Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Spis treści 1. Wprowadzenie do raportu... 3 2. Informacja o projekcie... 5 3. Metodyka badań... 7 3.1. Narzędzia i metody badawcze... 7 3.2. Przedmiot badań i dobór próby badawczej... 8 4. Charakterystyka badanego regionu... 12 5. Wyniki badania w grupie osób bezrobotnych... 13 5.1. Charakterystyka badanej grupy... 13 5.2. Prezentacja wyników... 14 6. Wyniki badania w grupie osób pracujących... 38 6.1 Charakterystyka badanej grupy... 38 6.2 Prezentacja wyników... 39 7. Wyniki badania wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych... 59 7.1 Charakterystyka badanej grupy... 59 7.2 Prezentacja wyników... 61 8. Wyniki badania wśród przedsiębiorców, przedstawicieli kierownictwa przedsiębiorców... 78 8.1 Charakterystyka badanej grupy... 78 8.2 Prezentacja wyników... 79 9. Wyniki badań przyczynowo-skutkowych efektywności stosowanych instrumentów mających na celu aktywizację bezrobotnych... 103 10. Wyniki cząstkowych badań potencjału gospodarczego oraz adaptacyjności i innowacyjności przedsiębiorstw... 106 11. Bibliografia... 115 12. Spis wykresów... 117 13. Spis tabel... 118 14. Kwestionariusze wywiadów... 124 13.1. Kwestionariusz wywiadu z osobami bezrobotnymi... 124 13.2. Kwestionariusz wywiadu z osobami pracującymi... 135 13.3. Kwestionariusz wywiadu z uczniami szkół gimnazjalnych i ponadgminazjalnych... 146 13.4. Kwestionariusz wywiadu z przedstawicielami kadry kierowniczej przedsiębiorstw... 154 2
powiat dębicki 1. Wprowadzenie do raportu Niniejszy raport jest wynikiem badań przeprowadzonych w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, realizowanego przez Rzeszowską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie (więcej informacji na temat projektu, znajduje się w rozdziale 2). Celem badań było dokonanie szeroko rozumianej analizy społeczno-gospodarczej na terenie 7 powiatów województwa podkarpackiego wchodzących w skład Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, tj. rzeszowskiego, dębickiego, ropczycko-sędziszowskiego, strzyżowskiego, kolbuszowskiego, łańcuckiego oraz miasta Rzeszów, a także ich gmin. Badaniem objętym zostały następujące grupy docelowe: bezrobotni, aktualni pracownicy, przedsiębiorcy, dzieci i ucząca się młodzież. Poza konkretnymi aspektami badanymi wśród w/w grup (szerzej o tym w 5, 6, 7 i 8 rozdziale), tematyką badań były objęte również następujące obszary: sytuacja na rynku pracy w poszczególnych powiatach, liczba i rodzaj średnich i dużych przedsiębiorstw działających na terenie poszczególnych powiatów oraz poziom ich innowacyjności i nowoczesności oferowanych produktów, statystyki uwzględniające najnowsze dostępne dane, dotyczące mieszkańców poszczególnych gmin w powiatach tworzących Rzeszowski Obszar Metropolitalny, liczby i struktury bezrobotnych, liczby i struktury przedsiębiorstw, lista propozycji w zakresie: usprawnienia rynku pracy, aktywizacji bezrobotnych, narzędzi oceny dotychczas stosowanych instrumentów przez powiatowe urzędy pracy, lista zagrożeń szeroko rozumianego bezpieczeństwa obywateli - mieszkańców Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, istniejące systemy zarządzania zmianą w jednostkach samorządu terytorialnego na obszarze Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, lista propozycji w zakresie wspólnej realizacji przez kilku gmin lub powiatów inwestycji infrastrukturalnych i innych, lista propozycji w zakresie specjalizacji poszczególnych gmin/grup gmin lub powiatów w określonych obszarach działalności i możliwości świadczenia wzajemnych usług, ocena uczestników badań w zakresie możliwości zbudowania i wykorzystania wspólnego systemu monitorowania i szybkiego reagowania na zmiany gospodarcze i społeczne zachodzące na terenie Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, dostępność terenów inwestycyjnych, infrastruktura i stopień rozwinięcia usług dla lokalizacji biznesu, warunki inwestowania i prowadzenia działalności na terenie Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, dotychczasowa współpraca samorządów, organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw na terenie poszczególnych gmin, 3
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego czynniki zachęcające inwestorów w poszczególnych gminach/powiatach do inwestowania, udział dojeżdżających do pracy do metropolii w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania, nowe stanowiska pracy w 2020 roku. Niniejszy raport przedstawia wyniki na poziomie powiatowym tj. powiat dębicki. W ramach realizowanych badań, są także dostępne raporty cząstkowe, obejmujące swoim zasięgiem gminy z poszczególnych powiatów, wchodzących w skład Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego. Przeprowadzenie badań i opracowanie niniejszego raportu zostało wykonane przez EU-CONSULT Sp. z o.o., ul. Wały Piastowskie 1, 80-855 Gdańsk, na zlecenie i pod nadzorem Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. Copyright - Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie - 2013 Wszelkie prawa autorskie do niniejszego raportu zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późniejszymi zmianami, posiada Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. Kopiowanie, rozpowszechnianie, przedruk i publikacja w jakiejkolwiek formie (również elektronicznej) do celów komercyjnych i prywatnych, bez uzyskania zgody Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie jest zabronione. W celu uzyskania stosownej zgody należy kontaktować się z Zarządem Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. 4
