Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego

Transkrypt

1

2 Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Spis treści 1. Wprowadzenie do raportu Informacja o projekcie Metodyka badań Narzędzia i metody badawcze Przedmiot badań i dobór próby badawczej Charakterystyka badanego regionu Wyniki badania w grupie osób bezrobotnych Charakterystyka badanej grupy Prezentacja wyników Wyniki badania w grupie osób pracujących Charakterystyka badanej grupy Prezentacja wyników Wyniki badania wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Charakterystyka badanej grupy Prezentacja wyników Wyniki badania wśród przedsiębiorców, przedstawicieli kierownictwa przedsiębiorców Charakterystyka badanej grupy Prezentacja wyników Wyniki badań przyczynowo-skutkowych efektywności stosowanych instrumentów mających na celu aktywizację bezrobotnych Wyniki cząstkowych badań potencjału gospodarczego oraz adaptacyjności i innowacyjności przedsiębiorstw Bibliografia Spis wykresów Spis tabel Kwestionariusze wywiadów Kwestionariusz wywiadu z osobami bezrobotnymi Kwestionariusz wywiadu z osobami pracującymi Kwestionariusz wywiadu z uczniami szkół gimnazjalnych i ponadgminazjalnych Kwestionariusz wywiadu z przedstawicielami kadry kierowniczej przedsiębiorstw

3 powiat rzeszowski 1. Wprowadzenie do raportu Niniejszy raport jest wynikiem badań przeprowadzonych w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, realizowanego przez Rzeszowską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie (więcej informacji na temat projektu, znajduje się w rozdziale 2). Celem badań było dokonanie szeroko rozumianej analizy społeczno-gospodarczej na terenie 7 powiatów województwa podkarpackiego wchodzących w skład Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, tj. rzeszowskiego, dębickiego, ropczycko-sędziszowskiego, strzyżowskiego, kolbuszowskiego, łańcuckiego oraz miasta Rzeszów, a także ich gmin. Badaniem objętym zostały następujące grupy docelowe: bezrobotni, aktualni pracownicy, przedsiębiorcy, dzieci i ucząca się młodzież. Poza konkretnymi aspektami badanymi wśród w/w grup (szerzej o tym w 5, 6, 7 i 8 rozdziale), tematyką badań były objęte również następujące obszary: sytuacja na rynku pracy w poszczególnych powiatach, liczba i rodzaj średnich i dużych przedsiębiorstw działających na terenie poszczególnych powiatów oraz poziom ich innowacyjności i nowoczesności oferowanych produktów, statystyki uwzględniające najnowsze dostępne dane, dotyczące mieszkańców poszczególnych gmin w powiatach tworzących Rzeszowski Obszar Metropolitalny, liczby i struktury bezrobotnych, liczby i struktury przedsiębiorstw, lista propozycji w zakresie: usprawnienia rynku pracy, aktywizacji bezrobotnych, narzędzi oceny dotychczas stosowanych instrumentów przez powiatowe urzędy pracy, lista zagrożeń szeroko rozumianego bezpieczeństwa obywateli - mieszkańców Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, istniejące systemy zarządzania zmianą w jednostkach samorządu terytorialnego na obszarze Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, lista propozycji w zakresie wspólnej realizacji przez kilku gmin lub powiatów inwestycji infrastrukturalnych i innych, lista propozycji w zakresie specjalizacji poszczególnych gmin/grup gmin lub powiatów w określonych obszarach działalności i możliwości świadczenia wzajemnych usług, ocena uczestników badań w zakresie możliwości zbudowania i wykorzystania wspólnego systemu monitorowania i szybkiego reagowania na zmiany gospodarcze i społeczne zachodzące na terenie Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, dostępność terenów inwestycyjnych, infrastruktura i stopień rozwinięcia usług dla lokalizacji biznesu, warunki inwestowania i prowadzenia działalności na terenie Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, dotychczasowa współpraca samorządów, organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw na terenie poszczególnych gmin, 3

