Import wêgla z Rosji do Polski z wykorzystaniem transportu kolejowego próba oszacowania kosztów



Podobne dokumenty
Sytuacja na rynkach zbytu wêgla oraz polityka cenowo-kosztowa szans¹ na poprawê efektywnoœci w polskim górnictwie

Import wêgla kamiennego do Polski w latach i jego znaczenie dla polskiego rynku zbytu wêgla kamiennego

3.2 Warunki meteorologiczne

newss.pl Expander: Bilans kredytów we frankach

Magurski Park Narodowy

Uchwała Nr.. /.../.. Rady Miasta Nowego Sącza z dnia.. listopada 2011 roku

Rosyjski i kazachski wêgiel energetyczny na rynku polskim

Nowości w module: Księgowość, w wersji 9.0 Wycena rozchodu środków pieniężnych wyrażonych w walucie obcej

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym

Infrastruktura techniczna. Warunki mieszkaniowe

LOKATY STANDARDOWE O OPROCENTOWANIU ZMIENNYM- POCZTOWE LOKATY, LOKATY W ROR

ZMIANY NASTROJÓW GOSPODARCZYCH W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W III KWARTALE 2006 R.

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 12 grudnia 2002 r.

Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z Norwegią w latach i w okresie I VII 2014 r.

OBWIESZCZENIE ZARZĄDU PKP CARGO S.A. z dnia 15 grudnia 2008 r.

Debata: Węgiel skarb czy przekleństwo dla gospodarki Polski? Aktualna sytuacja na międzynarodowych rynkach węgla kamiennego

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.

DB Schenker Rail Polska

ZAPYTANIE OFERTOWE. MERAWEX Sp. z o.o Gliwice ul. Toruńska 8. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORSTWA MERAWEX Sp. z o.o. POPRZEZ EKSPORT.

Wêglowy Indeks Cenowy: metodologia, rola, wykorzystanie, korzyœci, rynkowe obowi¹zki informacyjne

Rozdzia³ IX ANALIZA ZMIAN CEN PODSTAWOWYCH RÓDE ENERGII W LATACH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLÊDNIENIEM DREWNA OPA OWEGO

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)

Organizacja rynku Białorusi :07:53

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja V

Zmiana trendu w handlu polskim wêglem

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV

Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42

Terminy pisane wielką literą w niniejszym aneksie mają znaczenie nadane im w Prospekcie.

Wysogotowo, sierpień 2013

Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY.

Ceny wêgla energetycznego w ofercie poœredników handlowych

Liczba stron: 3. Prosimy o niezwłoczne potwierdzenie faktu otrzymania niniejszego pisma.

Krajowe górnictwo węgla kamiennego w 2015 r. wybrane aspekty

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Charakterystyka rynku farmaceutycznego przed i na pocz tku kryzysu gospodarczego

Eksperyment,,efekt przełomu roku

Załącznik nr 4 WZÓR - UMOWA NR...

DOCHODY I EFEKTYWNOŒÆ GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC 1. Bogdan Klepacki, Tomasz Rokicki

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa TRANSPORT W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2014 R.

REGULAMIN ZADANIA KONKURENCJI CASE STUDY V OGOLNOPOLSKIEGO KONKURSU BEST EGINEERING COMPETITION 2011

Tendencje zmian cen wêgla energetycznego dla odbiorców indywidualnych

Konkurencyjnoœæ cen polskiego wêgla na rynku krajowym

POSTĘP TECHNOLOGICZNY A STRUKTURA CZASU PRACY, KOSZTY I EFEKTYWNOŚĆ NAKŁADÓW W TRANSPORCIE WARZYW

DCT GDAŃSK BRAMA DLA EUROPY CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ WRZESIEŃ 2011

Zapytanie ofertowe dotyczące wyboru wykonawcy (biegłego rewidenta) usługi polegającej na przeprowadzeniu kompleksowego badania sprawozdań finansowych

Wyniki finansowe za I kwartał 2015 roku. 13 maja 2015 r.

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które

2. Sytuacja demograficzna

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej

Zadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I

PRZYKŁADY. I. Wewnatrzwspólnotowe nabycie towarów. Przykład 1

Uzbekistański rynek kosmetyków do pielęgnacji skóry i włosów :51:38

Rynek surowców energetycznych w Rosji Cz. I Węgiel

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?

DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE

Nasz kochany drogi BIK Nasz kochany drogi BIK

8. Podstawa wymiaru œwiadczeñ dla ubezpieczonych niebêd¹cych pracownikami

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

CONSUMER CONFIDENCE WSKAŹNIK ZADOWOLENIA KONSUMENTÓW W POLSCE Q3 2015

KRYSTIAN ZAWADZKI. Praktyczna wycena przedsiębiorstw i ich składników majątkowych na podstawie podmiotów sektora bankowego

Bilans w tys. zł wg MSR

WYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

Jakie są te obowiązki wg MSR 41 i MSR 1, a jakie są w tym względzie wymagania ustawy o rachunkowości?

KIERUNKI ZMIAN W POLSKIM PRZEMYŒLE MIÊSNYM DIRECTIONS OF CHANGES IN POLISH MEAT INDUSTRY

Analiza Techniczna Andrzej Klempka analiza spółek

Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1

Akademia Ekonomiczna w Krakowie WSTĘP OPTYMALIZACJA KOSZTÓW JAKOŚCI

Fed musi zwiększać dług

Spadek cen w morzu wêgla zagro eniem dla górnictwa wêgla kamiennego w Polsce

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina

LISTA DANYCH DOTYCZĄCYCH TERENU

Nowa jakoœæ rynków wêgla kamiennego

Tendencje zmian cen energii elektrycznej w latach

UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia

NABYWCY NA POZNAÑSKIM RYNKU NIERUCHOMOŒCI MIESZKANIOWYCH W LATACH 2010 III KW. 2011R. WSTÊPNE WYNIKI BADAÑ

Udzia dochodów z dzia alno ci rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z u ytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.

Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1

BIULETYN INFORMACYJNY

4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca

SPIS TREŒCI NAJWA NIEJSZE DECYZJE RADY POLITYKI PIENIÊ NEJ NBP ANEKS STATYSTYCZNY Tabele Wykresy... 95

INDATA SOFTWARE S.A. Niniejszy Aneks nr 6 do Prospektu został sporządzony na podstawie art. 51 Ustawy o Ofercie Publicznej.

Mo liwoœci rozwoju podziemnych magazynów gazu w Polsce

Sprawa numer: BAK.WZP Warszawa, dnia 27 lipca 2015 r. ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT

Koncepcja rozwiązania zania komunikacyjnego dworca autobusowego przy Dworcu Wschodnim w Warszawie wraz z jego analizą funkcjonalno-ruchow.

Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi w Łomnicy

Cyfrowe Centrum Serwisowe S.A. JEDNOSTKOWY RAPORT KWARTALNY. obejmujący okres od dnia 1 kwietnia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r.

Łomnica Jelenia Góra 14 Transport osób samochodem z minimalną ilością 48 miejsc + kierowca na trasach :

1. Wstêp. 2. Metodyka i zakres badañ WP YW DODATKÓW MODYFIKUJ CYCH NA PODSTAWOWE W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z POPIO ÓW LOTNYCH Z ELEKTROWNI X

KG 271/ZO/P1/9/2014 ZAPYTANIE O OFERTĘ Zamawiający Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi w Łomnicy ul.

Sytuacja poda owo-popytowa polskich producentów wêgla w relacjach z energetyk¹ zawodow¹ kluczem do rehabilitacji polskiego górnictwa

PODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH

KONTRAKTY i MOC WYDOBYWCZA

Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010. Umowa Nr (wzór)

Transkrypt:

POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 12 Zeszyt 2/2 PL ISSN 1429-6675 Katarzyna STALA-SZLUGAJ* Import wêgla z Rosji do Polski z wykorzystaniem transportu kolejowego próba oszacowania kosztów STRESZCZENIE. W artykule przedstawiono podstawowe informacje dotycz¹ce g³ównych rosyjskich kolejowych przewoÿników wêgla. Zaprezentowano rosyjskie koleje pañstwowe R D oraz innych prywatnych przewoÿników kolejowych. Omówiono równie wielkoœci przewozów kolejowych wêgla kamiennego w Rosji w latach 2007. W niniejszej publikacji podjêto próbê oszacowania kosztów hipotetycznego importu wêgla z rosyjskich zag³êbi wêglowych do polskich kolejowych przejœæ granicznych. Polscy u ytkownicy czy te handlowcy, za import rosyjskiego surowca do wybranych przejœæ granicznych w Polsce, w pierwszym kwartale musieliby zap³aciæ œrednio od 56 do 69 USD/tonê (w przeliczeniu od 204 do 252 z³/tonê). W drugim kwartale r. koszty importu rosyjskiego wêgla kszta³towa³yby siê na poziomie od 57 do 73 USD/tonê (w przeliczeniu od 183 do 235 z³/tonê). W rozwa anym hipotetycznym imporcie oszacowane ceny wêgla odwzorowuj¹ rzeczywisty rynek eksportu rosyjskiego oraz rosyjskich przewozów kolejowych. Na ceny importowanego wêgla znacz¹cy wp³yw maj¹ przeliczniki walutowe (rubel/dolar, dolar/z³oty) oraz wysokoœci kolejowych stawek przewozowych. S OWA KLUCZOWE: transport kolejowy, Rosja, import wêgla, koszty * Dr in. Instytut Gospodarki Surowcami MineralnymiiEnergi¹PAN,Kraków; e-mail: kszlugaj@min-pan.krakow.pl 555

Wprowadzenie Rosja, obok RPA, jest jednym z g³ównych dostawców wêgla kamiennego zw³aszcza energetycznego na rynki europejskie, w tym i polski. Rosyjski wêgiel jest bardzo atrakcyjnym towarem. Jego konkurencyjnoœæ polega nie tylko na atrakcyjnej cenie, lecz równie na niskiej zawartoœci siarki. Choæ w ofertach eksportowych podawana jest zawartoœæ siarki na poziomie 0,5%, to mo na równie spotkaæ i takie, w których zawartoœæ tego pierwiastka w wêglu wystêpuje w przedziale od 0,2 do 0,3%. Sytuacja gospodarcza na rynkach œwiatowych wp³ywa na gospodarkê rosyjsk¹. Pierwsza po³owa roku cechuje siê tendencj¹ spadkow¹ w wydobyciu wêgla kamiennego, przy jednoczesnym trzymiesiêcznym (marzec maj) wzroœcie eksportu (rys. 1, 2). Przyk³adowo w marcu br. w stosunku do marca 2008 r. Rosja odnotowa³a spadek wydobycia wêgla kamiennego o 3,8 mln ton (tj. o 18%), przy jednoczesnym wzroœcie eksportu o 1,7 mln ton (tj. o 9%) (porównaj rys. 1 i 2). Rys.1. Wydobycie i eksport wêgla kamiennego w Rosji (I VI 2008 i I VI ) ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych: a) [9]; b) [8] Fig. 1. Hard coal production and export in Russia (I VI 2008 and I VI ) Rys. 2. Dynamika zmian wydobycia i eksportu wêgla kamiennego w Rosji (miesi¹c /2008) ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych a) [9]; b) [8] Fig. 2. Dynamics of hard coal production and export from Russia (month /2008) 556

Dominuj¹c¹ form¹ przewozów wêgla w Rosji jest transport kolejowy. Jednak e od lat Rosja boryka siê z nieustaj¹cymi problemami transportowymi oraz brakiem wagonów. Oba te czynniki utrudniaj¹ i spowalniaj¹ realizacjê dostaw wêgla z kopalñ do portów, czy te przejœæ granicznych. Szczególne trudnoœci transportowe odczuwalne s¹ w miesi¹cach letnich (od czerwca do wrzeœnia), kiedy s¹ prowadzone remonty trakcji kolejowych. Wówczas, na wielu trasach, znacz¹co zmniejsza siê przepustowoœæ i dopuszczalna prêdkoœæ poci¹gów, przez co wyd³u a siê czas przewozu towaru. Wyekspediowane z towarami wagony niejednokrotnie nie wracaj¹ w terminie, przez co wp³ywaj¹ na opóÿnienia w dostawach. W ogólnej strukturze przewozów kolejowych w Rosji ponad po³owa przewozów wykonywana jest pañstwowymi kolejami R D oraz jej spó³kami zale nymi. Wed³ug danych Rosyjskiej S³u by Statystycznej [4], w roku 2008 udzia³ przewozów taborem kolejowym R D oraz jej spó³ek zale nych w ogólnej strukturze przewozów kolejowych, wyniós³ w sumie 61% (rys. 3). W roku 2008 iloœæ towarów przewiezionych ogó³em w stosunku do 2007 r. spad³a o 3% (czyli o 40,9 mln ton) do poziomu 1 304 mln ton (tab. 1). Nieco inaczej przedstawia siê wielkoœæ kolejowych przewozów wêgla kamiennego w ogólnej masie towarów przewo onych kolej¹. Mianowicie porównuj¹c pierwsze pó³rocza lat 2007 mo na zauwa yæ sukcesywny wzrost udzia³u przewozów tego surowca (tab. 1). Rys. 3. Struktura przewozów kolejowych w Rosji w 2008 roku, wed³ug przewoÿników ród³o: [4] Fig. 3. Structure of rail transportation in Russia by rail carriers in 2008 TABELA 1. Przewozy kolejowe wêgla kamiennego w latach 2007 TABLE 1. Railway transport of hard coal in 2007 Przewozy Jednostki I XII 2007 I XII 2008 I VI 2007 I VI 2008 I VI Ogó³em mln ton 1 344,6 1 303,7 658,3 677,6 520,9 Wêgla kamiennego mln ton 286,3 296,6 141,2 148,8 128,1 Udzia³ przewozów wêgla kamiennego % 21,3 22,8 21,4 22,0 24,6 ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych [7] 557

