Biofarmacja Katedra Technologii Postaci Leku i Biofarmacji Kontakt Telefon: (012) 657-05-65 E-mail: mfjachow@cyf-kr.edu.pl Ogółem 45 Wykłady 30 Seminaria 15 Punkty ECTS 3 Opanowanie umiejętności łączenia informacji z różnych dyscyplin pozwalających na ocenę skuteczności działania leku w zależności od drogi podania Wykłady: Kryteria dostępności farmaceutycznej substancji leczniczej z postaci leku. Wpływ czynników farmaceutycznych na dostępność biologiczną. Korelacja wyników badań in vitro - in vivo. Biofarmaceutyczne aspekty podawania leków drogą doustną: określenie wpływu składników postaci leku, warunków podawania leku, stanu chorego na dostępność biologiczną substancji leczniczej. Omówienie zagadnień na przykładach: postaci leku uwalniającej substancję leczniczą w jamie ustnej oraz postaci leku do połykania. Możliwość regulacji schematu dawkowania i dostępności biologicznej substancji leczniczej poprzez dobór właściwej postaci leku: tabletki, peletki, układy wielozbiornikowe, postacie leku o przedłużonym działaniu. Biofarmaceutyczne aspekty podania leków na skórę: drogi wchłaniania substancji leczniczej przez skórę, wpływ właściwości fizykochemicznych substancji leczniczych, pomocniczych, podłoża na penetrację substancji leczniczej przez skórę. Kryteria klasyfikacyjne dermatologicznych postaci leku z punktu widzenia leczniczego działania. Dożylne, podskórne, domięśniowe podanie leków. Możliwości poprawy dostępności biologicznej substancji leczniczych podawanych drogą pozajelitową. Biofarmaceutyczne aspekty podawania preparatów aerozolowych w zależności od miejsca aplikacji: działanie ogólne i miejscowe, dobór składników formulacji w celu poprawy dostępności biologicznej substancji leczniczych. Biofarmaceutyczne aspekty podawania leków donosowo. Droga donosowa jako alternatywna droga podawawania leków o działaniu ogólnym. Biofarmaceutyczne aspekty podawania leków doodbytniczo, dopochwowo. Biofarmaceutyczne aspekty podawania leków do oka celem uzyskania przedłużonego działania substancji leczniczej z uwzględnieniem wpływu rodzaju postaci leku. Seminaria: Omówienie czynników mających wpływ na losy leku w organizmie w oparciu o dane farmakokinetyczne w zależności od stosowanej postaci leku, interakcje leków oraz korelacja wyników badań in vitro in vivo. Przygotowanie przez studentów pisemnego opracowania wybranego tematu i jego prezentacja. 1. S. Janicki i in. Dostępność farmaceutyczna i biologiczna leków Ośrodek Informacji Naukowej Polfa Warszawa 2001. 2. R. Jachowicz i in. Leki stosowane w terapii okulistycznej Ośrodek Informacji Naukowej Polfa Warszawa 2001. 3. J. Brandys i in. Zarys biofarmacji PZWL 1984. 4. L. Krówczyński i in. Farmacja kliniczna PZWL 1988. Wykłady, seminaria Zaliczenie z oceną (test) Prof. dr hab. Renata Jachowicz -1-
Technologia postaci leku III Katedra Technologii Postaci Leku i Biofarmacji Kontakt Telefon: (012) 657-05-65 E-mail: mfjachow@cyf-kr.edu.pl Ogółem 70 Wykłady 30 Seminaria 0 Ćwiczenia 40 Punkty ECTS 7 Uzupełnienie i rozszerzenie wiedzy na temat m.in. nowoczesnych rozwiązań technologicznych postaci leku, trwałości preparatów leczniczych, niezgodności i trudności recepturowych Ograniczenia Badania dostępności farmaceutycznej substancji leczniczych z różnych formulacji zgodnie z Ph. Eur. i FP V. Metody badań, aparatura, stawiane wymagania, interpretacja wyników badań. Nowe rozwiązania technologiczne preparatów do podawania pozajelitowego układ wielokompartmentowe - mikro-, nanocząstki, mikroemulsje, emulsje submikronowe, liposomy. Metody otrzymywania w skali laboratoryjnej i przemysłowej, metody zwiększania trwałości układów, przykłady preparatów i