4 Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego czynniki zachęcające inwestorów w poszczególnych gminach/powiatach do inwestowania, udział dojeżdżających do pracy do metropolii w liczbie zatrudnionych w gminie zamieszkania, nowe stanowiska pracy w 2020 roku. Niniejszy raport przedstawia wyniki na poziomie powiatowym tj. powiat rzeszowski. W ramach realizowanych badań, są także dostępne raporty cząstkowe, obejmujące swoim zasięgiem gminy z poszczególnych powiatów, wchodzących w skład Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego. Przeprowadzenie badań i opracowanie niniejszego raportu zostało wykonane przez EU-CONSULT Sp. z o.o., ul. Wały Piastowskie 1, Gdańsk, na zlecenie i pod nadzorem Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. Copyright - Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie Wszelkie prawa autorskie do niniejszego raportu zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późniejszymi zmianami, posiada Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. Kopiowanie, rozpowszechnianie, przedruk i publikacja w jakiejkolwiek formie (również elektronicznej) do celów komercyjnych i prywatnych, bez uzyskania zgody Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie jest zabronione. W celu uzyskania stosownej zgody należy kontaktować się z Zarządem Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. 4

5 powiat rzeszowski 2. Informacja o projekcie Tytuł projektu: PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Lider projektu: Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Rzeszowie. Źródło finansowania: Unia Europejska - Europejski Fundusz Społeczny - Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki, Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie, Poddziałanie Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie - Instytucja Pośrednicząca: Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie. Okres realizacji: 1 styczeń 2013 r. 30 kwiecień 2014 r. Główny cel projektu: wsparcie Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego (ROM) w radzeniu sobie ze zmianami zachodzącymi w sferze gospodarczej poprzez utworzenie partnerskiego systemu zarządzania zmianą. Obszar realizacji projektu: powiat dębicki, powiat strzyżowski, powiat kolbuszowski, powiat rzeszowski, powiat łańcucki, powiat ropczycko sędziszowski oraz powiat miasto Rzeszów. Podmioty biorące udział w projekcie: organizacje pozarządowe, samorządy gospodarcze i zawodowe, partnerzy społeczni (organizacje pracodawców i związków zawodowych), instytucje rynku pracy, jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorcy. Działania w projekcie: zawiązanie przez w/w podmioty 7 partnerstw na terenie powiatów tworzących Rzeszowski Obszar Metropolitalny, zorganizowanie 14 warsztatów edukacyjnych na etapie działań przygotowawczych nad strategiami zarządzania zmianami, organizacja wizyt studyjnych: 4 krajowe dla 40 osób każda oraz 1 zagraniczna dla 20 osób, prowadzenie badań nad gospodarką i zmianami zachowań społecznych, 5

6 Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego definiowanie systemu mechanizmów, metod i narzędzi sprawnego funkcjonowania oraz zarządzania zmianą gospodarczą, powstanie Rady Rzeszowskiego Obszaru Metropolitarnego złożonej z 20 najaktywniejszych przedstawicieli 7 partnerstw, oraz spotkania informacyjne i wizyty asocjacyjne. Efekty realizacji projektu: powstanie multilateralnych i bilateralnych partnerstw, przeprowadzenie badań społecznych oraz raportów z badań, na podstawie których opracowane zostaną strategie, których wdrożenie usprawni proces reagowania na zmiany gospodarcze na całym obszarze realizacji Projektu. Korzyści z realizacji projektu: zaangażowanie wielu środowisk i organizacji w przygotowanie i wdrożenie rozwiązań, mogących przynieść jak największe korzyści zainteresowanych społeczności, wspólne planowanie i realizacja inwestycji o znaczeniu ponadlokalnym, opracowanie dokumentów strategicznych, które będą mogły być wykorzystane w praktycznym zarządzaniu gminami i powiatami uczestniczącymi w projekcie, nabycie umiejętności skutecznego postępowania w warunkach wystąpienia sytuacji i zjawisk nieprzewidzianych w planach i programach, stworzenie platformy dla inicjowania nowych rozwiązań społecznych i gospodarczych, większe możliwości przy wspólnej realizacji przedsięwzięć, wpływ na rozwój Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego. 6

