżerską. W celu zmotywowania i związania ze Spółką wybranych menedżerów, zamierza podnieść kapitał akcyjny, a następnie przekazać nowoutworzonych akcji menedżerom nieodpłatnie lub za symboliczną odpłatnością. Z uwagi na fakt, iż KSH nie przewiduje możliwości objęcia akcji poniżej ich wartości nominalnej, nowoutworzone akcje zostałyby objęte przez samą Spółkę, wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na menedżerów, jako osób uprawnionych do otrzymania akcji na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Cena emisyjna nowoutworzonych akcji byłaby równa ich cenie nominalnej i zostałyby w całości pokryta z kapitału zapasowego. Następnie Spółka przekazałaby te akcje menedżerom nieodpłatnie lub za symboliczną opłatą. W związku z tym, Spółka powzięła wątpliwość czy przekazanie nowoutworzonych akcji menedżerom nieodpłatnie lub za symboliczną opłatą powoduje powstanie po ich stronie przychodu, w związku z czym Spółka byłaby zobowiązana do poboru zaliczki na podatek PIT. W ocenie Spółki, przekazanie nowoutworzonych akcji menedżerom nieodpłatnie lub za symboliczną opłatą nie powoduje powstania przychodu podatkowego podlegającego opodatkowaniu w momencie przekazania akcji, w związku z czym Spółka nie będzie zobowiązana do poboru zaliczki na podatek PIT. Organ podatkowy uznał stanowisko Spółki za prawidłowe. W analizowanej interpretacji indywidualnej organ podatkowy rozstrzyga o braku obowiązku do poboru zaliczki na podatek PIT przez spółkę akcyjną (płatnika) w przypadku przekazania menedżerom, pozostającym ze spółką w stosunku pracy, nowoutworzonych akcji tej spółki nieodpłatnie lub za symboliczną opłatą. W świetle art. 24 ust. 11 upit, dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, a wydatkami poniesionymi na ich objęcie, nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia tych akcji. Zasada ta ma zastosowanie odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji. Skoro zatem pracownicy (menedżerowie) nabędą akcje od spółki, która obejmie te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki, to dochód z tytułu objęcia tych akcji nie będzie podlegał opodatkowaniu w momencie ich objęcia. Analizując przedmiotową kwestię należy zauważyć, iż nabycie (objęcie) akcji nieodpłatnie lub po preferencyjnych cenach nie pozostaje bez wpływu przy ustalaniu w przyszłości wysokości dochodu przy zbyciu tych akcji. Podatek PIT z odpłatnego zbycia akcji wynosi bowiem 19% uzyskanego dochodu stanowiącego różnicę pomiędzy sumą przychodów z odpłatnego zbycia a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 upit. W praktyce sprzedaż akcji nabytych (objętych) po cenie niższej od ceny rynkowej oznacza niższy koszt uzyskania przychodów, a w rezultacie wyższy podatek dochodowy tytułu sprzedaży akcji. Anna Leśniak Konsultant, doradca podatkowy Nr 13 / Sierpień 2010 4
Nieumorzone inwestycje w obcych środkach trwałych w przypadku rozwiązania umowy najmu jako koszt podatkowy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie Sygnatura pisma: Wyrok z dnia 28 kwietnia 2010 r., sygn. nr III SA/Wa 1666/09 Podatku dochodowego od osób prawnych Skoro przyczyna straty powstałej w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonego środka trwałego jest inna, aniżeli wskazana w treści art. 16 ust. 1 pkt 6 ucit z wnioskowania a contrario z tego przepisu wynika, że podlega ona zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych. Spółka R S.A. (dalej: Spółka) zwróciła się do MF o udzielenie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych wartości nieumorzonej inwestycji w obcym środku trwałym. W stanie faktycznym Spółka wskazała, iż zawiera umowy najmu lokali w związku z jej działalnością operacyjną. W celu dostosowania pomieszczeń do potrzeb prowadzonej działalności konieczne jest dokonanie niezbędnych prac adaptacyjnych. Inwestycje te są ewidencjonowane jako inwestycje w obcych środkach trwałych, a wydatki na nie są prawidłowo udokumentowane. Od