KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 14.10.2015 r. COM(2015) 510 final ANNEX 3 ZAŁĄCZNIK do KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY Zarządzanie kryzysem związanym z uchodźcami: stan realizacji działań priorytetowych w ramach Europejskiego programu w zakresie migracji PL PL
Załącznik 3: Włochy sprawozdanie z postępów prac z dnia 11 października 2015 r. I. Hotspoty i punkty szybkiej rejestracji migrantów 1. Władze włoskie uruchomiły dwa tygodnie temu pierwszy punkt szybkiej rejestracji migrantów na Lampedusie. Punkt szybkiej rejestracji migrantów jest w pełni operacyjny i są w nim obecni przedstawiciele agencji EASO i Frontex. W punkcie szybkiej rejestracji migrantów pobieranych jest coraz więcej odcisków palców, chociaż migranci nadal w niektórych przypadkach sprzeciwiają się tej operacji. 2. Ustalono już lokalizację wszystkich innych punktów szybkiej rejestracji migrantów. Większość z nich zacznie funkcjonować w najbliższych tygodniach. Dwa z nich, Taranto i Augusta, rozpoczną działanie dopiero pod koniec 2015 r. 3. We wszystkich punktach szybkiej rejestracji migrantów przewidziano podstawowy personel składający się z 10 pracowników agencji Frontex odpowiedzialnych za pobieranie odcisków palców, 2 zespołów ds. przesłuchań i 2 zespołów ds. kontroli bezpieczeństwa, a ponadto zespołu 3 ekspertów EASO, których zadaniem jest udzielanie informacji. Bieżące wezwania ogłoszone przez Frontex i EASO powinny pozwolić na pokrycie wszystkich potrzeb w punktach szybkiej rejestracji migrantów, pod warunkiem że państwa członkowskie oddelegują wystarczającą liczbę ekspertów. 4. Unijna regionalna grupa zadaniowa działa już w Katanii od lipca i jest w pełni operacyjna dzięki obecności przedstawicieli wszystkich agencji. Istnieje jednak potrzeba skuteczniejszego włączenia działań Europolu do systemu hotspotów, w szczególności lepszej wymiany informacji miedzy włoskimi funkcjonariuszami prokuratury i pracownikami wymiaru sprawiedliwości a Europolem. 5. W celu wsparcia właściwego funkcjonowania systemu hotspotów władze włoskie analizują obecnie potrzeby w ramach kompleksowej oceny potrzeb, aby wystąpić o pakiet wsparcia w ramach funduszy europejskich. Specjalne spotkanie techniczne z Komisją przewidziano na 16 października. 1. Pozostałe punkty szybkiej rejestracji migrantów muszą zostać uruchomione zgodnie z harmonogramem w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania systemu i zmniejszenia presji migracyjnej na Lampedusie. Sytuacja w zakresie napływu i odpływu migrantów musi być stale monitorowana, aby można było ocenić, czy konieczne jest stworzenie kolejnych punktów szybkiej rejestracji migrantów. 2. Włochy powinny zapewnić pełne wykorzystanie istniejącej infrastruktury detencyjnej w celu zapewnienia zgodności z przepisami dotyczącymi identyfikacji osób oraz powinny stworzyć dodatkowe miejsca w ośrodkach detencyjnych, aby zapewnić zdolności niezbędne do skutecznej identyfikacji osób i skutecznych procedur powrotu. 3. Państwa członkowskie powinny zapewnić natychmiastową dostępność ekspertów w związku z wezwaniami ogłoszonymi przez Frontex i EASO. Eksperci powinni być przygotowani na długoterminowe oddelegowanie, co pozwoli zapewnić jak najlepszą operacyjność. 2
4. Włochy powinny rozważyć przeprowadzenie reformy obowiązujących norm dotyczących zatrzymywania w celu zapewnienia możliwości długoterminowego zatrzymania, gdy jest to niezbędne do przeprowadzenia identyfikacji w trudnych sytuacjach. 5. Władze włoskie powinny wydać wytyczne w sprawie proporcjonalnego użycia siły w przypadku gdy migranci odmawiają poddania się procedurom identyfikacji, w oparciu o wskazówki wydane przez Komisję. 6. W celu zapewnienia sprawnego transferu migrantów z hotspotów i punktów szybkiej rejestracji migrantów do ośrodków recepcyjnych na drugiej linii lub do ośrodków detencyjnych Komisja zostanie prawdopodobnie niebawem poproszona o wsparcie logistyczne, polegające na uruchomieniu specjalnej umowy ramowej ECHO dotyczącej czarteru samolotów. II. Powroty 1. Władze włoskie zainwestowały znaczne zasoby w dziedzinie powrotów i procedury są obecnie w wielu przypadkach ugruntowane (Egipcjanie, Tunezyjczycy). Od początku roku zorganizowano 72 loty powrotne. 2. Włochy prowadzą obecnie negocjacje w kilkoma państwami Afryki Subsaharyjskiej w sprawie porozumień operacyjnych, które zapewnią sprawne powroty obywateli państw trzecich (zwłaszcza do państw Afryki Zachodniej). Osiągnięto już porozumienie z Gambią; porozumienia zaproponowano również innych państwom trzecim. Zacieśniona została również współpraca z Nigerią. 3. Włochy regularnie uczestniczą we wspólnych lotach organizowanych przez Frontex. 