powiat dębicki 2. Informacja o projekcie Tytuł projektu: PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Lider projektu: Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. Źródło finansowania: Unia Europejska - Europejski Fundusz Społeczny - Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki, Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie, Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie - Instytucja Pośrednicząca: Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie. Okres realizacji: 1 styczeń 2013 r. 30 kwiecień 2014 r. Główny cel projektu: wsparcie Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego (ROM) w radzeniu sobie ze zmianami zachodzącymi w sferze gospodarczej poprzez utworzenie partnerskiego systemu zarządzania zmianą. Obszar realizacji projektu: powiat dębicki, powiat strzyżowski, powiat kolbuszowski, powiat rzeszowski, powiat łańcucki, powiat ropczycko sędziszowski oraz powiat miasto Rzeszów. Podmioty biorące udział w projekcie: organizacje pozarządowe, samorządy gospodarcze i zawodowe, partnerzy społeczni (organizacje pracodawców i związków zawodowych), instytucje rynku pracy, jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorcy. Działania w projekcie: zawiązanie przez w/w podmioty 7 partnerstw na terenie powiatów tworzących Rzeszowski Obszar Metropolitalny, zorganizowanie 14 warsztatów edukacyjnych na etapie działań przygotowawczych nad strategiami zarządzania zmianami, organizacja wizyt studyjnych: 4 krajowe dla 40 osób każda oraz 1 zagraniczna dla 20 osób, prowadzenie badań nad gospodarką i zmianami zachowań społecznych, 5
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego definiowanie systemu mechanizmów, metod i narzędzi sprawnego funkcjonowania oraz zarządzania zmianą gospodarczą, powstanie Rady Rzeszowskiego Obszaru Metropolitarnego złożonej z 20 najaktywniejszych przedstawicieli 7 partnerstw, oraz spotkania informacyjne i wizyty asocjacyjne. Efekty realizacji projektu: powstanie multilateralnych i bilateralnych partnerstw, przeprowadzenie badań społecznych oraz raportów z badań, na podstawie których opracowane zostaną strategie, których wdrożenie usprawni proces reagowania na zmiany gospodarcze na całym obszarze realizacji Projektu. Korzyści z realizacji projektu: zaangażowanie wielu środowisk i organizacji w przygotowanie i wdrożenie rozwiązań, mogących przynieść jak największe korzyści zainteresowanych społeczności, wspólne planowanie i realizacja inwestycji o znaczeniu ponadlokalnym, opracowanie dokumentów strategicznych, które będą mogły być wykorzystane w praktycznym zarządzaniu gminami i powiatami uczestniczącymi w projekcie, nabycie umiejętności skutecznego postępowania w warunkach wystąpienia sytuacji i zjawisk nieprzewidzianych w planach i programach, stworzenie platformy dla inicjowania nowych rozwiązań społecznych i gospodarczych, większe możliwości przy wspólnej realizacji przedsięwzięć, wpływ na rozwój Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego. 6
powiat dębicki 3. Metodyka badań Badania w ramach projektu PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego były przeprowadzane od lipca do września 2013 roku. Celem głównym przeprowadzonych badań była analiza obszaru terytorialnego (dokonanie diagnozy) z udziałem różnych grup społecznych (osoby bezrobotne, pracujące) oraz sektorów (I - Jednostki Samorządu Terytorialnego, II - Biznes, III - Organizacje Pozarządowe), w kontekście zbadania stanu faktycznego, a także określenia występujących zależności i stanu współpracy pomiędzy tymi grupami/sektorami. Dodatkowo, celami szczegółowymi prowadzonych badań było: zdobycie wiedzy i informacji na temat sytuacji społeczno-gospodarczej Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego niezbędnej do dalszych prac w zakresie przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą na obszarze realizacji projektu, ocena zakresu i skali współpracy badanych grup społecznych/sektorów, mająca na celu odnalezienie dobrych i złych praktyk występujących na obszarze realizacji projektu, identyfikacja barier, potrzeb i możliwości badanych grup społecznych/sektorów w kontekście odnalezienia korelacji dotyczącej ewentualnego nawiązania współpracy w przyszłości, stworzenie aktualnych raportów z uwzględnieniem obszaru terytorialnego jakim jest Rzeszowski Obszar Metropolitalny z podziałem na gminy i powiaty. W ramach poszczególnych obszarów, starano się dobrać tak jednostki/respondentów, aby zagwarantować pełną reprezentatywność próby w populacji na danym terenie. W przypadku badań skupiających się na analizie stanu faktycznego obszarów innych, niż badane podczas wywiadów z respondentami, niejednokrotnie dokonywano zapytań u/do samego źródła, a także dokonano analizy dostępnych raportów, sprawozdań, banku danych i innych podobnych narzędzi. Niniejszy raport, który powstał na bazie przeprowadzonych badań, ma także wartość dodaną - będzie on pośrednio wpływał na wsparcie w wypracowaniu i wdrożeniu strategią zarządzania zmianą gospodarczą dla powiatów i gmin z Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, które zostaną stworzone w dalszym etapie realizacji projektu. 3.1. Narzędzia i metody badawcze Badania zostały przeprowadzone w formie następujących metod badawczych: wywiadów indywidualnych - ankieta bezpośrednia/wywiad bezpośredni (IDI - ang. In- Depth Interview) - zastosowaną metodą był wywiad bezpośredni z wykorzystaniem ankiety papierowej (PAPI ang. Paper and Pencil Interview) najbardziej popularna technika zbierania danych z zakresu metod ilościowych, polegająca na rozmowie badacza z respondentem ( twarzą w twarz ) przy użyciu standaryzowanego narzędzia badawczego w formie kwestionariusza ankiety. Zaletą tej techniki jest osobisty kontakt ankietera z osobą badaną, wywiadów grupowych - wywiad fokusowy (FGI ang. Focus Group Interview) - dyskusja prowadzona przez odpowiednio wyszkolonego i przygotowanego moderatora przy użyciu narzędzia badawczego w formie scenariusza wywiadu. W trakcie wywiadu grupowego podejmowane są tematy o charakterze eksploracyjnym, a uczestnicy poprzez interakcję werbalną wzajemnie się inspirują do wyrażania opinii i konstruowania pomysłów. 7