1. Koleje pañstwowe R D Najwiêksz¹ i jednoczeœnie najwa niejsz¹ firm¹ obs³uguj¹c¹ przewozy kolejowe w Rosji, s¹ pañstwowe koleje OAO Rossijskije eleznyje Dorogi R D ( ). Firma ta powsta³a w paÿdzierniku 2003 r. w wyniku pierwszego etapu reformy bran y kolejowej. Ogólna d³ugoœæ eksploatowanych linii kolejowych wynosi 85,2 tys. km, zaœ d³ugoœæ linii zelektryfikowanych 42,9 tys. km. R D posiada w sumie 624,9 tys. wagonów towarowych wszystkich typów oraz 11,1 tys. lokomotyw towarowych (zarówno elektrowozów jak i spalinowozów) [15]. Udzia³ R D w strukturze przewozów towarowych w Federacji Rosyjskiej wynosi 45% (rys. 3). Rysunek 4 ilustruje strukturê kolejowych przewozów towarowych ogó³em oraz wêgla kamiennego, w okresie od stycznia 2008 do czerwca. Szczególny spadek nast¹pi³ w listopadzie 2008 roku, kiedy ogólna masa towarów przewo onych kolej¹ w stosunku do poprzedniego miesi¹ca zmniejszy³a siê o 19% (tj. o 22 mln ton). R D pocz¹tek kryzysu datuje na 23 paÿdziernika 2008, poniewa od tego dnia nast¹pi³o drastyczne zmniejszenie siê przewozów kolejowych ogó³em [1]. Jednak e kolejowe przewozy wêgla kamiennego nie odnotowa³y tak drastycznego spadku, jak przewozy towarów ogó³em [1]. Przyczyni³o siê do tego kilka czynników. Jednym z nich by³ fakt, e produkcja i zu ycie energii elektrycznej w Rosji nie zmniejsza³y siê tak szybko, jak produkcja przemys³owa. Dlatego w ostatnich miesi¹cach 2008 roku widoczny jest wzrost przewozów wêgla zwi¹zanych z zakupem tego paliwa przez elektrownie. Do tego wzrostu przyczyni³o siê równie zwiêkszenie przewozów eksportowych wêgla, szczególnie widoczne w ostatnich trzech miesi¹cach 2008 r. Rys. 4. Przewozy kolejowe towarów ogó³em oraz wêgla kamiennego w Rosji (styczeñ 2008 czerwiec ) ród³o: dane [9] Fig. 4. Railway transport of goods (total) and hard coal in Russia (January 2008 June ) 558

