PL 221985 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221985 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 405160 (22) Data zgłoszenia: 29.08.2013 (51) Int.Cl. E05B 53/00 (2006.01) E05B 47/02 (2006.01) E05B 65/06 (2006.01) (54) Mechanizm zamka do drzwiczek skrytki w zbiorczej szafie przesyłek, zwłaszcza listowych (43) Zgłoszenie ogłoszono: 02.03.2015 BUP 05/15 (73) Uprawniony z patentu: AQMET SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWEDZIALNOŚCIĄ SPÓŁKA KOMANDYTOWA, Bielsko-Biała, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.06.2016 WUP 06/16 (72) Twórca(y) wynalazku: PIOTR DAWIDCZYK, Warszawa, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Wojciech Tabor
2 PL 221 985 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest mechanizm zamka do drzwiczek skrytki w zbiorczej szafie przesyłek, zwłaszcza listowych, otwierany siłownikiem elektromechanicznym sterowanym zdalnie elektronicznym sygnałem kodu dostępu: cyfrowo-literowego, transpondera lub biometrycznego. Znane jest rozwiązanie mechanizmu zamka do drzwiczek skrytki przedstawione w opisie wynalazku FR 2845718. W zamku tym rygiel odchylny zamocowany jest w drzwiczkach i w położeniu zamknięcia blokowany jest w ościeżnicy przez element napędzany siłownikiem elektromechanicznym. Inicjowane sygnałem dostępu wycofanie siłownika zwalnia rygiel, co umożliwia jego wysunięcie z otworu ościeżnicy i otwarcie drzwiczek skrytki. Znany jest również zamek ujawniony w opisie patentowym FR 2941732, zawierający zabudowany w obudowie liniowy siłownik elektromechaniczny. Siłownik połączony jest poprzez układ dźwigniowy z hakowym ryglem wystającym z płytki czołowej a który obciążony sprężyną zaczepiony jest w położeniu zamknięcia w otworze ościeżnicy. Wysuniecie tłoczyska siłownika powoduje podniesienie rygla co umożliwia otwarcie drzwi. Zbiorcze, otwierane kodem dostępu szafy nadawczo-odbiorcze przesyłek listowych, paczek lub innych przesyłek gabarytowych, zabudowywane są często jako wolnostojące na otwartej przestrzeni co w zimowych warunkach może powodować przymarzanie drzwiczek uniemożliwiające otwarcie skrytek. Ciągłe ogrzewanie szaf jest kosztowne i może być niekorzystne dla wrażliwych na temperaturę zawartości przesyłki. Celowym jest opracowanie rozwiązania z mechanicznym wspomaganiem otwarcia przymarzniętych drzwiczek skrytki. Ponad to z uwagi na powszechną i całodobową dostępność do szafy w tym również w nocy osób nieuczciwych istotnym jest oprócz zabezpieczeń alarmowych zwiększenie odporności zamka na ewentualne włamania. Podobnie jak w znanych rozwiązaniach mechanizm zamka według niniejszego wynalazku zawiera zabudowany w obudowie liniowy siłownik elektromechaniczny, który poprzez układ dźwigniowy podnosi hakowy rygiel wystający z płytki czołowej w położenie otwarcia zamka. Istota wynalazku polega na tym, że mechanizm ten posiada dźwignię dwuramienną o kształcie zbliżonym do litery L obróconej wokół poziomego ramienia krótszego o 180. Dźwignia łożyskowana jest obrotowo na sworzniu w strefie naroża obu ramion, z których poziome ramię krótsze zakończone jest hakowym ryglem, a pionowe ramię dłuższe ma na końcu wypychacz skierowany w stronę otworu w płytce czołowej. Dźwignia dwuramienna obciążona jest sprężyną skrętną, zamocowaną jednym końcem do sworznia a drugim zaczepiona jest o ramię dłuższe po stronie wypychacza. Siłownik elektromechaniczny skierowany jest tłoczyskiem naciskając na ramię dłuższe po stronie przeciwnej do wypychacza. Wymiary: długości ramion dźwigni dwuramiennej, głębokości rygla i długości wypychacza są tak dobrane, że podczas wysuwania tłoczyska siłownika elektromechanicznego czoło wypychacza styka się z drzwiczkami dopiero po podniesieniu rygla na wysokość nie mniejszą od jego głębokości. Korzystnym jest rozwiązanie, w którym na powierzchni wewnętrznej płytki czołowej zamocowany jest bezdotykowy czujnik położenia drzwiczek, zwłaszcza hallotronowy. Włamania do skrytki skutecznie utrudnia wykonanie wynalazku, w którym mechanizm ma otwór łożyskowy w dwuramiennej dźwigni o wydłużonym kształcie złożonym z dwóch półokręgów o średnicy sworznia, rozstawionych na wspólnej osi symetrii i których końce połączone są prostymi. Oś symetrii jest prostopadła