wartości środków trwałych powiększonych o sumę wydatków na ich ulepszenie Spółka dokonuje odpisów amortyzacyjnych. W większości przypadków umowy najmu nie przewidują możliwości zwrotu przez wynajmującego wydatków poniesionych na ulepszenie obiektów. Zdarza się, że Spółka ma możliwość zawarcia z innym podmiotem nowych, korzystniejszych umów najmu. Zawarcie nowych umów najmu nie powoduje zmiany rodzaju działalności gospodarczej Spółki. W związku z tym Spółka miała wątpliwość czy może zaliczyć do kosztów podatkowych wartość nieumorzonych inwestycji w obcych środkach trwałych w wynajmowanych lokalach w przypadku rozwiązania umów najmu, mając na uwadze regulacje art. 16 ust. 1 pkt 6 ucit. MF wskazał, że art. 16 ust. 1 pkt 6 ucit nie znajduje wprawdzie zastosowania w sprawie, bo u Spółki nie wystąpi strata z tytułu likwidacji środka trwałego. Jednak wszelkie inne okoliczności nie wymienione wprost w tym przepisie, nie mogą być uznawane za wystarczające do uznania odpisów amortyzacyjnych za koszty podatkowe. Spółka w przypadku planowanego rozwiązania umowy przed zakończeniem amortyzacji inwestycji w obcym środku trwałym nie można mówić o stracie, gdyż nie jest to zdarzenie mimowolne. Dlatego też nie ma prawa do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej części inwestycji w obcym środku trwałym, ze względu, że odpisy te nie będą spełniały zasady racjonalnego związku przyczynowo-skutkowego między kosztami a przychodami. Na powyższe Spółka złożyła skargę do WSA, który uznał ją za zasadną. Istota sporu w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do tego czy prawidłowe jest zakwestionowanie przez MF stanowiska Spółki, że możliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów nieumorzonej wartości inwestycji w obcym środku trwałym w postaci wydatków poniesionych na prace adaptacyjne w lokalach wynajmowanych przez Spółkę w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, w sytuacji, gdy Spółka rozwiązuje umowę najmu, gdyż znajduje bardziej odpowiednie pomieszczenie. Należy w pełni podzielić stanowisko sądu oraz Spółki. Z treści art. 16 ust. 1 pkt 6 ucit wynika, iż z punktu widzenia rozliczenia straty istotna jest przyczyna likwidacji składnika majątku w wyniku której ta strata powstała. Podkreślić należy, iż jedynie w przypadku likwidacji spowodowanej utratą przydatności gospodarczej danego składnika na skutek zmiany rodzaju działalności, strata poniesiona w wyniku tej likwidacji - nie stanowi kosztu podatkowego. Natomiast strata związana z likwidacją środka trwałego, który utracił przydatność gospodarczą z innych przyczyn niż wskazana w omawianym przepisie może być zaliczona do kosztów podatkowych. Katarzyna Konieczna Młodszy konsultant Nr 13 / Sierpień 2010 5
W celu uzyskania dodatkowych informacji związanych z prezentowanymi treściami prosimy o kontakt pod następującymi adresami e-mail: Redakcja DMS Tax24: Dział Doradztwa Podatkowego: tax24@dmstax.com ddp@dmstax.com lub telefonicznie: 071 79 25 991 Redaktorem DMS Tax24 jest Jacek Dobrucki, partner w DMS TAX Sp. z o.o. Spółka posiada wszelkie prawa autorskie do niniejszej publikacji. Niniejsza informacja nie stanowi czynności doradztwa podatkowego w rozumieniu przepisów ustawy o doradztwie podatkowym. Biuletyn DMS Tax24 ma jedynie charakter informacyjny, a zastosowanie się do jego treści nie może rodzić roszczeń pod adresem jej autorów oraz DMS TAX Sp. z o.o. Cytowanie i/lub rozpowszechnianie treści niniejszego biuletyny jest dozwolone pod warunkiem powołania się na źródło pochodzenia informacji. DMS TAX Sp. z o.o. Spółka Doradztwa Podatkowego ul. Kazimierza Wielkiego 1 50-077 Wrocław Spółka jest wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej we Wrocławiu VI Wydział Gospodarczy KRS. Kapitał zakładowy wynosi 50.000 zł i jest w pełni opłacony. KRS 0000231073; REGON 0041354; NIP 894-28-25-006. Zarząd: Jacek Dobrucki; Dawid Michalak; Henryk Suchecki. Nr 13 / Sierpień 2010 6