Rodzice w szkole: petenci, klienci czy uczestnicy szkolnej społeczności? Anna Izabela Brzezińska, Joanna Matejczuk Instytut Psychologii

Transkrypt

1 Akredytacja Państwowej Komisji Akredytacyjnej (Uchwała Nr 474/2010 z dn r.)1111 Rodzice w szkole: petenci, klienci czy uczestnicy szkolnej społeczności? Anna Izabela Brzezińska, Joanna Matejczuk Instytut Psychologii Wydział Nauk Społecznych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

2 Przekonania i uprzedzenia czyli z czym zaczynamy współpracę? - Będziemy współpracować? - Ależ oczywiście. 2

3 W głowie rodziców matek i ojców Szkoła jest zamkniętą całością : lepiej nie kłaść tam swoich paluchów Jeszcze włożę paluchy, gdzie nie trzeba, a za całość zapłaci moje dziecko Nie chcę się wtrącać, chyba wiedzą, co robią Inni rodzice też nie pomagają, co się będę wychylał Nie jestem lizusem! Inni rodzice pomyślą, że się podlizuję, żeby mojemu dziecko było lepiej. Nauczyciele też tak pomyślą. O nie! Wszyscy wiemy, jacy są nauczyciele, od nich lepiej z daleka. A dyrektor to dopiero! Do szkoły chodzi się tylko na wywiadówki. I ewentualnie bronić dziecko, gdy Cię wezwą. Jaka współpraca? Już teraz muszę walczyć o moje dziecko! W zasadzie czasy są inne. Niech sobie nie myślą! Żyją z moich podatków. Będę ich rozliczał z efektów! Co się będę nakręcał, wszystko mi jedno, byle przetrwać te kilka lat 3

4 W głowie dyrektora i nauczycieli Czy rodzice się angażują? Nigdy się nie angażują. Oni tak zawsze. Rodzicom i tak jest wszystko jedno. A na wywiadówki chodzą akurat nie ci, którzy powinni. Zebrać rodziców na wywiadówce to i tak cud... Przychodzą na wywiadówki, żeby się wykłócać, wylewać żale i bronić swoich dzieci, jakbyśmy im tu specjalnie robili krzywdę. Przecież ich zaprosiliśmy do współpracy! Słyszeli wyraźnie. Nie chcą to nie! Hmm.. Ale jakby to było, gdyby każdy rodzic sobie bezkarnie chodził po szkole dziesiątki rodziców! może lepiej niech zostanie jak jest? Co rodzic to inne zdanie. To jest nie do pogodzenia. W Polsce nigdy nie zadziała współpraca rodzica i szkoły. Tu są INNE realia. I tak mamy dużo pracy, co będziemy jeszcze niańczyć rodziców. Zaproszenie dostali teraz ruch po stronie rodziców. Pewnie lepiej, by się pracowało, gdyby bardziej interesowali się swymi dziećmi 4

5 Co robić? Pytania podstawowe: czy dobra współpraca szkoły z rodzicami jest w ogóle możliwa? Przecież co uczeń to inny problem! czy naprawdę chcemy się podzielić swoją władzą rodzicielską i nauczycielską nad uczniem? czy nam się będzie to opłacało? co zyskamy? ile musimy w to włożyć swojej energii i czasu? Warto porozmawiać: część rodziców z chęcią się zaangażuje w sprawy i na rzecz szkoły, ale mają różne obawy jakie mogą to być obawy? co oznacza współpraca, na czym może polegać? niektórzy rodzice już ze szkołą współpracują pokażmy to na przykładach = dobre praktyki jakie sens ma współpraca, co przynosi szkole, rodzicom, ale przede wszystkim dzieciom i nastolatkom jakie są potrzeby rodziców, uczniów, nauczycieli, dyrekcji szkoły? jak rozpocząć?; od jakiego wspólnego zadania?; co jest najpilniejsze? 5

6 Punkt wyjścia: zmiana relacji pokoleniowych w rodzinie Dominuje pokolenie starszych jako strażników wartości oraz źródła wiedzy: dziadkowie rodzice dzieci Dominuje pokolenie średnich jako pośredników i łączników: dziadkowie rodzice dzieci Dominuje pokolenie młodych jako nośników zmian, w tym nowinek technicznych: dziadkowie rodzice dzieci 6

7 Co się zmieniło? 7

8 Kiedyś: Okienko kasowe Książki w bibliotece domowej, publicznej Piekarnik i spiżarnia Tara, pralka Frania, namydlanie, moczenie, gotowanie, krochmalenie, maglowanie, prasowanie... Dzisiaj: e-bank e-book Wikipedia Kuchenka mikrofalowa, lodówko-zamrażarki Pralka automatyczna Suszarka automatyczna Zmywarka do naczyń... 8

