W jednostce sektora finansów publicznych sposób rozliczenia podatku VAT w przypadku otrzymania dotacji, subwencji, refundacji oraz dofinansowań zależy od tego, czy dana dopłata (dotacja) zwiększy obrót podatnika. Zobacz, jakie skutki w podatku VAT wywołuje otrzymanie dotacji przez Twoją jednostkę! W jednostce sektora finansów publicznych sposób rozliczenia podatku VAT w przypadku otrzymania dotacji, subwencji, refundacji oraz dofinansowań zależy od tego, czy dana dopłata (dotacja) powiększy obrót podatnika. Obrót podatników powiększają, w myśl art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) otrzymane przez nich dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Pozostałe dotacje, czyli dotacje niemające bezpośredniego wpływu na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika nie powiększają obrotu. Problemem tym zajmował się Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu w sprawie C-184/00 pomiędzy Office des produits wallons ASBL a Państwem Belgijskim. Trybunał słusznie zauważył, że w zasadzie wszystkie formy dofinansowania działalności podatników 1 / 7
wpływają w jakiś sposób na stosowane przez nich ceny towarów i usług. W konsekwencji Trybunał stwierdził, że pojęcie dotacji bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować w taki sposób, aby dotyczyło ono wyłącznie dotacji odpowiadających całości lub części wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, które wypłacane są podatnikowi przez osobę trzecią. Dotacje powiększające obrót podatników Dotacjami powiększającymi obrót podatników, czyli podlegającymi opodatkowaniu, są, jak już wcześniej wskazano, dotacje mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) dostarczanych przez nich towarów oraz świadczonych usług. Często spotykanym przykładem dotacji powiększających obrót podatników są dopłaty do: - cen dostarczanej wody, odprowadzanych ścieków czy wywożonych śmieci otrzymywane przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie - najczęściej są to gminne zakłady budżetowe (zob. przykładowo pismo Naczelnika I Urzędu Skarbowego w Kielcach z 8 listopada 2004 r., sygn. PP-1/443/110/2004), - przejazdów ulgowych otrzymywane przez niektórych przewoźników (zob. przykładowo decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z 12 lipca 2005 r., sygn. PP2/448-1086/I/04), - cen biletów otrzymywane przez instytucje kultury (kina, teatry, muzea). 2 / 7
Niekiedy zdarza się również sytuacja, gdy dotacja stanowi jedyne wynagrodzenie podatnika z tytułu dostarczanych towarów lub - w szczególności - świadczonych usług. Również takie dotacje mogą, w mojej ocenie, powiększać obrót podatników. Sytuacja taka miała miejsce w przypadku podatnika, który zwrócił się o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Elblągu. Podatnik ten, na mocy umowy zawartej z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) był zobowiązany do świadczenia usług doradczych dla małych i średnich firm oraz osób fizycznych rozpoczynających działalność gospodarczą. Usługi dla klientów były nieodpłatne, natomiast koszt usługi został wyceniony według stawki godzinowej zaoferowanej przez PARP, według ponoszonych przez podatnika kosztów (z czego 25% wartości usługi pokrywał podatnik, natomiast 75% wartości usługi pokrywał PARP w formie dotacji do rzeczywiście wykonanych już usług). Odpowiadając na pytanie podatnika, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Elblągu w piśmie z 16 lipca 2004 r. (sygn. PP1/443-64 I/04) wyjaśnił, że: otrzymane przez podatnika dofinansowanie, tj. dotacja z PARP z tytułu pokrycia 75% kosztów związanych z wykonaniem usług doradczych, podlega od 1 maja 2004 r. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dotacje niepowiększające obrotu podatników W praktyce zdecydowana większość otrzymywanych przez podatników dotacji nie ma bezpośredniego wpływu na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, a w konsekwencji nie powiększają one ich obrotu. Do takich 3 / 7