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Przeprowadzenie zogniskowanego wywiadu grupowego stwarza sytuację interakcyjną sprzyjającą stymulacji respondentów pod względem wysuwania własnych opinii na temat zagadnień badawczych. Badanie FGI umożliwia także wypracowanie nowych kreatywnych pomysłów oraz zastosowań, analiza danych zastanych (ang. desk research) - metoda badań, która zakłada szczegółową analizę istniejących już i dostępnych danych - w niniejszym raporcie uwzględniono dane, które opracowano na podstawie danych pierwotnych i wtórnych dostępnych w raportach, opracowaniach czy też pozyskanych bezpośrednio u odpowiednich instytucji/organizacji, metodą analizy dokumentów lub wywiadów telefonicznych. W przypadku badań indywidualnych z wykorzystaniem ankiet, stanowiska ankieterów były ulokowane w punktach takich jak węzły komunikacyjne, okolice centrów handlowych i urzędów (np. powiatowe urzędy pracy). Wywiady bezpośrednie przeprowadzano również m.in. w siedzibach firm. Wytypowanym respondentom zadawano w pierwszej kolejności pytania metryczkowe, aby na podstawie odpowiedzi upewnić się, że osoby te spełniają warunki pozwalające na włączenie ich do badanej próby. 3.2. Przedmiot badań i dobór próby badawczej Przedmiotem badań, były poszczególne grupy społeczne, które obejmowały następującą tematykę: Osoby bezrobotne: poziom wykształcenia, aktualnie posiadane kompetencje, deklarowane umiejętności, uzyskane certyfikaty i uprawnienia, okres pozostawania bez pracy, łączna długość dotychczasowego zatrudnienia oraz branże, w których dotychczas pracował respondent, czy respondent pracował za granicą i jak długo? czy badany poszukiwał pracy za granicą? oczekiwania, co do wysokości przyszłego wynagrodzenia, gotowość do dojazdów do pracy, gotowość do podjęcia działań dokształcających, rodzaj zainteresowań, sytuacja mieszkaniowa, sytuacja rodzinna, inne ważne aspekty dotyczące oczekiwanego zatrudnienia. Aktualni pracownicy/osoby pracujące: branża, w której działa firma zatrudniająca pracownika, łączny staż pracy, staż pracy u aktualnego pracodawcy, poziom osiąganego wynagrodzenia netto, system wynagrodzeń, w ramach którego są wynagradzani, 8
powiat dębicki poziom satysfakcji z bieżącego miejsca i rodzaju wykonywanej pracy, możliwości awansu w aktualnym miejscu pracy, ocena zbieżności poziomu wykształcenia i aktualnie posiadanych kompetencji z rodzajem i potrzebami wykonywanej pracy, skala obaw o utratę pracy, gotowość na zmianę rodzaju wykonywanej pracy i przekwalifikowanie, gotowość do podjęcia działań dokształcających finansowanych przez pracodawcę, gotowość do podjęcia działań dokształcających finansowanych przez pracownika, czy firma, w której pracuje badany wyznaczyła dla nich ścieżkę kariery?, czy respondent pracował kiedykolwiek za granicą? Jeśli tak to, jak długo i w jakich zawodach?, czy badany rozważa wyjazd za granicę w celach zarobkowych?, ile razy respondent zmieniał pracę w swoim życiu?, jeśli badany miał przerwy w pracy zawodowej, to ile najdłużej pozostawał bez pracy? Przedsiębiorcy/przedstawiciele kierownictwa przedsiębiorców: wielkość firmy, branża, w której działa firma, lokalizacja siedziby i oddziałów firmy, aktualny poziom zatrudnienia, ocena poziomu zatrudnienia w firmie, średnia płaca brutto ze wszystkimi dodatkami, dominująca wysokość wynagrodzenia brutto ze wszystkimi dodatkami w firmie, aktualna liczba nieobsadzonych miejsc pracy, jaką drogą firma informuje o wolnych etatach?, czy firma ogłasza konkursy na wolne miejsca pracy?, czy i w jakim zakresie firma korzysta z usług urzędu pracy w rekrutacji nowych pracowników?, czy firma współpracuje z firmami doradztwa personalnego/agencjami zatrudnienia?, jaką pensję gotowi są przyznać nowoprzyjętym pracownikom na różnych typach stanowisk: robotnicze, techniczne, administracyjne, handlowe, jakimi technicznymi umiejętnościami muszą się wykazać chętni do pracy w ich firmach?, jakiej płci i w jakim wieku najchętniej firma widziałaby kandydatów do pracy?, co zdaniem osób zarządzających firmami stanowi trzy najważniejsze przeszkody w zwiększeniu zatrudnienia w ich firmie?, poziom zadowolenia z jakości pracy i kompetencji pracowników, jakie kompetencje musi posiadać pracownik, by obecnie znaleźć lub zachować swoje miejsce pracy w danej firmie?, gotowość partycypacji w kosztach uzupełnienia kwalifikacji własnych pracowników, stosowane metody podnoszenia kwalifikacji pracowników?, czy firma posiada pisemną strategię na okres przekraczający 3 lata?, czy firma prowadzi badania i analizy działań konkurencji potwierdzone pisemnymi raportami?, jak szacują firmy - ile osób będą zatrudniać w 2015 roku i 2020?, 9
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego czy firmy obawiają się, że w przyszłości będą mieć kłopoty ze znalezieniem pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami?, jakich kompetencji będzie firma potrzebowała u swoich pracowników w przyszłości? Dzieci i ucząca się młodzież - uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych: wiek i sytuacja rodzinna, etap i miejsce nauczania, indywidualna ocena poziomu nauczania w aktualnie uczęszczanej szkole, przewidywany/pożądany kierunek dalszej edukacji, przewidywany poziom, na którym uczeń prawdopodobnie zakończy edukację, kierunek dalszej edukacji i kształcenia, branża, w której najchętniej uczniowie zatrudniliby się w przyszłości, charakter i forma pożądanej przyszłej pracy, najbardziej pożądane stanowiska pracy, najbardziej pożądane miejsca pracy, oczekiwania, co do pierwszego wynagrodzenia netto za pracę, oczekiwania, co do wynagrodzenia netto za pracę po 3 latach doświadczenia zawodowego, gotowość wyjazdu do pracy za granicę na stałe i tymczasowo. Aby zapewnić w wywiadach indywidualnych, reprezentatywność badanej próby w populacji, każda z tych grup została dobrana z warunkiem spełnienia następujących kryteriów: osoby bezrobotne: w ramach badania przeprowadzono minimum 100 ankiet dla każdej gminy, zgodnie z zapisem o reprezentatywności w populacji w zakresie następujących kryteriów: płeć, wiek, poziom wykształcenia (analiza wyników tej grupy na obszarze powiatowym znajduje się w rozdziale 6 - analiza wyników poszczególnych gmin, znajduje się w raportach cząstkowych), aktualni pracownicy/osoby pracujące: w ramach badania przeprowadzono minimum 100 ankiet dla każdej gminy, zgodnie z zapisem o reprezentatywności w populacji w zakresie następujących kryteriów: płeć, wiek (analiza wyników tej grupy na obszarze powiatowym znajduje się w rozdziale 7 - analiza wyników poszczególnych gmin, znajduje się w raportach cząstkowych), przedsiębiorcy/przedstawiciele kierownictwa przedsiębiorców: w ramach badania przeprowadzono 100 ankiet na obszarze miasta Rzeszów - na obszarze sześciu pozostałych powiatów, przeprowadzono 225 ankiet. Liczbę ankiet w konkretnych gminach ustalono na podstawie obliczeń proporcji stanowionej przez firmy z poszczególnych gmin w całej populacji (analiza wyników tej grupy dotyczy obszaru powiatowego), uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych: w ramach badania przeprowadzono minimum 100 ankiet dla każdego powiatu (analiza wyników tej grupy dotyczy obszaru powiatowego). Listy konkretnych osób - uczestników badania nie wyznaczono odgórnie. Respondenci byli wybierani losowo przez ankieterów. Reprezentatywność przy ich doborze, została zabezpieczona dzięki szczegółowemu opracowaniu kwot na podstawie dostępnych statystyk dla badanych gmin/powiatów. Poszczególni ankieterzy otrzymali konkretne wytyczne dotyczące grup i liczb respondentów, kwalifikujących się do próby badawczej. Jeżeli dany respondent po pytaniach 10