Opieraj¹c siê na danych Wêglokoksu [2] w 2008 roku Polska zaimportowa³a 4,5 mln ton wêgla, natomiast wed³ug statystyk prowadzonych przez koleje rosyjskie by³ on wy szy i kszta³towa³ siê na poziomie 5,2 mln ton tego surowca. Pierwsze pó³rocze cechuje siê powolnym wzrostem kolejowych przewozów wêgla (rys. 4), by w czerwcu br. w stosunku do czerwca 2008 r. odnotowaæ 6% wzrost, tj. o1,2mlnton. ród³owe dane kolei rosyjskich informuj¹, e w I kwartale tego roku do Polski wyeksportowano 1,5 mln ton wêgla. Sytuacja ta mo e sygnalizowaæ, e tegoroczny import z Rosji bêdzie prawdopodobnie wy szy od rekordowego poziomu z zesz³ego roku [2]. Oficjalne statystyki prowadzone przez R D pokazuj¹, e w Rosji taryfy za kolejowe przewozy towarowe w 2008 r. uleg³y wzrostowi o 22,1%. W styczniu nast¹pi³ wzrost stawek kolejowych o 5%, zaœ w lipcu br. o 5,7%. Federalna S³u ba ds. Taryf Rosji, w planach ekonomicznych na 2010 r., zak³ada wzrost taryf na kolejowe przewozy towarowe o 9,4% [15]. Istotny wp³yw na wysokoœæ stawek kolejowych ustalanych w rublach mo e mieæ sytuacja na rynku walutowym. Umacniaj¹cy siê rubel wzbudza³ niepokój wœród handlowców, gdy wp³ywa³ na wzrost kosztów transportu kolejowego w eksporcie. W lutym tego roku za 1 dolara p³acono ponad 36 rubli, zaœ pod koniec maja 31 RUB (rys. 5). Sytuacja ta mo e t³umaczyæ prawie 6-procentowy wzrost stawek kolejowych, które s¹ ustalane w rublach. Rys. 5. Zmiennoœæ dziennego kursu rubel-dolar w r. ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych [6] Fig. 5. Daily average official rates: rubles per US dollars in 559

2. Inni przewoÿnicy kolejowi W ogólnej strukturze przewozów kolejowych w Rosji, 39% rynku przewozów znajduje siê w rêkach przewoÿników niezwi¹zanych z pañstwowymi kolejami R D (rys. 3). Wed³ug statystyk dostêpnych za 2007 [5] najwiêcej wêgla obok R D przewióz³ w Rosji kolej¹ SUEK (13,5 mln ton) oraz Bogatyr Trans (11,6 mln ton). Bogatyr Trans jest prywatn¹ firm¹ powsta³¹ w 2002 roku, w wyniku reform transportu kolejowego w Kazachstanie [10]. Wed³ug stanu na 1 lipca 2008 r., Bogatyr Trans posiada³ park przewozowy sk³adaj¹cy siê z oko³o 4,3 tys. pó³wagonów (wagonów s³u ¹cych miêdzy innymi do przewozu wêgla). W sumie 97% wêgla przewo onego przez firmê Bogatyr Trans pochodzi z kopalni TOO Bogatyr Aksses Komir. Wêgiel ten przeznaczony jest dla odbiorców znajduj¹cych siê w obrêbie Federacji Rosyjskiej. Statystyki firmy pokazuj¹, e w 2007 roku transportem kolejowym przewieziono 17,9 mln ton wêgla, zaœ w pierwszym pó³roczu 2008 r. 9,8 mln ton tego surowca. Wœród innych firm kolejowych przewo ¹cych wêgiel w Rosji nale y wymieniæ miêdzy innymi: Globaltrans Investment plc, Transgarant, Jewrosib SPB-Transportnyje Sistiemy, MMK-Trans czy HC Nowotrans (tab. 2). TABELA 2. Inni przewoÿnicy kolejowi wêgla w Rosji TABLE 2. Another carriers railway transportation of coal in Russia PrzewoŸnik wêgla I XII 2007 [mln ton] I XII 2008 [mln ton] Bogatyr Trans 1) 17,9 (I VI) 9,8 Globaltrans Investment plc 2) 2,8 4,2 Transgarant 3) 1,7 b.d. Jewrosib SPB-Transportnyje Sistiemy 4) 2,4 b.d. MMK-Trans 5) b.d. (I VI) 2,3 HC Nowotrans 6) b.d. (I IX na eksport) 1,2 ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych firm: 1) [10], 2) [12], 3) [16], 4) [11], 5) [14], 6) [13] Z informacji dostêpnych na stronach internetowych poszczególnych przewoÿników mo na wywnioskowaæ, e jedn¹ z wiêkszych spó³ek przewo ¹cych wêgiel transportem kolejowym jest firma Globaltrans. Wed³ug danych tej firmy w roku 2008 przewieziono 4,2 mln ton wêgla energetycznego i koksowego [12]. Firma ta w 2008 r. posiada³a w sumie prawie 27 tys. wagonów towarowych wszystkich typów, w tym 15,5 tys. tzw. pó³wagonów. Natomiast firma HC Nowotrans podaje, e w okresie od stycznia do wrzeœnia 2008 przewioz³a na eksport 1,2 mln ton wêgla [13]. 560