7 powiat rzeszowski 3. Metodyka badań Badania w ramach projektu PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego były przeprowadzane od lipca do września 2013 roku. Celem głównym przeprowadzonych badań była analiza obszaru terytorialnego (dokonanie diagnozy) z udziałem różnych grup społecznych (osoby bezrobotne, pracujące) oraz sektorów (I - Jednostki Samorządu Terytorialnego, II - Biznes, III - Organizacje Pozarządowe), w kontekście zbadania stanu faktycznego, a także określenia występujących zależności i stanu współpracy pomiędzy tymi grupami/sektorami. Dodatkowo, celami szczegółowymi prowadzonych badań było: zdobycie wiedzy i informacji na temat sytuacji społeczno-gospodarczej Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego niezbędnej do dalszych prac w zakresie przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą na obszarze realizacji projektu, ocena zakresu i skali współpracy badanych grup społecznych/sektorów, mająca na celu odnalezienie dobrych i złych praktyk występujących na obszarze realizacji projektu, identyfikacja barier, potrzeb i możliwości badanych grup społecznych/sektorów w kontekście odnalezienia korelacji dotyczącej ewentualnego nawiązania współpracy w przyszłości, stworzenie aktualnych raportów z uwzględnieniem obszaru terytorialnego jakim jest Rzeszowski Obszar Metropolitalny z podziałem na gminy i powiaty. W ramach poszczególnych obszarów, starano się dobrać tak jednostki/respondentów, aby zagwarantować pełną reprezentatywność próby w populacji na danym terenie. W przypadku badań skupiających się na analizie stanu faktycznego obszarów innych, niż badane podczas wywiadów z respondentami, niejednokrotnie dokonywano zapytań u/do samego źródła, a także dokonano analizy dostępnych raportów, sprawozdań, banku danych i innych podobnych narzędzi. Niniejszy raport, który powstał na bazie przeprowadzonych badań, ma także wartość dodaną - będzie on pośrednio wpływał na wsparcie w wypracowaniu i wdrożeniu strategią zarządzania zmianą gospodarczą dla powiatów i gmin z Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego, które zostaną stworzone w dalszym etapie realizacji projektu Narzędzia i metody badawcze Badania zostały przeprowadzone w formie następujących metod badawczych: wywiadów indywidualnych - ankieta bezpośrednia/wywiad bezpośredni (IDI - ang. In- Depth Interview) - zastosowaną metodą był wywiad bezpośredni z wykorzystaniem ankiety papierowej (PAPI ang. Paper and Pencil Interview) najbardziej popularna technika zbierania danych z zakresu metod ilościowych, polegająca na rozmowie badacza z respondentem ( twarzą w twarz ) przy użyciu standaryzowanego narzędzia badawczego w formie kwestionariusza ankiety. Zaletą tej techniki jest osobisty kontakt ankietera z osobą badaną, wywiadów grupowych - wywiad fokusowy (FGI ang. Focus Group Interview) - dyskusja prowadzona przez odpowiednio wyszkolonego i przygotowanego moderatora przy użyciu narzędzia badawczego w formie scenariusza wywiadu. W trakcie wywiadu grupowego podejmowane są tematy o charakterze eksploracyjnym, a uczestnicy poprzez interakcję werbalną wzajemnie się inspirują do wyrażania opinii i konstruowania pomysłów. 7

8 Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Przeprowadzenie zogniskowanego wywiadu grupowego stwarza sytuację interakcyjną sprzyjającą stymulacji respondentów pod względem wysuwania własnych opinii na temat zagadnień badawczych. Badanie FGI umożliwia także wypracowanie nowych kreatywnych pomysłów oraz zastosowań, analiza danych zastanych (ang. desk research) - metoda badań, która zakłada szczegółową analizę istniejących już i dostępnych danych - w niniejszym raporcie uwzględniono dane, które opracowano na podstawie danych pierwotnych i wtórnych dostępnych w raportach, opracowaniach czy też pozyskanych bezpośrednio u odpowiednich instytucji/organizacji, metodą analizy dokumentów lub wywiadów telefonicznych. W przypadku badań indywidualnych z wykorzystaniem ankiet, stanowiska ankieterów były ulokowane w punktach takich jak węzły komunikacyjne, okolice centrów handlowych i urzędów (np. powiatowe urzędy pracy). Wywiady bezpośrednie przeprowadzano również m.in. w siedzibach firm. Wytypowanym respondentom zadawano w pierwszej kolejności pytania metryczkowe, aby na podstawie odpowiedzi upewnić się, że osoby te spełniają warunki pozwalające na włączenie ich do badanej próby Przedmiot badań i dobór próby badawczej Przedmiotem badań, były poszczególne grupy społeczne, które obejmowały następującą tematykę: Osoby bezrobotne: poziom wykształcenia, aktualnie posiadane kompetencje, deklarowane umiejętności, uzyskane certyfikaty i uprawnienia, okres pozostawania bez pracy, łączna długość dotychczasowego zatrudnienia oraz branże, w których dotychczas pracował respondent, czy respondent pracował za granicą i jak długo? czy badany poszukiwał pracy za granicą? oczekiwania, co do wysokości przyszłego wynagrodzenia, gotowość do dojazdów do pracy, gotowość do podjęcia działań dokształcających, rodzaj zainteresowań, sytuacja mieszkaniowa, sytuacja rodzinna, inne ważne aspekty dotyczące oczekiwanego zatrudnienia. Aktualni pracownicy/osoby pracujące: branża, w której działa firma zatrudniająca pracownika, łączny staż pracy, staż pracy u aktualnego pracodawcy, poziom osiąganego wynagrodzenia netto, system wynagrodzeń, w ramach którego są wynagradzani, 8

