LEONARDO DA VINCI Transfer Innowacji Benchlearning w sektorze turystycznym Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej. Publikacje odzwierciedlają wyłącznie spostrzeżenia autorów. Komisja Europejska nie odpowiada za przetwarzanie informacji.
Przedmowa BenchTour jest projektem europejskim, który zwraca się do małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) z branży turystycznej. Celem projektu BenchTour jest wzrost kompetencji wyżej wymienionych przedsiębiorstw przez wprowadzenie metody Bencheffect. Metoda ta została opracowana by poprawić procesy kształcenia i w szczególności koncentruje się na przełożeniu teorii w praktykę. Projekt obejmował w szczególności przedsiębiorstwa z branży hotelarskiej i gastronomicznej w trzech wiejskich regionach przygranicznych Europy, które zmagały się z podobnymi problemami: Małopolska i Podkarpackie Region Bucovina w Rumunii Wschodnia Brandenburgia w Niemczech Oprócz wdrożenia nabytych teoretycznych umiejętności w działania praktyczne częścią metody Bencheffect stanowi analiza sytuacji teraźniejszej przez porównanie ze wzorami i dobrymi przykładami praktycznymi. Tak się stało w przypadku Toskanii we Włoszech. W pierwszym momencie wydaje się to nieprawdopodobne, lecz Toskanii udała się przemiana z wiejskiego regionu na atrakcyjny region turystyczny. To czyni Toskanie przykładem dla przedsiębiorstw i ich konceptów rozwojowych. W projekcie brało udział 24 przedsiębiorstw. Okazało się, że metoda Bencheffect sprawdza się w szczególności w małych i średnich przedsiębiorstwach pomimo wzmożonego okresu sezonowego. Metoda Bencheffect umożliwia wdrożenie i długotrwałe zastosowanie nauczonych działań w operatywnym hotelarstwie i gastronomii. Metoda Bencheffect może zastąpić drogie szkolenia, które często szybko przechodzą w niepamięć. Rezultaty tej metody owocują nie tylko dla klientów w formie wzrostu atrakcyjności w skutek wzmożonej konkurencji ale także służą zadowoleniu pracowników przedsiębiorstw. Ponadto metoda Bencheffect wspiera długotrwałe procesy kształcenia w przedsiębiorstwach, które umożliwiają wyrobienie kultury przedsiębiorstwa, w tym kształcenia i nauki na każdym etapie rozwoju. Pragnę podziękować wszystkim partnerom projektu za dobrą współpracę i życzę wszystkim dalszych sukcesów. Anette Deharde-Rau Koordynatorka projektu Deutsche Angestellten-Akademie 1
Partnerstwo Deutsche Angestellten-Akademie Coordination Institut Brandenburg-Ost Berliner Str. 14 DE - 15230 Frankfurt (Oder) Landestourismusverband Brandenburg e.v. Fischbänkenstr. 8 DE 16816 Neuruppin Pixel Associazione Via Luigi Lanzi 12 IT - 50134 Florence University of Information Technology and Management in Rzeszów Institute of Economics ul. Sucharskiego 2 PL - 35-225 Rzeszów CASE-Doradcy Ltd. Sienkiewicza 12 PL - 00-010, Warszawa Bucovina Tourism Association Universitatii Str. No. 15 17 RO 720229 Suceava C.I.D.Af Innovation and Business Development Center Baciului, Bl. 14 Scb. Ap. 82, Sect 5 RO - 052604 Bucharest FLORIDA CENTRE DE FORMACIO, CV Rei En Jaume1, 2 ES - 46470 - Catarroja 2
Wyzwania w branży turystycznej Małe i średnie przedsiębiorstwa w branży turystycznej w wyżej wymienionych regionach przygranicznych zmagają się z dużą liczbą wyzwań. Między innymi są to: Problemy strukturalne w regionie (dostępność środków komunikacji miejskiej jest ograniczona ze względu na okres urlopowy, brak rozbudowanej sieci tras rowerowych, etc.) Konkurencja innych atrakcyjnych celów podróży w niedalekim zasięgu np. Berlin lub Kraków Wielu pojedynczych oferentów, w efekcie spójne promowanie regionu prowadzone jest w ograniczonym zakresie Łańcuch dostawców usług w turystyce jest słabo rozwinięty Sezonowość pracy w szczególności związana z wykorzystaniem zasobów ludzkich, powoduje zwiększenie stresu dla wszystkich zaangażowanych Dzienny charakter pracy nie sprzyja działaniom niezbędnym w celu strategicznego myślenia i planowania Procesy, które mają na celu poprawę sytuacji firmy, oznaczają zawsze wprowadzanie zmian myślenia i modernizacji firmy w zakresie zarządzania i kadry. W trakcie wprowadzania