PRZEDMIOTOWY SYSEM OCENIANIA (PSO) MATEMATYKA II etap edukacyjny (klasy IV-VI) Opracowali: mgr Z.Prusak mgr J.Lizak
I. PODSTAWA PRAWNA. 1. Rozporządzenie MEN w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. 2. WSO w Szkole Podstawowej w Bukowinie Sycowskiej. 3. Program nauczania matematyki dla klas IV-VI Szkoły Podstawowej II. OGÓLNE CELE EDUKACYJNE. 1. Rozwijanie myślenia: rozwijanie pamięci oraz umiejętności myślenia abstrakcyjnego i logicznego rozumowania, rozwijanie umiejętności czytania tekstu ze zrozumieniem, przygotowanie do korzystania z tekstów dotyczących różnych dziedzin wiedzy oraz tekstów użytkowych, rozwijanie umiejętności interpretowania informacji, rozwijanie zdolności zainteresowań matematycznych, uczenie dostrzegania prawidłowości matematycznych w otaczającym świecie, kształtowanie umiejętności stosowania schematów, symboli literowych i rysunków przy rozwiązywaniu różnych zadań i problemów w sytuacjach codziennych. 2. Rozwijanie osobowości: kształtowanie pozytywnego nastawienia do podejmowania wysiłku intelektualnego oraz postawy dociekliwości, nauczanie dobrej organizacji pracy, wyrabianie systematyczności, pracowitości i wytrwałości, rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie, nauczanie przedstawiania rozwiązań problemów i zadań w sposób czytelny, wyrabianie nawyków sprawdzania otrzymanych odpowiedzi i korygowania błędów. III. OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE. 1. Wymagania konieczne (K) obejmują elementy treści nauczania: niezbędne w uczeniu się danego przedmiotu, potrzebne w życiu. 2. Wymagania podstawowe (P) obejmują elementy treści nauczania: najważniejsze w uczeniu się danego przedmiotu, łatwe dla ucznia nawet mało zdolnego, o niewielkim stopniu złożoności, a więc przystępne, często powtarzające się w programie nauczania, dające się wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, określone programem nauczania na poziomie nie przekraczającym wymagań zawartych w podstawach programowych, głównie proste, uniwersalne umiejętności, w mniejszym zakresie wiadomości. 1. Wymagania rozszerzające (R) obejmują elementy treści nauczania: istotne w strukturze przedmiotu, 2
bardziej złożone, mniej przystępne aniżeli elementy treści zaliczone do wymagań podstawowych, przydatne, ale nie niezbędne w opanowywaniu treści z danego przedmiotu i innych przedmiotów szkolnych, użyteczne w szkolnej i pozaszkolnej działalności, o zakresie przekraczającym wymagania zawarte w podstawach programowych, wymagające umiejętności stosowania wiadomości w sytuacjach typowych według wzorów (przykładów) znanych z lekcji i z podręcznika. 1. Wymagania dopełniające (D) obejmują pełny zakres treści określonych programem nauczania. Są to więc treści: złożone, trudne, ważne do opanowania, wymagające korzystania z różnych źródeł, umożliwiające rozwiązywanie problemów, pośrednio użyteczne w życiu pozaszkolnym. 1. Wymagania wykraczające (W) na stopień celujący obejmują treści: znacznie wykraczające poza program nauczania, stanowiące efekt samodzielnej pracy ucznia, wynikające z indywidualnych zainteresowań, zapewniające pełne wykorzystanie wiadomości dodatkowych. IV. SKALE STOSOWANE W OCENIANIU. 1. W ocenianiu bieżącym i klasyfikacyjnym po I semestrze stosuje się oceny wyrażone stopniami: 1, +1, -2, 2, +2, -3, 3, +3, -4, 4, +4, -5, 5, +5, -6, 6, przy czym ocenę klasyfikacyjną semestralną zapisuje się skrótem literowym lub w pełnym brzmieniu poprzedzając zapis ewentualnym plusem lub minusem. 2. W ocenie końcoworocznej stosuje się te same stopnie, ale bez plusów i minusów, zapisując ocenę w pełnym brzmieniu. 3. Podczas lekcji stosuje się również ocenianie wspomagające w formie plusów i minusów. a) plus (+) uczeń może otrzymać za: - aktywność na lekcji, - prace domowe o małym stopniu trudności, - prace w zespole na lekcji, - przygotowanie materiałów wzbogacających nauczanie, - inne krótkie formy aktywności. b) minus (-) uczeń może otrzymać za: - błędne wykonaną pracę domową, - brak przyborów geometrycznych, - w sytuacji uzasadnionej za bierną pracę w zespole. 4. Plusy i minusy są przekładane na ocenę wyrażoną stopniem. Za trzy plusy uczeń uzyskuję ocenę celującą, za trzy minusy ocenę niedostateczną. 5. Przy ocenianiu prac pisemnych stosuje się następującą skalę: ndst 0% - 35% pkt 3
