BOBIK Doświadczenia z bobikiem prowadzono w Głubczycach na jednym poziomie agrotechniki. W 2013 roku badano 7 odmian w 3 grupach (1 odmiana niesamokończąca wysokotaninowa, 5 odmian niesamokończących niskotaninowych i 1 odmiana samokończąca wysokotaninowa). W latach 2011-2013 wszystkie doświadczenia były prawidłowe. Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczenia w 2013 roku, pochodzenie odmian i zbiorcze wyniki przedstawiono w tabelach 123-125, a wyniki plonowania i ważniejszych właściwości rolniczych w tabelach 126-128 i na wykresie 45. Średni plon nasion w latach 2011-2013 wynosił 42,7, w latach 2012-2013 32,2, a w 2013 roku 29,9 dt/ha. Wysoki plon nasion uzyskano w 2011, a zdecydowanie niższe w latach 2012 i 2013. Najwyżej plonowała odmiana Bobas, a powyżej średniej również Granit, Albus i Amulet. Do najniżej plonujących należały Olga i Leo. W Polsce, w tym czasie najlepiej plonującymi były odmiany Bobas i Amulet, a w ostatnim roku również samokończąca Granit (tabela 126). Przy średniej wysokości roślin 113 cm w 3-leciu i 127 cm w ostatnim roku najwyższymi odmianami były Bobas, Kasztelan i Olga, a najniższą samokończąca Granit. Wyleganie bobiku było nieduże. Bardziej podatnymi były odmiany Granit i Leo, a większą odpornością cechował się Albus. Przy średniej masie 1000 nasion 411,1 g w 3-leciu i 312,1 g w ostatnim roku większą odznaczały się Granit, Bobas i Albus, a niską Olga, Leo i Kasztelan. Mtn była znacznie zróżnicowana w poszczególnych latach (tabela 127). Choroby grzybowe występowały na bobiku w małym nasileniu. Bardziej podatną na wszystkie choroby była odmiana samokończąca Granit. Odmiany tradycyjne nie różniły się porażeniem między sobą. Do bardziej odpornych na rdzę bobiku należały Leo i Bobas. Przy średnim porażeniu nasion przez strąkowca bobowego 1,4-3,3%, w większym nasileniu szkodnik ten występował na odmianach Olga i Amulet, a w mniejszym na odmianie Kasztelan (tabela 128).
Tab. 123. Bobik. Warunki agrotechniczne doświadczenia. Rok zbioru 2013 Miejscowość Powiat Głubczyce Głubczyce Kompleks rolniczej przydatności gleby 1 Klasa bonitacyjna gleby ph gleby w KCl 6,6 Przedplon IIIa Pszenica ozima Data siewu (dzień, m-c, rok) 18.04 Obsada roślin (szt./m 2 50- odmiany tradycyjne ) 70- odmiana samokończąca Data zbioru (dzień, m-c, rok) 21.08 Nawożenie mineralne N (kg/ha) 32 P 2 O 5 (kg/ha) 75 K 2 O (kg/ha) 115 Mikronawozy ADOB Mg -10 + ADOB B -1,5 + Basfoliar 6-12-6-8 ADOB Mg -10 + ADOB Zn -1 + Basfoliar 6-12-6-8 Zaprawa nasienna (nazwa) Środki ochrony roślin Dithane NeoTec 75 WG Nitragina Bio Food Wałcz Herbicydy (l/ha) Stomp 330 EC -4,0 Insektycydy (l/ha) Karate Zeon 050 CS -0,15 Karate Zeon 050 CS -0,15
