RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 210507 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 365767 (51) Int.Cl. H01Q 3/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 02.03.2004 (54) Głowica pozycjonowania anteny kierunkowej (23) Pierwszeństwo z wystawy: 02.09.2003, XI Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego Kielce (43) Zgłoszenie ogłoszono: 07.03.2005 BUP 05/05 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.01.2012 WUP 01/12 (73) Uprawniony z patentu: PAC ALEKSANDER, Lublewo, PL (72) Twórca(y) wynalazku: ALEKSANDER PAC, Lublewo, PL MARCIN PIASECKI, Gdańsk, PL WACŁAW CZECH, Rumia, PL OTTON KLEIN, Gdańsk, PL MARIUSZ DEJA, Gdańsk, PL WITOLD KWIASOWSKI, Gdańsk, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Jacek Czabajski PL 210507 B1
2 PL 210 507 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest głowica pozycjonowania anteny kierunkowej, zwłaszcza anteny parabolicznej, stosowanej w łączności radiowej. Antena kierunkowa stosowana w łączności radiowej ma zwykle postać reflektora parabolicznego odbijającego padające na ten reflektor fale radiowe. Antena tego rodzaju wysyła lub odbiera fale radiowe niejednakowo we wszystkich kierunkach. W związku z tym przy wykorzystaniu tego rodzaju anten wymagane jest precyzyjne ustawienie anteny w pionie i w poziomie, dla wybrania optymalnego kierunku nadawania lub odbioru fal radiowych. Anteny tego rodzaju stanowią element składowy urządzeń dla wyposażenia radiolinii. Głowica pozycjonowania stanowi zespół mający na celu regulację położenia anteny kierunkowej względem punktu nadawania lub odbierania sygnału radiowego, z którym antena kierunkowa współpracuje. W szeregu przypadkach na wspólnym maszcie zamocowanych jest kilka głowic pozycjonowania, każda dla innej anteny, gdy konieczne jest wykorzystanie kilku anten kierunkowych. Głowica ma za zadanie obrót anteny kierunkowej wokół pionowej osi jej zamocowania oraz wokół poziomej osi jej zamocowania. Zespół pozycjonowania stanowi więc jako całość rodzaj przegubu krzyżakowego. Znane rozwiązania głowicy pozycjonowania anteny stanowią urządzenia gdzie stelaż anteny kierunkowej zamocowany jest na pionowej osi obrotu, za pośrednictwem poziomej osi obrotu. Znane rozwiązanie tego rodzaju opisano w zgłoszeniu patentowym nr 301047. Według tego znanego rozwiązania, poziomy wałek ma na powierzchni naciętą linię śrubową i ta linia śrubowa współpracuje z wodzikiem. Luźno osadzony czop wodzika osadzony we wsporniku anteny steruje jego położeniem, wpływając na położenie anteny. Napęd poziomego wałka realizowany jest cięgnem lub wykorzystuje się do tego celu jeden z rowków na wałku. W innym rozwiązaniu, znanym z opisu zgłoszenia patentowego nr P 338459, urządzenie do obrotu, zwłaszcza jednostki radiolokacyjnej, ma wspornik z otworem zamocowany na podstawie oraz drugi wspornik z otworem przymocowany do masztu. W maszcie znajduje się ucho do którego zamocowana jest lina doprowadzona poprzez bęben przeciągarki do kabiny jednostki radiolokacyjnej. W kolejnym rozwiązaniu, znanym z opisu zgłoszeniowego patentu europejskiego EP 1 353 404, antena radarowa osadzona jest na poziomym obrotowym pierścieniu. Na tym obrotowym poziomym pierścieniu zamocowany jest system dźwigniowy wizowania, czyli