Bilansowanie zasobów w zintegrowanych systemach zarządzania produkcją prof. PŁ dr inż. Andrzej Szymonik www.gen-prof.pl Łódź 2014/2015
Zagadnienia: 1. Zasoby przedsiębiorstwa 2. Bilansowanie zasobów wg APICS w standardzie MRPII
1. Zasoby przedsiębiorstwa
Istota: Zasoby przedsiębiorstwa - wszystko to czym dysponuje przedsiębiorstwo (praca siła robocza; ziemia grunty firmy; kapitał: rzeczowy np. budynki, maszyny, finansowy np. akcje, obligacje, papiery wartościowe; technologie, przedsiębiorczość).
Kapitał dobra (bogactwa, środki, aktywa) finansowe, szczególnie, gdy służą one rozpoczęciu lub kontynuacji biznesu; formy: finansowa, technologiczna (materialnej: maszyny, urządzenia; niematerialnej: projekty rozwiązań technologicznych, programy komputerowe, patenty, prawa autorskie), towarowej.
Technologia: w ujęciu statycznym technologia produkcji jest dana; w ujęciu dynamicznym należy uwzględnić postęp techniczny polegający na stosowaniu do produkcji nowych, bardziej efektywnych technologii.
cd. technologia: metoda przygotowania i prowadzenia procesu wytworzenia lub przetwarzania jakiegoś dobra (także informacji), może oznaczać konkretny proces; produkt pod względem konstrukcji;
Przedsiębiorczość: osoba przedsiębiorcza nie potrafi siedzieć z założonymi rękami i czekać na to, co przyniesie jej los ; dotyczy osoby, zespołu, społeczeństwa, firmy, procesu itd.
Zadanie dla studenta: Wymień cechy przedsiębiorczości pracowników e-biznesu.
Rodzaje zasobów (ogólnie): ludzkie - umiejętności, wiedz, zdolności, predyspozycje, kapitał intelektualny; pieniężne kapitał finansowy; rzeczowe - surowce, półprodukty, pomieszczenia biurowe i produkcyjne itp.; informacyjne - potrzebne do skutecznego podejmowania decyzji.
Kategorie zasobów w firmie: środki trwałe - maszyny i urządzenia wspomagające procesu produkcji; produkcja w toku - wszystkie czynniki które są zaangażowane w nie zakończoną produkcję;
cd. kategorie zasobów w firmie: zapasy surowców- na wypadek nieterminowości przyszłych dostaw; zapasy wyrobów gotowych- dla zapewnienia ciągłości zbytu; rezerwy gotówki - dla zapewnienia płynności.
Środek trwały: wartość składnika majątku przekracza 3500 zł; składnik majątku musi być własnością dokonującego amortyzacji; składnik majątku musi być nabyty lub wytworzony we własnym zakresie; składnik majątku musi być kompletny i zdatny do użytku.
II wariant - kategorie zasobów w firmie z punktu widzenia ZISZ: odnawialne wykorzystuje się w czasie procesów produkcji, po wykorzystaniu oczekują na dalsze użycie (mogą być stacjonarne np. maszyny, wymienne np. wiertła, swobodne np. pracownicy kontraktowi, mobilne np. transport);
Cd. II wariant - kategorie zasobów w firmie z punktu widzenia ZISZ: nieodnawialne są przeznaczone do nieodwracalnego zużycia w czasie produkcji.
2. Bilansowanie zasobów wg APICS w standardzie MRPII
Bilansowanie: Cel: realizacja planu w przedsiębiorstwie (SOP plan sprzedaży i operacji, MRP plan zapotrzebowania materiałowego, MPS główny plan produkcji). Sposoby: zmiana zdolności produkcyjnych (czas pracy, nowa linia produkcyjna itd.); zmiana struktury ilościowej i pracochłonności zadań.