3. Koszty hipotetycznego importu wêgla do Polski W zwi¹zku z rosn¹cym zainteresowaniem polskich u ytkowników wêglem rosyjskim, w niniejszym artykule podjêto próbê oszacowania kosztów hipotetycznego importu wêgla z Rosji do Polski. W tym celu za³o ono, e wêgiel bêdzie kupowany wprost od producentów w Zag³êbiu KuŸnieckim (Kuzbasie), po cenach wynikaj¹cych z ich ofert sprzeda y eksportowej. Nastêpnie za³o ono, e zakupiony surowiec bêdzie przewo ony kolejami rosyjskimi do granicy Polski 1. Do obliczenia kosztów transportu wêgla kolejami R D, jako punkt wyjœcia wybrano towarow¹ stacjê kolejow¹ Leninsk Kuznieckij, znajduj¹c¹ siê w Obwodzie Kemerowskim (Zag³êbie KuŸnieckie). Wêgiel z tego zag³êbia w kierunku krajów europejskich w tym i Polski przewo ony jest Zachodnio-Syberyjsk¹ lini¹ kolejow¹. Za³o ono równie, e punktem docelowym bêd¹ polskie przejœcia graniczne: Braniewo, Terespol, Hrubieszów, Dorohusk, Hrebenne i Medyka. Optymalna trasa przewozu wêgla z Kuzbasu do granicznego przejœcia kolejowego w Braniewie przebiega przez Bia³oruœ i Litwê, do Terespola przez Bia³oruœ, natomiast do przejœæ znajduj¹cych siê w po³udniowej czêœci Polski przez Ukrainê. Dla krajów tranzytowych w obliczeniach przyjêto takie same taryfy przewozowe, jak dla rosyjskich kolei R D. Jednym z elementów kalkulacji kosztów importu s¹ odleg³oœci oraz wynikaj¹ce z taryfy stawki transportowe, które obliczono za pomoc¹ oficjalnego portalu R D [15]. Najbli ej po³o onym przejœciem granicznym w stosunku do stacji pocz¹tkowej w Kuzbasie jest Terespol (oko³o 4,8 tys. km), zaœ najdalej przejœcie w Medyce (oko³o 5,4 tys. km). Œrednia odleg³oœæ do granicy Polski wynosi 5,1 tys. km. Na pokonanie trasy rzêdu 5,0 5,2 tys. km wed³ug R D [15] w IV kwartale 2008 oraz I i II kwartale poci¹g potrzebowa³ 13 14 dni, natomiast od lipca br. 15 dni. W analizie kosztów hipotetycznego importu wêgla z Zag³êbia KuŸnieckiego wziêto pod uwagê zakup wêgla energetycznego marki D (kalorycznoœci rzêdu 5400 5600 kcal/kg oraz zawartoœci siarki 0,35 0,5%). Ceny wêgli pochodzi³y z internetowych ofert eksporterów rosyjskich wystêpuj¹cych pod koniec IV kwarta³u 2008, w I i II kwartale oraz pod koniec lipca. W cenach tych zawarty jest podatek NDS (odpowiednik VAT). Do kalkulacji kosztów zawsze brano dwie wartoœci ofertowe: minimaln¹ i maksymaln¹. Na przyk³ad w IV kwartale 2008, najni sza oferta eksportowa wêgla wynosi³a 50 USD/tonê, zaœ najwy sza 60 USD/tonê. Wyniki symulacji zaprezentowano w tabeli 3. Jak wspomniano wczeœniej, w roku wyst¹pi³y ju dwie podwy ki kolejowych stawek przewozowych wyra anych w rublach. Natomiast zupe³nie inny obraz pokazuj¹ stawki transportowe przeliczone na dolary (wed³ug œrednich kursów miesiêcznych podawanych przez Centralny Bank Rosji CBR [6]). Na przyk³ad w I kwartale br. stawki przewozowe wyra one w rublach (w stosunku do IV kwarta³u 2008) odnotowa³y prawie 13% wzrost, natomiast wyra one w dolarach prawie 10% spadek. 1 tzw. pó³wagonami o ³adownoœci 68 ton. 561