zmiany kąta pochylenia anteny. Kolejne znane rozwiązanie zmiany kąta ustawienia czaszy anteny ujawniono w opisie zgłoszeniowym patentu europejskiego nr 1 134 839, gdzie na głównej osi zamocowanej do podstawy ułożyskowana jest prostopadła do niej druga oś obrotu, do na której ustalona jest podstawa stelaża anteny. Celem wynalazku jest opracowanie nowej konstrukcji głowicy pozycjonowania anteny kierunkowej o wysokiej precyzji wizowania i zawierającej elementy wykonawcze, pozwalające sterować położeniem anteny kierunkowej z okolic podstawy masztu antenowego. Według wynalazku, głowica pozycjonowania anteny kierunkowej zawiera zespół mechanizmu obrotu o pionowej osi obrotu oraz zespół mechanizmu wizowania o poziomej osi obrotu. Głowica zawiera na wyjściu zespołu wizowania środek do zamocowania stelaża anteny kierunkowej, korzystnie w postaci kołnierzy z otworami dla śrub mocujących stelaż. Według wynalazku, głowica charakteryzuje się tym, że korpus zespołu wizowania zamocowany jest na korpusie zespołu obrotu, przy czym korpus zespołu obrotu osadzony jest na rurze nośnej szpicy masztu. Na tej rurze nośnej szpicy masztu zamocowana jest pionowa ślimacznica zespołu obrotu, sprzężona z obrotowym ślimakiem. Obrotowy ślimak powoduje obrót tego korpusu zespołu obrotu względem rury nośnej szpicy masztu. Zespół wizowania zawiera obrotowy poziomy ślimak, sprzężony ze ślimacznicą. Do poziomego wałka ślimacznicy tego zespołu wizowania, zamocowany jest stelaż anteny kierunkowej. Korpus zespołu obrotu zawiera wewnątrz elektryczne złącze obrotowe. Ten korpus zespołu obrotu wyposażony jest wewnątrz w przegrodę hydrauliczną oddzielającą część olejową mokrą od części elektrycznej suchej. Przewody zasilania, sterowania i kontroli usytuowane są wewnątrz rury nośnej szpicy masztu, która jest elementem stałym i nie podlega obrotowi razem z czaszą anteny. Zaproponowana konstrukcja głowicy według wynalazku umożliwia obrót głowicy wokół rury nośnej o kąt pełny. Korpus zespołu obrotu wyposażony jest wewnątrz w podgrzewacz. Zastosowanie podgrzewacza pozwala w znacznym stopniu uniezależnić funkcjonowanie głowicy anteny od niskich temperatur. Rozwiązanie głowicy pozycjonowania anteny kierunkowej według wynalazku stanowi zwartą konstrukcję w której uzyskano możliwości precyzyjnego wizowania anteny kierunkowej. Zastosowane rozwiązania umożliwiają zdalne sterowanie elementami roboczymi układów wykonawczych. Rozwią-
PL 210 507 B1 3 zanie według wynalazku pozwala łączyć kilka głowic w zespół głowic dla kilku anten, jedna nad drugą, na jednej, dzielonej na części, szpicy masztu antenowego. Przedmiot wynalazku przedstawiono w przykładzie wykonania na załączonym rysunku na którym poszczególne figury ilustrują: fig. 1 - głowicę w widoku z boku, fig. 2 - głowicę w przekroju płaszczyzną A-A, fig. 3 - głowicę w widoku od dołu, fig. 4 - głowicę w przekroju płaszczyzną C-C. Jak to pokazano na załączonym rysunku fig. 1, fig. 2, fig. 3 oraz fig. 4, głowica pozycjonowania anteny kierunkowej zawiera zespół mechanizmu obrotu 1 o pionowej osi obrotu oraz zespół mechanizmu wizowania 2 o poziomej osi obrotu. Głowica zawiera na wyjściu zespołu wizowania 2 środek do zamocowania stelaża anteny kierunkowej, której nie pokazano na załączonych rysunkach, przykładowo w postaci