9 Dzisiaj: spam blogi forum grupa dyskusyjna czat komunikatory P2P (peer to peer) internet bezprzewodowy internet w telefonie MP3, MP4 Co się zmieni? Jutro:? 9

10 10

11 Szkoła i rodzina muszą być gotowe do kontaktu ze sobą Jaka jest szkoła? Jaka jest rodzina? Szkoła jest gotowa do kontaktu z rodzicami swych uczniów Szkoła wychodzi z różnymi inicjatywami i zaprasza rodziców / rodziny uczniów Rodzina wychodzi z różnymi inicjatywami i kontaktuje się ze szkołą swego dziecka Rodzina jest gotowa do kontaktu ze szkołą swego dziecka Możliwa jest współpraca bez dominacji którejkolwiek ze stron 11

12 Rodziny niegotowe do kontaktu ze szkołą rodziny zamknięte rodziny jednolite rodziny izolujące się rodziny izolowane rodziny zaniedbujące dzieci rodziny z przemocą wobec dorosłych i dzieci rodziny problemowe Rodziny gotowe do kontaktu ze szkołą utrzymujące systematyczne kontakty z dalszą rodziną budujące więzi ze swymi sąsiadami włączające się w życie lokalnych wspólnot znające i podtrzymujące tradycje rodzinne, lokalne, regionalne rozsądnie kontrolujące i nie ograniczające kontaktów z rówieśnikami dbające o to, by dziecko poznawało bliższą i dalszą okolicę, mobilne czytające dziecku i zachęcające do samodzielnego czytania, zadawania pytań, śledzenia bieżących wydarzeń, rozmawiania o nich rozmawiające z dzieckiem 12

13 Jaka jest szkoła? Model A: technologiczny efektywność kształcenia dominuje funkcja kształcąca nacisk na osiąganie odpowiedniego poziomu przez uczniów, nagradzanie wysokich osiągnięć selekcja uczniów słabszych i/lub specjalne formy pomocy - ryzyko etykietowania szkoła to miejsce nauki i pracy z wyraźnie rozdzielonymi rolami i zakresami odpowiedzialności nauczycieli i uczniów oraz ich rodziców instrumentalna więź szkoły z różnymi instytucjami w środowisku lokalnym na wsi / w mieście albo Model B: społeczny rozwój / postępy kształcenie wychowanie opieka nacisk na czynione postępy, na drogę rozwoju ucznia, docenianie jego wysiłku indywidualizacja pomocy: pomoc dla każdego (zdolny, przeciętny, opóźniony ) szkoła to społeczność, a nauczyciele, uczniowie i rodzice to uczestnicy procesu edukacyjnego silna więź ze środowiskiem lokalnym i działania na jego rzecz, włączanie różnych instytucji w życie szkoły, wzbogacanie w ten sposób oferty wychowawczej rodzice są petentami i klientami = powinni się ze szkołą kontaktować rodzice są pełnoprawnymi uczestnikami szkolnej społeczności = chcą ze szkołą współpracować 13

14 Model A: technologiczny efektywność kształcenia rodzice są wzywani do szkoły to szkoła wychodzi z inicjatywą kontaktu kontakty są sformalizowane: e.dzienniki, logowanie się, zebrania / wywiadówki tylko w ustalonych przez szkołę terminach, godziny dyżurów, kontrola obecności rodziców zebrania poświecone są problemom z nauką, z zachowaniem, sprawom finansowym szkoły rodzice są pouczani, instruowani, kontrolowani, zwraca się im uwagę na niewłaściwe zachowania ich dziecka rodziców odsyła się do specjalistów w przypadków problemów wychowawczych z dziećmi albo Model B: społeczny rozwój / postępy rodzice są zapraszani do szkoły z inicjatywą kontaktu wychodzą obie strony zależnie od sytuacji kontakty są głównie naturalne, przy okazji okazji do kontaktu jest bardzo dużo rodzice są często obecni w szkole w różnym czasie i przy różnych okazjach rodzice są na bieżąco informowani o tym, co się dzieje w szkole rodzicom pomaga się w rozwiązywaniu ich problemów wychowawczych z dziećmi szkoła jest otwarta na inicjatywę i pomysły rodziców umożliwia się kontakty rodziców między sobą = wymiana dobrych praktyk 14

15 Model A: technologiczny efektywność kształcenia albo Model B: społeczny rozwój / postępy DYREKTOR specjaliści uczniowie nauczyciele nauczyciele prac. pomocniczy rodzice uczniowie SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA rodzice DYREKTOR prac. pomocniczy SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA specjaliści 15

16 16

17 Dziękuję za uwagę! 17