dop 36% - 55% pkt dst 56% - 75% pkt db 76% - 85% pkt bdb 86% - 95% pkt cel 96% - 100% pkt V. WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Uczeń otrzymuje ocenę: celującą, jeżeli: dysponuje wiedzą wykraczającą poza treści programowe, zadania rozwiązuje najczęściej samodzielnie z opisem i wytłumaczeniem, prawie zawsze rozwiązuje zadania dodatkowe, wykraczające poza program nauczania, potrafi samodzielnie wyszukiwać i rozwiązywać problemy i zadania matematyczne z różnych źródeł, wyczerpująco odpowiada na zadawane pytania, często wzbogacając je o ciekawostki, prace domowe zawsze odrabia z logicznym zapisem i opisem zadań, zawsze aktywnie bierze udział w zajęciach. bardzo dobrą, jeżeli: ma bardzo dobrą znajomość treści objętych programem nauczania, szczególnie w zakresie wymagań dopełniających, często rozwiązuje zadania samodzielnie z opisem i wytłumaczeniem, umie przedstawić problem i różne sposoby jego rozwiązania, potrafi wykonywać czytelnie i zrozumiale rysunki do zadań, wykorzystuje podstawowe konstrukcje geometryczne w rozwiązaniach zadań, często aktywnie bierze udział w lekcji, zadania domowe wykonuje w formie rozbudowanej i chętnie rozwiązuje zadania dodatkowe. dobrą, jeżeli, wykazuje dobrą znajomość treści programowych, szczególnie w zakresie wymagań rozszerzających, zadania rozwiązuje z niewielką pomocą nauczyciela, samodzielnie poszukuje dróg i rozwiązań problemów i zadań matematycznych, prawie zawsze odrabia prace domowe, dobrze posługuje się operacjami i pojęciami matematycznymi, aktywnie bierze udział w lekcji, potrafi wykorzystać poznane własności działań i figur przy rozwiązywaniu zadań. dostateczną, jeżeli: posiada znajomość treści programowych w zakresie podstawowym, jego wypowiedzi przy tablicy wymagają pomocy nauczyciela, zadania domowe wykonuje poprawnie, potrafi posługiwać się operacjami i pojęciami matematycznymi, sporadycznie bierze udział w lekcji. dopuszczającą, jeżeli: rozwiązuje zadania tylko przy pomocy nauczyciela, ma przeważnie odrobione prace domowe, 4
zna podstawowe operacje i pojęcia matematyczne, umie, przy pomocy nauczyciela opisywać własności figur geometrycznych, minimalnie orientuje się w przerabianym materiale programowym. niedostateczną, jeżeli: nie potrafi wykonać najprostszych działań matematycznych nawet przy pomocy nauczyciela, nie ma lub niesystematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy, często nie odrabia zadań domowych, ma lekceważący stosunek do przedmiotu, nie zna podstawowych pojęć matematycznych niezbędnych w uczeniu się przedmiotu. VI. FORMY AKTYWNOŚCI UCZNIÓW PODLEGAJĄCE OCENIE I ICH ZASADY. 1. Postępy edukacyjne ucznia będą sprawdzane w formie: a) ustnej: odpytywanie, pogadanka, b) pisemnej: prace klasowe 2-4w ciągu roku szkolnego, sprawdziany po każdym dziale programowym, kartkówki według potrzeb i uznania nauczyciela, prace domowe wyrywkowo, c) sprawnościowej: obliczenia rachunkowe, zadania z treścią, zadania praktyczne, praca w grupach. 1. Udział ucznia w pisaniu prac klasowych i sprawdzianów jest obowiązkowy, tym bardziej, że nauczyciel zapowiada je z tygodniowym wyprzedzeniem. 2. Nieobecność ucznia w trakcie pisania pracy klasowej lub sprawdzianu zobowiązuje go do napisania tej pracy w terminie do jednego tygodnia, licząc od powrotu do szkoły. Nie wywiązanie się z obowiązku napisania pracy klasowej lub sprawdzianu jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej z tej pracy. 3. Kartkówki obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji i nie muszą być zapowiadane. 4. Ocenioną pracę pisemną uczeń, na swoje lub rodzica życzenie, może zabrać do domu i oddać nauczycielowi w wyznaczonym przez niego terminie. 