W zwi¹zku ze zmianami stawek przewozowych, hipotetyczny koszt importu oferowanych przez eksportera 20 000 ton wêgla w cenie 22 USD/tonê na przyk³ad do Terespola w II kwartale opiewa³by na 1,14 mln USD, zaœ w lipcu br. by³y mniejsze o 10 tys. dolarów. Dla porównania w tabeli 3 przeliczono œrednie koszty importu 1 tony wêgla w poszczególnych okresach rozliczeniowych, na z³ote wed³ug œrednich miesiêcznych kursów walut NBP [7]. W lipcu tego roku œredni koszt przewozu 1 tony wêgla z Kuzbasu do granicy Polski, zakupionego w cenie 22 USD/tonê, wyniós³by 178 z³otych, zaœ w II kwartale br. 183 z³ote. TABELA 3. Oszacowanie kosztów hipotetycznego importu wêgla z Kuzbasu do granicy Polski, USD/tonê i z³/tonê TABLE 3. Costs estimation of hypothetical coal import from Kuzbass to Polish border, in USD/t and in PLN/t Przejœcie graniczne Odleg³oœæ IV kw. 2008 Taryfa R D (z VAT) Ikw. II kw. VII Koszt importu wêgla do granicy Polski przy cenie minimalnej [USD/t] przy cenie maksymalnej [USD/t] IV kw. 2008 Ikw. II kw. VII [km] [RUB/t] [USD/t] [RUB/t] [USD/t] [RUB/t] [USD/t] [RUB/t] [USD/t] 50 [USD/t] 60 [USD/t] 25 [USD/t] 38 [USD/t] 22 [USD/t] 22 [USD/t] 38 [USD/t] 33 [USD/t] Braniewo 5 080 Terespol 4 840 963 1 086 1 086 1 148 84,4 56,0 57,0 57,9 34 31 31 36 94,4 69,0 73,0 68,9 956 1 079 1 079 1140 84,2 55,8 56,8 57,6 34 31 31 36 94,2 68,8 72,8 68,6 Hrubieszów 5 160 973 1 096 1 096 1 159 84,7 56,3 57,4 58,2 35 31 31 36 94,7 69,3 73,4 69,2 Dorohusk 5 150 Medyka 5 350 Œrednio 5 116 973 1 096 1 096 1 159 84,7 56,3 57,4 58,2 35 31 31 36 94,7 69,3 73,4 69,2 992 1 118 1 118 1 181 85,4 57,0 58,1 58,9 35 32 32 37 95,4 70,0 74,1 69,2 971 1 095 1 095 1 157 84,7 56,3 57,0 58,2 35 31 31 36 94,7 69,3 73,0 69,2 Stosunek do poprzedniego okresu 12,9% 0,0% 5,7% Stosunek do 9,8% 13,2% 2,8% poprzedniego okresu 5,5% 2,1% W przeliczeniu na z³ote wg œrednich kursów miesiêcznych NBP 252 204 183 178 281 252 235 212 ród³o: opracowanie w³asne 562

