VAT od 1 kwietnia 2014 r. NOWE ZASADY ODLICZANIA PODATKU OD AUT, ISBN 978-83-269-2993-9 9 788326 PALIWA I WYDATKÓW EKSPLOATACYJNYCH 929939 UOM 43 BIBLIOTEKA PROFESJONALISTY
Rafał Kuciński prawnik, specjalista podatkowy z zakresu VAT VAT od 1 kwietnia 2014 r. Nowe zasady odliczania podatku od aut, paliwa i wydatków eksploatacyjnych Wszystko o zmianach w odliczaniu VAT od samochodów wykorzystywanych w firmie oraz: konsekwencjach leasingu pojazdów rozliczaniu zakupionego paliwa księgowaniu wydatków związanych z eksploatacją prowadzeniu ewidencji do celów podatkowych składaniu deklaracji VAT skutkach wprowadzenia zmian konstrukcyjnych sprzedaży firmowego samochodu regulacjach przejściowych rozliczaniu auta używanego do celów prywatnych
Redaktor Naczelna Grupy Czasopism: Ewa Matyszewska Redaktor prowadzący: Bogdan Świąder Autor: Rafał Kuciński Korekta: Zespół Skład i łamanie: Ireneusz Gawliński Projekt okładki: Magdalena Dukielska Druk: Miller Druk sp. z o.o. Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa 2014 Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie całości lub fragmentów niniejszej pracy bez zgody wydawcy zabronione. ISBN: 978-83-269-2993-9 Wydawca: Norbert Pawlikowski Oficyna Prawa Polskiego Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa Dystrybucja: tel.: 22 518 29 29 faks: 22 617 60 10 e-mail: cok@wip.pl Publikacja VAT od 1 kwietnia 2014 r. chroniona jest prawem au torskim. Przedruk opublikowanych materiałów, bez zgody wydawcy, jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w War szawie przy ul. Łotewskiej 9a w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych przesyłania materia łów promocyjnych dotyczących innych produktów i usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.
SPIS TREŚCI Zmiany w rozliczaniu VAT... 5 1. Odliczenie obowiązujące do końca marca 2014 roku... 7 2. Prawo do odliczeń od 1 kwietnia 2014 r.... 10 3. Prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu... 14 4. Informacja o samochodach z pełnym odliczeniem... 16 5. Wydatki eksploatacyjne i przeróbki... 19 6. Sprzedaż firmowego auta... 23 7. Regulacje przejściowe przy leasingu i paliwie... 26 8. Wyłączenie prywatnego używania pojazdu z VAT... 28 9. Konsekwencje karne skarbowe... 30 Ustawa z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw... 33 3
ZMIANY W ROZLICZANIU VAT Nowelizacja ustawy o VAT, która zaczęła obowiązywać 1 kwietnia 2014 r. wprowadziła ograniczenia w odliczaniu podatku w odniesieniu do wszystkich wydatków dotyczących pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Dotyczy to jednak tylko aut przeznaczonych do użytku mieszanego. Pełne odliczenie od pozostałych pojazdów będzie jednak wymagało spełnienia dodatkowych warunków. Modyfikacja zasad rozliczania VAT od zakupu i eksploatacji pojazdów samochodowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej spowodowała zmianę podejścia do dotychczasowych reguł opodatkowania aut firmowych. Prawodawca wprowadził do ustawy o VAT kolejną definicję pojazdu samochodowego. Za pojazd samochodowy od 1 kwietnia 2014 r. będzie uznawany każdy pojazd silnikowy (czyli wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego), którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, inny niż ciągnik rolniczy, a którego dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony. Jest to definicja odsyłająca do przepisów ustawy o ruchu drogowym, która wyeliminuje problemy związane z interpretacją stosowania ustawy o VAT do innych pojazdów niż samochody osobowe, takich jak np. motocykle, quady. Oznacza to, że od 1 kwietnia 2014 r. wszystkie przepisy ustawy o VAT dotyczące pojazdów samochodowych będą stosowane do takich pojazdów. Znowelizowane przepisy spowodowały odmienne podejście do stosowania limitów w odliczaniu VAT. Ograniczenie odnosi się już nie tylko do samochodów osobowych, ale do wszystkich pojazdów samochodowych, których definicja została wprowadzona do ustawy o VAT. Ponadto ograniczenie podatku naliczonego będzie dotyczyło tylko nabycia samych pojazdów, ale wszelkich wydatków związanych z tymi pojazdami. Limity w odliczeniu nie będą miały zastosowania, gdy: 1. pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, 2. pojazdy samochodowe są przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą (musi to wynikać z dokumentów pojazdu), 3. przeznaczenie towarów montowanych w pojazdach samochodowych i związane z tymi towarami usługi montażu, 5
VAT od 1 kwietnia 2014 r. naprawy i konserwacji, wskazują obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (np. oznaczenie taxi). Trzeba też pamiętać o nowej konstrukcji prawnej, która wymaga od podatnika udowodnienia, że pojazd jest wykorzystywany tylko do działalności gospodarczej. Przepisy nowelizacji wprowadziły do ustawy o VAT generalne domniemanie używania przez podatników pojazdów samochodowych zarówno na potrzeby działalności gospodarczej, jak i do innych celów. Oznacza to, że to podatnik będzie musiał udowodnić, iż jest inaczej. 6
