Program Super sportowiec

Program Super sportowiec Program zajęć sportowo - rekreacyjnych lekka atletyka -II etap kształcenia - chłopcy 10-12 lat Rok 2004/2005, 2005/2006 Opracowanie: mgr Sebastian Trytek 1

Wstęp. RóŜnorodność i mnogość konkurencji wchodzących w skład lekkoatletyki stwarza doskonałe moŝliwości dla rozwoju wszystkich cech motorycznych. Lekkoatletyka jako jedna z nielicznych dyscyplin sportowych pozwala młodzieŝy wykorzystać swoje szanse w podnoszeniu poziomu sportowego niezaleŝnie od posiadanych warunków fizycznych i dyspozycji psychicznych. Praktycznie kaŝdy młody człowiek moŝe znaleźć konkurencję w lekkoatletyce, która będzie jemu najbardziej odpowiadała. Jedną z olbrzymich zalet lekkoatletyki jest jej duŝy wpływ na poprawę stanu zdrowia ćwiczących. PoniewaŜ uprawianie lekkoatletyki zmusza ćwiczących do prowadzenia duŝej ilości zajęć na świeŝym powietrzu przez cały rok. Lekkoatletyka jest dyscypliną wymierna. Osiągnięte wyniki, niezaleŝnie od miejsca i czasu ich uzyskania, moŝna porównywać i klasyfikować. Lekkoatletyka jest dyscypliną utylitarną. Zawiera wielkie bogactwo form ruchowych przydatnych i wykorzystywanych w Ŝyciu codziennym. Przygotowania zawodników juŝ od samego początku uprawiania tej dyscypliny są rzeczywiście bardzo wszechstronne. Lekkoatletyka powinna zająć poczesne miejsce w systemie wychowania młodzieŝy, poniewaŝ uprawianie wyłącznie lekkoatletyki moŝe juŝ zapewnić określone minimum wszechstronnego rozwoju fizycznego młodzieŝy a przy okazji stwarza bardzo sprzyjające okoliczności do rozpoczęcia specjalizacji w innych dyscyplinach sportu. W 2004 roku w naszej szkole zauwaŝyłem bardzo duŝe zainteresowanie ze strony chłopców lekką atletykę. W związku z tym, aby móc rzetelnie prowadzić zajęcia sportowe z dziećmi został napisany program dla grupy wiekowej chłopców w wieku 1 0-1 2 lat, obejmując swym zakresem 2 lata treningowe. 2

Program oparłem na programie nauczania wychowania fizycznego i wytycznych programowych do realizacji wychowania zdrowotnego. Został on opracowany i dostosowany do potrzeb i moŝliwości uczniów tej szkoły. Największy nacisk połoŝyłem na wszechstronny i harmonijny rozwój fizyczny oraz intelektualny dzieci, który jest zgodny z wymaganiami wychowania zdrowotnego i niezbędny w przyszłym Ŝyciu. Podczas pisania programu zwróciłem szczególną uwagę to, iŝ jest to okres bardzo intensywnego rozwoju umysłowego i biologicznego dzieci. Cechą charakterystyczną dzieci w tym okresie rozwojowym jest mała wytrzymałość na wysiłek. ZauwaŜalna jest szybka reakcja nuŝenia przy monotonności podniet, a takŝe dostrzec moŝna pierwsze oznaki refleksji. Dzieci w tym okresie charakteryzuje potrzeba ruchowego wyŝycia się, ambicją popisu i przodowania w zabawowych formach ruchu, powstaje równieŝ ambicja współzawodnictwa. ZałoŜeniem programu jest poszerzenie rodzajów aktywności ruchowej oraz pogłębianie, poszerzanie umiejętności ruchowych, rekreacyjnych i sportowych. Ze względu na atrakcyjne połoŝenie naszej szkoły program zakłada, Ŝe większość zajęć ruchowych prowadzona jest na świeŝym powietrzu w sprzyjających warunkach atmosferycznych. Szkoła nasza sąsiaduje z terenem rolno-leśnym, który stwarza ogromne moŝliwości wykorzystania go podczas zajęć ruchowych. Oprócz tych walorów szkoła posiada jedno boisko piłkarskie o wymiarach 40x25m. 3