dotacji zaliczyć można, między innymi dotacje: - do kosztów bieżącej działalności, np. dotacje otrzymywane przez pływalnię (zob. postanowienie Naczelnika II Urzędu Skarbowego w Kielcach z 20 czerwca 2005 r., sygn. OG-005/72/2005/PP2/18) czy otrzymywane przez miejskie zakłady komunikacyjne (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 17 grudnia 2008 r., sygn. IPPP3/443-91/08-3/MM), - otrzymywane na sfinansowanie kosztów określonych przedsięwzięć (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25 lutego 2009 r., sygn. IPPP3/443-267/08-2/RK) lub realizacji powierzonych działań (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 16 stycznia 2009 r., sygn. ITPP2/443-942/08/MD), - na zakup środków trwałych (zob. postanowienie Naczelnika I Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu z 7 listopada 2006 r., sygn. PSUS/PP-OIO/443-193/06/ŁG/121274, - na zakup wyposażenia (zob. postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ciechanowie z 20 września 2005 r., sygn.1403-pp/4430-21/05), - otrzymane na wdrożenie i certyfikację systemu zarządzania jakością ISO 9001:2000 (zob. pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Targówek z 7 października 2004 r., sygn. US-37/ZP/443-134/04/KO), - stanowiące refundację wynagrodzeń pracowników (zob. postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Kędzierzynie-Koźlu z 19 października 2005 r., sygn. PP/406-66/KR/05). Dotacje niepowiększające obrotu podatników nie są w żaden sposób rozliczane na gruncie VAT. W szczególności ich otrzymanie nie jest dokumentowane fakturami (w tym fakturami wewnętrznymi) oraz nie są one wykazywane w ewidencji VAT i w składanych przez podatników deklaracjach. Także ewentualny zwrot takich dotacji nie wywołuje żadnych skutków na gruncie VAT (w szczególności nie należy wystawiać wówczas faktury wewnętrznej)!!! 4 / 7
Rozliczanie dotacji powiększających obrót podatników Obowiązek podatkowy w zakresie, w jakim dotacje powiększają obrót podatników, powstaje z chwilą uznania rachunku bankowego podatnika. W przypadku uznania rachunku bankowego podatnika zaliczką z tytułu dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze obowiązek podatkowy powstaje w tej części (art. 19 ust. 21 ustawy o VAT). Dotacji takich nie dokumentujesz fakturami VAT (w szczególności nie należy wystawiać faktury wewnętrznej) lecz po prostu wykazujesz je w ewidencji VAT na dzień powstania obowiązku podatkowego oraz w deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D za miesiąc/kwartał, w którym obowiązek ten powstał. Pamiętaj, że dotacje powiększają obrót opodatkowany stawką właściwą dla towarów i usług, których dotyczą. Przykładowo zatem dotacje do cen usług opodatkowanych obniżoną stawką 7% powiększają obrót opodatkowany tą właśnie stawką Zwróć uwagę, że kwoty otrzymywanych przez podatników dotacji są kwotami brutto. Wynika to z treści art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, który określając, jakie dotacje powiększają obrót podatników, wskazuje również, że obrót podatników zwiększają dotacje pomniejszone o kwotę należnego podatku. Wniosek ten potwierdzają organy podatkowe w udzielanych przez siebie wyjaśnieniach (zob. postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Pajęczynie z 25 kwietnia 2006 r., sygn. E/4/06/O). W celu ustalenia kwot netto dotacji oraz podatku zawartego w otrzymywanych dotacjach powinieneś posłużyć się metodą w stu". 5 / 7
Dotacje a prawo do odliczenia Sfinansowanie lub częściowe sfinansowanie zakupów dotacjami, czy też otrzymanie refinansowania poniesionych kosztów nie wpływa na prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych zakupów. W konsekwencji prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku takich zakupów przysługuje na zasadach ogólnych, a więc w zakresie, w jakim zakupy te wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Dotyczy to, między innymi, sfinansowanych dotacjami zakupów: - wyposażenia (zob. postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Krapkowicach z 28 lutego 2006 r., sygn. PP/443/3/JSZ/06), - środków trwałych (zob. postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Malborku z 12 września 2005 r., sygn. PV-AK/443-86/O/05). Zwrot dotacji powiększających obrót podatników Zwrot dotacji powiększających obrót podatników skutkuje zmniejszeniem obrotu tych 6 / 7
podatników (art. 29 ust. 4 ustawy o VAT). Zwroty takie dokumentowane są przez podatników fakturami wewnętrznymi (art. 106 ust. 7 ustawy o VAT) i pomniejszają obrót podatników w okresie, w którym nastąpił ich zwrot (w konsekwencji uwzględniane są w deklaracjach za ten okres). Podstawa prawna: Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 ze zm.). 7 / 7