PROGRAM ORIENTACJI ZAWODOWEJ DLA UCZNIÓW W GIMNAZJUM NR 81 IM. PROFESORA WITOLDA DOROSZEWSKIEGO W DZIELNICY BEMOWO M. ST. WARSZAWY MOJA PRZYSZŁOŚĆ ZALEŻY ODE MNIE 2015/2016
SPIS TREŚCI Wstęp... 3 1. Podstawowe pojęcia... 4 2. Podstawowe przepisy prawa polskiego i unijnego dotyczące doradztwa zawodowego...5 3. Opis programu... 6 4. Ogólny cel programu... 6 5. Cele szczegółowe... 6 6. Treści programu... 7 7. Uwagi o realizacji programu orientacji zawodowej w Gimnazjum Nr 81... 7 8. Formy pracy umożliwiające realizację celów... 8 9. Przewidywane osiągnięcia... 8 10. Korzyści wynikające z prowadzenie działań w zakresie doradztwa zawodowego... 9 11. Ewaluacja... 10 12. Tematyka zawodoznawcza realizowana w klasach II gimnazjum... 11 13. Indywidualne konsultacje dla uczniów... 18 14. Orientacja zawodowa-założenia organizacji pracy... 19 15. Projekt edukacyjny - "Mądry wybór - dobry zawód...25 16. Materiały wspomagające prowadzenie zajęć:... 255 17. Środki dydaktyczne wspomagające prowadzenie zajęć:... 28 18. Literatura:... 28 Strona 2 z 28
Wstęp We współczesnym świecie najwyższe kwalifikacje w coraz większym stopniu przesądzają o pozycji jednostki w społeczeństwie i jej udanym życiu. Zmieniająca się rzeczywistość społeczno ekonomiczna kraju stawia coraz większe wymagania absolwentom różnych szkół, w tym także gimnazjów. Znaczenie gimnazjum dla rozwoju człowieka jest szczególne. To właśnie w tej szkole uczeń planuje swoją karierę. W wieku 16 lat musi dokonać ważnego wyboru w zakresie dalszego kształcenia co często wiąże się z wyborem zawodu. Gimnazjum powinno podjąć działania w szerokim zakresie mające na celu ułatwienie uczniowi podjęcia tak ważnej, życiowej decyzji. Orientacja szkolna i zawodowa w gimnazjum jest zatem procesem wychowania do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. Jest to proces złożony i długotrwały. Wybór zawodu jest decyzją szczególnie trudną, wymagającą od młodzieży zebrania i przeanalizowania wielu różnych informacji: - o sobie - o zawodach - o ścieżkach edukacyjnych prowadzących do zdobycia zawodu. Jest to decyzja tym trudniejsza, ponieważ jest podejmowana przez ucznia gimnazjalistę znajdującego się w szczególnym okresie rozwoju. W okresie przejścia pomiędzy dzieckiem a dorosłym. Stąd jest rzeczą bardzo istotną by przy podejmowaniu tak trudnej decyzji mógł liczyć na wsparcie ze strony swoich rodziców i szkoły. Rodzice mogą wspierać ucznia poprzez udzielanie rad na podstawie własnych doświadczeń. Gimnazjum wspierać będzie za pomocą organizacji zajęć z zakresu wyboru szkoły i doradztwa zawodowego prowadzonych przez przygotowanych do tego nauczycieli. Uzasadnieniem potrzeby prowadzenia działań w zakresie doradztwa zawodowego w Gimnazjum wśród uczniów jest: 1. Potrzeba profesjonalnej pomocy, usytuowanej blisko ucznia, zwiększającej trafność podejmowanych decyzji edukacyjnych i zawodowych, minimalizującej stres i konsekwencje wynikające z niewłaściwych wyborów; 2. Zagwarantowanie systematycznych kontaktów z uczniami w ramach planowych działań realizowanych metodami aktywnymi (warsztaty, zajęcia aktywizujące); 3. Udzielanie uczniom pomocy w wyborze i selekcji informacji dotyczących edukacji i rynku pracy, zgodnie z planowanym przez nich kierunkiem rozwoju zawodowego; 4. Obniżenie kosztów kształcenia dzięki poprawieniu trafności wyborów na kolejnych etapach edukacji; 5. Dostosowanie rozwiązań polskich do standardów krajów Unii Europejskiej; Prawidłowo prowadzona orientacja zawodowa stanowi bardzo dużą pomoc dla ucznia i jego rodziny. Strona 3 z 28
1. Podstawowe pojęcia: Poradnictwo zawodowe: długofalowe i wieloetapowe działania wychowawcze, towarzyszące jednostce w trakcie jej rozwoju zawodowego. Obejmuje ono udzielanie pomocy uczniom i dorosłym w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i zawodowy sukces. (por.: Ogólne zasady funkcjonowania poradnictwa zawodowego w systemie urzędów pracy. (1996) Wyd. KUP. s. 4) Orientacja zawodowa: działania wychowawcze szkoły, rodziców, i innych osób, grup i instytucji - mające na celu przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej, których ważnym elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i szkoły. (por.: K. Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji (1999) [w:] Problemy poradnictwa psychologiczno - pedagogicznego. Nr 2/11. s. 29) Doradztwo zawodowe: świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej, poprzez analizę pola problemowego jednostki i udzielenie jej informacji zawodowych, podawanie wskazówek, sugestii oraz instrukcji. (por.: K. Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji (1999) [w:] Problemy poradnictwa psychologiczno - pedagogicznego. Nr 2/11. s. 29) Doradca zawodowy: osoba udzielająca pomocy, w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych, młodzieży i osobom dorosłym w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, uwzględniając ich możliwości psychofizyczne i sytuację życiową a także potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego, współpracując z rodzicami i nauczycielami w procesie orientacji zawodowej uczniów oraz wykorzystując w tym celu wiedzę o zawodach, znajomość psychologicznych i pedagogicznych technik, diagnozę rynku pracy oraz techniczne środki przekazywania informacji zawodowej. (por.: Klasyfikacja Zawodów i Specjalności. 1995. Wyd. MPiPS. Tom V, Zeszyt 2 cz. II, s. 497) Informacja zawodowa: Zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji zawodowych oraz związanych z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki oraz rodzajów podejmowanych decyzji. (por.: K. Lelińska: Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu metodą zajęć praktycznych. (1985). WSiP. s. 35) Informacja edukacyjna: zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania decyzji związanych z dalszym kształceniem. (opr. G. Sołtysińska) Zawód: Wewnętrznie spójny system czynności wymagający określonych kwalifikacji, wykonywanych w uregulowany sposób i systematycznie, stanowiący podstawę utrzymania i zapewniający pozycję w społeczeństwie. (por.: J. Szczepański: Czynniki kształtujące zawód i strukturę zawodową. Socjologia zawodów. (1965) KiW.) Wewnątrzszkolny system doradztwa: Ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania doradcy w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, formy i metody pracy. (opr. A. Łukaszewicz) Strona 4 z 28
2. Podstawowe przepisy prawa polskiego i unijnego dotyczące doradztwa zawodowego regulujące kwestie udzielania pomocy w wyborze zawodu, kierunku kształcenia oraz wprowadzające doradztwo zawodowe do szkół: a) Memorandum dotyczące kształcenia ustawicznego, uchwalone przez Komisję Europejską w 2000 r. jako jedno z 6 głównych założeń wymienia zalecenie dotyczące profesjonalnej pomocy doradczej dla uczniów w zakresie planowania kariery zawodowej. Zdecydowana większość państw Unii Europejskiej już od dawna stosuje to zalecenie w praktyce. b) Rezolucja Rady Unii Europejskiej z 18 Maja 2004-9286/04 jest to najważniejszy do tej pory dokument wydany przez Unię Europejską dotyczący poradnictwa zawodowego. wszyscy obywatele Europy powinni mieć dostęp do usług związanych z poradnictwem, informacją zawodową i planowaniem kariery na każdym etapie swojego życia. c) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do "przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia". Również ramowe statuty szkół ponadpodstawowych nakładają na dyrektorów i rady pedagogiczne "obowiązek organizacji wewnątrzszkolnego systemu poradnictwa zawodowego oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu". d) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114), w którym zawarte są postanowienia: dobrowolność i nieodpłatność tej pomocy, formy pomocy pedagogiczno-psychologicznej (indywidualne i grupowe zajęcia związane w wyborem kierunku kształcenia i zawodu, porady dla uczniów) podmioty organizujące i udzielające pomoc psychologiczno-pedagogiczną (dyrektor szkoły lub placówki, pedagog, psycholog, logopeda, doradca zawodowy). definicje pomocy pedagogiczno-psychologicznej (w odniesieniu do doradztwa zawodowego): rozpoznawanie potencjalnych możliwości oraz indywidualnych potrzeb ucznia i umożliwianie ich zaspokojenia, wspieranie uczniów, metodami aktywnymi, w dokonywaniu wyboru kierunku dalszego kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej oraz udzielanie informacji w tym zakresie, wspieranie nauczycieli w organizowaniu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu. e) Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do roku 2010 przyjęta przez Radę Ministrów 8 lipca 2003 r. jako jeden z priorytetów uznaje tworzenie zasobów informacyjnych w zakresie kształcenia ustawicznego i rozwoju zasobów doradczych. Strona 5 z 28