Proces planowania w przedsiębiorstwie Plan strategiczny Prognozy SOP Plan zasobów Zamawianie MPS MRP Ogólny plan zdolności produkcyjnej Szczegółowy plan zdolności produkcyjnej Zakupy Sterowanie produkcją Kontrola
APICS: American Production and Inventory Control Society amerykańskie stowarzyszenie sterowania produkcją i zapasami), organizacja non-profit zajmująca się standaryzacją metod sterowania produkcją znanych jako MRP i MRPII;
Standardy APICS: obsługa zamówień; harmonogramowanie produkcji; rozwinięcia struktur materiałowych (BOM); marszruty i gniazda robocze; kontrolę zapasów; MRP; kontrolę produkcji (tzw. warsztatową);
cd. standardy APICS: planowanie zdolności produkcyjnych (CRP); analizy kosztów; księgowanie zleceń produkcyjnych; obsługa należności; elektroniczna wymiana dokumentów (EDI), raportowanie dla kierownictwa.
Funkcje MRP II: planowanie biznesowe (business planning) - tworzony jest tu ogólny plan działania przedsiębiorstwa; bilansowanie produkcji i sprzedaży (sales and operation planning - sop) - w wyniku tych działań powstaje plan produkcji i sprzedaży mające na celu realizacji planu biznesowego;
cd. funkcje MRP II: zarządzanie popytem (demand management - DEM) - obejmuje prognozowanie i planowanie sprzedaży oraz potwierdzanie zamówień klientów; harmonogramowanie planu produkcji (master production scheduling - MPS) - zbilansowanie podaży w kategoriach materiałów, zdolności produkcyjnych, minimalnych zapasów względem popytu wyrażonego prognozami, zamówieniami odbiorców, promocjami;
cd. funkcje MRP II: planowanie potrzeb materiałowych (Material Requirements Planning MRP); wspomaganie zarządzania strukturami materiałowymi (Bill of Material Subsystem) - dostarcza informacji koniecznych do obliczania wielkości zleceń produkcyjnych i zaopatrzeniowych oraz ich priorytetów;
cd. funkcje MRP II: ewidencja magazynowa (Inventory Transaction Subsystem - INV) - wspiera prowadzenie ewidencji gospodarki magazynowej, dostarcza do innych funkcji informacji o dostępnych zapasach elementów; sterowanie zleceniami (Schedule Receipts Subsystem - SRS) - kontroluje spływ (przyjęcie na ewidencję) elementów zaopatrzeniowych i produkowanych, w tym zaplanowanych przez MRP i MPS główny plan produkcyjny;
cd. funkcje MRP II: sterowanie produkcją (Shop Floor Control - SFC) - umożliwia przekazywanie informacji o priorytetach między osobą planującą produkcję a stanowiskami roboczymi; planowanie zdolności produkcyjnych (Capacity Requirements Planning - CRP) - służy do badania, czy opracowane plany produkcji i sprzedaży oraz harmonogramu są osiągalne;
cd. funkcje MRP II: sterowanie stanowiskami roboczymi (Input/Output Control) - wspomaga kontrole wykonania planu zdolności produkcyjnych; zaopatrzenie (Purchasing PUR) - funkcja ta wspomaga czynności związane z nabywaniem towarów i usług od dostawców;
cd. funkcje MRP II: planowanie zasobów dystrybucyjnych (Distribution Resource Planning - DRP) - wspomaga czynności związane z harmonogramowaniem przesunięć wyrobów pomiędzy punktami sieci dystrybucyjnej oraz planowaniem produkcji międzyzakładowej; Narzędzia i pomoce warsztatowe (Tooling) - służy do planowania dostępności właściwych narzędzi specjalnych, aby można było bez przeszkód wykonać plan produkcji;
cd. funkcje MRP II: planowanie finansowe (Financial Planning Interface) - zadaniem jego jest umożliwienie pobierania z systemu MRP II danych o charakterze finansowym, ich przetworzenie i przekazywanie do osób odpowiedzialnych za planowanie finansowe;
cd. funkcje MRP II: symulacje (Simulation) - umożliwia ocenę wpływu wprowadzonych zmian do poszczególnych elementów MRP II na plany finansowe, potrzeb materiałowych i zdolności wykonawczych. pomiar wyników (Performance Measurement) - jest to forma ciągłej kontroli efektywności wykorzystania systemu MRP II.
Dziękuje za uwagę