DECYZJA Nr 76 / ŻG / 2014

Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 08.09.2014 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: DP.8361.133.2014 DECYZJA Nr 76 / ŻG / 2014 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 4 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013, poz. 267 ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy Carrefour Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Targowa 72 karę pieniężną w kwocie 3.000,00 zł (słownie: trzy tysiące złotych) w związku z wprowadzeniem do obrotu handlowego jednej partii zafałszowanych, w rozumieniu art. 3 pkt 10 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r. poz. 669) jaj z chowu klatkowego wartości łącznej 47,84 zł, oznakowanych na opakowaniach jednostkowych klasą jakości A, klasą wagową L - duże, datą minimalnej trwałości 01.05.2014 oraz na skorupach kodem producenta 3-PL 30261304, wyprodukowanych przez Fermy Drobiu MIZGIER Tomasz Mizgier, Marianowo Brodowskie 20, 63-000 Środa Wielkopolska, z uwagi na przekroczony odsetek jaj klasy wagowej niższej od graniczącej z klasą zadeklarowaną na opakowaniu jednostkowym, wbrew postanowieniom art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669) w związku art. 27 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 589/2008 z dnia 23 czerwca 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w sprawie norm handlowych w odniesieniu do jaj (Dz. U. L 163 z dnia 24.06.2008 r. ze zm.). Uzasadnienie W dniach od 28 kwietnia 2014 r. do 05 maja 2014 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer DP.8361.133.2014 z dnia 28.04.2014 r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, Delegatury w Piotrkowie Trybunalskim przeprowadzili kontrolę w hipermarkecie zlokalizowanym w Radomsku przy ul. Piastowskiej 28, należącym do Carrefour Polska sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Targowej 72. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i 1

dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. z 2009 r. nr 116, poz. 975), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.), art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 148) w obecności pełnomocnika Dyrektora hipermarketu ( ). W trakcie prowadzonych działań kontrolnych stwierdzono, że w sprzedaży znajdowało się 320 sztuk (16 opakowań zawierających po 20 sztuk) jaj klasy A w cenie 2,99 zł za 1 opakowanie, wartości łącznej 47,84 zł, oznakowanych na skorupach numerem 3-PL 30261304 oraz na opakowaniach klasą wagową L - DUŻE i datą minimalnej trwałości 01.05.2014, wyprodukowanych przez Fermy Drobiu MIZGIER Tomasz Mizgier, Marianowo Brodowskie 20, 63-000 Środa Wielkopolska. Wszystkie jaja pochodzące z przedmiotowej partii (320 sztuk) zostały przeważone przy użyciu wagi elektronicznej numer 243775/08 o dokładności 0,2 g, oznaczonej aktualną cechą legalizacji I 14 będącej na wyposażeniu inspektorów reprezentujących Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej. Po wykonaniu powyższych czynności stwierdzono, że 94 sztuki jaj (29,4%) miały masy od 53,2g do 62,8g, a więc niższe od zadeklarowanej klasy wagowej L (73 g > masa 63 g) Zgodnie z art. 27 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 589/2008 z dnia 23 czerwca 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w sprawie norm handlowych w odniesieniu do jaj (Dz. U. L 163 z dnia 24.06.2008 r. ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem 589/2008, podczas kontroli jaj klasy A dopuszcza się tolerancje w zakresie masy jednostkowej, partie takie mogą zawierać nie więcej niż 10% klasy wagowej graniczącej z klasą oznaczoną na opakowaniu, nie więcej jednak niż 5% jaj następnej niższej klasy wagowej. Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzono, że dla badanej partii jaj został przekroczony odsetek jaj klasy wagowej niższej, graniczącej z klasą zadeklarowaną, zatem partia ta nie odpowiadała przepisom o jakości handlowej w zakresie klasyfikacji wagowej i została wprowadzona do obrotu z naruszeniem art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669) zwanej dalej ustawą o jakości w związku z art. 27 ust. 1 rozporządzenia 589/2008. Stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli (numer akt DP.8361.133.2014), załączniku numer 1 zestawienie przeważenia badanych jaj oraz na zdjęciach zrobionych w trakcie kontroli. Działając na podstawie art. 34 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 148) Dyrektor Delegatury w Piotrkowie Trybunalskim o stwierdzonej nieprawidłowości poinformował producenta jaj - Fermy Drobiu MIZGIER Tomasz Mizgier, Marianowo Brodowskie 20, 63-000 Środa Wielkopolska (pismo numer DP.8361.133.2014 z dnia 22 maja 2014 r.) - i jednocześnie wniósł o wprowadzanie do obrotu jaj spełniających wymaganie w zakresie klasyfikacji wagowej określonej w przepisach prawa wspólnotowego. O fakcie tym powiadomiony został również Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w Poznaniu. W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne (pismo z dnia 05 czerwca 2014 r.) jako przyczynę niedowagi jaj producent wskazał naturalny proces utraty ich masy na skutek starzenia się. Jednocześnie poinformował, że celem wyeliminowania niezgodności przeprowadzono 2