3. Opis programu: Program Moja przyszłość zależy ode mnie zakłada przygotowanie uczniów gimnazjum do podjęcia trafnej decyzji dotyczącej wyboru szkoły i poznania swoich preferencji zawodowych oraz uaktywnić ich do samodzielnych działań w zakresie poszukiwania informacji o zawodach. Program zawiera: zagadnienia związane z samopoznaniem (zainteresowania, umiejętności, temperament, obraz własnej osoby), etapy podejmowania decyzji związanych z wyborem dalszej ścieżki edukacyjnej, informacje dotyczące zawodów występujących na rynku pracy, wymogi współczesnego rynku pracy i ocenę własnych predyspozycji odnośnie wybranego zawodu. Oferowane zajęcia pomogą zwiększyć szansę na odpowiednie zaplanowanie kariery zawodowej poprzez wybór odpowiedniej szkoły przez uczniów, a co się z tym wiąże właściwego zawodu wykonywanego w przyszłości oraz wpłyną na motywację do dalszego kształcenia. Program zawiera cele, zadania, treści, formy pracy umożliwiające realizację celów, przewidywane osiągnięcia ucznia, uwagi o realizacji oraz pomoc dydaktyczną do realizacji programu w postaci literatury, wykazu materiałów wspomagających prowadzenie zajęć, przykładowy rozkład materiału z zakresu orientacji zawodowej w klasach II gimnazjum oraz założenia organizacji pracy. Program będzie realizowany w klasach drugich z podziałem na grupy, w wymiarze 0,5 godziny lekcyjnej rocznie. Dla wszystkich uczniów gimnazjum i ich rodziców są przewidziane indywidualne konsultacje z poradnictwa zawodowego. 4. Ogólny cel programu Przygotowanie uczniów gimnazjum do podjęcia trafnej decyzji w zaplanowaniu kariery zawodowej i wyboru odpowiedniej szkoły. 5. Cele szczegółowe 1. Przygotowanie młodzieży do: a) drogi dalszego kształcenia, b) trafnego wyboru zawodu, c) opracowania indywidualnego planu kariery edukacyjnej i zawodowej. 2. Przygotowanie ucznia do poznanie siebie oraz rozpoznanie swoich zainteresowań zawodowych; 3. Wspieranie w podejmowanie decyzji zawodowych i edukacyjnych; 4. Kształtowanie umiejętności świadomego wyboru zawodu; 5. Kształtowanie odpowiedzialności za swoją przyszłość; 6. Kształtowanie umiejętności określania swoich mocnych i słabych stron; 7. Uświadomienie uczniom roli umiejętności twardych i miękkich. 8. Wzmocnienie poczucia wartości przez wyłonienie pozytywnych stron osobowości; 9. Uświadomienie uczniom konieczności konfrontowania wiedzy o zawodach Strona 6 z 28
z wiedzą o sobie; 10. Wyrobienie w uczniach pozytywnych postaw wobec pracy; 11. Uzmysłowienie uczniom konieczności świadomego i rozważnego wyboru dalszej drogi kształcenia i zawodu; 12. Wskazanie źródeł informacji o zawodach; 13. Zapoznanie ucznia z takimi problemami jak: a) adaptacja do nowych warunków nauki w szkole ponadgimnazjalnej, b) bezrobocie, c) wymagania zdrowotne w określonych zawodach, d) mobilność zawodowa. 13. Pomoc uczniom w pogłębianiu wiedzy o interesujących ich zawodach; 14. Zapoznanie ze strukturą szkolnictwa ponadgimnazjalnego; 15. Zapoznanie z kryteriami przyjęć do szkół ponadgimnazjalnych; 16. Wskazanie czynników mających znaczenie przy wyborze zawodu, takich jak: zdrowie, uzdolnienie; zainteresowania, cechy charakteru; 17. Analiza cech osobowości niezbędnych do osiągnięcia efektów w podejmowaniu pracy; 18. Rozwijanie aktywności uczniów w kierunku samooceny i samopoznania. 6. Treści programu 1. Analiza zainteresowań i skłonności zawodowe uczniów przejawiające się w toku działalności w szkole i w domu, w chwilach wolnych od zajęć; 2. Uzdolnienia i umiejętności niezbędne w poszczególnych zawodach; 3. Cechy usposobienia i temperamentu, ich znaczenie w wyborze zawodu; 4. Stan fizyczny i zdrowotny a wybór zawodu; 5. Samoocena - ustalenie swoich mocnych stron; 6. Kierunki dalszego kształcenia; 7. Komunikacja interpersonalna; 8. Asertywność jako sposób na komunikowanie się; 9. Wiedza o zawodach; 10. Zmieniający się rynek pracy; 11. Instytucje wspomagające proces poszukiwania pracy; 12. Proces podejmowania decyzji; 13. System szkolnictwa ponadgimnazjalnego; 14. Przygotowanie dokumentacji określonej przez procedury rekrutacji. 7. Uwagi o realizacji programu orientacji zawodowej w Gimnazjum Nr 81 Program może być realizowany po uwzględnieniu wyników badania potrzeb uczniów. Należy poznać uczniów, ich zainteresowania i potrzeby w zakresie kierunków kształcenia oraz orientacji zawodowej poprzez ankietowanie, rozmowy, dyskusje. W oparciu o sformułowane wnioski wskazać uczniom odpowiednią lekturę oraz podjąć działania mające na celu udzielenie pomocy w podjęciu decyzji o wyborze zawodu i kierunku dalszego Strona 7 z 28