II. Zadania programu Program przeznaczony jest dla uczniów klasy IV, nabór przeprowadzony dla osób chętnych zainteresowanych lekką atletyką. Liczebność sekcji 12 chłopców Struktura godzinowa dwie jednostki lekcyjne raz w tygodniu Baza szkoły sala gimnastyczna, dobre warunki do uprawiania atletyki terenowej. III. Cele kształcenia i wychowania Harmonijny rozwój organizmu przez odpowiedni dobór środków wspomagających funkcjonowanie układu ruchowego, krąŝenia, oddychania i systemu nerwowego. Rozwój psychomotoryki poprzez dobór odpowiednich środków wspomagających w procesie kształcenia i wychowania fizycznego, eksponowania indywidualnych cech osobowości, moŝliwości, upodobań, zainteresowań ruchowych uczniów. Wyrobienie u uczniów potrzeby stałego, samodzielnego działania na rzecz własnego zdrowia i sprawności fizycznej, a w przyszłości swojej rodziny. Poznanie własnych uzdolnień motorycznych i ich rozwój. Kształtowanie potrzeby stałej aktywności fizycznej. 4

Rozwijanie umiejętności ruchowych niezbędnych w róŝnych sferach działalności ludzkiej: utylitarna, rekreacyjna, zdrowotna, artystyczna, sportowa, itp. Przygotowanie uczniów do czynnego wypoczynku dla zachowania zdrowia psychicznego i fizycznego. Przygotowanie do podejmowania samodzielnych wyborów i decyzji dotyczących rodzajów oraz sposobów uprawiania form aktywności fizycznej Osiągnięcie odpowiedniego (na miarę moŝliwości ucznia) poziomu sprawności motorycznej i nabywanie umiejętności jej podtrzymywania. Osiągnięcie poziomu sprawności technicznej i taktycznej w wybranych dyscyplinach sportowych, umoŝliwiające swobodne jej stosowanie w Ŝyciu dorosłym. Zapobieganie powstawaniu wad postawy oraz ich korygowanie ze szczególnym uwzględnieniem własnych potrzeb. Kształtowanie postaw proekologicznych. Nabycie umiejętności konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem i zmniejszania podatności na pojawianie się zaburzeń typu depresyjnego i agresji. Nabycie umiejętności współdziałania w grupie, w zespole, akceptacja siebie i innych. Wzmacnianie wiary we własne moŝliwości i kształtowanie pozytywnej samooceny. Wyrobienie poczucia odpowiedzialności, sprawiedliwości i poszanowania dla innych oraz kultury osobistej. Kształtowanie zdrowej i wolnej od nałogów osobowości oraz rozwijanie jej cech takich jak: silna wola, cierpliwość, dokładność, systematyczność, wytrzymałość oraz zwiększanie zdolności do podejmowania odwaŝnych decyzji. 5

IV. Cele szczegółowe SPRAWNOŚĆ OGÓLNA: Poznanie prawidłowej postawy ciała. Utrzymywanie właściwej sylwetki ciała podczas siedzenia, stania, leŝenia i poruszania się. Poznanie zasad higieny dotyczących odŝywiania się-, nauki i spędzania wolnego czasu. Stosowanie właściwego stroju w czasie ćwiczeń fizycznych. Kształtowanie szybkości poprzez gry i zabawy bieŝne, biegi na krótkich odcinkach, zespołowe gry sportowe. Rozwijanie siły w grach i zabawach rzutnych i z mocowaniem, rzutach piłeczka palantową i piłką lekarską,. Kształtowanie mocy w grach i zabawach skocznych, wieloskokach, skokach w dal i wzwyŝ. Rozwijanie wytrzymałości w grach i zabawach bieŝnych, terenowych torach przeszkód, marszobiegach, truchtach, biegach przełajowych i biegach na dłuŝszym dystansie. Kształtowanie zwinności i zręczności w biegach ze zmianą kierunku, slalomach,, torach przeszkód, Poznanie gier i zabaw ruchowych na świeŝym powietrzu w okresie zimowym. Przyswojenie podstawowych przepisów poznanych gier i zabaw ruchowych, konkurencji lekkoatletycznych SPRAWNOŚĆ SPECJALNA Sprawność morfo funkcjonalna wyrównuje niedotlenienie organizmu, przeciwdziała powstawaniu wad postawy ciała, zwiększa ruchomości w stawach, 6