9 powiat rzeszowski poziom satysfakcji z bieżącego miejsca i rodzaju wykonywanej pracy, możliwości awansu w aktualnym miejscu pracy, ocena zbieżności poziomu wykształcenia i aktualnie posiadanych kompetencji z rodzajem i potrzebami wykonywanej pracy, skala obaw o utratę pracy, gotowość na zmianę rodzaju wykonywanej pracy i przekwalifikowanie, gotowość do podjęcia działań dokształcających finansowanych przez pracodawcę, gotowość do podjęcia działań dokształcających finansowanych przez pracownika, czy firma, w której pracuje badany wyznaczyła dla nich ścieżkę kariery?, czy respondent pracował kiedykolwiek za granicą? Jeśli tak to, jak długo i w jakich zawodach?, czy badany rozważa wyjazd za granicę w celach zarobkowych?, ile razy respondent zmieniał pracę w swoim życiu?, jeśli badany miał przerwy w pracy zawodowej, to ile najdłużej pozostawał bez pracy? Przedsiębiorcy/przedstawiciele kierownictwa przedsiębiorców: wielkość firmy, branża, w której działa firma, lokalizacja siedziby i oddziałów firmy, aktualny poziom zatrudnienia, ocena poziomu zatrudnienia w firmie, średnia płaca brutto ze wszystkimi dodatkami, dominująca wysokość wynagrodzenia brutto ze wszystkimi dodatkami w firmie, aktualna liczba nieobsadzonych miejsc pracy, jaką drogą firma informuje o wolnych etatach?, czy firma ogłasza konkursy na wolne miejsca pracy?, czy i w jakim zakresie firma korzysta z usług urzędu pracy w rekrutacji nowych pracowników?, czy firma współpracuje z firmami doradztwa personalnego/agencjami zatrudnienia?, jaką pensję gotowi są przyznać nowoprzyjętym pracownikom na różnych typach stanowisk: robotnicze, techniczne, administracyjne, handlowe, jakimi technicznymi umiejętnościami muszą się wykazać chętni do pracy w ich firmach?, jakiej płci i w jakim wieku najchętniej firma widziałaby kandydatów do pracy?, co zdaniem osób zarządzających firmami stanowi trzy najważniejsze przeszkody w zwiększeniu zatrudnienia w ich firmie?, poziom zadowolenia z jakości pracy i kompetencji pracowników, jakie kompetencje musi posiadać pracownik, by obecnie znaleźć lub zachować swoje miejsce pracy w danej firmie?, gotowość partycypacji w kosztach uzupełnienia kwalifikacji własnych pracowników, stosowane metody podnoszenia kwalifikacji pracowników?, czy firma posiada pisemną strategię na okres przekraczający 3 lata?, czy firma prowadzi badania i analizy działań konkurencji potwierdzone pisemnymi raportami?, jak szacują firmy - ile osób będą zatrudniać w 2015 roku i 2020?, 9

