BILANS I RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT - ujęcie skutków wyceny i wpływ typowych zdarzeń związanych z aktywami trwałymi i obrotowymi Autorzy: Agata Marta
Wycena Wycena w rachunkowości ma szczególne znaczenie dla ustalenia wyniku działalności jednostki gospodarczej, a także stanu majątkowego, dla określenia wartości firmy oraz jej stanu finansowego.
Wycena może być przeprowadzona między innymi na potrzeby: kupna i sprzedaży; postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego; łączenia lub podziału przedsiębiorstw; postępowań cywilnoprawnych; potrzeby podatkowe; weryfikacji zdolności kredytowej.
WYCENA MODEL Koszt historyczny Wartość PARAMETRY Cena nabycia Skorygowana cena nabycia Koszt wytworzenia Cena sprzedaży netto Wartość zdyskontowanych przepływów pieniężnych ( wartość bieżąca) Wartość godziwa
Koszt historyczny a koszt bieżący Koszt historyczny jest to informacja o wysokości kosztów poniesionych w związku z wytworzeniem składnika majątku przez podmiot Koszt bieżący jest to informacja o tym ile kosztowałoby odtworzenie majątku w cenach bieżących, gdybyśmy musieli ten składnik majątku wytworzyć
To wartość aktualna, a nie historyczna pozwala ocenić sytuację finansową przedsiębiorstwa i stanowi rzetelniejszą informację do podejmowania decyzji Z drugiej strony wycena w aktualnej wartości pociąga za sobą skutki finansowe, które ujęte w rachunku zysków i strat powodują jego zmiany Np. jeżeli wartość rynkowa < wartość historyczna to różnica między nimi zmniejsza wynik finansowy, dlatego podmiot ustala go ostrożnie, czyli zgodnie z zasadą ostrożności.
Czynniki decydujące o przyjęciu zasad wyceny: Rodzaj składników aktywów i pasywów; Przeznaczenie składników bilansu; Okres wykorzystywania przez jednostkę.
Wycena aktywów i pasywów dokonywana jest w dwóch momentach: wycena wstępna wycena bilansowa na dzień powstania składnika na dzień bilansowy czyli dzień sporządzania sprawozdania finansowego
Wycena bilansowa Proces polegający na nadawaniu wartości poszczególnym składnikom bilansu, w którym zasadniczą rolę odgrywa parametr wyceny uzależniony od przyjętego modelu wyceny.
Cena nabycia Koszt wytworzenia Wartość przeszacowana Umorzenie Wartość bilansowa ŚT i WNiP Odpisy z tyt. trwałej utraty wartości
GRUPA SKŁADNIKÓW PRZYKŁADY ZASAD KSIĘGOWEJ WYCENY 1. WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE Według cen nabycia lub skumulowanych kosztów poniesionych w związku z zakończeniem prac rozwojowych pomniejszonych o wartość dotychczasowego umorzenia, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. 2. ŚRODKI TRWAŁE Według ceny nabycia lub kosztów wytworzenia pomniejszonych o wartość dotychczasowego umorzenia, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. 3. ŚRODKI TRWAŁE W BUDOWIE W wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. 4. GRUNTY Według cen nabycia. 5. INWESTYCJE (W NIERUCHOMOŚCI) 6. INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE Według cen nabycia lub kosztów wytworzenia lub według wartości godziwej, rozwojowych pomniejszonych o wartość dotychczasowego umorzenia, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Według ceny rynkowej lub ceny nabycia zależnie od tego, która z nich jest niższa lub Według ceny rynkowej, a jeżeli nie istnieje aktywny rynek w inny sposób określonej wartości godziwej. 8. NALEŻNOŚCI W kwocie wymagającej zapłaty. 9. MATERIAŁY I TOWARY Według rzeczywistej ceny nabycia (zakupu) lub stałej ceny ewidencyjnej
Wpływ operacji gospodarczych na bilans i rachunek zysków i strat
Zdarzenie gospodarcze ogół czynności dotyczących działalności gospodarczej danej jednostki. Rodzaj zdarzenia gospodarczego Przykład Zdarzenie, które bezpośrednio powoduje zmiany Zdarzenie, które powoduje zmiany w okresie późniejszym Zdarzenie, które nie wywołuje żadnych zmian Pracownik pobrał zaliczkę na poczet delegacji służbowej Podpisano umowę o pracę z Janem Kowalskim Złożenie do banku wniosku o kredyt bankowy
Operacja gospodarcza To takie zdarzenie gospodarcze, które ma wpływ na zmiany majątku, kapitału czy wyniku finansowego, są potwierdzone dowodem księgowym oraz podlega ewidencji księgowej
Cechy operacji gospodarczych: Dotyczą konkretnej jednostki gospodarczej; Są potwierdzone stosownym dowodem księgowym; Wyrażone są w mierniku pieniężnym; Powodują dwie równoczesne zmiany w składnikach bilansu; Nie powodują naruszenia równowagi bilansowej.