zwiększa siłę mięśniową oraz wydolność organizmu. Kondycja: kształtuje szybkość, wyrabia zmysł reakcji na sygnał, biega na krótkim odcinku z max prędkością, dokonuje zmian pozycji ciała i kierunku wykonywanego ruchu. Siła wzmacnia mięśnie wszystkich grup mięśniowych kończyn górnych, dolnych i tułowia. Wytrzymałość: marszobiegach, w rozgrywkach mini gier zespołowych, grach zespołowe w pełnej formie. Sprawność kondycyjna: nabywa umiejętność szybkiej reakcji na sygnał, umiejętność utrzymania równowagi, wyrabia orientację w przestrzeni, posiada czucie przedmiotów oraz dostosowuje dla własnych moŝliwości optymalne wysiłki wobec zmiennych warunków otoczenia. 7

ROCZNY PLAN ZAJĘĆ Z LEKKIEJ ATLETYKI I ATLETYKI TERENOWEJ DLA UCZNIÓW W KLASIE IV. 8

M-c ZADANIA OGÓLNE ZADANIA SZCZEGÓLOWE Wrzesień Pomiary antropometryczne. Ocena potencjału motorycznego uczniów. L.A- ocena rozwoju cech motorycznych, sprawdziany szybkości, wytrzymałości, skoczności, rzutu. Atletyka terenowa- marszobieg w terenie naturalnym L.A- ćwiczenia szybkości reakcji, start wysoki, ćwiczenia rzutu róŝnymi przyborami. Atletyka terenowa- kształtowanie wytrzymałości w biegach przełajowych Gry zespołowe -kwadrant- wprowadzenie podstaw gry Gry zespołowe koszykówka- wprowadzenie podstaw techniki gry Październik-Styczeń Kształtowanie potencjału motorycznego i gibkości. Doskonalenie podstaw innych sportów. Ocena przyrostu sprawności. Udział uczniów w zawodach gminnych międzyszkolnych LA Start w półfinałach indywidualnych biegów przełajowych. Start w półfinałach sztafetowych biegów przełajowych. Start w półfinałach druŝynowych biegów przełajowych. L.A- wszechstronna sprawność, kształtowanie potencjału motorycznego, szybkości, skoczności, siły, LA, rozwój podstaw techniki konkurencji lekkoatletycznych: biegu, skoku, rzutu, Atletyka terenowa- kształtowanie wytrzymałości ( zimą- realizacja programu sportów zimowych: saneczkarstwo, podstawy narciarstwa biegowego) gry zespołowe koszykówka- doskonalenie podstaw techniki kwadrant doskonalenie podstaw techniki, gra uproszczona gra szkolna, piłka ręczna wprowadzenie podstaw gry LUTY- KWIECIEŃ Doskonalenie podstawowych elementów techniki czwórboju L.A. Doskonalenie podstawowych elementów gier i zabaw zespołowych. Praca nad rozwojem koordynacji, szybkości, siły, wytrzymałości, gibkości. Ocena przyrostu sprawności. L.A.- rozwój wszechstronnej sprawności L.A- doskonalenie podstaw techniki konkurencji lekkoatletycznych A.T.- zabawy terenowe piłka ręczna- doskonalenie elementów technicznych. piłka noŝna wprowadzenie elementów technicznych Wycieczka rowerowa 9