nowe kierunki badań. Postacie leku o modyfikowanym uwalnianiu substancji leczniczej (flotacyjne, adhezyjne postacie leku, peletki). Możliwości technologiczne regulacji szybkości uwalniania substancji leczniczej. Systemy terapeutyczne: doustne, transdermalne, infuzyjne, do oczu. Założenia konstrukcyjne, mechanizm działania, przykłady preparatów. Trwałość preparatów farmaceutycznych. Metody określania stabilności w zależności od postaci leku. Wymogi farmakopealne. ICH. Interpretacja wyników badań. Czynniki decydujące o zmianie stabilności w zależności od składu formulacji. Zasady terapii homeopatycznej. Radiofarmaceutyki metody otrzymywania, kontrola ich jakości, radiofarmaceutyki w diagnostyce. Materiały medyczne: materiały opatrunkowe, higieniczne, nici chirurgiczne, plastry, wszczepy, sprzęt medyczny. Substancje pomocnicze w technologii postaci leku. Omówienie zasadniczych grup nowo wprowadzanych substancji, przykłady ich stosowania wraz z uzasadnieniem ich ich wprowadzenia i przeznaczenia w różnych etapach procesów technologicznych. 1. S. Janicki, A. Fiebig Farmacja stosowana, PZWL Warszawa, 2000. 2. Farmakopea Polska VI. 3. European Pharmacopoeia. 4. Renata Jachowicz Leki stosowane w terapii okulistycznej OIN Polfa 2001. 5. R.H. Müller Technologia nowoczesnych postaci leków PZWL Warszawa 1998. 6. L. Krówczyński, E. Rybacki Interakcje w fazie farmaceutycznej PZWL Warszawa 1986. Wykłady, ćwiczenia Egzamin pisemny i ustny Podstawą rozpoczęcia zajęć jest zaliczenie praktyki po IV roku w aptece szpitalnej Prof. dr hab. Renata Jachowicz -2-
Naukowa informacja o leku Zakład Farmakokinetyki i Farmacji Fizycznej Kontakt Telefon: (012) 657-02-66 E-mail: mfmjawie@cyf-kr.edu.pl Ogółem 15 Wykłady 0 Seminaria 15 Punkty ECTS 1 Nabycie umiejętności wyszukiwania informacji o leku w różnych źródłach (książki, czasopisma, bazy danych), i interpretacji tej informacji oraz przekazywania jej w formie dostosowanej do potrzeb i możliwości poznawczych odbiorcy (pacjent, lekarz). Wpływ informacji udzielonej w aptece na aktywny udział pacjenta w leczeniu farmakologicznym. Wachlarz zagadnień niezbędnych do omówienia z pacjentem w chwili wydawania leku. Metody edukacji pacjenta. Metody i systemy monitorowania działań niepożądanych leków wprowadzonych do obrotu. Grupy pacjentów wymagające szczególnej opieki ze strony farmaceuty. Problemy związane z samodzielnym stosowaniem leków. Sposób przeprowadzenia wywiadu z pacjentem w celu wykrycia objawów wymagających interwencji lekarza. Zasady redakcji ulotki informacyjnej o leku dla pacjenta wprowadzane w krajach Unii Europejskiej. Rozwój narzędzi informacji naukowej. Podział i charakterystyka źródeł informacji. Czasopisma naukowe zawierające informację o leku. Rozproszenie informacji. Ocena wiarygodności publikacji. Bazy danych o leku i systemy doradcze. Farmaceutyczne zasoby Internetu. 1. Bazy danych 2. Oryginalne prace Seminaria Zaliczenie z oceną Prof. dr hab. Joanna Szymura-Oleksiak - koordynator. Dr Maria Wójcik-Jawień -3-
Farmakoterapia Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii CMUJ Kontakt Telefon: (012) 421-11-93 E-mail: tomekg@su.krakow.pl Ogółem 45 Wykłady 18 Seminaria 27 Punkty ECTS 5 Zapoznanie studentów z epidemiologią, obrazem klinicznym, przebiegiem i znaczeniem rokowniczym, i leczeniem wybranych jednostek chorobowych z zakresu układu krążenia (nadciśnienie tętnicze, dyslipidemie, choroba niedokrwienna serca), schorzeń alergicznych, infekcji górnych dróg oddechowych, zaburzeń afektywnych, schorzeń układu pokarmowego u dzieci. Podstawy leczenia bólu. Umiejętność pomiaru ciśnienia, interpretacja podstawowych badań laboratoryjnych, podstawowa