Olsztyn, dnia listopada 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OLSZTYNIE ul. Artyleryjska 3e 10-950 OLSZTYN tel/fax (0-89) 527-28-24, 534-94-00 P/08/115 LOL-410-30-03/08 Pan Tomasz Patorski Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Iławie Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie skontrolowała Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Iławie ( Inspektorat ), w zakresie legalizacji samowoli budowlanych oraz prawidłowości prowadzenia postępowań egzekucyjnych w latach 2005 I półrocze 2008 r. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym 14 listopada 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego ( PINB ) niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, prowadzenie przez PINB postępowań administracyjnych w sprawach dotyczących legalizacji samowoli budowlanych oraz związanych z tym działań egzekucyjnych. PowyŜszą ocenę ogólną uzasadniają następujące oceny cząstkowe i uwagi: 1. Zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 10 maja 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw 2, w Inspektoracie prowadzono postępowania związane z legalizacją obiektów budowlanych, wybudowanych w okresie 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 2 Dz. U. Nr 99, poz. 665
2 od 1 stycznia 1995 r. do 11 lipca 1998 r. Wszystkie z 28 wniosków złoŝonych w tej sprawie w wymaganym terminie (do końca 2007 r.) przez właścicieli obiektów zostały prawidłowo rozpatrzone. Po ustaleniu m.in. czasokresu budowy obiektów i zgodności ich lokalizacji z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a takŝe dostarczeniu przez właścicieli obiektów inwentaryzacji powykonawczej, dotychczas zakończono postępowania wobec 26 wnioskodawców, którym wydano decyzje o pozwoleniu na uŝytkowanie tych obiektów, bez naliczania opłaty legalizacyjnej. W odniesieniu natomiast do pozostałych dwóch wnioskodawców, we wrześniu 2008 r., po przeprowadzeniu postępowań wydano decyzję na rozbiórkę obiektów (garaŝy blaszanych), z uwagi na niewykonanie przez nich zaleceń PINB. Dotyczyły one doprowadzenia obiektów do zgodności z warunkami technicznymi w zakresie usytuowania na działce, wentylacji i wymiarów wrót garaŝowych. 2. Prawidłowe były postępowania wobec stwierdzonych w badanym okresie (w związku z wnioskami osób zainteresowanych i organów) dwóch przypadków prowadzenia robót budowlanych bez wymaganych decyzji o pozwoleniu na budowę (dotyczyło to budynku gospodarczo-składowego w JaŜdŜówkach i budynku gospodarczo-garaŝowego w Lubawie) oraz jednego (hala magazynowa w Lubawie) bez wymaganego zgłoszenia robót. I tak: W odniesieniu do budynku w JaŜdŜówkach, postanowieniem wydanym na podstawie art. 48 ust. 2 i ust. 3 Prawa budowlanego 3, PINB wstrzymał prowadzenie robót oraz zobowiązał inwestora do przedłoŝenia, w wyznaczonym terminie, wymaganych dokumentów (m.in. projektu budowlanego z opiniami i uzgodnieniami, zaświadczenia wójta o zgodności budowy z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego). Po wykonaniu tych zaleceń, postanowieniem z kwietnia 2008 r. ustalił opłatę legalizacyjną w wysokości 25 tys. zł, a po jej wniesieniu w wyznaczonym terminie, doprowadził do zalegalizowania obiektu, wydając pozwolenie na jego uŝytkowanie. W stosunku do budynku w Lubawie, postanowieniem (wydanym na podstawie art. 50 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego), PINB wstrzymał roboty budowlane. W wyniku dalszych postępowań, tj. uzyskania m.in. informacji, Ŝe budynek ten zlokalizowany jest przy ulicy objętej ochroną konserwatorską, a inwestor nie posiadał decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wydał decyzję (na podstawie art. 48 ust. 1 Prawa 3 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 ze zm.