KWIECIEŃ Sprawdzian przygotowania w zakresie wytrzymałości. Start w Mistrzostwach Szkoły w trójboju L.A. A.T.- marszobieg terenowy- kształtowanie wytrzymałości doskonalenie podstaw techniki konkurencji lekkoatletycznych piłka koszykowa- rozwój umiejętności technicznych, wprowadzenie taktyki. piłka noŝna- rozwój umiejętności technicznych. kwadrant- gra uproszczona w róŝnych ustawieniach i gra szkolna. Wycieczka rowerowa Maj- Czerwiec Doskonalenie techniki podstawowych konkurencji lekkoatletycznych. Rytmiczne pokonywanie niskich przeszkód. Kształtowanie potencjału motorycznego. Start w międzyszkolnych zawodach lekkoatletycznych. Doskonalenie podstaw sportowych gier zespołowych. Rozwój umiejętności w zakresie sportowych gier zespołowych. udział w meczach sparingowych i zawodach szkolnych. Start w międzyszkolnych zawodach lekkoatletycznych. Indywidualne zawody LA Trójbój LA Czwórbój LA L.A- doskonalenie podstaw techniki konkurencji lekkoatletycznych. L.A- kształtowanie wszechstronnej sprawności ( szybkości, skoczności, gibkości) A.T kształtowanie wytrzymałości, pokonywanie przeszkód terenowych Kwadrant- rozgrywki między klasowe Piłka noŝna- gra uproszczona w róŝnych wariantach taktycznych. Wycieczka rowerowa, mecz sparingowy w piłkę noŝną z sąsiednią szkołą 10

ROCZNY PLAN ZAJĘĆ Z LEKKIEJ ATLETYKI I ATLETYKI TERENOWEJ DLA UCZNIÓW W KLASIE V-VI. 11

M-c ZADANIA OGÓLNE ZADANIA SZCZEGÓLOWE Wrzesień Pomiary antropometryczne. Ocena potencjału motorycznego uczniów. Ocena rozwoju cech motorycznych- sprawdziany szybkości, wytrzymałości, siły. Uczniowie startują w ramach form współzawodnictwa Październik-Styczeń Kształtowanie potencjału motorycznego i gibkości. Doskonalenie podstaw innych sportów. Ocena przyrostu sprawności. Udział uczniów w zawodach gminnych międzyszkolnych LA Start w półfinałach indywidualnych biegów przełajowych. Start w półfinałach sztafetowych biegów przełajowych. Start w półfinałach druŝynowych biegów przełajowych. L.A- wszechstronna sprawność, kształtowanie potencjału motorycznego, szybkości, skoczności, siły, LA, rozwój podstaw techniki konkurencji lekkoatletycznych: biegu, skoku, rzutu,(skok wzwyŝ bieg przez płotki, rzut oszczepem, elementy skoku w dal) Atletyka terenowa- kształtowanie wytrzymałości ( zimąrealizacja programu sportów zimowych: saneczkarstwo,) gry zespołowe koszykówka- doskonalenie podstaw techniki LUTY- KWIECIEŃ Doskonalenie podstawowych elementów techniki czwórboju L.A. Doskonalenie podstawowych elementów gier zespołowych. Praca nad rozwojem koordynacji, szybkości, siły, wytrzymałości, gibkości. Ocena przyrostu sprawności. L.A.- rozwój wszechstronnej sprawności L.A- doskonalenie podstaw techniki konkurencji lekkoatletycznych A.T.- zabawy terenowe, kształtowanie wytrzymałości gry zespołowe doskonalenie elementów technicznych i taktycznych. 12