powiat dębicki sprawdzających nie spełniał kryteriów bądź, gdy po pytaniach sprawdzających okazało się, że osoba badana spełnia kryteria, lecz w jednej z kategorii są już zrealizowane ankiety z założoną liczbą respondentów, ankieter kończył badanie. W przypadku wywiadów grupowych, zadbano o reprezentatywność decyzyjnych przedstawicieli następujących środowisk/organizacji/instytucji: jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, instytucji rynku pracy, partnerów społecznych oraz samorządów gospodarczych i zawodowych, przedsiębiorców, bezrobotnych, pracowników najemnych, osób niepełnosprawnych. 11
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego 4. Charakterystyka badanego regionu Dane teleadresowe jednostki administracyjnej obszaru: powiat dębicki: Starostwo powiatowe w Dębicy Ul. Parkowa 28 39-200 Dębica Tel. +48 (14) 680-31-23, Fax.: +48 (14) 680-31-36 E-mail: sekretariat@powiatdebicki.pl, Internet: www.powiatdebicki.pl Najważniejsze dane geograficzne i statystyczne: położenie: województwo podkarpackie - powiat dębicki powierzchnia: 777 km 2 (Główny Urząd Statystyczny, lipiec 2013), liczba gmin: 7 (Czarna, Dębica, Jodłowa, Żyraków, Brzostek, Pilzno, Miasto Dębica) (Powiat Dębicki, 2013), liczba ludności: 135.239 - (Główny Urząd Statystyczny, 2013), urzędujący Starosta - stan na IX.2013 roku - Władysław Bielawa (Powiat Dębicki, 2013), Tabela 1. Dane statystyczne, spójne z założeniami raportu Zagadnienie Liczby/dane Stan na dzień / źródło Liczba osób bezrobotnych - ogółem, w tym: 7.887 liczba osób bezrobotnych - kobiety 4.455 liczba osób bezrobotnych - mężczyźni 3.432 Liczba osób pracujących - ogółem, w tym: 44.856 liczba osób pracujących - kobiety 24.294 liczba osób pracujących - mężczyźni 20.562 31.07.2013 / Powiatowy Urząd Pracy w Dębicy 20.09.2013 / Główny Urząd Statystyczny Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą Liczba osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą Liczba osób w wieku 5-19 lat - uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Liczba osób w wieku 20-64 lat - osoby w wieku produkcyjnym (z wyłączeniem uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w wieku 15-19 lat oraz mężczyzn i kobiet w wieku 64-67 lat) 6.619 2.034 23.575 86.608 22.04.2013 / Główny Urząd Statystyczny 23.04.2013 / Główny Urząd Statystyczny 22.05.2013 / Główny Urząd Statystyczny 22.05.2013 / Główny Urząd Statystyczny 12
powiat dębicki 5. Wyniki badania w grupie osób bezrobotnych 5.1. Charakterystyka badanej grupy W badaniach udział wzięło 703 osoby w tym 337 kobiet. Wszystkie z tych osób posiadały status osoby bezrobotnej, tj. osoby zarejestrowanej lub niezarejestrowanej w Powiatowym Urzędzie Pracy. Szczegółową charakterystykę badanej grupy przedstawiają poniższe tabele: Tabela 2. Respondenci (osoby bezrobotne) wg statusu Status osoby bezrobotnej Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Niezarejestrowana w PUP 184 198 382 Zarejestrowana w PUP bez prawa do zasiłku 110 107 217 Zarejestrowana w PUP z prawem do zasiłku 43 61 104 Suma końcowa 337 366 703 Tabela 3. Respondenci (osoby bezrobotne) wg wieku Wiek Kobieta Mężczyzna Suma końcowa 24 i mniej 107 106 213 25-34 113 122 235 35-44 55 75 130 45-54 39 41 80 55 64 21 20 41 65 i więcej 2 2 4 Suma końcowa 337 366 703 Tabela 4. Respondenci (osoby bezrobotne) wg wykształcenia Wykształcenie Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Podstawowe nieukończone i bez wykształcenia 1 3 4 szkolnego Podstawowe 18 19 37 Gimnazjalne 47 47 94 Zasadnicze zawodowe 87 122 209 Średnie ogólnokształcące 60 50 110 Średnie techniczne 69 65 134 Policealne/ pomaturalne 2 9 11 Wyższe zawodowe (licencjat) 25 25 50 Wyższe (inne niż techniczne) 22 16 38 Wyższe techniczne (inż.) 5 10 15 Studia podyplomowe 1 0 1 Tytuł naukowy (co najmniej dr) 0 0 0 Suma końcowa 337 366 703 13
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Tabela 5. Respondenci (osoby bezrobotne) wg miejsca zamieszkania Miejsce zamieszkania Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Miasto do 20 tys. mieszkańców 100 100 200 Miasto od pow. 20 do 50 tys. mieszkańców 52 50 102 Wieś 185 216 401 Suma końcowa 337 366 703 5.2. Prezentacja wyników Pytanie 1 - Czy aktywnie poszukiwał/a Pan/i pracy w okresie ostatnich 3 miesięcy? - badany mógł udzielić tylko jednej odpowiedzi Tabela 6. Ilość osób bezrobotnych poszukujących pracę w okresie ostatnich 3 miesięcy w podziale na płeć Kobieta Mężczyzna Nie 228 256 Tak 109 110 Spośród osób bezrobotnych objętych badaniami, zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn, większość potwierdza, że nie wykazuje w zakresie poszukiwania pracy dużej aktywności. W grupie mężczyzn jest to 256 osób, zaś w grupie kobiet 228 osób. Wśród osób aktywnie poszukujących pracy w ciągu ostatnich 3 miesięcy jest 109 kobiet i 110 mężczyzn. Pytanie 2 - Gdzie poszukiwał/a Pan/i pracy? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które w pytaniu 1 odpowiedziały, że aktywnie poszukiwały pracy w okresie ostatnich 3 miesięcy Tabela 7. Miejsce/narzędzia poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne Odpowiedzi Urząd pracy 137 Bezpośrednio w wybranych firmach/instytucjach 89 Odpowiadałem na ogłoszenia w prasie 114 Odpowiadałem na ogłoszenia w Internecie 132 Zarejestrowałem się w portalach zajmujących się pośrednictwem w rekrutacji 17 Korzystałem z pomocy biura karier/centrum doradztwa 16 Prosiłem o pomoc znajomych 112 Nigdzie nie szukałem 1 Nie wiem, trudno powiedzieć 1 Suma wskazań 619 Liczba respondentów, którzy udzielili odpowiedzi 219 Liczba respondentów, którzy nie udzielili odpowiedzi 484 14
