Od 1919 r. psychologia na UAM Po co dziecku rówieśnicy, po co dorośli? Prof. dr hab. Anna I. Brzezińska Instytut Psychologii www.psychologia.amu.edu.pl Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Kiedyś... Dziś... To jest lew. Lew ma cztery łapy i grzywę. Tanie loty do Afryki?
Współczesne zagrożenia Zmiana stylu życia i aktywności dzieci i młodzieży Z. Kaługa, Epidemiologia nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Centrum Zdrowia Dziecka głód ruchu aktualnie wczesne wygaszanie aktywności fizycznej zabawa aktualnie ludzie przestają umieć się bawić w tradycyjny sposób kontakt z innymi ludźmi aktualnie zmniejsza się liczba kontaktów wymyślanie, tworzenie aktualnie bierność i zależność od przedmiotów/gadżetów
Współczesne zagrożenia Dzieciństwo i dorastanie w świecie SPRZECZNOŚCI Nadmiar opieki i kontroli rodziców przy jednoczesnej samotności braku głębokich, prawdziwych relacji z rówieśnikami Oczekiwanie bycia dorosłym od starszych dzieci i młodzieży przy jednocześnie małym przyzwoleniu na autonomię / samostanowienie Morze możliwości przy jednocześnie braku drogowskazów
Punkt wyjścia: jakie czasy, tacy ludzie i takie młodzieży chowanie Dzieciństwo i młodość rodziców i dziadków są INNE niż dzieciństwo i młodość ich dzieci i wnuków CO SIĘ ZMIENIŁO?
Kiedyś DZIADKOWIE rodzice dzieci
dziadkowie RODZICE dzieci
TERAZ dziadkowie Gdzie ZMYWARKA??? rodzice DZIECI
Kiedyś: Okienko kasowe Książki w bibliotece domowej, publicznej Piekarnik i spiżarnia Pralka Frania, namydlanie, moczenie, gotowanie, krochmalenie, maglowanie, prasowanie CEROWANIE Co się zmieniło? Dzisiaj: e-bank e-book Wikipedia Kuchenka mikrofalowa, lodówkozamrażarki Pralka Suszarka automatyczna Zmywarka do naczyń KUPOWANIE NOWEGO
Kiedyś: Telefon stacjonarny wykręć numer Wielka książka telefoniczna Listy, kartki pocztowe, TELEGRAMY, PRZEKAZY PIENIĘŻNE Kartka i pióro, potem długopis Maszyna do pisania, pisz przez kalkę Aparat fotograficzny Patefon, gramofon Płyty czarne Pocztówki dźwiękowe Taśma i kaseta magnetofonowa Dzisiaj: Telefon komórkowy Internet Poczta elektroniczna Sms-y, mms-y Komputer Pendrive Foto w komórce Płyta CD IPod MP3
Świat się zmienia jakich kompetencji potrzebujemy, aby sobie w nim radzić? Umiejętności nawiązywania kontaktów i współpracy z innymi ludźmi Poczucie bezpieczeństwa i poczucie przynależności do kogoś, grupy, wspólnoty Umiejętności dostrzegania i samodzielnego rozwiązywania problemów Poczucie autonomii i poczucie sprawstwa oraz kontroli nad otoczeniem Zaspokojenie potrzeby kontaktu emocjonalnego i potrzeby więzi (afiliacji) Zaspokojenie potrzeby orientacyjnej i potrzeby poznawczej
Pierwsze zadanie wychowawcze Bliskość i więź z rodzicami i rówieśnikami nie mogą ograniczać poczucia autonomii i samodzielności działania Poczucie autonomii nie może naruszać więzi i powodować unikania bliskości
Świat się zmienia jakich kompetencji potrzebujemy, aby sobie w nim radzić? Gotowość do dokonywania wyborów Gotowość do przyjęcia odpowiedzialności za swe wybory Gotowość do radzenia sobie z negatywnymi konsekwencjami swoich wyborów
Drugie zadanie wychowawcze Realizacja swoich planów, zamierzeń, marzeń nie może burzyć porządku społecznego Podporządkowanie się normom społecznym nie może niszczyć ani tłumić indywidualności
Trzy warunki zaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka / nastolatka C. Rola dorosłego jako opiekuna, wychowawcy, nauczyciela A. Urządzenie i organizacja przestrzeni fizycznej do działania samodzielnie i z innymi B. Zróżnicowanie i organizacja społecznego środowiska uczenia się samodzielnie i z innymi
6 rodzajów uczenia się: 3 x 2 uczenie się od dorosłego pokazuje rozwiązanie uczenie się od rówieśników gdy są bardziej kompetentni uczenie się z pomocą dorosłego pomaga, gdy pojawia się przeszkoda uczenie się razem z dorosłym wspólne poszukiwanie rozwiązania uczenie się z pomocą rówieśników korzystanie z ich pomocy, gdy samemu nie daje się rady uczenie się razem z rówieśnikami wspólne rozwiązywanie problemów i wspólne radzenie sobie z przeszkodami
Co jest ważne w edukacji? Różnorodność sytuacji, zdarzeń, kontaktów z ludźmi, z różnymi formami kultury Mobilność podróże i kontakty rzeczywiste i przez internet Trudne sytuacje i zadania jako wyzwania Wsparcie emocjonalne Wzmacnianie samodzielności Nagradzanie za dzielność
www.eduentuzjasci.pl/dziecko-nastolatek
www.psychologia.amu.edu.pl IP w działaniu
Dziękuję za uwagę!