1. ODLICZENIE OBOWIĄZUJĄCE DO KOŃCA MARCA 2014 ROKU Do czasu wejścia w życie ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw czyli do 31 marca 2014 r. przedsiębiorcy mogli odliczać cały VAT od samochodów z kratką. Konieczne było jednak spełnienie określonych wymogów. Przepisy dopuszczały pełne odliczenie VAT w przypadku samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) do 3,5 tony, których dopuszczalna ładowność wynosiła co najmniej: 425 kg dla pojazdów z 1 miejscem, 493 kg dla pojazdów z 2 miejscami, 500 kg dla pojazdów z trzema lub więcej miejscami. Dopuszczalna ładowność oraz liczba miejsc była określana na podstawie dokumentów wydawanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (przy braku tych informacji pojazd jest uznawany za osobowy). W konsekwencji w okresie od 1 stycznia do 31 marca 2014 r. wróciło prawo do pełnego odliczania VAT w przypadku samochodów popularnie określanych mianem kratek oraz spełniających tzw. wzór Lisaka, które kiedyś uprawniały do pełnego odliczenia (nawet jeśli nie zawsze wynikało to z krajowych przepisów, zob. wyrok w sprawie o sygn. akt C-414/07 Magoora). W pozostałym zakresie przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2014 r. do 31 marca 2014 r. utrzymały w mocy reguły odliczania obowiązujące do końca 2013 roku, tj. ograniczenie do 60% VAT, nie więcej niż 6.000 zł dla samochodów osobowych i innych pojazdów o DMC poniżej 3,5 tony. Ograniczenia te nadal nie dotyczyły np. samochodów typu pick-up czy też pojazdów specjalnych. Mimo niewątpliwego wykorzystywania samochodu do celów działalności opodatkowanej przedsiębiorca nie zawsze może odliczyć podatek naliczony w pełnej wysokości. Przepisy ograniczają prawo do odliczania podatku naliczonego przy nabyciu pojazdów samochodowych o DMC nieprzekraczającej 3,5 tony (czyli mniejszej lub równej 3,5 tony). Regulacje te (ograniczenia) nie dotyczyły przypadków, gdy odsprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) nastąpiło na podstawie 7
VAT od 1 kwietnia 2014 r. umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze i stanowiło przedmiot działalności podatnika. Wówczas przysługiwało pełne odliczenie. Przepisy wyłączały także możliwość odliczenia VAT od zakupu paliwa do napędu tych pojazdów (z częściowym odliczeniem). W konsekwencji w przypadku zakupu aut osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony przysługująca do końca marca 2014 roku kwota VAT do odliczenia stanowiła 60% kwoty podatku określonej w fakturze (lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca), ale nie więcej jednak niż 6.000 zł. Do końca marca 2014 roku przedsiębiorca mógł odliczyć cały podatek przy zakupie pojazdów samochodowych innych niż osobowe o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony. Z pełnego odliczenia korzystały także lżejsze pojazdy, które spełniały jeden z następujących warunków: 1. Mają jeden rząd siedzeń oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i są klasyfikowane na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van. 2. Posiadają więcej niż jeden rząd siedzeń oddzielonych od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość tej części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu. Do obliczenia tej proporcji długość pojazdu uznaje się za odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków. Mierzy się ją w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części przeznaczonej do przewozu ładunków. 3. Mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków. 4. Posiadają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu. 5. Są pojazdami specjalnymi (musi wynikać to z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym). 6. Są pojazdami samochodowymi innymi niż ww. w pkt 1 5, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi: 1 jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg, 2 jeśli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg, 3 lub więcej jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg. 7. Są pojazdami samochodowymi konstrukcyjnie przeznaczonymi do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą. Przeznaczenie takie musi jednak wynikać z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym. 8
1. Odliczenie obowiązujące do końca marca 2014 roku Co ważne dopuszczalną ładowność pojazdu oraz liczbę miejsc (siedzeń), o których mowa w pkt 6, określało się na podstawie dokumentów wydanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym. Pojazdy, które w tych dokumentach nie miały wpisanej (określonej) dopuszczalnej ładowności lub liczby miejsc, uznawało się za samochody osobowe z limitowanym odliczeniem. Prawo do odliczenia całego podatku naliczonego przy zakupie pojazdu dawało również możliwość odliczenia 100% podatku od paliwa do jego napędu. Jednak dla pojazdów wymienionych powyżej w pkt 1 4 przysługiwało ono tylko wówczas, gdy: spełnienie wymagań dla tych pojazdów było potwierdzone przez okręgową stację kontroli pojazdów (OSKP) zaświadczeniem wydanym na podstawie przeprowadzonego dodatkowego badania technicznego pojazdu oraz w dowodzie rejestracyjnym tego samochodu była adnotacja o spełnieniu tych wymagań. Zakup samochodu do 31 marca 2014 r. Samochód o DMC nieprzekraczającej 3,5 tony Samochód o DMC powyżej 3,5 tony Spełnia warunki z art. 86a ust. 2 pkt 1 4 ustawy o VAT Spełnia warunki z art. 86a ust. 2 pkt 5 7 ustawy o VAT Nie posiada zaświadczenia OSKP Posiada zaświadczenie OSKP i wpis do dowodu rejestracyjnego Odliczenie 60% VAT (nie więcej niż 6.000 zł) od nabycia i brak prawa do odliczenia VAT od paliwa Pełne odliczenie VAT do nabycia oraz paliwa 9
VAT od 1 kwietnia 2014 r. NOWE ZASADY ODLICZANIA PODATKU OD AUT, ISBN 978-83-269-2993-9 9 788326 PALIWA I WYDATKÓW EKSPLOATACYJNYCH 929939 UOM 43 BIBLIOTEKA PROFESJONALISTY