powiat dębicki Jak wskazują wyniki badań, respondenci najczęściej poszukiwali ofert pracy za pośrednictwem urzędu pracy (137 osób), szukając w Internecie (132 osoby), odpowiadając na ogłoszenia w prasie (114 osób) oraz prosząc o pomoc znajomych (112 osób). Rzadko respondenci korzystali z portali internetowych, zajmujących się pośrednictwem w rekrutacji pracowników oraz z pomocy biur kariery. Pytanie 3 - Jakie posiada Pan/i kompetencje oraz jak je Pan/i ocenia? - badany zaznaczał na skali graficznej od 1 do 10, gdzie 1 to minimum, a 10 to maximum, poziom swoich kompetencji wpisując odpowiednią liczbę Tabela 8. Posiadane kompetencje i określenie ich poziomu przez osoby bezrobotne << min max >> 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ilość wskazań Brak odpowiedzi Umiejętność wyciągania wniosków 11 6 7 17 18 33 31 48 22 108 402 Umiejętność analitycznego myślenia 7 7 13 13 21 49 28 33 29 101 402 Zdolność innowacyjnego, twórczego myślenia 7 9 16 14 30 55 28 27 24 91 402 Umiejętność werbalnej argumentacji 9 6 10 13 38 54 16 22 30 102 403 Umiejętność podejmowania decyzji 6 10 8 10 26 48 28 31 24 109 403 Wyobraźnia przestrzenna 25 8 8 15 22 69 26 27 28 72 403 Umiejętność rozwiązywania problemów 3 11 10 11 27 45 36 26 31 100 403 Elastyczność i zdolność adaptacji 12 7 10 12 21 52 17 40 31 98 403 Umiejętność organizacji własnej pracy 11 7 9 9 25 34 32 25 30 118 403 Umiejętność przypisania zadaniom/problemom priorytetów 9 11 7 12 22 33 32 25 35 114 403 Zdolność rozumienia komercyjnych aspektów biznesu 11 13 12 21 26 80 27 22 14 74 403 Umiejętność kontrolowania własnej pracy 9 13 9 9 34 25 27 29 27 118 403 Dążenie do doskonalenia i perfekcji 7 11 10 12 26 36 16 43 24 115 403 Odporność na stres i opanowanie 16 11 7 11 36 65 17 23 27 87 403 Wnikliwość w analizowaniu zadań 11 3 9 19 18 50 35 24 24 105 405 Gotowość do podejmowania ryzyka 12 8 10 13 24 58 34 27 27 87 403 Determinacja w dążeniu do osiągania założonych celów 7 8 10 12 27 41 23 35 24 113 403 Umiejętność wzbudzania zaufania 9 12 2 15 22 43 23 23 36 114 404 Umiejętność pracy w zespole 12 9 9 14 21 38 26 27 24 120 403 Samodzielność 8 11 11 13 22 44 22 25 31 113 403 Doświadczenie w prowadzeniu sprzedaży 68 23 11 18 19 46 29 24 22 39 404 Otwartość na zmiany 20 11 4 11 28 62 20 26 32 85 404 Gotowość ciągłego uczenia się i podnoszenia poziomu własnych kompetencji 11 5 12 9 22 54 34 23 28 102 403 15
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego << min max >> 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ilość wskazań Brak odpowiedzi Zdolność do ciężkiej pracy fizycznej 15 11 13 12 29 50 21 29 29 91 403 Zdolność do wykonywania czynności wymagających dużej precyzji 13 14 9 11 29 59 23 33 19 89 404 Gotowość do częstych podróży służbowych 31 17 13 17 16 60 31 29 19 67 403 Umiejętność współpracy z obcokrajowcami 45 28 11 17 23 64 26 22 16 48 403 Zdolność do wystąpień publicznych 40 21 8 22 25 59 24 25 20 56 403 Łatwość formułowania pisemnych wypowiedzi 19 11 14 15 25 55 35 27 21 78 403 Łatwość komunikacji werbalnej (słownej) 9 7 8 12 27 49 33 35 28 92 403 Umiejętność analizy złożonych zagadnień i wyciągania wniosków 17 11 12 7 27 68 15 34 20 89 403 Skrupulatność i dokładność w działaniu 12 8 7 11 29 34 31 32 22 114 403 Umiejętność prowadzenia samochodu 50 17 6 7 15 29 15 27 42 92 403 Zgodnie z uzyskanymi podczas sondażu danymi, należy stwierdzić, że poziom kompetencji respondentów jest dość wysoki. Wysoko oceniano umiejętność pracy w zespole, organizacji oraz kontrolowania własnej pracy, dążenie do doskonalenia i perfekcji, a także umiejętność przypisania zadaniom/problemom priorytetów, wzbudzania zaufania, skrupulatność i dokładność w działaniu, determinacja w dążeniu do osiągania założonych celów, samodzielność, umiejętność podejmowania decyzji, wyciągania wniosków, wnikliwość w analizowaniu zadań, gotowość ciągłego uczenia się i podnoszenia poziomu własnych kompetencji, umiejętność werbalnej argumentacji, analitycznego myślenia oraz rozwiązywania problemów. Z wymienionych kompetencji, najniższą ocenę uzyskały doświadczenie w prowadzeniu sprzedaży, umiejętność prowadzenia samochodu, umiejętność współpracy z obcokrajowcami, zdolność do wystąpień publicznych oraz gotowość do częstych podróży służbowych. Pytanie 4 - Czy kiedykolwiek w przeszłości kierował/a Pan/i jakąś grupą pracowników? Jeśli tak to jak dużą? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź Tabela 9. Zarządzanie/kierowanie grupą przez osoby bezrobotne Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Nie 303 311 614 Tak do 10 osób 21 31 52 Tak od 11 do 50 osób 2 3 5 Brak odpowiedzi 11 21 32 16
powiat dębicki Wśród respondentów, tylko nieliczna grupa ma doświadczenie w kierowaniu i zarządzaniu pracownikami. W zakresie zarządzania grupą do 10 osób przeważają mężczyźni (31 osób). Zdecydowana większość badanych, bo aż 614 osób nie kierowała w pracy ludźmi. Pytanie 5 - Jakie języki obce zna Pan/i? proszę określić poziom ich znajomości zgodnie z opisem? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź, która wskazywała konkretne poziomy tj.: A1 - rozumie i potrafi stosować podstawowe zwroty potoczne i wyrażenia dotyczące życia codziennego; A2 - rozumie wypowiedzi i często używane wyrażenia związane z życiem codziennym; B1 - rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w jasnych, standardowych wypowiedziach, które dotyczą znanych jej spraw i zdarzeń typowych dla pracy, szkoły, czasu wolnego itd.; B2 - osoba posługująca się rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w złożonych tekstach na tematy konkretne i abstrakcyjne, łącznie z rozumieniem dyskusji na tematy techniczne z zakresu jej specjalności; C1 - Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie szeroki zakres trudnych, dłuższych tekstów, dostrzegając także znaczenia ukryte, wyrażone pośrednio; C2 - Osoba posługująca się językiem na tym poziomie może z łatwością zrozumieć praktycznie wszystko, co usłyszy lub przeczyta. Tabela 10. Znajomość i poziom znajomości języków obcych przez osoby bezrobotne Poziom/umiejętności Kobieta Mężczyzna Brak odpowiedzi Angielski A1 115 115 473 A2 94 92 517 B1 45 33 625 B2 39 25 639 C1 6 5 692 C2 6 2 695 Niemiecki A1 34 31 638 A2 54 48 601 B1 15 11 677 B2 2 2 699 C1 4 1 698 C2 1 1 701 Hiszpański A1 6 0 697 A2 7 1 695 B1 1 0 702 B2 0 0 703 C1 0 0 703 C2 0 0 703 Włoski 17