zmian przedsiębiorstwa stoją przed dalszymi wyzwaniami: Realistyczna ocena własnej sytuacji nie zawsze jest prosta, często brakuje porównania i punktu odniesienia Brak możliwości partnerskiej rozmowy (dającej opinię niezależną), w której można omówić swoją sytuację, problemy i rozwiązania Kształcenie ustawiczne jako inwestycja w pracowników, jest w przedsiębiorstwach znane i akceptowane, ale nie realizowane Kursy z zakresu dalszego kształcenia i nabyta teoretyczna wiedza często zapada w niepamięć na tle codziennych zadań Procesy zmian często są wprowadzane, zwykle jednak nie są doprowadzane do końca Ocena w praktyce, czy wprowadzone zmiany dają oczekiwany sukces, nie jest prosta Jest więc potrzeba wprowadzenia metody która dała by przedsiębiorcom: 1. możliwość oceny i analizy aktualnej sytuacji przedsiębiorstwa 2. zaplanowanie i stworzenie gotowego rozwiązania 3. wsparcie przy wprowadzaniu wybranych rozwiązań Metodą, która małe i średnie przedsiębiorstwa, w tych projektach wspiera, jest metoda Bencheffect, która w ramach projektu EQUAL pod nazwą Schrittmacher OderSpree została opracowana przez pracowników DAA. 3
Metoda Bencheffect Zasadniczo metoda Bencheffect składa się z trzech etapów: 1. Określenie celów W pierwszym kroku niezbędna jest ocena własnej sytuacji, umożliwiająca zdefiniowanie obszarów, które mają być dalej doskonalone lub wyznaczenie nowych kierunków rozwoju. Ocena sama w sobie poprzez porównanie własnych przedsięwzięć z poznanymi punktami charakterystycznymi powoduje wzrost trafności podejmowanych decyzji (benchmarks), oraz/lub może zostać uzupełniona innymi procedurami. Ważne jest dokładne stwierdzenie aktualnego stanu i określenie (realistycznego) pożądanego efektu docelowego. 2. Rozwiązanie celów Gdy cele zostały już zidentyfikowane, należy wybrać najlepszą metodę, prowadzącą do osiągnięcia wybranych celów. Nie ma na tym etapie znaczenia, czy przedsięwzięcia wybrane do realizacji dotyczą struktury działania, nowego sprzętu lub procedur, czy też kontaktu z klientem. W tym kontekście chodzi między innymi o podniesienie wiedzy i umiejętności pracownika z poziomu teraźniejszego na poziom wyższy w poszczególnych dziedzinach (bench-learning). Może to przyjmować najróżniejszą postać, od zorganizowania kursów samokształcenia, wymiany doświadczeń, nauczania grupowego lub nieformalnego nauczania. 3. Wprowadzenie celów Wprowadzenie w czyn zdobytej wiedzy jest według najnowszych badań najważniejszą fazą procesu. Udział np. w kursach o tematyce zadowolenia klienta albo rozwiązywanie problemów, wcale nie musi oznaczać, że uczestnik będzie potrafił zastosować od razu zdobytą wiedzę. Z tego powodu aby raz rozpoczęty proces nauki pozostał długoterminowo w pamięci uczestnika w fazie wdrożenia w rzeczywistość rynkową stosuje się w ramach metody Bencheffect niżej wymienione pytania: a) Stwierdzenie: czego się nauczyłem? b) Decyzja: czego oczekuję od nauczonego materiału i w jak długim czasie? c) Planowanie: w jaki sposób zostanie stwierdzone robienie postępów w realizacji? d) Wnioski: Czy w danym okresie czasu udało się zrealizować założone cele? Co było by dodatkowo przydatne? Ostatecznie metoda Bencheffect nie ma przebiegu liniowego lecz spiralny przez co jest procesem pozwalającym na ciągłe doskonalenie w kolejnych etapach przy czym wnioski z osiągniętych celów w porównaniu z sytuacją początkową pozwalają oszacować aktualny stan, który w ten sposób nawiązuje ponownie do pierwszej fazy w metodzie Bencheffect. 4