3 budowlanego) nakazującą dokonania niezwłocznej rozbiórki obiektu. Wykonanie nakazu rozbiórki zostało potwierdzone przez pracownika Inspektoratu po dokonaniu stosownej kontroli na miejscu. W przypadku hali w Lubawie, po przeprowadzeniu wizji lokalnej i uzyskaniu od Burmistrza miasta Lubawy informacji o braku wniosku inwestora o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia, decyzją (art. 49b ust. 1 Prawa budowlanego) PINB nałoŝył na inwestora obowiązek jej rozebrania. Z uwagi na niewykonanie tego obowiązku, wysłano do inwestora upomnienie, a następnie wystawiono tytuł wykonawczy, wskutek czego inwestor dokonał rozbiórki hali. 3. Analiza sześciu spraw, w których wydano w kontrolowanym okresie postanowienia w trybie art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego, wstrzymujące roboty budowlane (w tym cztery z powodu braku pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, jedna w związku z naruszeniem art. 30 ust. 1 oraz jedna z uwagi na wykonywanie robót w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę) wykazała, Ŝe we wszystkich przypadkach prawidłowo były prowadzone postępowania administracyjne. Spośród tych spraw, w czterech przypadkach postępowanie zostało zakończone poprzez doprowadzenie do stanu zgodnego z przepisami prawa, a w dwóch nie zostało ono zakończone. 4. Prawidłowe było postępowanie PINB w stwierdzonych w badanym okresie pięciu przypadkach nieodpowiedniego stanu technicznego obiektów budowlanych. W trzech przypadkach wydane zostały (na podstawie art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego) decyzje nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, które zostały w pełni wykonane, co potwierdzono w wyniku kontroli przeprowadzonej przez Inspektorat. W pozostałych dwóch przypadkach, dotyczących złego stanu technicznego budynków: gospodarczego w Janikach Wielkich, właściciele rozebrali część budynku nie nadającą się do uŝytkowania oraz dokonali remontu ścian, mieszkalnego w Lubawie, działania Inspektoratu polegały na kontroli tego budynku i wystąpieniu do Sądu Rejonowego w Iławie w sprawie ustalenia spadkobiercy (aktualnego właściciela) w celu prowadzenia dalszego postępowania administracyjnego.
4 5. Negatywnie naleŝy ocenić niewypełnienie przez PINB obowiązku wynikającego z art. 304 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego ( Kpk ) 4 dotyczącego zawiadomienia prokuratury lub Policji o popełnieniu przestępstwa w wykonywaniu robót budowlanych, o których mowa w art. 90 Prawa budowlanego (bez pozwolenia lub zgłoszenia oraz w sposób mogący stanowić zagroŝenie bezpieczeństwa ludzi, mienia lub środowiska). Przypadki te miały miejsce przy budowie budynku gospodarczo - garaŝowego w Lubawie, hali magazynowej w Lubawie, przebudowy konstrukcji dachu i zmian w otworach okiennych w budynku po byłej piekarni w Iławie oraz budowy chodnika w Lubawie. 6. NIK pozytywnie ocenia podjęcie w Inspektoracie działań wobec wszystkich 15 pism o charakterze skargowym. W wyniku przeprowadzonego rozpoznania w trybie kontrolnym ustalono, Ŝe sześć z nich było zasadnych. W dwóch przypadkach (podłączenie pieca c.o. do komina w budynku nr 8 w Bałoszycach oraz budowa chodnika w Lubawie) sprawy zakończono, a w czterech sprawach wszczęte postępowanie administracyjne nie zostało jeszcze zakończone. W przypadku pozostałych dziewięciu skarg, które po przeprowadzonych postępowaniach okazały się niezasadne, Inspektorat udzielił wnoszącym skargi pisemnych informacji o dokonanych ustaleniach. 7. W badanym okresie, w ramach realizacji zadań określonych w art. 81 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane 5, pracownicy Inspektoratu przeprowadzili ogółem 664 kontroli, w tym 336 (51%) planowych, 15 (2%) w wyniku interwencji i skarg, 5 (1%) na skutek zgłoszeń urzędów i innych organów oraz 308 (46%), w związku z prowadzonymi postępowaniami administracyjnymi. Spośród tych kontroli, 464 (70%) z nich dotyczyło kontroli budów, a 200 (30%) utrzymania obiektów budowlanych. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie wnosi o: Zawiadamianie organów ścigania o kaŝdym stwierdzonym przypadku wykonywania robót budowlanych z naruszeniem art. 48, art. 49b, art. 50 ust. 1 pkt 1 lub pkt 2 Prawa budowlanego. 4 Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm. 5 Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.
5 NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, w terminie 21 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosku, bądź o podjętych działaniach w celu jego realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli w Olsztynie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosku zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której mowa wyŝej, wynosi 14 dni od daty otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK w sprawie ich rozstrzygnięcia. Z powaŝaniem