KWIECIEŃ-MAJ KWIECIEŃ Sprawdzian przygotowania w zakresie wytrzymałości. Doskonalenie techniki podstawowych konkurencji lekkoatletycznych. Rytmiczne pokonywanie niskich przeszkód. Kształtowanie potencjału motorycznego. Start w międzyszkolnych zawodach lekkoatletycznych. Doskonalenie podstaw sportowych gier zespołowych. Rozwój umiejętności w zakresie sportowych gier zespołowych. Start w Mistrzostwach Szkoły w trójboju L.A. A.T.- marszobieg terenowy- kształtowanie wytrzymałości L.A. - doskonalenie podstaw techniki konkurencji lekkoatletycznych L.A.- rozwój wszechstronnej sprawności Gry zespołowe, rozwój umiejętności technicznych. kwadrant- gra uproszczona w róŝnych ustawieniach i gra szkolna. Wycieczka rowerowa Start w międzyszkolnych zawodach lekkoatletycznych. Indywidualne zawody LA Trójbój LA Czwórbój LA L.A- doskonalenie podstaw techniki konkurencji lekkoatletycznych. L.A- kształtowanie wszechstronnej sprawności( szybkości, skoczności, gibkości) A.T.- kształtowanie wytrzymałości, pokonywanie przeszkód terenowych gry zespołowe- rozgrywki między klasowe. MAJ- CZERWIEC Dalsze doskonalenie techniki konkurencji lekkoatletycznych, biegów sztafetowych poprzez zajęci i starty uczniów w zawodach szkolnych i międzyszkolnych. Rozwój umiejętności w zakresie sportowych gier zespołowych, kształtowanie cech motorycznych, udział w meczach sparingowych i zawodach szkolnych. doskonalenie techniki biegu, skoku rzutu( ze szczególnym zwróceniem uwagi na elementy najsłabsze w kaŝdej konkurencji) lub start uczniów w zawodach. zabawy terenowe zajęcia z wykorzystaniem sportowych gier zespołowych. Wycieczka rowerowa, mecz sparingowy w piłkę noŝną z sąsiednią szkołą 13

VI. Procedury osiągania celów Dobierać metody, formy i środki dydaktyczne zgodnie z przyjętymi celami kształcenia. Dobierać treści programowe tak, aby optymalnie osiągnąć przyjęte cele kształcenia nie odwrotnie. Dostosowywać metody i formy do moŝliwości rozwojowych uczniów. Stosować bogaty zasób zasad, metod, form i środków dydaktycznych. UzaleŜniać dobór treści programowych do moŝliwości, potrzeb i zainteresowań uczniów a zakres ich stosowania uzaleŝnić od warunków i moŝliwości szkoły. Unikać wybiórczej realizacji treści kształcenia i wychowania. Rozwijać wszystkie cechy motoryczne. Stosować metody, formy i środki dydaktyczne aktywizujące ucznia do podejmowania działań prozdrowotnych na rzecz usprawniania się i wyrabiania nawyków aktywności ruchowej na całe Ŝycie. Propagować róŝnorodne działania na rzecz promocji i upowszechniania aktywności ruchowej, Właściwie kształtować odpowiednie postawy uczniów wobec zajęć ruchowych. Stosować bogaty zestaw róŝnorodnych umiejętności ruchowych z zakresu wielu dyscyplin i konkurencji. Stosować na kaŝdej jednostce lekcyjnej bogaty zestaw ćwiczeń ruchowych wpływających na wszechstronny rozwój organizmu. Otaczać szczególną opieką uczniów o obniŝonej sprawności fizycznej, z wadami postawy, cukrzycą, astmą i nadwagą, Eksponować indywidualne moŝliwości, uzdolnienia i osiągnięcia uczniów, Zwracać uwagę na podmiotowe traktowanie uczniów na zajęciach ruchowych pozaszkolnych 14