do płaszczyzny płytki czołowej obudowy zamka oraz równoległa do powierzchni oporowej rygla. Ponadto rygiel ma na końcu wystający ząb blokujący oraz jest objęty z obu stron wspornikiem połączonym sztywno z płytką czołową oraz otwartym od dołu i góry, a z przodu zakończonym zaczepem. Powierzchnia blokady zaczepu usytuowana jest nieco powyżej górnej powierzchni zęba blokującego. Korzystnym jest również, gdy powierzchnia hakowa rygla pochylona jest pod kątem ostrym względem powierzchni oporowej. Przedstawiony wynalazek mechanizmu zamka umożliwia zerwanie lodowej blokady drzwiczek skrytki przez siłowe wypychanie. Oprogramowanie układu sterowania pozwala na wielokrotne aż do otwarcia drzwiczek wysyłanie sygnału otwarcia i uderzeniowe działanie wypychacza. Wypychacz działa z pełną siłą siłownika elektromechanicznego, w końcowej strefie skoku po uprzednim uniesieniu rygla w położenie otwarte. Mechanizm według wynalazku może być wykonany w wersji antywłamaniowej z wydłużonym otworem w dźwigni, zębem blokującym i wspornikiem z zaczepem. Podczas włamania, przy dźwigniowym odchylaniu drzwiczek łomem wprowadzonym w szczelinę między ościeżnicę, wysunięcie drzwiczek powoduje jednoczesne przemieszczenie do przodu dźwigni dwuramiennej w ramach wydłużonego otworu łożyskowego i wysunięcie zęba blokującego pod zaczep
PL 221 985 B1 3 wspornika. Rozwiązanie takie w połączeniu ze wzmocnioną konstrukcją drzwiczek stanowi znaczne utrudnienie nawet przy brutalnym działaniu włamywacza. Mechanizm zamka według wynalazku przybliżony jest opisem przykładowego wykonania zbiorczej szafy przesyłek listowych z zabezpieczeniem antywłamaniowym. Na rysunku kolejne figury przedstawiają: Fig. 1 widok perspektywiczny fragmentu szafy z zamkiem zabudowanym przy jednej ze skrytek, na figurach 2, 3 i 4 widoki czołowe mechanizmu z elementami zamka w kolejnych położeniach: zamknięcia, otwarcia i przy próbie włamania, Fig.5 widok czołowy dźwigni dwuramiennej, a na figurach 6 i 7 widoki perspektywiczne fragmentu współpracy rygla ze wspornikiem w położeniach zamknięcia i podczas próby włamania. Zbiorcza szafa przesyłek listowych zawiera wiele skrytek przesłoniętych drzwiczkami 1, które otwierane są zdalnie kodem dostępu z niepokazanego na rysunku modułu sterowania. Drzwiczki 1 do skrytek blokowane są ryglami 9 przemieszczanymi przez siłowniki elektromagnetyczne 4, które sterowane są przez komputer modułu sterowania po autoryzacji Klienta kodem dostępu, przykładowo cyfrowym z klawiatury, skanerem biometrycznym albo skanerem kodu kreskowego. Moduł centralnego sterowania zawiera oprogramowane urządzenie komputerowe połączone z siecią Internetu, monitor dotykowy, drukarkę oraz bankomat, akceptator gotówki lub terminal płatniczy. Mechanizm zamka zabudowany jest w obudowie 2 zamocowanej na ściance bocznej skrytki. W obudowie znajduje się liniowy siłownik elektromagnetyczny 4, którego tłoczysko 5 naciska na dźwignię dwuramienną 6 z hakowym ryglem 9 wystającym z płytki czołowej 3. Pokazana szczegółowo na Fig. 5 dźwignia dwuramienna 6 ma kształt zbliżony do litery L obróconej wokół poziomego ramienia krótszego 8 o 180. Łożyskowana jest obrotowo na sworzniu 7 w strefie naroża obu ramion 8 i 10, z których poziome ramię krótsze 8 zakończone jest hakowym ryglem 9, a pionowe ramię dłuższe 10 ma na końcu wypychacz 11 skierowany w stronę otworu w płytce czołowej 3. Dźwignia dwuramienna 6 obciążona jest sprężyną skrętną 12, zaczepioną jednym końcem w wycięciu sworznia 7 a drugim o ramię dłuższe 10 po stronie wypychacza 11. Oczywistym jest, że moment wychylania dźwigni dwuramiennej 6 przez siłownik elektromechaniczny 4 wokół sworznia 7 jest większy od momentu sprężyny skrętnej 12. Siłownik elektromagnetyczny 4 skierowany jest tłoczyskiem 5 napierając na ramię dłuższe 10 po stronie przeciwnej do wypychacza 11. Wymiary: długości ramion 8 i 10 dźwigni dwuramiennej 6, głębokości g rygla 9 i długości wypychacza 11 są tak dobrane, że podczas wysuwania tłoczyska 5 siłownika elektromechanicznego 4 czoło wypychacza 11 zaczyna stykać się z drzwiczkami 1 dopiero po podniesieniu rygla 9 na wysokość nie mniejszą od jego głębokości g. Na powierzchni wewnętrznej płytki czołowej 3 zamocowany jest hallotronowy czujnik 13 położenia drzwiczek 1, którego sygnał doprowadzony jest do układu sterowania. W opisywanym wykonaniu mechanizmu w wersji antywłamaniowej dźwignia dwuramienna 6 ma otwór łożyskowy ł o wydłużonym kształcie, utworzonym z dwóch półokręgów o średnicach d sworznia 7 i rozstawionych na wspólnej osi symetrii O- O oraz których końce połączone są prostymi. Oś symetrii O-O jest prostopadła do płaszczyzny płytki czołowej 3 obudowy 2 zamka oraz równoległa do powierzchni oporowej ph rygla 9. Rygiel 9 ma na końcu wystający ząb blokujący 14 oraz jest objęty jest z obu stron wspornikiem 15 połączonym sztywno z płytką czołową 3 oraz otwartym od dołu i góry a z przodu zakończonym zaczepem 16. Zaczep 16 ma powierzchnię blokady pb usytuowaną nieco powyżej górnej powierzchni zęba blokującego 14. Powierzchnia hakowa ph rygla 9 pochylona jest pod kątem ostrym = 80 względem powierzchni oporowej po. W położeniu zamkniętym zamka pokazanym na Fig. 2 - rygiel 9 usytuowany jest w położeniu a jego powierzchni oporowej po. Dźwignia dwuramienna 6 zajmuje położenie tylne ze szczeliną x między sworzniem 7 i półokręgiem tylnym otworu łożyskowego ł. W położeniu otwartym zamka, przedstawionym na Fig. 3, rygiel 9 pod naciskiem tłoczyska 5 na ramię dłuższe 10 dźwigni dwuramiennej 6 zostaje odchylony do góry w położenie b, przy niezmiennym położeniu x dźwigni dwuramiennej 6 względem sworznia 7. Podczas włamania pokazanego na Fig. 4 dźwignia dwuramienna 6 zostaje wyciągnięta odchylanymi przez włamywacza drzwiczkami 1 w położenie przednie y przy zachowaniu zamkniętego położenia a rygla 9. Zastrzeżenia patentowe 1. Mechanizm zamka do drzwiczek skrytki w zbiorczej szafie przesyłek, zwłaszcza listowych, zawierający zabudowany w obudowie liniowy siłownik elektromechaniczny, który poprzez układ dźwi-
4 PL 221 985 B1 gniowy podnosi hakowy rygiel wystający z płytki czołowej w położenie otwarcia zamka, znamienny tym, że posiada dźwignię dwuramienną (6) o kształcie zbliżonym do litery L obróconej wokół poziomego ramienia krótszego (8) o 180, oraz która łożyskowana jest obrotowo na sworzniu (7) w strefie naroża obu ramion (8, 10), z których poziome ramię krótsze (8) zakończone jest hakowym ryglem (9), a pionowe ramię dłuższe (10) ma na końcu wypychacz (11) skierowany w stronę otworu w płytce czołowej (3), przy czym dźwignia dwuramienna (6) obciążona jest sprężyną skrętną (12), zamocowaną jednym końcem do sworznia (7) a drugim zaczepiona jest o ramię dłuższe (10) po stronie wypychacza (11), ponadto siłownik elektromechaniczny (4) skierowany jest tłoczyskiem (5) naciskając na ramię dłuższe (10) po stronie przeciwnej do wypychacza (11), ponadto, że wymiary: długości ramion (8, 10) dźwigni dwuramiennej (6), głębokości (g) rygla (9) i długości wypychacza (11) są tak dobrane, że podczas wysuwania tłoczyska (5) siłownika elektromechanicznego (4) czoło wypychacza (11) styka się z drzwiczkami (1) dopiero po podniesieniu rygla (9) na wysokość nie mniejszą od jego głębokości (g). 2. Mechanizm zamka według zastrz. 1, znamienny tym, że na powierzchni wewnętrznej płytki czołowej (3) ma zamocowany bezdotykowy czujnik (13) położenia drzwiczek (1), zwłaszcza hallotronowy. 3. Mechanizm zamka według zastrz. 1, znamienny tym, że otwór łożyskowy (ł) w dwuramiennej dźwigni (6) ma wydłużony kształt złożony z dwóch półokręgów o średnicy (d) sworznia (7), rozstawionych na wspólnej osi symetrii (O-O) i których końce połączone są prostymi, przy czym oś symetrii (O-O) jest prostopadła do płaszczyzny płytki czołowej (3) obudowy (2) zamka oraz równoległa do powierzchni oporowej (ph) rygla (9), a ponad to rygiel (9) ma na końcu wystający ząb blokujący (14) oraz jest objęty z obu stron wspornikiem (15) połączonym sztywno z płytką czołową (3) oraz otwartym od dołu i góry, a z przodu zakończonym zaczepem (16), którego powierzchnia blokady (pb) usytuowana jest nieco powyżej górnej powierzchni zęba blokującego (14). 4. Mechanizm zamka według zastrz. 1 albo 3, znamienny tym, że powierzchnia hakowa (ph) rygla (9) pochylona jest pod kątem ostrym ( ) względem powierzchni oporowej (po).
PL 221 985 B1 5 Rysunki
6 PL 221 985 B1
PL 221 985 B1 7
8 PL 221 985 B1 Departament Wydawnictw UPRP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)