Podsumowanie W artykule przedstawiono podstawowe informacje dotycz¹ce g³ównych rosyjskich kolejowych przewoÿników wêgla. Zaprezentowano rosyjskie koleje pañstwowe R D oraz innych prywatnych przewoÿników kolejowych. Omówiono równie wielkoœci przewozów kolejowych wêgla kamiennego w Rosji w latach 2007 2008 oraz w pierwszym pó³roczu roku 2007, 2008 i. Spotyka siê opinie, e tegoroczny import wêgla z Rosji do Polski mo e osi¹gn¹æ du o wy szy poziom ni zesz³oroczny. W zwi¹zku z tym, podjêto próbê oszacowania kosztów hipotetycznego importu wêgla. W kalkulacji za³o ono, e ze stacji Leninsk Kuznieckij w Zag³êbiu KuŸnieckim do wybranych kolejowych przejœæ granicznych w Polsce: u producenta zostanie zakupiony wêgiel marki D po cenie wynikaj¹cej z oferty eksportowej, wêgiel bêdzie przewo ony pó³wagonami o ³adownoœci 68 ton, na ca³ej trasie przewozowej bêd¹ zastosowane stawki przewozowe stosowane przez R D. Polski odbiorca, który zakupi³by wêgiel bezpoœrednio u producenta w jednej z kopalñ z zag³êbia wêglowego Kuzbas, za import wêgla do wybranych przejœæ granicznych musia- ³yby zap³aciæ œrednio: w IV kw. 2008 od 85 do 95 USD/tonê czyli od 252 do 281 z³/tonê; w I kw. od 56 do 69 USD/tonê czyli od 204 do 252 z³/tonê; w II kw. od 57 do 73 USD/tonê czyli od 183 do 235 z³/tonê; w VII od 58 do 69 USD/tonê czyli od 178 do 212 z³/tonê. Koszty kolejowego importu wêgla bêd¹ zale ne w istotny sposób od relacji rubel/dolar oraz od wysokoœci stawek przewozowych. Kursy te powoduj¹, e cena przewozu wêgla wyra ona w rublach w ró nych okresach jest inna ni cena dolarowa. Œwiatowe Ÿród³a podaj¹, e w po³owie kwietnia tego roku rosyjski wêgiel by³ sprzedawany na granicy Polski w cenie wynosz¹cej 55 65 USD/tonê [2]. Natomiast w lipcu, w cenie 60 65 USD/tonê by³ oferowany wêgiel o wartoœci opa³owej wynosz¹cej 5500 6000 kcal/kg [3]. Porównanie powy szych informacji z wykonanym w niniejszym artykule oszacowaniem kosztów hipotetycznego importu wêgla z Rosji do Polski, dowodzi ich prawid³owej wyceny. Ten sam wêgiel z Zag³êbia KuŸnieckiego obok omówionych dostaw l¹dowych mo e równie byæ dostarczony do Polski drog¹ morsk¹. Odleg³oœæ kolejowa z Kuzbasu do rosyjskich portów ba³tyckich (np. St. Petersburg, Vysotsk) wynosi œrednio 4 tys. km, zaœ do ³otewskich (np. Ryga, Ventspils) 4,6 4,8 tys. km. Ceny rosyjskiego wêgla energetycznego na rynku spotowym w grudniu 2008 r. kszta³towa³y siê na poziomie 70 USD/tonê FOB Rosja Ba³tyk, zaœ w kwietniu tego roku 60 USD/tonê FOB Rosja Ba³tyk. 563

Literatura [1] AMBAJEWA R., Ot krizisa k krizisu. Kommersant nr 93 (4148). [2] Argus Coal Daily International nr 09R-071. [3] Argus Coal Daily International nr 09R-147. [4] Globaltrans, Annual Report and Accounts 2008. [5] MIRONIENKO P., JEKIMOWSKIJ A., 2008 ieleznyje dorogi powiernuli k inwiestoram. Kommersant nr 60 (3877). [6] Centralny Bank Rosji (www.cbr.ru). [7] Narodowy Bank Polski (www.nbp.pl). [8] Federalna S³u ba Celna Rosji (www.customs.ru). [9] Rosyjska S³u ba Statystyczna (www.gks.gov.ru). [10] www.bogatyrtrans.kz [11] www.eurosib.biz [12] www.globaltrans.com [13] www.hc-novotrans.ru [14] www.mmk-trans.ru [15] www.rzd.ru [16] www.transgarant.com Katarzyna STALA-SZLUGAJ Coal import from Russia to Poland using rail transport the attempt of costs estimation Abstract Paper presents basic information about main Russian railway carriers: Russian Railways (RZD) and other private railway carriers. Volume of hard coal railway transportation in Russia in the 2007 years, has been also discussed. Author has made an attempt to assess the hypothetical import costs of Russian coal from Kuzbass basin to the Polish railway cross borders. Polish coal users or traders, while importing this coal, had to pay appr. 56 69 USD/t in the first quarter (i.e. in Polish zloty: 204 252 PLN/t). In the second quarter of, import costs have been assessed at 57 73 USD/t, (i.e. 183 235 PLN/t). The estimated hypothetical coal import costs represent the conditions of Russian coal export market and Russian transportation. Import coal costs are also affected by rates of ruble to American dollar, Polish zloty to American dollar and the rates of rail transport. KEY WORDS: railway transport, Russia, coal import, costs 564