Wykorzystywać naturalne predyspozycje uczniów do troski o własne zdrowie i właściwą sylwetkę ciała, Być opiekunem i doradcą dla uczniów, wspierać w podejmowaniu trudnych decyzji. Zapewniać w czasie kaŝdych zajęć optymalne warunki bezpieczeństwa, higieny oraz dobrą, Ŝyczliwa atmosferę. Motywować do systematycznej samooceny i obiektywnej oceny kolegów. Motywować uczniów w celu wyzwalania i rozwijania wśród nich inwencji twórczej, Propagować zdrowy styl Ŝycia. O kaŝdej porze roku w miarę moŝliwości prowadzić zajęcia na świeŝym powietrzu w celu wyrabiania nawyków prozdrowotnych wśród uczniów Na bieŝąco informować uczniów o postępach i ewentualnym regresie - motywując tym samym do maksymalnej aktywności ruchowej, Wprowadzać elementy współzawodnictwa w czasie zajęć, Systematycznie wzbogacać własny warsztat pracy. VII. ZałoŜone osiągnięcia uczniów po zrealizowaniu programu. WIADOMOŚCI Uczeń zna: Zasady bezpieczeństwa podczas zajęć ruchowych, Zasady urządzania zabaw Zna zasady ruchu drogowego obowiązujące pieszych i rowerzystów Zna zasady udzielania pierwszej pomocy przy skaleczeniach i zadrapaniach Rozumie, Ŝe ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo swoje i innych Korzyści wynikające z podejmowania aktywności ruchowej 15

Korzyści wynikające dla zdrowia z codziennej gimnastyki, ruchu na świeŝym powietrzu części swojego ciała, Zasady szczególnej ostroŝności podczas kąpieli i zabaw zimowych. zasady hartowania organizmu, wpływ ćwiczeń ruchowych na utrzymywanie prawidłowej postawy ciała, wpływ aktywności fizycznej na organizm, potrzebę czynnego wypoczynku, podstawowe cechy motoryczne, sposoby pomiaru cech motorycznych. przykładowe ćwiczenia rozwijające szybkość, siłę, moc, wytrzymałość, zwinność, zręczność i gibkość, przykładowe gry i zabawy ruchowe, -rodzaje sportów zespołowych i indywidualnych, technikę startu wysokiego i niskiego, technikę skoku w dal i wzwyŝ techniką naturalną, technikę rzutu piłeczką palantową, podstawowe przepisy dotyczące zawodów lekkoatletycznych, podstawowe przepisy gry w mini-piłkę noŝną, podstawowe elementy techniki i taktyki gry w mini-piłkę noŝną, podstawowe przepisy gry w mini-piłkę koszykową, podstawowe elementy techniki i taktyki gry w mini-piłkę koszykową, podstawowe przepisy gry w kwadranta, podstawowe elementy techniki i taktyki gry w kwadranta sposoby aktywnego spędzania wolnego czasu na świeŝym powietrzu w okresie zimowym, UMIEJĘTNOŚCI Uczeń potrafi: respektować zasady bezpieczeństwa podczas zajęć ruchowych, wie, Ŝe nie wolno urządzać zabaw w miejscach niedozwolonych, 16

potrafi udzielić pierwszej pomocy przy skaleczeniach i zadrapaniach potrafi nazwać części swojego ciała wie, Ŝe naleŝy zachować szczególną ostroŝność podczas kąpieli i zabaw zimowych, zastosować zasady higienicznego odŝywiania się, pracy, nauki i spędzania wolnego czasu zademonstrować przykładowe ćwiczenia kształtujące szybkość, siłę, moc, wytrzymałość, zwinność, zręczność i gibkość, dokonać samooceny swojej sprawności motorycznej na podstawie przeprowadzonych prób testu, zmierzyć czas biegu stoperem, zmierzyć odległość skoku lub rzutu taśma mierniczą wykonać start niski i wysoki przekazać pałeczkę sztafetową w biegu skoczyć w dal z rozbiegu i wzwyŝ techniką naturalną rzucać piłeczką palantową, poprawnie wykonać elementy techniki mini-piłki noŝnej, mini-piłki koszykowej oraz kwadranta, poprawnie wykonać poznane ćwiczenia chętnie uczestniczyć w grach i zabawach ruchowych POSTAWY Uczeń: wykazuje aktywną postawę w kształtowaniu własnej sprawności fizycznej i ruchowej w szkole i poza nią dba o zdrowie własne i kolegów hartuje organizm wykazuje troskę o zachowanie prawidłowej postawy ciała dostrzega zagroŝenia dla zdrowia i Ŝycia charakteryzuje się systematyczną aktywnością fizyczną stosuje zasady fair play wykazuje się rzetelnością i uczciwością w czasie wykonywania powierzonych mu zadań wykazuje się inwencją w czasie gier i ćwiczeń stosuje zasady bezpieczeństwa w czasie ćwiczeń fizycznych dba o higienę i o właściwy strój w czasie ćwiczeń ruchowych 17