pozaplanową kontrolę kalibracji urządzeń wagowych oraz zwielokrotniono kontrole wewnątrz produkcyjne. W dniu 10 lipca 2014 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości w związku z wprowadzeniem do obrotu zafałszowanej partii jaj. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów. Jednocześnie poproszono stronę o przesłanie informacji na temat wielkości przychodu i obrotu za rok 2013. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 14 lipca 2014 r. W dniu 31 lipca 2014 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strona przekazała informację o wielkości przychodu i obrotu osiągniętego w 2013 r. Natomiast w dniu 04 sierpnia 2014 r. wpłynęło pismo, w którym strona poinformowała, że wystąpiła do producenta o zajęcie stanowiska w sprawie wykrytych niezgodności oraz powiadomiła, iż producent stwierdził, że jaja podlegają naturalnemu ubytkowi masy w okresie przydatności do spożycia. Jednocześnie strona wskazała, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2003 r. w sprawie metod analiz jaj kurzych (Dz. U. z 2003 r. nr 230, poz. 2309) masę jaj określa się z dokładnością do 1 g. W związku z tym załącznik nr 1 ( Przeważenie jaj ) do protokołu kontroli został sporządzony sprzecznie z tym przepisem. Po zapoznaniu się z przedmiotowym pismem Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej stwierdził, że naturalny proces starzenia jaj został już uwzględniony w przepisie art. 27 rozporządzenia 589/2008, gdyż procedury kontroli zawarte w tym rozporządzeniu (w szczególności art. 24 i 27) nie przewidują dodatkowych tolerancji z tytułu wieku jaj w przypadku sprawdzenia rzetelności klasyfikacji wagowej jaj, zaś producent ma obowiązek sklasyfikowania jaj do określonych w tym przepisie czterech klas wagowych w taki sposób, by nie przekroczyć tolerowanych odchyleń w całym okresie ich minimalnej trwałości. Ponadto biorąc pod uwagę 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2003 r. w sprawie metod analiz jaj kurzych (Dz. U. z 2003 r. nr 230, poz. 2309), który stanowi, że masę jaj określa się przez ważenie z dokładnością do 1g, dokonano ponownego przeanalizowania wyników ważenia jaj zawartych w załączniku nr 1 do protokołu kontroli z dnia 28 kwietnia 2014 r. (nr akt kontroli (DP.8361.133.2014). W wyniku dokonania powyższych czynności stwierdzono, że 78 sztuk jaj miało masy w granicach od 53 do 62g. Powyższa analiza wykazała, że dla badanej partii jaj został przekroczony odsetek jaj klasy wagowej niższej, graniczącej z klasą zadeklarowaną (odpowiadały klasie niższej tj. M 63 g > masa 53 g), gdyż zgodnie z art. 27 ust. 1 rozporządzenia 589/2008 partia licząca 320 sztuk może zawierać nie więcej niż 5% jaj następnej niższej klasy wagowej, a w tym przypadku stanowiło to 24,4%. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej przedmiotowe jaja uznał za zafałszowane w rozumieniu art. 3 pkt 10 ustawy o jakości, gdyż podane w ich oznakowaniu niezgodne z prawdą dane w zakresie zawartości netto w istotny sposób naruszały interesy konsumentów 3