znajomość elektrokardiogramu, spirometrii, echokardiogramu, testów skórnych. Umiejętność interpretacji objawów niepożądanych i zasad wypełniania karty zgłoszenia działania niepożądanego leku. Mechanizm i postępowanie z bólem. Mechanizmy powstawania bólu, skale nasilenia, różnicowanie przyczyn, zasady leczenia ze szczególnym uwzględnieniem drabiny analgetycznej WHO oraz stosowania leków wspomagających. Nadciśnienie tętnicze i zaburzenia lipidowe. Zasady rozpoznawania, epidemiologia i ryzyko nadciśnienia, wytyczne leczenia ze szczególnym uwzględnieniem zasad łączenia leków. Hyperlipidemie podział i rozpoznawanie, zasady leczenia. Choroba niedokrwienna serca. Podział: Stabilna i niestabilna choroba wieńcowa, mechanizmy powstawania, rozpoznawanie, leczenie zachowawcze i inwazyjne. Zasady profilaktyki choroby niedokrwiennej. Przewlekła niewydolność serca. Epidemiologia, przyczyny i mechanizm CHF, obraz kliniczny, możliwości rozpoznawania, zalecenia dotyczące postępowania z uwzględnieniem rezultatów dużych programów terapeutycznych. Zaburzenia afektywne. Definicja, podział i rozpoznawanie zaburzeń afektywnych. Możliwości terapii - zasady kojarzenia leków i najczęstsze objawy niepożądane. Laryngologia ostre i przewlekłe schorzenia górnych dróg oddechowych. Najczęstsze przyczyny infekcji górnych dróg oddechowych, rozpoznawanie i leczenie. Monitorowanie niepożądanych działań leków. Definicja niepożądanych działań leków, systemy monitorowania działań niepożądanych. Schorzenia alergiczne. Mechanizmy reakcji alergicznych, metody rozpoznawania i leczenia. Zaburzenia funkcji przewodu pokarmowego u dzieci. Podstawy rozpoznawania i leczenia zaburzeń wchłaniania i biegunek u dzieci. W. Kostowski, P. Kubikowski: Farmakologia. Podstawy farmakoterapii i farmakologii klinicznej. PZWL 2004. Wykłady i seminaria w oparciu o przypadki kliniczne Egzamin testowy Prof. dr hab. T. Grodzicki - koordynator, Dr med. A. Goszcz, Prof. dr hab. K. Obtułowicz, Prof. dr hab. J. Składzień, Dr hab. M. Spodaryk, Dr hab. J. Wordliczek, Prof. dr hab. A. Zięba -4-
Prawo farmaceutyczne Pracownia Farmakoepidemiologii i Farmakoekonomiki Katedry Toksykologii Kontakt Telefon: (012) 658-82-14 E-mail: mfskowro@cyf-kr.edu.pl Ogółem 30 Wykłady 10 Seminaria 20 Punkty ECTS 2 Przygotowanie studentów do pracy z aktami prawnymi. Opisanie procesów legislacyjnych w Polsce. Zapoznanie studentów z podstawowymi aktami prawa farmaceutycznego i medycznego. Hierarchia aktów prawnych. Tworzenie prawa w Polsce, zadania sejmu. Konstytucja RP: prawa i obowiązki obywateli, władza sądowa i ustawodawcza. Prawo farmaceutyczne: regulacje prawne w zakresie badań klinicznych, wytwarzania produktów leczniczych. Klasyfikacja produktów leczniczych i wyrobów medycznych. Rejestracja produktów leczniczych. Obrót hurtowy i detaliczny lekami w Polsce i działalność w tym zakresie aptek oraz hurtowni farmaceutycznych. Odpowiedzialność zawodowa, cywilna i karna farmaceutów. Zasady finansowania świadczeń zdrowotnych w Polsce i na świecie. Podstawy prawne refundacji leków. Zasady wystawiania i realizacji recept lekarskich. Podstawy prawa gospodarczego i prawa pracy. 1. Ustawa Prawo Farmaceutyczne (Dz.U. nr 126, poz. 1381). 2. Kodeks Pracy. 3. Włudyka T, Smaga Ł, Smaga M: Podstawy prawa dla farmaceutów, Biblioteka Farmaceutyczna OIN Polfa, Warszawa 2002. Wykłady, seminaria Zaliczenie z oceną, test Prof. dr hab. Jerzy Brandys - koordynator, Dr Agnieszka Skowron -5-