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Poziom/umiejętności Kobieta Mężczyzna Brak odpowiedzi A1 2 2 699 A2 6 2 695 B1 0 1 702 B2 1 2 700 C1 0 0 703 C2 0 0 703 Francuski A1 2 0 701 A2 3 2 698 B1 1 0 702 B2 0 1 702 C1 0 0 703 C2 0 0 703 Rosyjski A1 34 31 638 A2 13 8 682 B1 1 0 702 B2 0 0 703 C1 0 1 702 C2 0 0 703 Inny A1 0 0 703 A2 0 0 703 B1 0 0 703 B2 0 0 703 C1 0 0 703 C2 0 0 703 Wśród respondentów, najbardziej powszechnym językiem obcym jest angielski i niemiecki. Najliczniej reprezentowanymi poziomami umiejętnościami posługiwania się językiem angielskim jest, zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i mężczyzn, poziom A1. W zakresie poziomu B1 i B2 kobiety wyraźnie posiadają wyższe umiejętności. Znajomości angielskiego na poziomie zaawansowanym są rzadziej reprezentowane przez badanych. Podobnie sytuacja nakreśla się w przypadku języka niemieckiego. Najwięcej osób zna ten język na poziomie A2 i jak widać to kobiety są tą płcią przodującą w zakresie wszystkich poziomów. Znajomość innych języków obcych potwierdza zdecydowanie mniejsza liczba respondentów, wśród których najwięcej osób deklaruje znajomość języka rosyjskiego. Język ten, na poziomie podstawowym, znają przede wszystkim kobiety (A1 34 osoby, A2 13 osób), rzadziej mężczyźni (A1 31 osób, A2 8 osób). Tylko jedna kobieta zna ten język na poziomie B1 i wyłącznie jeden mężczyzna potwierdza jego znajomość na poziomie C1. Znajomość kolejnych języków obcych (hiszpańskiego, włoskiego, francuskiego) jest na bardzo niskim 18
powiat dębicki poziomie. Jak wynika z badań, kobiety posiadają wyższe od mężczyzn kwalifikacje w zakresie znajomości języków obcych. Pytanie 6 - Czy posiada Pan/i prawo jazdy? Jeśli tak, to jakie kategorie?- badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 11. Rodzaje posiadanych praw jazdy przez osoby bezrobotne Kobieta Mężczyzna Suma końcowa A 15 62 77 B 165 235 400 C 0 6 6 D 1 1 2 B+E 0 0 0 C+E 1 2 3 nie posiadam 170 127 297 Zdecydowana większość badanych posiada prawo jazdy. W tej grupie, największa liczba, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, posiada prawo jazdy kategorii B. Wśród osób objętych badaniami, 170 kobiet oraz 127 mężczyzn nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdów. Prawo jazdy kategorii A posiada 62 mężczyzn i 15 kobiet, a kategorii C wyłącznie 6 mężczyzn. Pytanie 7 - Proszę określić swoje doświadczenie w latach w prowadzeniu pojazdów - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 12. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu motocykli i samochodów osobowych do 3,5t Ilość lat doświadczenia 1 29 2 29 3 26 4 18 5 38 6 25 7 23 8 27 9 4 10 32 11 7 12 10 13 3 14 8 15 18 16 7 19
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego 17 4 18 5 19 3 20 17 21 4 22 4 23 1 24 1 25 2 27 1 30 2 31 1 Brak odpowiedzi 344 Wśród respondentów posiadających uprawnienia do prowadzenia pojazdów osobowych do 3,5 tony, najliczniejszą grupę stanowią osoby posiadające 5 i 10-letnie doświadczenie w prowadzeniu tych pojazdów. Wysoki odsetek respondentów posiada najkrótsze doświadczenie - roczne oraz dwuletnie. Pojedyncze osoby mogą pochwalić się większym doświadczeniem - od 23 lat wzwyż. Tabela 13. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu pojazdów do przewozu ładunków do 3,5 t Ilość lat doświadczenia 1 7 2 25 3 14 4 12 5 5 6 1 7 4 8 6 10 14 11 3 12 4 13 1 14 1 15 5 16 1 18 2 19 1 20 3 20
powiat dębicki 21 1 22 1 30 1 Brak odpowiedzi 591 Wśród respondentów, uprawnionych do prowadzenia pojazdów do przewozu ładunków do 3,5 tony najliczniejszą grupę stanowią osoby posiadające 2-letnie doświadczenie w tym zakresie. Duża liczba badanych może pochwalić się 3 i 10-letnim doświadczeniem. Większe doświadczenie (kilkunasto i kilkudziesięcioletnie) posiadają pojedyncze osoby. Tabela 14. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu pojazdów do przewozu ładunków powyżej 3,5t, ale poniżej 12t Ilość lat doświadczenia 2 1 3 1 7 1 13 1 Brak odpowiedzi 699 Wśród respondentów, 4 osoby uprawnione są do prowadzenia pojazdów do przewozu ładunków do 3,5 tony posiadają 2 i 3-letnie oraz 7 i 13-letnie doświadczenie w tym zakresie. Tabela 15. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu pojazdów do przewozu ładunków powyżej 12t Ilość lat doświadczenia 1 1 5 3 12 1 Brak odpowiedzi 698 Wśród respondentów 5 osób wskazało, iż posiadają uprawnienia do prowadzenia pojazdów do przewozu ładunków powyżej 12t - 3 osoby mają 5 letnie doświadczenie w tym zakresie, a po 1 osobie, jedno roczne i 12-letnie doświadczenie. Tabela 16. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu pojazdów do przewozu ładunków powyżej 12t z przyczepą Ilość lat doświadczenia Brak odpowiedzi 703 Żaden z respondentów nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdów do przewozu ładunków powyżej 12 ton z przyczepą. 21
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Tabela 17. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu autobusów Ilość lat doświadczenia 2 1 3 1 10 1 Brak odpowiedzi 700 Wśród respondentów 3 osoby uprawnione są do prowadzenia autobusów i posiadają 2, 3 i 10-letnie doświadczenie. Tabela 18. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu innych pojazdów Rodzaj i ilość lat doświadczenia ciągnik 20 lat 1 ciągnik 20lat 1 T- ciągnik 2 lata 1 Brak odpowiedzi 700 Wśród respondentów 3 osoby uprawnione są do prowadzenia ciągników i posiadają oni 2 i 20-letnie doświadczenie w tym zakresie. Pytanie 8 - Czy posiada Pan/i jakiś/eś certyfikat/y, kurs/y zawodowy/e? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 19. Ilość osób bezrobotnych posiadających certyfikaty/kursy zawodowe ADR (przewóz ładunków niebezpiecznych) 4 Karta kierowcy 8 Przewóz osób 6 Przewóz rzeczy 6 Uprawnienia UDT 11 Uprawnienia pedagogiczne 27 Uprawnienia budowlane 21 Uprawnienia elektryczne 17 Inne 65 Wskazane inne: kasa fiskalna, kurs kosmetyczny-zdobienie paznokci, krawcowa, kurs florystyczny, kurs fotografii, kurs fryzjerski, kurs gotowania, kurs grafiki komputerowej, kurs języka angielskiego, kurs kelnerski, kurs masażu relaksacyjnego, kurs obsługi komputera, kurs obsługi programów księgowych, kurs obsługi koparko-ładowarki, "kurs obsługi programów 22