Tab. 124. Bobik - Pochodzenie odmian Rok wpisania do Adres jednostki zachowującej odmianę, Kod kraju Lp. Odmiana Krajowego Rejestru a w przypadku odmiany zagranicznej - pochodzenia Odmian w Polsce - pełnomocnika w Polsce 1 Bobas NW 2002 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 2 Albus NN 2002 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 3 Amulet NN 2008 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 4 Kasztelan NN 2006 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 5 Leo NN 2004 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 6 Olga NN 2003 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 7 Granit SW 2006 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR NW - odmiana niesamokończąca wysokotaninowa NN - odmiana niesamokończąca niskotaninowa SW - odmiana samokończąca wysokotaninowa Tab. 125. Bobik. Zbiorcze wyniki doświadczenia. Rok zbioru 2013 Lp. Cecha Głubczyce 1 Termin kwitnienia (dzień, m-c) 10.06 2 Termin dojrzałości technicznej (dzień, m-c) 02.08 3 Wysokość roślin (cm) 127 4 Wyleganie w kwitnieniu (skala 9 o ) 9,0 5 Wyleganie przed zbiorem (skala 9 o ) 7,7 6 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Plamistość czekoladowa 8,2 Rdza bobiku 8,1 Askochytoza 8,0 Strąkowiec bobowy (%) 1,4 7 Masa 1000 nasion (g) 312,1 8 Wilgotność nasion podczas zbioru (%) 13,8 9 Plon nasion (dt z ha) 29,9
Tab. 126. Bobik. Plon nasion przy 15 % wilgotności (% wzorca). Lata zbioru 2013, 2011-2013 Lp. Odmiana 2013 2012 2011 2012-2013 2011-2013 Polska 2013 2011-2013 Wzorzec dt/ha 29,9 34,5 63,7 32,2 42,7 44,1 48,2 Odmiany niesamokończące wysokotaninowe 1 Bobas 114 124 111 119 116 113 109 Odmiany niesamokończące niskotaninowe 2 Albus 112 98 102 105 104 101 100 3 Amulet 89 116 102 103 102 105 105 4 Kasztelan 97 96 97 97 97 94 99 5 Leo 84 91 105 88 93 87 95 6 Olga 82 97 97 90 92 91 94 Odmiany samokończące - wysokotaninowe 7 Granit 122 97 100 110 106 108 101 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 8 26 Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian
Tab. 127. Bobik. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2013, 2011-2013 Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Masa 1000 nasion (g) 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 Wzorzec 127 113 7,7 7,7 312,1 411,1 Odmiany niesamokończące- wysokotaninowe 1 Bobas 8 7-0,2 0,1-1,0 38,3 Odmiany niesamokończące niskotaninowe 2 Albus -3-3 1,1 0,8 8,1 18,9 3 Amulet 1 3 0,1 0,1-29,2 8,2 4 Kasztelan 5 4 0,1 0,0-34,3-9,2 5 Leo 1 5-0,2-0,4 11,6-44,3 6 Olga 3-1 0,1 0,3-21,5-25,9 Odmiany samokończące-wysokotaninowe 7 Granit -12-7 -0,7-0,4 66,1 48,7 Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian
Tab. 128. Bobik. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby i szkodniki (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2013, 2011-2013 Lp. Odmiana Plamistość czekoladowa (skala 9 o ) Askochytoza (skala 9 o ) Rdza bobiku (skala 9 o ) Strąkowiec bobowy(%) 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 2013 2011-2013 Wzorzec 8,2 7,5 8,1 7,7 8,1 7,9 1,4 3,3 Odmiany niesamokończące-wysokotaninowe 1 Bobas 0,1 0,2-0,3-0,1 0,7 0,3-0,4-0,2 Odmiany niesamokończące-niskotaninowe 2 Albus 0,3 0,1 0,2 0,2-0,1-0,1 0,1-0,3 3 Amulet 0,1 0,4-0,3 0,2-0,3 0,1 0,6 0,3 4 Kasztelan 0,1 0,4-0,3-0,1-0,3-0,3-0,4-1,5 5 Leo 0,1 0,4 0,4 0,2 0,9 0,4 0,1-0,7 6 Olga 0,3 0,3-0,1 0,2-0,1 0,0 0,6 1,3 Odmiany samokończące wysokotaninoowe 7 Granit -0,9-0,6 0,2-0,3-0,8-0,5-0,9 0,2 Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 1 3 Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian