18 listopada 2010 r. Samochód osobowy. Adwokat Marcin Górski, Kancelaria Adwokacka Adwokata Marcina Górskiego

Transkrypt

1 18 listopada 2010 r. Samochód osobowy Adwokat Marcin Górski, Kancelaria Adwokacka Adwokata Marcina Górskiego

2 Definicja samochodu osobowego 1 Zgodnie z art. 4a pkt9 UoPDOP, samochód osobowy definiowany jest jako: pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem: a)pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van, 2

3 Definicja samochodu osobowego 2 b)pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą iu którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 % długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, 3

4 Definicja samochodu osobowego 3 c) pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków, d)pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu, e)pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych wzałączniku nr 9 do ustawy o podatku od towarów i usług, 4

5 Amortyzacja samochodu osobowego Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt4 UoPDOP, kosztów uzyskania przychodów nie stanowią odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywane według zasad określonych w art. 16a-16m, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość EURO przeliczonej na złote według kursu średniego EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania. 5

6 Ubezpieczenie samochodu osobowego Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt49 UoPDOP, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość EURO, przeliczona na złote według kursu średniego EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia. 6

7 Samochód osobowy nie stanowiący składnika majątku podatnika Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt51 UoPDOP, za koszty uzyskania przychodów nie uznaje się wydatków, z zastrzeżeniem pkt30, z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika -w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra; podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu. 7

8 Samochód prywatny używany na potrzeby podatnika Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt30 lit. a i b UoPDOP, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na potrzeby podatnika: a)w celu odbycia podróży służbowej (jazdy zamiejscowe) -w wysokości przekraczającej kwotę ustaloną przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu, b)w jazdach lokalnych -w wysokości przekraczającej wysokość miesięcznego ryczałtu pieniężnego albow wysokości przekraczającej stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra. 8

9 Używanie samochodów niestanowiących składników majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej Zgodnie z pismem Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 1997 r. (Nr PO 4/AS /432/97) Jak wynika z wyjaśnień uzyskanych z Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, możliwe są jednak sytuacje, gdy z uwagi na charakter podróży służbowej, pracownik korzysta za zgodą pracodawcy z wynajętego samochodu osobowego. W takim przypadku zwrotu udokumentowanych wydatków z tego tytułu można dokonać w oparciu o przepisy 3 pkt2c rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. W konsekwencji zwrot udokumentowanych wydatków z tytułu wynajęcia samochodu osobowego za granicą, w celu wykonywania zadania zleconego przez pracodawcę, zwolniony jest z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W odniesieniu natomiast do zagadnień zaliczania do kosztów uzyskania przychodów powyższych wydatków Spółki poniesionych tytułem zwrotu pracownikom kosztów wynajmowania przez nich za granicą samochodów osobowych w celu wykonywania zadań służbowych, stwierdzić należy, że stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wydatki te, jako poniesione w celu uzyskania przychodu, stanowią koszty uzyskania przychodu spółki. W opisanym stanie faktycznym nie ma natomiast zastosowania przytoczony w piśmie art.. 16 ust. 1 pkt30 ustawy; dotyczy on bowiem przypadków, gdy pracownicy używają na potrzeby pracodawcy własne samochody osobowe. 9