OPERACJE GOSPODARCZE operacje BILANSOWE operacje WYNIKOWE A1+; A2- P1+; P2- A+; P+ A-; P- SKUTKI A+; PR+ A-; K+ P-; PR+ P+; K+
I typ operacji bilansowych (A1+ ; A2-) Bilans otwarcia AKTYWA KWOTA PASYWA KWOTA A. Aktywa trwałe 1. Środki trwałe 2. Inwestycje długoterminowe B. Aktywa obrotowe 1. Towary 2. Środki pieniężne w kasie 50 000 42 000 8 000 20 000 16 000 4 000 A. Kapitał własny 1. Kapitał podstawowy 2. Zysk netto B. Zob. i rezerwy na zob. 1. Kredyty bankowe 2. Zob. wobec dostawców 55 000 50 000 5 000 15 000 9 000 6 000 SUMA BILANSOWA 70 000 SUMA BILANSOWA 70 000 Operacja gospodarcza: zakupiono za gotówkę towary o wartości 800 zł. AKTYWA KWOTA PASYWA KWOTA A. Aktywa trwałe 1. Środki trwałe 2. Inwestycje długoterminowe B. Aktywa obrotowe 1. Towary 2. Środki pieniężne w kasie 50 000 42 000 8 000 20 000 16 800 3 200 A. Kapitał własny 1. Kapitał podstawowy 2. Zysk netto B. Zob. i rezerwy na zob. 1. Kredyty bankowe 2. Zob. wobec dostawców 55 000 50 000 5 000 15 000 9 000 6 000 SUMA BILANSOWA 70 000 SUMA BILANSOWA 70 000
III typ operacji bilansowych (A+ ; P+) Bilans otwarcia AKTYWA KWOTA PASYWA KWOTA A. Aktywa trwałe 1. Środki trwałe 2. Inwestycje długoterminowe B. Aktywa obrotowe 1. Towary 2. Środki pieniężne w kasie 50 000 42 000 8 000 20 000 16 000 4 000 A. Kapitał własny 1. Kapitał podstawowy 2. Zysk netto B. Zob. i rezerwy na zob. 1. Kredyty bankowe 2. Zob. wobec dostawców 55 000 50 000 5 000 15 000 9 000 6 000 SUMA BILANSOWA 70 000 SUMA BILANSOWA 70 000 Operacja gospodarcza: zakupiono środek trwały, a zapłata za niego nastąpi w terminie późniejszym kwota 4 000 zł. AKTYWA KWOTA PASYWA KWOTA A. Aktywa trwałe 1. Środki trwałe 2. Inwestycje długoterminowe B. Aktywa obrotowe 1. Towary 2. Środki pieniężne w kasie 50 000 46 000 8 000 20 000 16 000 4 000 A. Kapitał własny 1. Kapitał podstawowy 2. Zysk netto B. Zob. i rezerwy na zob. 1. Kredyty bankowe 2. Zob. wobec dostawców 55 000 50 000 5 000 15 000 9 000 10 000 SUMA BILANSOWA 74 000 SUMA BILANSOWA 74 000
IV typ operacji bilansowych (A- ; P-) Bilans otwarcia AKTYWA KWOTA PASYWA KWOTA A. Aktywa trwałe 1. Środki trwałe 2. Inwestycje długoterminowe B. Aktywa obrotowe 1. Towary 2. Środki pieniężne w kasie 50 000 42 000 8 000 20 000 16 000 4 000 A. Kapitał własny 1. Kapitał podstawowy 2. Zysk netto B. Zob. i rezerwy na zob. 1. Kredyty bankowe 2. Zob. wobec dostawców 55 000 50 000 5 000 15 000 9 000 6 000 SUMA BILANSOWA 70 000 SUMA BILANSOWA 70 000 Operacja gospodarcza: spłacono środkami pieniężnymi ratę kredytu bankowego kwota 500 zł. AKTYWA KWOTA PASYWA KWOTA A. Aktywa trwałe 1. Środki trwałe 2. Inwestycje długoterminowe B. Aktywa obrotowe 1. Towary 2. Środki pieniężne w kasie 50 000 42 000 8 000 20 000 16 000 3 500 A. Kapitał własny 1. Kapitał podstawowy 2. Zysk netto B. Zob. i rezerwy na zob. 1. Kredyty bankowe 2. Zob. wobec dostawców 55 000 50 000 5 000 15 000 8 500 6 000 SUMA BILANSOWA 69 500 SUMA BILANSOWA 69 500