Metoda Bencheffect w praktyce W projektach typu Benchtour metoda Bencheffect kładzie przede wszystkim nacisk na dopasowane do szczególnych wymagań i potrzeb branży turystycznej. Należy do tego: 1. Określenie stanu wyjściowego oraz zapotrzebowania na wprowadzenie zmian jest realizowane na podstawie Benchmark z Toskanii 2. Prowadzenie procesu zmian zawsze ma indywidualne charakter wynikający z dopasowania do stwierdzonych wcześniej potrzeb 3. Wprowadzanie zainicjowanych procesów odbywa się przy współpracy z prowadzącymi je menadżerami projektów Realne określenie własnej sytuacji często nie jest proste bez odniesienia do wartości standardowych-porównawczych. Na podstawie danych z Toskanii, która z regionu o charakterze rolniczym przekształciła się w popularny i dobrze znany region turystyczny, zostały wyznaczone ilościowe i jakościowe czynniki wpływające na sukces przemian, które służą obecnie biorącym udział MŚP jako bezpośrednie odniesienie albo symulacja procesu i baza koncepcji rozwojowych. Zapotrzebowanie oraz zakres procesów zmian, były przy tym bardzo zróżnicowane, zaczynając od wprowadzenia menu dla alergików, poprzez zarządzanie jakością, na tematyce budowania zespołu i rozwiązywania konfliktów kończąc. Bazując na takiej formie analizy rynku zostały opracowane i zorganizowane indywidualne podejścia dla każdego przedsiębiorstwa. Wprowadzane programy obejmowały przy tym różny zakres programowy od indywidualnego coachingu po bardziej tradycyjne metody edukacji. W każdym z zadań wprowadzone rozwiązania nie ograniczały się tylko do przekazania nowych tematów i wiedzy, ale także na świadomym i kontrolowanym wprowadzeniu nabytej wiedzy. Ta faza projektu jest pilotowana przez partnerów projektu, którzy we współpracy z przedsiębiorstwami stawiają cele programu i określają czas potrzebny na ich realizację, oraz w konsekwencji, powiedzmy działają jako motywator do nieustannego procesu wprowadzania zmian, które są na bieżąco analizowane i omawiane z przedsiębiorstwami. Odpowiednio do różnorodnej tematyki zróżnicowane są również fazy realizowania projektów. Dla tego przy wdrażaniu projektu menu dla alergików nie chodziło tylko o naukę niezbędnych praktyk, ale również aktywnym uczestnictwie we wprowadzaniu oferty (karta dań, Internet, itp.). Przy realizacji tematu tworzenie zespołu i rozwiązywanie problemów zostały np. wypróbowane innowacje w zakresie kontaktów z pracownikami, przeanalizowane ich efekty oraz ostatecznie wprowadzone jako stała procedura i element pracy. Na zakończenie podczas rozmowy zostały omówione i przeanalizowane przebieg oraz wyniki procesu wprowadzania zmian, określono przy okazji również czy jest potrzeba dalszego prowadzenia zmian. 5
Perspektywa: Metoda Bencheffect jako instrument wprowadzania kultury innowacyjności i nauki w przedsiębiorstwach Osoby biorące udział w projekcie oceniają projekt bardzo pozytywnie. W szczególności dotyczy to fazy wdrożenia działań, którą nadzorowali partnerzy projektu. Faza ta wymagała najwięcej czasu (codzienne zadania i problemy czasowe stanowiły najczęściej wymieniany przez partnerów problem), jednak prawie każda z firm partnerskich życzyłaby rozszerzenie właśnie tej fazy. Metoda Bencheffect, przeprowadzana samodzielnie czy przez firmę zewnętrzna, umożliwia i wspomaga ciągły proces refleksji własnej sytuacji, potencjałów własnego przedsiębiorstwa i jego pracowników jak i skutecznej realizacji wytyczonych celów. W ten sposób metoda Bencheffect wspomaga dokładnie te działania, które przysparzają przedsiębiorstwom najwięcej problemów na tle codziennych zadań: 1. Brak czasu na strategiczne decyzje i planowanie długoterminowe 2. Nie tylko wdrażanie zmian, ale i kontynuacja nowych procesów aż do ich zakończenia Ponadto metoda Bencheffect daje pracownikom przedsiębiorstwa uczucie, że ich nauka ma zastosowanie w praktyce i będzie procentować w przyszłości co daje większa satysfakcje. Metoda Bencheffect, jako ciągły proces posiada potencjał nadania przedsiębiorstwu struktury, która wspiera innowacyjne myślenie i naukę przez całe życie. Oznacza to nie tylko uprzywilejowanie w konkurencji w stale zmieniającym się świecie biznesowym lecz także korzyści w pozyskiwaniu i wiązaniu fachowej siły roboczej. 6
Benchlearning w sektorze turystycznym LEONARDO DA VINCI Transfer Innowacji Kontakt: Instytut Gospodarki Tomasz Soliński ul. Sucharskiego 2 PL 35225 Rzeszów Tel. +48 (0) 178661202 Fax +48 (0) 178661230 Mobile +48 (0) 691 992 687 Email tsolinski@wsiz.rzeszow.pl Web http://www.benchtour.eu Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej. Publikacje odzwierciedlają wyłącznie spostrzeżenia autorów. Komisja Europejska nie odpowiada za przetwarzanie informacji.