powiat dębicki Subiekt GT i Excel zaawansowany", kurs ratownika medycznego, kurs samoobrony, kurs układania fryzur ślubnych, kurs zdobienia paznokci, masażysta, kurs obsługi wózka widłowego, kurs opieki paliatywnej, opiekun medyczny, opiekun osób niepełnosprawnych, ratownik medyczny, T ciągnik 10 lat, trener zapasów Nie posiadam żadnych uprawnień 517 Brak odpowiedzi 96 Osoby objęte badaniami, w zdecydowanej większości nie posiadają certyfikatów lub kursów zawodowych świadczących o formalnym podwyższeniu swoich kwalifikacji pracowniczych (55 osób). Wśród badanych, 165 osób posiada świadectwa ukończenia kursów zawodowych, wśród których, 27 osób nabyło uprawnienia pedagogiczne, 21 osób uprawnienia budowlane, 17 osób uprawnienia elektryczne, 11 osób uprawnienia UDT, 8 osób karty kierowcy, a także po 6 osób przewóz osób i rzeczy oraz 4 osoby uprawnienia ADR - 65 ankietowanych wskazało inne uprawnienia niż te, które zawarte były w kwestionariuszu. Są wśród nich m.in. kurs obsługi kasy fiskalnej, kurs kosmetyczny-zdobienie paznokci, krawcowa, kurs florystyczny, fotografii, fryzjerski, kurs gotowania, grafiki komputerowej, języka angielskiego, kelnerski, masażu relaksacyjnego, obsługi komputera, obsługi programów księgowych, kurs obsługi koparko-ładowarki, kurs obsługi programów Subiekt GT i Excel zaawansowany, kurs ratownika medycznego, samoobrony, układania fryzur ślubnych, kurs zdobienia paznokci, masażysta, kurs obsługi wózka widłowego, opieki paliatywnej, opiekun medyczny, opiekun osób niepełnosprawnych, ratownik medyczny oraz trener zapasów. Pytanie 9 - Czy w ostatnim miejscu pracy zajmował/a Pan/i stanowisko zgodne z kierunkiem wykształcenia? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź Tabela 20. Ilość osób bezrobotnych, która w ostatnim miejscu pracy zajmowała stanowisko zgodne z kierunkiem wykształcenia Nie Nigdy nie pracowałem Tak Brak odpowiedzi 301 235 160 7 Jak wynika z badań, większość respondentów w ostatnim miejscu pracy była zatrudniona na stanowisku, które nie odpowiadało kierunkowi wykształcenia (301 osób), natomiast 160 osób zajmowało stanowisko zgodne z wyuczonym zawodem i kierunkiem wykształcenia. Wśród badanych aż 235 osób nigdy nie pracowało. 23
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Pytanie 10 - Proszę wskazać całkowitą szacunkową długość Pana/i doświadczenia zawodowego? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź Tabela 21. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie w konkretnych przedziałach czasowych Poniżej 6 miesięcy 56 6-12 miesięcy 45 13-24 miesiące 50 2-5 lat 108 6-10 lat 84 11-15 lat 39 16-20 lat 36 Powyżej 20 lat 51 Brak odpowiedzi 234 Uzyskane podczas badań wyniki wskazują, że najliczniej reprezentowana jest grupa respondentów posiadająca staż pracy w przedziale od 2 do 5 lat - takie doświadczenie zawodowe ma 108 badanych. Wysoki wskaźnik występuje również w grupie osób o stażu pracy w przedziale od 6 do 10 lat (84 osoby). Mniej licznie są reprezentowani respondenci z doświadczeniem zawodowym poniżej 6 miesięcy (56 osób), powyżej 20 lat (51 osób) w przedziałach od 13 do 24 miesięcy (50 osób) oraz od 6 do 12 miesięcy (45 osób). Spośród badanych najmniejsza liczba osób legitymuje się stażem pracy w przedziale od 16 do 20 lat. Pytanie 11 - Czy podejmował/a Pan/i w przeszłości pracę poza granicami kraju? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź Tabela 22. Ilość osób bezrobotnych, która podejmowała pracę poza granicami kraju w przeszłości Nie 286 Tak 186 Brak odpowiedzi 231 Jak wynika z powyższej tabeli, większość badanych (286 osób) nigdy nie pracowała poza granicami kraju. Pracę w innym państwie podjęło w przeszłości 186 ankietowanych. 24
powiat dębicki Pytanie 12 - Gdzie pracował/a Pan/i poza granicami Polski? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które nie wskazały w pytaniu 9 na odpowiedź nigdy nie pracowałem, a w pytaniu 11 wskazały, że podejmowały w przeszłości pracę poza granicami kraju Tabela 23. Miejsca/kraje w których pracowały osoby bezrobotne Niemcy 131 Wielka Brytania 26 Irlandia 15 Holandia 18 Skandynawia 4 Słowacja 2 Inne kraje Europy 39 Ameryka Północna 5 Ameryka Południowa 6 Azja 0 Inne 7 Wskazane inne: Nie wskazano żadnych Suma wskazań 253 Liczba respondentów, którzy udzielili odpowiedzi 186 Liczba respondentów, którzy nie udzielili odpowiedzi 517 Jak pokazują wyniki badań, zdecydowana większość respondentów najczęściej wyjeżdżała w celach zarobkowych do Niemiec (4 osoby). Znacznie mniej osób wyjeżdżała do innych krajów Europy (36 osób), do Wielkiej Brytanii (26 osób), do Holandii (18 osób), Irlandii (15 osób). Nieliczna grupa badanych pracowała na kontynencie Ameryki Południowej (6 osób), Ameryki Północnej (5 osób), w Skandynawii (4 osoby) oraz na Słowacji (2 osoby). Pytanie 13 - Jak długo łącznie pracował/a Pan/i za granicami kraju? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które nie wskazały w pytaniu 9 na odpowiedź nigdy nie pracowałem, a w pytaniu 11 wskazały, że podejmowały w przeszłości pracę poza granicami kraju Tabela 24. Ilość lat pracy (łącznie) osób bezrobotnych poza granicami kraju Poniżej 3 miesięcy 19 3-6 miesięcy 29 7-12 miesiące 39 13-24 miesiące 44 2-5 lat 38 Powyżej 5 lat 16 Brak odpowiedzi 1 25