Skutki operacji wynikowych Zmiany w wyniku operacji wynikowej Możliwe warianty zmian Ulegają zmianie wartości dwóch składników: składnik RZiS, którym może być przychód lub koszt składnik bilansu, którym może być składnik aktywów lub pasywów Zmiana dotyczy przychodu i składnika bilansu Zmiana dotyczy kosztu i składnika bilansu
I typ operacji wynikowych Wywołane zmiany A+; PR+ Zmiany bezpośrednie w: Zmiany pośrednie w: bilansie Jeden składnik aktywów zwiększa swoją wartość, przez co zwiększa się suma bilansowa po stronie aktywów rachunku zysków i strat Zwiększa się wartość przychodu, a tym samym zwiększa się wynik finansowy pasywach bilansu Zwiększenie wyniku finansowego następuje także w kapitałach własnych w bilansie, przez co następuje zwiększenie sumy bilansowej także po stronie pasywów sumie bilansowej Suma bilansowa w konsekwencji jest większa, a równowaga bilansowa zachowana
Suma bilansowa: 8 000 zł; Wynik finansowy: 1 000 Operacja wynikowa: w sklepie sprzedano za gotówkę towary o wartości 600 zł. W wyniku operacji: Zwiększa się wartość środków pieniężnych w kasie o 600 zł. Zwiększa się wartość przychodów ze sprzedaży towarów o 600 zł. Zwiększa się zysk o 600 zł. Suma bilansowa zwiększy się po stronie aktywów, jak i po stronie pasywów o 600 zł.
II typ operacji wynikowych Wywołane zmiany A-; K+ Zmiany bezpośrednie w: Zmiany pośrednie w: bilansie Jeden składnik aktywów zmniejsza swoją wartość, przez co zmniejsza się suma bilansowa po stronie aktywów rachunku zysków i strat Zwiększa się wartość kosztów, a tym samym zmniejsza się wynik finansowy pasywach bilansu Zmniejszenie wyniku finansowego następuje także w kapitałach własnych w bilansie, przez co następuje zmniejszenie sumy bilansowej także po stronie pasywów sumie bilansowej Suma bilansowa w konsekwencji jest zmniejsza, a równowaga bilansowa zachowana
Suma bilansowa: 8 000 zł; Wynik finansowy: 1 000 Operacja wynikowa: wydano materiały do zużycia w produkcji o wartości 300 zł. W wyniku operacji: Zmniejsza się wartość materiałów o 300 zł. Zwiększa się wartość kosztów zużycia materiałów o 300 zł. Zmniejsza się zysk o 300 zł. Suma bilansowa zmniejszy się po stronie aktywów, jak i po stronie pasywów o 300 zł.
Bilans Przedmiot leasingu - aktywo zgodnie z jego charakterem ; Wartość godziwa przedmiotu leasingu zobowiązanie z tyt. leasingu Leasing finansowy LEASING Leasing operacyjny leasingobiorca leasingodawca leasingobiorca leasingodawca Wartość inwestycji leasingowej netto należności z tyt. leasingu Brak Przedmiot leasingu - aktywo zgodnie z jego charakterem Rachunek zysków i strat Płacone raty leasingowe koszty finansowe; Amortyzacja przedmiotu leasingu koszty ogólnego zarządu (kalkulacyjny) lub amortyzacja (porównawczy) Otrzymane raty leasingowe przychody działalności operacyjnej Płacone raty leasingowe koszty operacyjne koszty zarządu (kalkulacyjny) lub usługi obce (porównawczy) Otrzymane raty leasingowe przychody działalności operacyjnej; Amortyzacja przedmiotu leasingu koszty ogólnego zarządu (kalkulacyjny) lub amortyzacja (porównawczy)
Dziękujemy za uwagę