1. Włochy powinny wzmocnić wysiłki w zakresie powrotów nielegalnych migrantów do państw Afryki Subsaharyjskiej. Komisja i EEAS powinny wspierać władze włoskie w zawieraniu porozumień operacyjnych z państwami Afryki Subsaharyjskiej w celu zapewnienia skutecznych powrotów nielegalnych migrantów. Wsparcie to może obejmować przekazywanie pomocy finansowej na współpracę w zakresie readmisji między Włochami a państwami Afryki Subsaharyjskiej. 2. Włochy powinny stworzyć umowę ramową dotyczącą długodystansowych lotów powrotnych (Afryka Subsaharyjska), która wymaga ogłoszenia przetargu o wartości 250 tys. EUR. Komisja może przeznaczyć wsparcie na tego rodzaju loty; można również wykorzystać w tym celu loty powrotne agencji Frontex. 3. Włochy powinny zapewnić sprawne rozpatrywanie tych wniosków o udzielenie azylu, które stanowią wyraźną próbę powstrzymania procedury powrotu. Można to osiągnąć poprzez zapewnienie specjalnych zdolności do rozpatrywania wniosków w takich sprawach. Należy również rozważyć ewentualną reformę systemu odwołań ze skutkiem zawieszającym w całkowicie nieuzasadnionych przypadkach. 4. Włochy powinny przedstawić agencji Frontex i Komisji jasną ocenę potrzeb w dziedzinie powrotów w odpowiednim terminie przed spotkaniem technicznym w dniu 16 października 2016 r. 3
5. Wspólne loty agencji Frontex powinny w razie potrzeby obejmować międzylądowanie we Włoszech, szczególnie jeśli chodzi o loty do państw Afryki Subsaharyjskiej. III. Relokacja 1. Pierwszy lot do Szwecji w ramach programu relokacji odbył się dnia 9 października i objął 19 obywateli Erytrei. Lot jest wyraźnym dowodem na to, że istnieją już procedury pozwalające wdrożyć system relokacji. 2. Włochy określiły ośrodki przeznaczone dla osób, które kwalifikują się do relokacji. Jeden z nich w Villa Sikania jest już operacyjny i dysponuje personelem EASO, który przeprowadza rozmowy z migrantami poprzedzające relokację. Należy niezwłocznie zapewnić operacyjność dwóch pozostałych ośrodków w Crotone i w Bari. 3. Zorganizowano wraz z Komisją spotkania z oficerami łącznikowymi w Rzymie oraz innymi europejskimi zespołami ds. postępowań dublińskich w celu uproszczenia procedury i wyjaśnienia wszystkim państwom członkowskim kwestii technicznych. 4. W celu zlikwidowania obecnych zaległości w głównych miastach tranzytowych (Rzym i Mediolan) rozmieszczono zespoły EASO, które będą wspierać władze włoskie w rejestracji kandydatów do relokacji. 5. EASO ogłosiło wezwanie od oddelegowania ekspertów w celu wzmocnienia włoskiego zespołu ds. postępowań dublińskich (wniosek dotyczy 10 ekspertów dotychczas przeniesiono 3 ekspertów, a 2 zostanie przeniesionych niebawem). 6. Wydano specjalny okólnik do wszystkich włoskich prefektur informujący o rozpoczęciu procesu relokacji, aby zapewnić wiedzę o programie w całych Włoszech zanim poszczególne osoby zaczną zgłaszać się do władz. 1. Wszystkie państwa członkowskie powinny przekazać informacje, ile miejsc relokacyjnych zapewnią do końca roku. Deklaracje powinny początkowo być ograniczone, aby pozwolić na stopniowe zwiększenie liczby transferów aż do osiągnięcia optymalnej operacyjności. 2. Włochy powinny zagwarantować, aby procedura relokacji po raz pierwszy zastosowana ze Szwecją została teraz ugruntowana jako standardowa procedura operacyjna wykorzystywana na całym terytorium, jak również powinny wzmocnić swój zespół ds. postępowań dublińskich, aby umożliwić sprawny rozwój procesu relokacji. 3. Włochy powinny stworzyć specjalną bazę danych w zespole ds. postępowań dublińskich, aby usprawnić procedury doboru, oraz zapewnić sprawne wdrażanie niezbędnych aktualizacji informatycznych. 4. Włochy powinny uruchomić dwa pozostałe ośrodki wyznaczone jako centra relokacji, a EASO powinno szybko rozmieścić w nich swoich ekspertów. 5. Włochy przy wsparciu EASO i UNCRH powinny opracować informacje skierowane do osób potencjalnie kwalifikujących się do relokacji. Komisja mogłaby wspierać te wysiłki np. dzięki finansowaniu zespołu specjalnych mediatorów kulturowych. 4
6. Państwa członkowskie powinny rozważyć przygotowanie specjalnych pakietów informacyjnych, które byłyby przekazywane wyłonionym kandydatom do relokacji. IV. Działania w perspektywie średnioterminowej Włochy powinny rozważyć jako kwestię priorytetową możliwe sposoby zwiększenia ogólnej skuteczności swoich procedur azylowych w celu zapewnienia sprawnego przetwarzania spraw osób, które nie kwalifikują się do relokacji, oraz zapewnienia spójności decyzji. Zmiany mogłyby objąć również system odwołań w celu uproszczenia go i doprowadzenia do szybszego przyjmowania decyzji w drugiej instancji. Włochy powinny również rozważyć, w jaki sposób zapewnić jednolitą jakość warunków przyjmowania na całym swoim terytorium w celu rozwijania dobrych praktyk istniejących w niektórych regionach i wprowadzenia ich na pozostałych obszarach. 5