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Wśród respondentów, największą liczbę stanowią osoby, które za granicą pracowały od 13 do 24 miesięcy (44 osoby), od 7 do 12 miesięcy (39 osób) oraz od 2 do 5 lat (38 osób). Tylko 16 osób za granicą pracowało stosunkowo długo tzn. powyżej 5 lat. Pytanie 14 - Jakie najwyższe miesięczne wynagrodzenie netto (na rękę) uzyskał/a Pan/i pracując za granicą? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź, dopisując walutę - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które nie wskazały w pytaniu 9 na odpowiedź nigdy nie pracowałem, a w pytaniu 11 wskazały, że podejmowały w przeszłości pracę poza granicami kraju Tabela 25. Ilość osób bezrobotnych, które otrzymywały miesięczne wynagrodzenie poza granicami kraju w konkretnych przedziałach finansowych poniżej 800 23 800 1000 40 1001 1200 35 1201 1400 49 1401 1600 23 powyżej 1600 13 Wskazywana waluta: dolar, euro, funt, korony norweskie, Brak odpowiedzi 3 Najbardziej powszechną stawką wynagrodzenia wśród respondentów pracujących za granicą jest kwota mieszcząca się w przedziale 1201-1400 netto. Duża liczba badanych podczas pracy za granicą dostawała uposażenie w przedziale 800-1000 netto. Tylko 13 respondentów zarabiało powyżej 1600 netto. Wskazywane waluty to dolar, euro, funt oraz korony norweskie. Pytanie 15 - Niezależnie od miejsca, gdzie Pan/i pracował/a (także w kraju) proszę zaznaczyć branże, w których działali wszyscy pracodawcy? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 26. Ilość osób bezrobotnych, która pracowała w konkretnej branży u swojego/swoich pracodawcy/pracodawców Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo 183 Przemysł przetwórczy 91 Przemysł wydobywczy 8 Budownictwo 96 Transport 51 Łączność 19 Gospodarka komunalna 34 Handel 137 Gospodarka mieszkaniowa 10 Ubezpieczenia 8 26
powiat dębicki Finanse 21 Marketing i reklama 33 Obrót nieruchomościami 0 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 26 Edukacja i badania naukowe 20 Turystyka i rekreacja 40 Administracja 27 Wymiar sprawiedliwości 0 Policja 0 Wojsko 0 Największa liczba osób objętych badaniami, pracowała w sektorze rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa (183 osoby) - 137 respondentów wskazało, że pracowało w branży handlowej, natomiast 96 osób w budownictwie. Duża liczba badanych ma także doświadczenie w przemyśle przetwórczym (91 osób), transporcie (51 osób) oraz w turystyce i rekreacji (40 osób). Najmniej osób wykonywało pracę w gospodarce mieszkaniowej, w przemyśle wydobywczym oraz w ubezpieczeniach. Pytanie 16 - Jakie działania w ciągu ostatnich 6 miesięcy podjął/ęła Pan/i w celu znalezienia pracy? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 27. Ilość osób bezrobotnych, które podejmowały konkretne działania w ciągu ostatnich 6 miesięcy w celu znalezienia pracy Wysyłałem CV do wybranych firm/instytucji 251 Odbyłem rozmowę kwalifikacyjną 57 Przeglądałem oferty pracy w Internecie 281 Skontaktowałem się ze znajomymi/rodziną z prośbą o pomoc w znalezieniu pracy 227 Złożyłem swojej CV w agencjach doradztwa personalnego/ firmach rekrutujących 15 Telefonowałem do działów kadr wybranych firm/instytucji 54 Wyjechałem za granicę w poszukiwaniu pracy 27 Przeglądałem oferty w prasie regionalnej/lokalnej 110 Zgłosiłem się do urzędu pracy z pytaniem o oferty pracy 111 Uczestniczyłem w szkoleniu podnoszącym kwalifikacje 19 Odbywałem/odbywam staż pracy 13 Inne 0 Żadne z powyższych 132 Wśród respondentów, działaniem najczęściej podejmowanym w celu znalezienia zatrudnienia jest przeglądanie ofert pracy w Internecie (281 osób). Często ankietowani wysyłają CV do wybranych firm/instytucji (251 osób) oraz zwracają się z prośbą o pomoc w znalezieniu pracy do znajomych/rodziny (227 osób). Popularną formą działań w tym zakresie jest także: zgłoszenie się do urzędu pracy (111 osób) oraz przeglądanie ofert w prasie regionalnej i/lub lokalnej (110 osób). 27
Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Rzadziej podejmowanym działaniem jest uczestnictwo w szkoleniach podnoszących kwalifikacje, a także składanie CV w agencjach doradztwa personalnego/ firmach rekrutujących oraz odbycie stażów pracy. Pytanie 17 - Dlaczego nie podejmował/a Pan/i żadnych działań w kierunku znalezienia pracy? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które w pytaniu 16 wskazały, że w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie podjęły żadnych działań w celu znalezienia pracy Tabela 28. Ilość osób bezrobotnych, która wskazała na konkretne powody nie podejmowania żadnych działań związanych ze znalezieniem pracy Zależy mi tylko na ubezpieczeniu zdrowotnym 27 Zbyt małe wynagrodzenie na rynku pracy 19 Brak zakładów pracy w regionie 32 Brak ofert pracy odpowiadających moim kompetencjom 23 Mam zbyt niskie kwalifikacje 48 Duża konkurencja w zawodzie 12 Brak doświadczenia 28 Nie widzę szans na znalezienie pracy 42 Nie wiem, jak szukać pracy 7 Inne 23 Wskazane inne: nie wskazano innych działań Suma wskazań 261 Liczba respondentów, którzy udzielili odpowiedzi 132 Liczba respondentów, którzy nie udzielili odpowiedzi 571 Zgodnie z opinią badanych, najistotniejszą przyczyną braku podejmowania działań w kierunku znalezienia pracy jest przekonanie, że respondent ma zbyt niskie kwalifikacje (48 osób), a także nie widzą oni szans na znalezienie pracy (42 osoby). Brak aktywności wiąże się także z brakiem zakładów pracy w regionie (32 osoby) oraz brakiem doświadczenia (28 osób). Dużej liczbie respondentów zależy tylko na ubezpieczeniu zdrowotnym (27 osób). Część ankietowanych nie poszukuje zatrudnienia, ponieważ brakuje ofert pracy odpowiadających ich kompetencjom (23 osoby). 7 osób wskazało, że nie umie szukać pracy. 28
powiat dębicki Pytanie 18 - Szukając zatrudnienia, jakie dwie z wymienionych branż, w których działałby przyszły pracodawca, byłyby dla Pana/i najbardziej atrakcyjne? - badany mógł zaznaczyć maksymalnie 2 odpowiedzi Tabela 29. Ilość osób bezrobotnych, która wskazała na atrakcyjne branże, w których potencjalnie byliby zainteresowani pracą u przyszłego pracodawcy Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo 206 Przemysł przetwórczy 116 Przemysł wydobywczy 20 Budownictwo 107 Transport 60 Łączność 23 Gospodarka komunalna 35 Handel 166 Gospodarka mieszkaniowa 18 Ubezpieczenia 27 Finanse 42 Marketing i reklama 40 Obrót nieruchomościami 6 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 31 Edukacja i badania naukowe 40 Turystyka i rekreacja 61 Administracja 42 Wymiar sprawiedliwości 4 Policja 5 Wojsko 6 Jak wynika z badań, najbardziej atrakcyjną dla respondentów, jest praca w sektorze rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa (206 osób). Pozostałe branże, które badani uznali jako godne uwagi to handel (166 osób), przemysł przetwórczy (116 osób) oraz budownictwo (107 osób). Popularną branżą dla badanych jest także turystyka i rekreacja (61 osób) oraz transport (60 osób). Najmniejsze zainteresowanie respondentów budzi praca w obrocie nieruchomościami, w wojsku, w policji oraz w wymiarze sprawiedliwości. 29