10 Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego czy firmy obawiają się, że w przyszłości będą mieć kłopoty ze znalezieniem pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami?, jakich kompetencji będzie firma potrzebowała u swoich pracowników w przyszłości? Dzieci i ucząca się młodzież - uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych: wiek i sytuacja rodzinna, etap i miejsce nauczania, indywidualna ocena poziomu nauczania w aktualnie uczęszczanej szkole, przewidywany/pożądany kierunek dalszej edukacji, przewidywany poziom, na którym uczeń prawdopodobnie zakończy edukację, kierunek dalszej edukacji i kształcenia, branża, w której najchętniej uczniowie zatrudniliby się w przyszłości, charakter i forma pożądanej przyszłej pracy, najbardziej pożądane stanowiska pracy, najbardziej pożądane miejsca pracy, oczekiwania, co do pierwszego wynagrodzenia netto za pracę, oczekiwania, co do wynagrodzenia netto za pracę po 3 latach doświadczenia zawodowego, gotowość wyjazdu do pracy za granicę na stałe i tymczasowo. Aby zapewnić w wywiadach indywidualnych, reprezentatywność badanej próby w populacji, każda z tych grup została dobrana z warunkiem spełnienia następujących kryteriów: osoby bezrobotne: w ramach badania przeprowadzono minimum 100 ankiet dla każdej gminy, zgodnie z zapisem o reprezentatywności w populacji w zakresie następujących kryteriów: płeć, wiek, poziom wykształcenia (analiza wyników tej grupy na obszarze powiatowym znajduje się w rozdziale 6 - analiza wyników poszczególnych gmin, znajduje się w raportach cząstkowych), aktualni pracownicy/osoby pracujące: w ramach badania przeprowadzono minimum 100 ankiet dla każdej gminy, zgodnie z zapisem o reprezentatywności w populacji w zakresie następujących kryteriów: płeć, wiek (analiza wyników tej grupy na obszarze powiatowym znajduje się w rozdziale 7 - analiza wyników poszczególnych gmin, znajduje się w raportach cząstkowych), przedsiębiorcy/przedstawiciele kierownictwa przedsiębiorców: w ramach badania przeprowadzono 100 ankiet na obszarze miasta Rzeszów - na obszarze sześciu pozostałych powiatów, przeprowadzono 225 ankiet. Liczbę ankiet w konkretnych gminach ustalono na podstawie obliczeń proporcji stanowionej przez firmy z poszczególnych gmin w całej populacji (analiza wyników tej grupy dotyczy obszaru powiatowego), uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych: w ramach badania przeprowadzono minimum 100 ankiet dla każdego powiatu (analiza wyników tej grupy dotyczy obszaru powiatowego). Listy konkretnych osób - uczestników badania nie wyznaczono odgórnie. Respondenci byli wybierani losowo przez ankieterów. Reprezentatywność przy ich doborze, została zabezpieczona dzięki szczegółowemu opracowaniu kwot na podstawie dostępnych statystyk dla badanych gmin/powiatów. Poszczególni ankieterzy otrzymali konkretne wytyczne dotyczące grup i liczb respondentów, kwalifikujących się do próby badawczej. Jeżeli dany respondent po pytaniach 10

11 powiat rzeszowski sprawdzających nie spełniał kryteriów bądź, gdy po pytaniach sprawdzających okazało się, że osoba badana spełnia kryteria, lecz w jednej z kategorii są już zrealizowane ankiety z założoną liczbą respondentów, ankieter kończył badanie. W przypadku wywiadów grupowych, zadbano o reprezentatywność decyzyjnych przedstawicieli następujących środowisk/organizacji/instytucji: jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, instytucji rynku pracy, partnerów społecznych oraz samorządów gospodarczych i zawodowych, przedsiębiorców, bezrobotnych, pracowników najemnych, osób niepełnosprawnych. 11

12 Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego 4. Charakterystyka badanego regionu Dane teleadresowe jednostki administracyjnej obszaru: powiat rzeszowski: Starostwo Powiatowe w Rzeszowie Ul. Grunwaldzka Rzeszów Tel. +48 (17) , Fax.: +48 (17) starostwo@powiat.rzeszow.pl, Internet: Najważniejsze dane geograficzne i statystyczne: położenie: województwo podkarpackie - powiat rzeszowski powierzchnia: km 2 (Główny Urząd Statystyczny, lipiec 2013), liczba gmin: 14 (Błażowa, Boguchwała, Chmielnik, Miasto Dynów, Dynów, Miasto Głogów Małopolski, Hyżne, Kamień, Krasne, Lubenia, Sokołów Małopolski, Świlcza, Trzebownisko, Tyczyn) (Powiat Rzeszowski, 2013), liczba ludności: (Główny Urząd Statystyczny, 2013), urzędujący Starosta - stan na IX.2013 roku - Józef Jodłowski (Powiat Rzeszowski, 2013), Tabela 1. Dane statystyczne, spójne z założeniami raportu Zagadnienie Liczby/dane Stan na dzień / źródło Liczba osób bezrobotnych - ogółem, w tym: liczba osób bezrobotnych - kobiety liczba osób bezrobotnych - mężczyźni Liczba osób pracujących - ogółem, w tym: liczba osób pracujących - kobiety liczba osób pracujących - mężczyźni / Powiatowy Urząd Pracy w Rzeszowie / Główny Urząd Statystyczny Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą Liczba osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą Liczba osób w wieku 5-19 lat - uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Liczba osób w wieku lat - osoby w wieku produkcyjnym (z wyłączeniem uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w wieku lat oraz mężczyzn i kobiet w wieku lat) / Główny Urząd Statystyczny / Główny Urząd Statystyczny / Główny Urząd Statystyczny / Główny Urząd Statystyczny 12