10 Używanie samochodów niestanowiących składników majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 października 1999 r. (sygn. akt. I SA/Gd 443/98) Z punktu widzenia zasad prawa podatkowego, będącego w istocie swej bardzo sformalizowanym, o możliwości zaliczenia przez podatnika kosztów, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt51 (a także pkt30) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do kosztów uzyskania przychodów nie rozstrzyga to jak podniósł to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 maja 1997 r. sygn. akt. III RN 20/97 (publ. POP z 1999 r. z. 1, poz. 39) że podatnik faktycznie poniósł tego typu koszty, ale to czy wydatki takie zostały przez podatnika udokumentowane zgodnie z wymaganiami obowiązujących przepisów prawnych oraz to, czy ich wysokość miesi się w prawem określonych granicach. Poza sporem jest, iż prowadzona przez skarżącą w 1995 r., ewidencja przebiegu pojazdów nie zawierała dwóch rubryk tj. nr rej. Samochodu i poj. silnika, a która powinna być zgodna z obowiązującym powszechnie wzorem. Zatem to, że Spółka posiadała inne w tym względzie dowody (dowodyrejestracyjne pojazdów i dokumentację techniczną używanych samochodów) nie usuwało wadliwości prowadzonej ewidencji. Należy zauważyć, iż ewidencja przebiegu pojazdu prowadzona według ustalonego wzoru ma na celu wyznaczenie limitu, do wysokości którego podatnik ma prawo obciążać koszty uzyskania przychodów faktycznie poniesionymi wydatkami związanymi z eksploatacją samochodów. Ustawodawca ustanowił, iż aby cel ten osiągnąć i w konsekwencji aby można było poniesionymi w tym zakresie wydatkami obciążyć koszty uzyskania przychodów podatnika ma obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu według określonego wzoru oraz udokumentować te wydatki w sposób prawem przewidziany. Prawidłowo uznała Izba Skarbowa, że wydatki, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt51 ustawy podatkowej, nie były dokumentowane przez stronę skarżącą w sposób prawem przewidziany. Przedstawiona w tym zakresie przez Spółkę dokumentacja nie odpowiadała wymogom określonym dla ewidencji przebiegu pojazdów jak i innym przepisom obowiązującym w tym przedmiocie. Należy pamiętać, że przepisów art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 cyt. Ustawy podatkowej nie można odrywać od innych uregulowań. 10

11 Używanie samochodów niestanowiących składników majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 27 stycznia 1998 r. (sygn. akt. I SA/Po 560/97) rozliczanie kosztów używania samochodów osobowych do celów prowadzonej działalności gospodarczej jest szczegółowo unormowane w art. 23 ust. 1 pkt36 i 46 ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tymczasem podatnik nieprawidłowo potraktował jako koszty uzyskania przychodów zakupy części zamiennych wyposażenia kabiny, ubezpieczenia i przeglądów technicznych obok kosztów wynikających z przebiegu samochodów przy zastosowaniu stawki za 1 km Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 12 czerwca 1996 r. (sygn. akt. SA/Lu 1593/95) skoro nie była prowadzona przez spółkę (zgodnie z przepisami zarządzenia z dnia 9 maja 1989 r. w sprawie używania samochodów osobowych, motocykli i motorowerów do celów służbowych ewidencja przebiegu pojazdu, przeto brak było podstaw do uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z używaniem samochodu (rat leasingowych, zakupu paliwa, części zamiennych i ubezpieczenia). 11

12 Używanie samochodów niestanowiących składników majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej Zgodnie z pismem Ministra Finansów z dnia 20 lipca 1997 r. (nr PO3-1564/BO /97) Warunkiem jednak zaliczenia przypadającej kwoty wydatków do kosztów uzyskania przychodów, jest prowadzenie przez podatnika według obowiązującego wzoru, ewidencji przebiegu pojazdu. W przypadku nie prowadzenia przez podatnika wymaganej ewidencji przebiegu pojazdu, ponoszone z tego tytułu wydatki nie będą stanowiły w ogóle kosztów uzyskania przychodów dla podatnika. Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 10 kwietnia 1997 r. (sygn. akt. I SA/PO 1226/96) W celu ustalenia wielkości kosztów uzyskania przychodów z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego konieczne jest porównanie faktycznych wydatków ujętych w księgach rachunkowych z kwotą wynikającą z ewidencji przebiegu pojazdu. Jeżeli są one wyższe od sumy wynikającej z ewidencji przebiegu pojazdu. Jeżeli są one wyższe od sumy wynikającej z ewidencji przebiegu pojazdu. Jeżeli są one wyższe od sumy wynikającej z ewidencji przebiegu pojazdu, to nadwyżka nie podlega uwzględnieniu jako koszt uzyskania przychodów. Jeżeli faktycznie wydatki były niższe od ustalonego limitu, to kosztem uzyskania przychodów jest kwota poniesiona i zarachowana w koszty, a nie limit wynikający z ewidencji. Wszelkie konkretne wydatki, które stanowią koszty uzyskania przychodów, winny być udokumentowane fakturami lub rachunkami. 12