Farmakoekonomika Pracownia Farmakoepidemiologii i Farmakoekonomiki Katedry Toksykologii Kontakt Telefon: (012) 658-82-14 E-mail: mfskowro@cyf-kr.edu.pl Ogółem 30 Wykłady 5 Seminaria 10 Ćwiczenia 15 Punkty ECTS 2 Przygotowanie do ekonomicznej procedur leczniczych. Wskazanie metod technologii medycznych i praktycznego zastosowania ekonomicznej w medycynie i farmacji. Cele, zadania i podstawowe definicje z zakresu ekonomiki zdrowia i farmakoekonomiki. Kroki analizy farmakoekonomicznej.metody ekonomicznej procedur terapeutycznych: rodzaje kosztów i ich ocena, typy analiz farmakoekonomicznych, algorytmy kosztów choroby. Ocena jakości życia: kwestionariusze ogólne i szczegółowe, profile zdrowotne. Analizy decyzyjne: analiza Markowa i drzewko decyzyjne, wykorzystanie analiz decyzyjnych na różnych poziomach finansowania opieki zdrowotnej. Zasady finansowania opieki zdrowotnej i wykorzystanie analiz farmakoekonomicznych w praktyce. Krytyczna ocena publikacji z zakresu farmakoekonomiki. 1. Fedorowski J., Niżankowski R.: Ekonomika medycyny, PZWL, 2002. 2.Getzen T.: Ekonomika zdrowia, PWN, 2000 3. Gold M i in.: Cost-effectiveness in health and medicine, Oxford University Press, 1996. 4. McDowell I., Newell C.: Measuring health. A guide to rating scales and questionnaires, Oxford University Press, 1996. 5. Czech M.: farmakoekonomika. Ekonomiczna ocena programów zdrowotnych, oficyna wydawnicza PW, 2004. 6. Orlewska E., Nowakowska E.: Farmakoekonomika, Wydawnictwo AM w Poznaniu, 2004. 7. Drummond MF. I in.: Metody badan ekonomicznych programów ochrony zdrowia, Via medica, 2003. Wykłady, seminaria, ćwiczenia Zaliczenie z oceną (test) Prof. dr hab. Jerzy Brandys - koordynator, Dr Agnieszka Skowron -6-
Farmacja praktyczna w aptece Katedra Toksykologii, Pracownia Organizacji i Ekonomiki Farmacji Katedra Technologii Postaci Leku i Biofarmacji Kontakt Telefon: (12) 658-82-14 E-mail: mfpolak@cyf-kr.edu.pl Ogółem 60 Wykłady 0 Seminaria 0 Ćwiczenia 60 Punkty ECTS 5 Przygotowanie studentów do pracy w aptece otwartej, z uwzględnieniem roli współczesnego farmaceuty w opiece zdrowotnej, wykształcenie farmaceutów otwartych i świadomych roli jaką odgrywają we współczesnej służbie zdrowia. Moduł I: zasady dobrej praktyki aptecznej, kontakt z pacjentem i pracownikiem medycznym. Ćwiczenia prowadzone w formie studium przypadku obejmują zagadnienia komunikacji werbalnej i niewerbalnej, umiejętności edukacji pacjenta w zakresie bezpieczeństwa stosowania leków, rozpoznawania i monitorowanie działań niepożądanych, ocenę przygotowania pacjenta do samodzielnego stosowania leków, ocenę skuteczności przekazywania informacji. Przedstawienie podstawowych pojęć z zakresu promocji zdrowia i jej zastosowania w aptece. Moduł II: zasady ekspedycji leków, odpłatności za leki, przedstawienie programów komputerowych wspomagających ekspedycję. Przedstawienie zasad kontroli realizacji recept. Aspekty prawne obrotu lekiem psychotropowym i odurzającym. Moduł III: opieka farmaceutyczna nad pacjentem przewlekle chorym. Opis możliwości współdziałania nowoczesnego farmaceuty w zakresie terapii najczęściej spotykanych chorób nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, astmy, w oparciu o model standardowego pacjenta i stosowane schematy leczenia. Wykorzystanie medycznych baz danych zdobywania i gromadzenia informacji. Moduł IV: przygotowanie do pracy z pacjentami korzystającymi z samolecznictwa. Przedstawienie możliwości pomocy w zakresie najczęściej spotykanych schorzeń leczonych bez udziału lekarza (biegunka, przeziębienie, trądzik). Ocena konieczności skierowania pacjenta do lekarza. Moduł V (zajęcia prowadzone w aptece ogólnodostępnej): przygotowanie praktyczne do pracy w aptece ogólnodostępnej. Wykonywanie zadań związanych z zamawianiem, dyspensowaniem i wykonywaniem leków recepturowych i aptecznych I administracją apteki. 1. Pharmaceutical care practice. The Clinician s Guide. R.J. Cipolle, L.M. Strond, P.M. Morley. McGraw-Hill, Medical Publishing Division, 2004. 2. Farmacja Polska. 3.Manuale zur Pharmazeutischen Betreuung, K.Muhlbauer, M. Shulz, F. Verheyen Govi-Verlag 2000 Ćwiczenia Zaliczenie z oceną. Prof. dr hab. Renata Jachowicz koordynator. Prof. dr hab. Jerzy Brandys -7-