W dniu 05 sierpnia 2014 r. pismem numer DP.8361.133.2014 poinformowano stronę o przedłużeniu terminu zakończenia toczącego się postępowania administracyjnego. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 08 sierpnia 2014 r. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Szczegółowe wymagania dotyczące norm handlowych w odniesieniu do jaj zawarte są w rozporządzeniu 589/2008. Przepis ten stanowi w art. 4, że jaja klasy A klasyfikuje się według poniższych klas wagowych: a) XL bardzo duże: masa 73 g; b) L duże: 73 g > masa 63 g; c) M średnie: 63 g > masa 53 g; d) S małe: masa < 53 g. Rozporządzenie 589/2008 w art. 27 określa także dopuszczalne tolerancje wagowe w kontrolowanej partii jaj klasy A. W myśl tego przepisu partia taka może zawierać nie więcej niż 10% jaj klasy wagowej graniczącej z klasą oznaczoną na opakowaniu, nie więcej jednak niż 5 % jaj następnej niższej klasy wagowej. W przypadku gdy kontrolowana partia zawiera mniej niż 180 jaj, zwiększa się dwukrotnie określone marginesy tolerancji. Zgodnie z art. 3 pkt 10 ustawy o jakości artykuł rolno spożywczy zafałszowany to produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania mające na celu ukrycie jego rzeczywistego 4

składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów, w szczególności jeżeli: a) dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd produktu zgodnego z przepisami dotyczącymi jakości handlowej, b) w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych albo niezgodną z prawdą, c) w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) zafałszowanych jaj. Na skutek przeprowadzonego postępowania Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1) wysoki stopień szkodliwości czynu polegającego na wprowadzeniu do obrotu jaj zafałszowanych, gdyż w rażący sposób zostały naruszone interesy konsumentów - prawie pięciokrotnie została przekroczona dopuszczona przepisami tolerancja w zakresie masy jednostkowej. Oznaczenie produktów nieprawidłową fałszywą informacją o klasie wagowej wprowadzało konsumentów w błąd, ponieważ nie otrzymywali oni produktu o cechach opisanych na opakowaniu. Ponadto należy tu zauważyć, że jaja o wyższej klasie wagowej sprzedawane są konsumentom po wyższych cenach (klasa L jest droższa od klasy M); 2) wysoki stopień zawinienia, gdyż strona, jako podmiot o silnej pozycji na rynku spożywczym prowadząca sieć super i hipermarketów na terenie kraju powinna dołożyć wszelkich starań, by zapewnić zgodność żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla jej działalności i kontrolować przestrzeganie tych wymogów, aby do obrotu nie trafiały zafałszowane środki spożywcze. Sprawdzenie masy jednostkowej jaj zarówno przed wprowadzeniem ich do obrotu, jak i w trakcie ich przechowywania w hipermarkecie nie wymagało przeprowadzenia specjalistycznych badań laboratoryjnych, zatem zapobieżenie stwierdzonej nieprawidłowości leżało w możliwościach strony i przy odrobinie staranności, bez znacznych nakładów pracy i kosztów mogła być wyeliminowana; 3) wysoki zakres naruszenia, bowiem stwierdzona nieprawidłowość naruszała wymagania w zakresie oznakowania opakowanych środków spożywczych, które są istotne z punktu widzenia interesów konsumentów. Konsument ma prawo do rzetelnej informacji o produkcie, a w tym przypadku zamieszczona na opakowaniu informacja dotycząca klasy wagowej jaj była niezgodna ze stanem faktycznym. Podanie w oznakowaniu środków spożywczych nieprawdziwych danych co do masy jednostkowej stanowi istotne naruszenie z punktu widzenia właściwości produktu; 5

4) dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz czwarty naruszył przepisy ustawy o jakości (wcześniej wprowadził do obrotu przetwory mięsne, miody i konserwę rybną nieodpowiadające jakości handlowej); 5) wysoką wielkość obrotów, podaną przez stronę. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości, dotyczące kar za produkty zafałszowane łączna wysokość kary w tym przypadku nie może być niższa niż 1000,00 zł i wyższa niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary (co w tym przypadku stanowiłoby kwotę zł), a także w oparciu o treść art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę w wysokości 3.000,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38). w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 3.000,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Otrzymują: Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). 1. Carrefour Polska Sp. z o.o. ul. Targowa 72 w z. Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Łodzi mgr inż. Barbara Warzywoda Zastępca Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej... 6 (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis)

2. a/a 03 734 Warszawa 7