13 Używanie samochodów niestanowiących składników majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 7 kwietnia 1999 r. (sygn. akt. SA/Sz571/98) wydatki poniesione z tytułu używania dla celów działalności gospodarczej wymienionych w art. 23 ust. 1 pkt46 ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych samochodu osobowego, ustawodawca podatkowy uznaje za koszt uzyskania przychodu jedynie w części, w jakiej odpowiadają one rzeczywistemu przebiegowi pojazdu, dla ustalenia którego nieodzowne jest prowadzenie przez podatnika określonej ewidencji. Ustalenie w oparciu o zaewidencjonowany przebieg pojazdu limit wydatków uważanych przez ustawę za koszt uzyskania przychodu nie oznacza jednak, że sama ewidencja przebiegu pojazdu jest dowodem poniesienia tych wydatków, jest ona bowiem jedynie urządzeniem mającym dokumentować fakt używania samochodu osobowego dla celów działalności gospodarczej oraz jego rozmiary. Rzeczywiście poniesienie wydatków na używanie takiego samochodu wymaga udokumentowania, podobnie jak wszelkiego rodzaju innych wydatków ponoszonych w celu uzyskania przychodu, w sposób określony zasadami rachunkowości i w ciężar kosztów zaliczone być może jedynie na podstawie właściwego dowodu księgowego dokumentującego konkretny wydatek. Wyrażone w uzasadnieniu skargi stanowisko skarżących co do tego, że wystarczającym do zaliczenia w ciężar kosztów wydatków z tytułu używania samochodu osobowego jest prowadzenie samej ewidencji przebiegu pojazdu, nie sposób uznać za prawidłowe i zgodnie z prawem. ca 13

14 Używanie samochodów niestanowiących składników majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 18 marca 1997 r. (sygn. akt. I SA/Po 1531/96) wydatki na używanie samochodów osobowych przy leasingu operacyjnym nie mogą przekroczyć kwoty określonej w art.16 ust. 1 pkt51 ustawy z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, która obejmuje wszystkie wydatki leasingobiorcy, a więc i raty leasingowe, czy ubezpieczenie samochodu bądź podatek od środków transportu. Zgodnie z pismem Ministra Finansów z dnia 20 lipca 1997 r. (nr PO3-1564/BO /97) Wydatkiem objętym opisanym limitem z tytułu używania dla potrzeb działalności gospodarczej takich samochodów, są wszystkie wydatki np. czynsz płacony z tytułu zawartej umowy dzierżawy, paliwo, części zamienne, ewentualnie składki na ubezpieczenie itp. 14

15 Używanie samochodów niestanowiących składników majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej Zgodnie z uchwałą 7 sędziów NSA z dnia 25 października 1999 r. sygn. akt. FPS 9/99 raty czynszu najmu i leasingu operacyjnego samochodu osobowego niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych wchodziły w zakres limitu kosztów uzyskania przychodów, określonego w art. 23 ust. 1 pkt46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z pismem Ministra Finansów z dnia 11 maja 1995 r. (nr PO 4/BA 722 8/95) z przepisu tego wynika, że ma on zastosowanie w odniesieniu do firm używających samochodów osobowych na własne potrzeby (na potrzeby działalności gospodarczej), a nie do podmiotów prowadzących działalność polegającą na wypożyczaniu samochodów. W związku z powyższym koszty z tytułu wynajmowania od innych podmiotów samochodów osobowych (opłata za wynajem, koszty eksploatacji, remonty itp.) przez spółkę, której przedmiotem działalności jest wypożyczanie samochodów osobowych, stanowią w całości koszty uzyskania przychodów, jako koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów. 15

16 Ewidencja przebiegu pojazdu Przebieg pojazdu, o którym mowa w ust. 1 pkt30 i 51, powinien być, z wyłączeniem ryczałtu pieniężnego, udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu, potwierdzonej przez podatnika na koniec każdego miesiąca. Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać co najmniej następujące dane: nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu, numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika, kolejny numer wpisu, datę i cel wyjazdu, opis trasy (skąd- dokąd), liczbę faktycznie przejechanych kilometrów, stawkę za jeden kilometr przebiegu, kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za jeden kilometr przebiegu oraz podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane. W razie braku tej ewidencji, wydatki z tytułu używania samochodów nie stanowią kosztu uzyskania przychodów. 16

17 Dziękuję za uwagę Pytania i wątpliwości: Kancelaria Adwokacka Adwokata Marcina Górskiego ul. Słomińskiego 5 lok. 122, Warszawa tel.: (22) kancelaria@gorski.waw.pl biuro@taxfin.pl 17