kołnierzy 3 z otworami dla śrub mocujących stelaż. Korpus zespołu wizowania 2 zamocowany jest na korpusie zespołu obrotu 1, przy czym korpus zespołu obrotu 1 osadzony jest na rurze nośnej 4 szpicy masztu. Na tej rurze nośnej 4 szpicy masztu zamocowana jest pionowa ślimacznica 5 zespołu obrotu 1 sprzężona z obrotowym poziomym ślimakiem 6. Obrotowy ślimak 6 powoduje obrót tego korpusu zespołu obrotu 1 względem rury nośnej 4 szpicy masztu. Zespół wizowania 2 zawiera obrotowy poziomy ślimak 7, sprzężony z pionową ślimacznicą 8. Do poziomego wałka 9 ślimacznicy 8 tego zespołu wizowania 2, zamocowany jest stelaż anteny kierunkowej, nie pokazany na załączonych rysunkach. Korpus zespołu obrotu 1 zawiera wewnątrz elektryczne złącze obrotowe 10. Ten korpus zespołu obrotu 1 wyposażony jest wewnątrz w przegrodę hydrauliczną 11 oddzielającą część olejową mokrą 12 od części elektrycznej suchej. Przewody zasilania, sterowania i kontroli, których nie pokazano na załączonych rysunkach, usytuowane są wewnątrz rury nośnej 4 szpicy masztu. Rura nośna 4 jest elementem stałym i nie podlega obrotowi razem ze stelażem anteny. Korpus zespołu mechanizmu obrotu 1 wyposażony jest wewnątrz w podgrzewacz elektryczny 14. Zastosowanie podgrzewacza pozwala w znacznym stopniu uniezależnić funkcjonowanie głowicy anteny od niskich temperatur. Wewnątrz zespołu mechanizmu obrotu 1 i zespołu mechanizmu wizowania zainstalowano enkordery 15, umożliwiające pomiar przemieszczeń obrotu i przemieszczeń pochylenia anteny. Zespół mechanizmu obrotu 1 zawiera kołnierze 16 dla połączenia z kołnierzami rury nośnej 4. Zastrzeżenia patentowe 1. Głowica pozycjonowania anteny kierunkowej zawierająca zespół mechanizmu obrotu oraz zespół mechanizmu wizowania i zawierająca na wyjściu zespołu mechanizmu wizowania środek do zamocowania stelaża anteny kierunkowej, znamienna tym, że zespół mechanizmu wizowania (2) zamocowany jest na korpusie zespołu mechanizmu obrotu (1), przy czym ten korpus zespołu obrotu (1) osadzony jest na rurze nośnej (4) szpicy masztu, gdzie na tej rurze nośnej (4) zamocowana jest pionowa ślimacznica (5) tego zespołu obrotu (1) sprzężona z obrotowym ślimakiem (6) powodującym obrót tego korpusu zespołu obrotu (1) względem rury nośnej (4) szpicy masztu. 2. Głowica według zastrz. 1, znamienna tym, że zespół wizowania (2) zawiera obrotowy poziomy ślimak (7), sprzężony ze ślimacznicą (8) do której poziomego wałka (9) zamocowany jest stelaż anteny kierunkowej. 3. Głowica według zastrz. 1, znamienna tym, że środek do zamocowania stelaża anteny kierunkowej stanowią kołnierze (3). 4. Głowica według zastrz. 1, znamienna tym, że korpus zespołu obrotu (1) zawiera wewnątrz elektryczne złącze obrotowe (10). 5. Głowica według zastrz. 1, znamienna tym, że korpus zespołu obrotu (1) wyposażony jest wewnątrz w przegrodę hydrauliczną (11) oddzielającą część olejową mokrą od części elektrycznej suchej. 6. Głowica według zastrz. 1, znamienna tym, że przewody zasilania, sterowania i kontroli usytuowane są wewnątrz rury nośnej (4) szpicy masztu. 7. Głowica według zastrz. 1, znamienna tym, że korpus zespołu obrotu (1) wyposażony jest wewnątrz w podgrzewacz (14).
4 PL 210 507 B1 Rysunki
PL 210 507 B1 5
6 PL 210 507 B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)