Etyka zawodowa Instytut Filozofii UJ Kontakt Telefon: (012) 422-71-11 E-mail: abialeck@cm-uj.krakow.pl Ogółem 30 Wykłady 15 Seminaria 15 Punkty ECTS 2 Podstawy bioetyki oraz zapoznanie studentów z zasadami etycznymi obowiązującymi współczesnego farmaceutę w działaniu zawodowym, zgodnie z polskimi i międzynarodowymi kryteriami w tym zakresie. Wykłady: Główne teorie etyczne, problem aborcji: spór o status płodu, aborcja a prawa kobiet. Problem eutanazji: poglądy na samobójstwo w dziejach filozofii, moralny aspekt eutanazji, prawny aspekt eutanazji. Etyczne problemy transplantacji. Prawda, dyskrecja i kłamstwo w praktyce medycznej. Seminaria: Zasady postępowania wobec pacjenta, nauki, samorządu aptekarskiego i społeczeństwa. Relacje wewnątrz-zawodowe. Etyka współczesnego marketingu farmaceutycznego. Aspekty etyczne nowej filozofii aptekarstwa tzw. "opieki farmaceutycznej". 1. Kodeks Etyki Aptekarza RP. 2. Zasady Etyczno-Deontologiczne Polskiego Farmaceuty. 3. Polski Kodeks Farmaceutycznej Etyki Marketingowej Wykłady, seminaria Zaliczenie z oceną Dr Zbigniew Zalewski -8-
Fitoterapia schorzeń układów krążenia, nerwowego, oddechowego, pokarmowego, moczowego, wątroby i dróg żółciowych. Schorzenia o podłożu zapalnym (m.in. reumatologiczne, dna moczanowa), zaburzenia hormonalne (menopauza), nowotwory, schorzenia kobiece i ciąża, choroby dermatologiczne. Każdy temat obejmuje krótką rekapitulację wiedzy o etiologii i objawach poszczególnych schorzeń, zbiera i podsumowuje wiadomości o surowcach, które mają znaczenie w terapii danego schorzenia i przedstawia preparaty złożone. Szczególną uwagę zwraca się na działania niepożądane, przeciwwskazania oraz interakcje z innymi lekami. Surowce i leki złożone zawierające składniki o działaniu narkotycznym i halucynogennym, surowce immunostymulujące i adaptogenne oraz surowce spotykane w preparatach homeopatycznych. 1. J. Lutomski, J. Alkiewicz Leki roślinne w profilaktyce i terapii PZWL, 1993. 2. R.F. Weiss, V. Fintelmann Herbal Medicine Thieme, 2000. 3. J. Barnes, L.a. Anderson, J.D. Phillipson Herbal Medicines Pharmaceutical Press, 2002 Wykłady i seminaria Zaliczenie z oceną Prof. dr hab. Zbigniew Janeczko Leki pochodzenia naturalnego Katedra i Zakład Farmakognozji Kontakt Telefon: (012) 657-03-92 E-mail: farmakog@cmuj.krakow.pl Ogółem 30 Wykłady 10 Seminaria 20 Punkty ECTS 2 Wprowadzenie do fitoterapii wykorzystując wiadomości z wcześniejszych kursów takich jak farmakognozja, farmakologia, fizjologia, patofizjologia, chemia leków. Przekazanie umiejętności kojarzenia faktów dotyczących aktywności farmakologicznej poszczególnych surowców roślinnych dla opracowania kompozycji złożonego leku roślinnego. -9-
Ćwiczenia specjalistyczne z metodologią badań naukowych Wszystkie Jednostki Wydziału Farmaceutycznego (po wcześniejszym zatwierdzeniu) Kontakt Telefon: E-mail: Ogółem 375 Wykłady 0 Seminaria 0 Ćwiczenia 375 Punkty ECTS 27 Opanowanie umiejętności: pracy naukowo-badawczej, gromadzenia, analizy i prezentacji danych eksperymentalnych, prawidłowego wnioskowania na podstawie uzyskanych wyników badań oraz umiejętności samodzielnego poszukiwania i opracowywania danych z piśmiennictwa. Zależne od profilu jednostki prowadzącej pracę magisterską Egzamin magisterski Ćwiczenia Opiekunowie prac magisterskich X -10-