Mechanizmy biologiczne i psychologiczno społeczne regulujace zachowanie człowieka Dariusz Mazurkiewicz
Podejście biologiczne: Zachowanie człowieka jest zdeterminowane czynnikami natury biologicznej: neuroprzekaźniki hormony czynniki genetyczne czynniki anatomiczno - fizjologiczne
Podejście biologiczne: Geny a zachowania nienormalne Czy zaburzenia zachowania mogą być dziedziczone? Czy nieprawidłowy genotyp, na przykład XYY może być powodem zachowań antyspołecznych?
Podejście biologiczne: Neuroprzekaźniki a zaburzenia psychiczne: Zidentyfikowano około 40 neuroprzekaźników Kwas glutaminowy ślady pamięciowe, uczenie się, pamięć krótkotrwała GABA kwas gamma-amino-masłowy czynnik hamujący, uszkodzenie układu gabaergicznego prowadzi do pobudzenia Acetylocholina wpływ na uwagę, uszkodzenie prowadzi do otępienia np. w chorobie Alzheimera
Podejście biologiczne: Neuroprzekaźniki a zaburzenia psychiczne: Dopamina układ przyjemności i sprawności ruchowej uszkodzenie powoduje chorobę Parkinsona, schizofrenię, mlekotok Noradrenalina działanie aktywizujące, aktywacja układu adrenergicznego prowadzi do wzrostu aktywności OUN
Podejście biologiczne: Neuroprzekaźniki a zaburzenia psychiczne: Serotonina antagonista układu noradrenergicznego, silny antagonista amidu kwasu lizergowego (pierwsza teoria neurochemiczna w psychiatrii Histamina pobudzenie ogólne (leki antyhistaminowe przeciwuczuleniowe powodują senność
Podejście biologiczne: Neuroprzekaźniki a zaburzenia psychiczne: Opioidy (endorfiny, enkefaliny, dynorfiny, endomorfiny) - regulatory bólu, pobudzanie układu nagrody (mechanizm uzależnienia), hamowanie zdolności uczenia się Wazopresyna regulator pamięci, pobudza proces zapamiętywania i uczenia się
Podejście biologiczne: Neuroprzekaźniki a zaburzenia psychiczne: Oksytocyna - zachowania macierzyńskie, osłabienie pamięci (zapominanie bólu ( porodowego Substancja P mediator bólu (antagoniści receptora substancji P mają działanie ( depresji przeciwdepresyjne, ból jest często maską
Podejście biologiczne: Neuroprzekaźniki a zaburzenia psychiczne: Somatostatyna ogólne działanie hamujące Cholecystokinina regulator poziomu lęku Galanina neuropeptyd hamujący Tyreoliberyna- ergotropoey i przeciwdepresyjny Neurotensyns endogenny neuroleptyk Kortykoliberyna regulator odpowiedzi na stres Neuropeptyd Y regulacja rytmu dobowego i odpowiedzi na stres
Depresja niedobór noradrenaliny niedobór serotoniny niedobór dopaminy wzrost przekaźnictwa cholinergicznego
Schizofrenia Nadczynność przekaźnictwa doaminergicznego Nadmierne wytwarzanie pochodnych serotoniny Deficyt przekaźnictwa glutaminergicznego Deficyt GABA
Zespół natręctw Zaburzenia równowagi między układem serotoninergicznym a dopaminergicznym (redukcja aktywności układu serotoninergicznego ( dopaminergicznego przy wzroście aktywności
Podejście psychologiczne: Zachowanie człowieka jest zdeterminowane czynnikami natury psychologicznej i społecznej: czynniki wychowawcze nieuświadomione konflikty presja rodziny i otoczenia chęć dorównania wzorcom wpływ osób znaczących
Podejście bio psycho - społeczne: Nolen Hoksema, 1998 Biologia, psychologia i społeczeństwo mają równoległy wpływ, wzajemnie na siebie oddziaływując kształtują zachowanie człowieka
Co to jest nienormalność? Teorie dawne: Animizm - wszystko ma duszę zaś obłęd jest wynikiem opętania przez złego ducha, choroba psychiczna jest zezwierzęczeniem Przyczyny fizyczne zaburzenia psychiczne mają podłoże w chorobie lub uszkodzeniu narządu Psychogenne nienormalność ma podłoże nie związane z dysfunkcją narządów
Co to jest nienormalność? Podejście współczesne- nienormalność jest wtedy, gdy występuje: Cierpienie Nieprzystosowanie Irracjonalność Nieprzewidywalność Brak kontroli Rzadkość Niekonwencjonalność Dyskomfort otoczenia Naruszanie norm