13 powiat rzeszowski 5. Wyniki badania w grupie osób bezrobotnych 5.1. Charakterystyka badanej grupy W badaniach udział wzięło osób w tym 686 kobiet. Wszystkie z tych osób posiadały status osoby bezrobotnej, tj. osoby zarejestrowanej lub niezarejestrowanej w Powiatowym Urzędzie Pracy. Szczegółową charakterystykę badanej grupy przedstawiają poniższe tabele: Tabela 2. Respondenci (osoby bezrobotne) wg statusu Status osoby bezrobotnej Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Niezarejestrowana w PUP Zarejestrowana w PUP bez prawa do zasiłku Zarejestrowana w PUP z prawem do zasiłku Suma końcowa Tabela 3. Respondenci (osoby bezrobotne) wg wieku Suma Wiek Kobieta Mężczyzna końcowa 24 i mniej i więcej Suma końcowa Tabela 4. Respondenci (osoby bezrobotne) wg wykształcenia Wykształcenie Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Podstawowe nieukończone i bez wykształcenia szkolnego Podstawowe Gimnazjalne Zasadnicze zawodowe Średnie ogólnokształcące Średnie techniczne Policealne/ pomaturalne Wyższe zawodowe (licencjat) Wyższe (inne niż techniczne) Wyższe techniczne (inż.) Studia podyplomowe Tytuł naukowy (co najmniej dr) Suma końcowa

14 Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Tabela 5. Respondenci (osoby bezrobotne) wg miejsca zamieszkania Miejsce zamieszkania Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Miasto do 20 tys. mieszkańców Wieś Brak odpowiedzi Prezentacja wyników Suma końcowa Pytanie 1 - Czy aktywnie poszukiwał/a Pan/i pracy w okresie ostatnich 3 miesięcy? - badany mógł udzielić tylko jednej odpowiedzi Tabela 6. Ilość osób bezrobotnych poszukujących pracę w okresie ostatnich 3 miesięcy w podziale na płeć Kobieta Mężczyzna Nie Tak Spośród osób bezrobotnych objętych badaniami, zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn, większość potwierdza, że aktywnie poszukiwała zatrudnienia w ciągu ostatnich 3 miesięcy. W grupie 720 mężczyzn liczba aktywnych wynosi 414 osób, zaś w grupie 686 kobiet liczba aktywnych wynosi 386 osób. Pytanie 2 - Gdzie poszukiwał/a Pan/i pracy? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź - upoważnionymi do udzielenia odpowiedzi, były osoby, które w pytaniu 1 odpowiedziały, że aktywnie poszukiwały pracy w okresie ostatnich 3 miesięcy Tabela 7. Miejsce/narzędzia poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne Odpowiedzi Urząd pracy 384 Bezpośrednio w wybranych firmach/instytucjach 337 Odpowiadałem na ogłoszenia w prasie 459 Odpowiadałem na ogłoszenia w Internecie 475 Zarejestrowałem się w portalach zajmujących się pośrednictwem w rekrutacji 184 Korzystałem z pomocy biura karier/centrum doradztwa 182 Prosiłem o pomoc znajomych 368 Nigdzie nie szukałem 42 Nie wiem, trudno powiedzieć 5 Suma wskazań Liczba respondentów, którzy udzielili odpowiedzi 800 Liczba respondentów, którzy nie udzielili odpowiedzi

15 powiat rzeszowski Jak wskazują wyniki badań, respondenci najczęściej poszukiwali ofert pracy odpowiadając na ogłoszenia w prasie (459 osób) i Internecie (475 osób). Ze wsparcia PUP korzystało 384 respondentów, a 368 bezrobotnych prosiło o pomoc znajomych. Zdecydowanie rzadziej respondenci korzystali z portali internetowych, zajmujących się pośrednictwem w rekrutacji pracowników oraz z pomocy biur kariery - 42 badanych nigdzie nie poszukiwało pracy. Pytanie 3 - Jakie posiada Pan/i kompetencje oraz jak je Pan/i ocenia? - badany zaznaczał na skali graficznej od 1 do 10, gdzie 1 to minimum, a 10 to maximum, poziom swoich kompetencji wpisując odpowiednią liczbę Tabela 8. Posiadane kompetencje i określenie ich poziomu przez osoby bezrobotne << min max >> ilość wskazań Brak odpowiedzi Umiejętność wyciągania wniosków Umiejętność analitycznego myślenia Zdolność innowacyjnego, twórczego myślenia Umiejętność werbalnej argumentacji Umiejętność podejmowania decyzji Wyobraźnia przestrzenna Umiejętność rozwiązywania problemów Elastyczność i zdolność adaptacji Umiejętność organizacji własnej pracy Umiejętność przypisania zadaniom/problemom priorytetów Zdolność rozumienia komercyjnych aspektów biznesu Umiejętność kontrolowania własnej pracy Dążenie do doskonalenia i perfekcji Odporność na stres i opanowanie Wnikliwość w analizowaniu zadań Gotowość do podejmowania ryzyka Determinacja w dążeniu do osiągania założonych celów Umiejętność wzbudzania zaufania Umiejętność pracy w zespole Samodzielność Doświadczenie w prowadzeniu sprzedaży Otwartość na zmiany

16 Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego << min max >> ilość wskazań Brak odpowiedzi Gotowość ciągłego uczenia się i podnoszenia poziomu własnych kompetencji Zdolność do ciężkiej pracy fizycznej Zdolność do wykonywania czynności wymagających dużej precyzji Gotowość do częstych podróży służbowych Umiejętność współpracy z obcokrajowcami Zdolność do wystąpień publicznych Łatwość formułowania pisemnych wypowiedzi Łatwość komunikacji werbalnej (słownej) Umiejętność analizy złożonych zagadnień i wyciągania wniosków Skrupulatność i dokładność w działaniu Umiejętność prowadzenia samochodu Zgodnie z zebranymi podczas sondażu opiniami należy stwierdzić, że poziom kompetencji respondentów jest dość wysoki. Bezrobotni najczęściej deklarują posiadanie następujących umiejętności: wyciągania wniosków, rozwiązywania problemów, przypisania zadaniom/problemom priorytetów, elastyczność i zdolność adaptacji, gotowość ciągłego uczenia się i podnoszenia poziomu własnych kompetencji oraz samodzielność i umiejętność pracy w zespole, a także wzbudzania zaufania. Z wymienionych kompetencji, najniższą ocenę uzyskały doświadczenie w prowadzeniu sprzedaży, umiejętność prowadzenia samochodu, umiejętność współpracy z obcokrajowcami, zdolność do wystąpień publicznych oraz zdolność rozumienia komercyjnych aspektów biznesu. Pytanie 4 - Czy kiedykolwiek w przeszłości kierował/a Pan/i jakąś grupą pracowników? Jeśli tak to jak dużą? - badany mógł zaznaczyć tylko jedną odpowiedź Tabela 9. Zarządzanie/kierowanie grupą przez osoby bezrobotne Kobieta Mężczyzna Suma końcowa Nie Tak do 10 osób Tak od 11 do 50 osób Tak powyżej 50 osób Brak odpowiedzi

17 powiat rzeszowski Wśród respondentów, tylko nieliczna grupa ma doświadczenie w kierowaniu i zarządzaniu pracownikami. Mężczyźni zdecydowanie częściej niż kobiety mogą się pochwalić doświadczeniem w tym zakresie. Grupą do 10 osób zarządzało 142 mężczyzn i 96 kobiet. W kierowaniu większymi zespołami ludzkimi doświadczenie przedstawicieli obu płci jest porównywalne. Zdecydowana większość badanych, bo aż 1060 osób nie kierowała w pracy ludźmi. Pytanie 5 - Jakie języki obce zna Pan/i? proszę określić poziom ich znajomości zgodnie z opisem? - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź, która wskazywała konkretne poziomy tj.: A1 - rozumie i potrafi stosować podstawowe zwroty potoczne i wyrażenia dotyczące życia codziennego; A2 - rozumie wypowiedzi i często używane wyrażenia związane z życiem codziennym; B1 - rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w jasnych, standardowych wypowiedziach, które dotyczą znanych jej spraw i zdarzeń typowych dla pracy, szkoły, czasu wolnego itd.; B2 - osoba posługująca się rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zawartego w złożonych tekstach na tematy konkretne i abstrakcyjne, łącznie z rozumieniem dyskusji na tematy techniczne z zakresu jej specjalności; C1 - Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie szeroki zakres trudnych, dłuższych tekstów, dostrzegając także znaczenia ukryte, wyrażone pośrednio; C2 - Osoba posługująca się językiem na tym poziomie może z łatwością zrozumieć praktycznie wszystko, co usłyszy lub przeczyta. Tabela 10. Znajomość i poziom znajomości języków obcych przez osoby bezrobotne Poziom/umiejętności Kobieta Mężczyzna Brak odpowiedzi Angielski A A B B C C Niemiecki A A B B C C Hiszpański A A B B C