VIII. Ewaluacja programu. Ewaluacja pracy i postępów uczniów pozwala stwierdzić, czy zamierzone cele zostały osiągnięte. Stanowi wskaźnik sprawności nauczyciela w kreowaniu procesu zdobywania przez uczniów wiadomości i umiejętności. Podczas zajęć pozalekcyjnych kryterium oceny powinna być przede wszystkim praca dziecka, włoŝony wysiłek, pomysłowość i inicjatywy. Samoewaluacja edukatora będzie prowadzona poprzez: obserwację zainteresowania aktywności uczestników programu obserwację frekwencji na zajęciach wzrost liczby uczestników programu wzrost aktywności uczestników programu w Ŝyciu szkoły, rodziny i społeczeństwa zebranie opinii o zajęciach wśród uczestników programu zebranie opinii o zajęciach wśród rodziców uczestników programu opinię o realizacji programu dyrekcji szkoły porównanie wyników w MTSF w poszczególnych latach badanie zdolności motorycznych, test sprawności i jego analiza ( dwa razy w semestrze ) Ewaluacja osiągnięć uczestników programu 18

Podstawowym osiągnięciem uczestnika programu Super sportowiec jest wzrost jego aktywności ruchowej i umysłowej w Ŝyciu szkoły, rodziny i środowiska lokalnego. Aktywny sportowiec potrafi sam zorganizować zdrowy styl Ŝycia. Ma wykształcone prozdrowotne motywacje oraz sam podejmuje działania aktywizujące jego Ŝycie w sferze sprawności fizycznej i umysłowej. Obszarami ewaluacji osiągnięć uczestników programu będą: umiejętność animowania zdrowego stylu Ŝycia umiejętność podejmowania działań na rzecz aktywnego uczestnictwa w Ŝyciu społeczności lokalnej podejmowanie działań zmierzających do poprawy stanu środowiska naturalnego udział w konkursach, zawodach sportowych, występach i pokazach udział w Ŝyciu kulturalnym regionu 19

IX. Bibliografia. S. Dylak, Wprowadzenie do konstruowania szkolnych programów nauczania, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2000. T. Koszczyc, Konstruowanie programu autorskiego z przedmiotu Wychowanie fizyczne, Lider 1/2001 M. Napierała, Zabawy i gry ruchowe - wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1997 S. StrzyŜewski, Wychowanie fizyczne poza salą gimnastyczną, WSiP, Warszawa 1992. R. Trześniowski, Zabawy i gry ruchowe, WSiP, Warszawa 1995. Łoziński B. Przygotowanie dzieci i młodzieŝy w wieku 12 15 lat do biegów średnich Studium Nauczycielskie w Zielonej Górze, Zielona Góra 1987 r. Stawczyk Z. Gry i zabawy lekkoatletyczne Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Poznań 1998 r. Stawczyk Z. / red./ Zarys lekkoatletyki Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu Poznań 1992 r. śukowski R. Lekkoatletyka Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1974 r. Sulisz S. Warszawa 2002 r. Lekkoatletyka w praktyce szkolnej Wychowanie Fizyczne i Szkolne Zaremba Z./ red./ Program Usportowienia Uczniów Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki, Warszawa 1987 r. śukowski R./red./ Lekka Atletyka w uczniowskich klubach sportowych Wychowanie Fizyczne i Szkolne, Warszawa 2002 r. śurowski M. Kształtowanie niektórych umiejętności lekkoatletycznych w szkole podstawowej Studium Nauczycielskie w Zielonej Górze, Zielona Góra 1987 r. Jerzy Talaga Technika piłki noŝnej, W-a 1987r. Jerzy Talaga Taktyka piłki noŝnej", W-a 1988r. 20