5. Uczeń ma prawo, bez usprawiedliwienia, być jeden raz w ciągu półrocza nieprzygotowany do lekcji. Musi jednak ten fakt zgłosić przed lekcją i nie pociąga to za sobą żadnych konsekwencji oprócz odnotowania tego zdarzenia w dzienniku lekcyjnym. 6. Nauczyciel dopuszcza jeszcze możliwość usprawiedliwienia nieprzygotowania się ucznia do lekcji z bardzo ważnych powodów i wtedy nie wpływa to na utratę prawa, o którym mowa w punkcie 6.Wymagane jest wtedy pisemne usprawiedliwienie rodzica. 7. Za nieprzygotowanie ucznia do lekcji uznaje się również brak pracy domowej. 8. Nauczyciel może odstąpić od zadawania pracy domowej na weekend w przypadku efektywnej pracy zespołu klasowego na zajęciach w ciągu tygodnia lub innych ważnych przyczyn( imprezy szkolne, wycieczki, rajdy itp.) 5
9. Nie przewiduje się zadawania prac domowych na dłuższe przerwy szkolne( ferie, przerwy świąteczne). VII. WARUNKI I TRYB POPRWY OCEN BIEŻĄCYCH ORAZ UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA ROCZNEJ (SEMESTRALNEJ) OCENY KLASYFIKACYJNEJ. 1. Roczną (semestralną) ocenę klasyfikacyjną uczeń może poprawić jedynie w wyniku pozytywnie zdanego sprawdzającego egzaminu klasyfikacyjnego, lub egzaminu poprawkowego, o którym mowa w WSO (dział XIII i XIV). 2. Uczeń w ciągu roku szkolnego ma prawo do poprawy czterech prac pisemnych, przy czym w dzienniku lekcyjnym zachowuje się dwie oceny, ale pod uwagę brana jest ta wyższa. 3. Nie przewiduje się poprawy ocen bieżących z kartkówek, za zadania domowe, z odpowiedzi ustnych i za pracę w grupach. 4. Oceny bieżące uczeń może poprawić w ramach zespołu dydaktyczno wyrównawczego po uprzednim uzgodnieniu terminu z nauczycielem. 5. Po tygodniowej lub dłuższej usprawiedliwionej nieobecności ucznia na lekcji nie ocenia się go przez najbliższy tydzień, chyba, że sam zgłosi się do odpowiedzi i zaakceptuje proponowaną ocenę. VIII. PRZEKAZYWANIE INFORMACJI O OSIĄGNIĘCIACH EDUKACYJNYCH UCZNIA. 1. Uczniowie nie bieżąco informowani są o swoich ocenach w formie: słownej z chwilą wpisywania oceny do dziennika lekcyjnego, pisemnej: w zeszycie przedmiotowym (praca własna ucznia),, prace klasowe, sprawdziany i kartkówki, wpisu do dzienniczka ucznia. 2. Każdorazowo, na życzenie ucznia lub jego rodzica (prawnego opiekuna), nauczyciel ma obowiązek uzasadnić ustaloną ocenę. 3. O przewidywanej semestralnej/rocznej ocenie niedostatecznej z matematyki rodzice (prawni opiekunowie) ucznia informowani są przez wychowawcę klasy w formie pisemnej na miesiąc przed zakończeniem semestru oraz zajęć dydaktycznych w roku szkolnym. 4. Na tydzień przed klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej uczniowie informowani są o przewidywanych ocenach semestralnych/rocznych. 5. Rodzice (prawni opiekunowie) są ponadto informowani o osiągnięciach edukacyjnych ucznia: podczas indywidualnych spotkań z nauczycielami w ramach godzin, konsultacji, w trakcie indywidualnych kontaktów bezpośrednich lub telefonicznych z nauczycielami, podczas zebrań klasowych rodziców, za pomocą wpisów do dzienniczka ucznia. IX. USTALENIA KOŃCOWE 6
1. Nauczyciel informuje o wymaganiach zawartych w PSO uczniów na pierwszej lekcji w nowym roku szkolnym, a rodzice mogą zapoznać się z nimi w bibliotece szkolnej, gdzie znajduje się kopia PSO. 2. Ocena klasyfikacyjna nie jest średnią arytmetyczną uzyskanych ocen bieżących, ale uwzględnia oceny cząstkowe z zachowaniem następującej hierarchii ważności: pisemne prace klasowe (sprawdziany, testy), kartkówki odpowiedzi,,przy tablicy prace domowe, aktywność na lekcji, pozostałe. 3. Przy ocenianiu ucznia nauczyciel bierze pod uwagę jego możliwości intelektualne i zdrowotne oraz orzeczenie lub opinię PPP 4. W trakcie lekcji matematyki odbywających się w ramach zastępstw za nieobecnych nauczycieli innych przedmiotów, uczeń nie może być oceniany negatywnie, czyli nauczyciel wpisuje ocenę do dziennika lekcyjnego po zaakceptowaniu jej przez ucznia. 5. Na koniec semestru dopuszcza się możliwość przeprowadzenia dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych. 7