18 Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Poziom/umiejętności Kobieta Mężczyzna Brak odpowiedzi C Włoski A A B B C C Francuski A A B B C C Rosyjski A A B B C C Inny A A B B C C Wśród respondentów, najbardziej powszechnym językiem obcym jest angielski. Najliczniej reprezentowanymi poziomami umiejętnościami posługiwania się językiem angielskim, zarówno w odniesieniu do kobiet, jak i mężczyzn, poziomy A1 i A2. W zakresie poziomów B1 i B2 obie płcie posiadają podobne umiejętności. Znajomość angielskiego na poziomie zaawansowanym jest rzadziej reprezentowana przez badanych znacznie częściej wśród kobiet. Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku języka niemieckiego. Najwięcej osób zna ten język na poziomie A2 obie płcie są równo reprezentowane, również wśród badanych deklarujących znajomość na wyższych poziomach. 18

19 powiat rzeszowski Znajomość innych języków obcych potwierdza zdecydowanie mniejsza liczba respondentów, wśród których najwięcej osób deklaruje znajomość języków: hiszpańskiego, głównie na poziomie A2 (kobiety posiadają większe kompetencje w tym zakresie); włoskiego, głównie na poziomie B1, ale również C1 i C2 (kobiety posiadają większe kompetencje w tym zakresie); francuskiego, głównie na poziomach A1 i A2 (kobiety posiadają większe kompetencje w tym zakresie); rosyjskiego, głównie na poziomie A1 i A2 (na wyższych poziomach mężczyźni posiadają liczebną przewagę). Pytanie 6 - Czy posiada Pan/i prawo jazdy? Jeśli tak, to jakie kategorie?- badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 11. Rodzaje posiadanych praw jazdy przez osoby bezrobotne Kobieta Mężczyzna Suma końcowa A B C D B+E C+E nie posiadam Zdecydowana większość badanych posiada prawo jazdy. W tej grupie, największa liczba, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, posiada prawo jazdy kategorii B. Wśród osób objętych badaniami, 279 kobiet oraz 152 mężczyzn nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdów. We wszystkich kategoriach mężczyźni mają znaczną przewagę liczebną. Warto podkreślić, że kobiety posiadają uprawnienia do prowadzenia wszystkich pojazdów. Pytanie 7 - Proszę określić swoje doświadczenie w latach w prowadzeniu pojazdów - badany mógł zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź Tabela 12. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu motocykli i samochodów osobowych do 3,5t Ilość lat doświadczenia

20 Badanie społeczno-gospodarcze w ramach projektu pt. PROM - Partnerstwa na rzecz Rzeszowskiego Obszaru Metropolitalnego Brak odpowiedzi 634 Wśród respondentów posiadających uprawnienia do prowadzenia pojazdów osobowych do 3,5t, najliczniejszą grupę stanowią osoby posiadające 10-letnie doświadczenie w prowadzeniu tych pojazdów (86 osób) oraz 3-letnie (80 osób) i 5-letnie doświadczenie (73 osoby). Wysoki odsetek respondentów posiada duże doświadczenie, tj. 20-letnie (27 osób), 25-letnie (14 osób) i 30-letnie (15 osób). Pozostałe kategorie są reprezentowane przez znacznie mniejszą grupę respondentów. Tabela 13. Ilość osób bezrobotnych posiadających doświadczenie (w latach) w prowadzeniu pojazdów do przewozu ładunków do 3,5 t Ilość lat doświadczenia