kształcenia. 8. Formy pracy umożliwiające realizację celów 1. Podsumowanie wiedzy o zawodach na różnych zajęciach edukacyjnych podczas realizacji treści programowych; 2. W czasie lekcji wychowawczych realizować tematykę programu Zaplanuj swoją karierę ; 3. Poznanie uczniów, ich zainteresowań i potrzeb w zakresie orientacji zawodowej poprzez ankietowanie, rozmowy, dyskusje; 4. Indywidualne rozmowy z uczniami na temat planowania kariery zawodowej, udzielanie informacji lub wskazywanie literatury; 5. Opracowania przygotowane przez uczniów dotyczące danej grupy zawodów lub ukazujące specyfikę niektórych zawodów realizacja projektu Mądry wybór dobry zawód ; 6. Informowanie o różnych aspektach życia zawodowego ze szczególnym zwróceniem uwagi na zawody najbardziej potrzebne w rozwoju gospodarki kraju; 7. Pomoc w dokonaniu wyboru przyszłego zawodu poprzez wnikliwą obserwację cech i osobowości ucznia, z wykorzystaniem informacji uzyskanych o zdolnościach i zainteresowaniach ucznia od nauczycieli innych przedmiotów; 8. Spotkania z uczniami bądź absolwentami wybranych szkół; 9. Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów; 10. Ścisła współpraca z nauczycielami bibliotekarzami w szkole; 11. Ścisła współpraca z pedagogiem szkolnym; 12. Współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, aby pomóc w wyborze zawodu młodzieży niezdecydowanej i defektywnej oraz mającej kłopoty w nauce; 13. Współpraca z rodzicami uczniów gimnazjum; 14. Rozwijanie zainteresowań w trakcie zajęć lekcyjnych i pozaszkolnych; 15. Zapoznanie ze strukturą szkolnictwa ponadgimnazjalnego i warunkami przyjęć do poszczególnych szkół; 16. Wykorzystanie na zajęciach Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej; 17. Prowadzenie konsultacji indywidualnych; 18. Przygotowanie dokumentacji uczniowskiej do szkół ponadgimnazjalnych. 9. Przewidywane osiągnięcia W wyniku realizacji zadań orientacji zawodowej uczeń gimnazjum: 1. Zna siebie, swoje upodobania, mocne i słabe strony oraz własne predyspozycje do wykonywania zawodów; 2. Potrafi analizować czynniki niezbędne do podjęcia prawidłowej decyzji o wyborze zawodu; 3. Posiada rozeznanie w strukturze szkolnictwa ponadgimnazjalnego; 4. Zna kryteria przyjęć do szkół ponadgimnazjalnych; 5. Umie kompletować niezbędną dokumentację składaną w szkołach Strona 8 z 28
ponadgimnazjalnych, 6. Posiada podstawowe informacje o funkcjonowaniu rynku pracy; 7. Zna podstawowe podziały zawodów; 8. Wie, gdzie szukać pomocy w wyborze zawodu, szkoły i planowaniu kariery zawodowej; 9. Trafnie rozpoznaje swoje predyspozycje i realne możliwości z punktu widzenia wyboru zawodu i rynku pracy. 10. Korzyści wynikające z prowadzenie działań w zakresie doradztwa zawodowego wśród uczniów Gimnazjum 1. Dla indywidualnych odbiorców: a) łatwy dostęp do informacji edukacyjnej i zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców, b) poszerzanie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów, c) świadome, trafne decyzje edukacyjne i zawodowe, d) świadomość konieczności i możliwości zmian w planowaniu kariery zawodowej, e) zmniejszenie niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia, porzucania szkoły jako konsekwencji niewłaściwych wyborów; 2. Dla gimnazjum: a) realizacja zobowiązań wynikających z zapisów zawartych w ramowych statutach szkół, b) utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji, c) uzyskanie przepływu informacji zawodowej sprzyjającego trafnym wyborom uczniów i korzystnie wpływającego na dostosowanie programów nauczania do wymagań rynku pracy; 3. Dla państwa i władz lokalnych: a) zwiększenie świadomości społecznej, dotyczącej konieczności racjonalnego planowania rozwoju zawodowego przez jednostki, b) podejmowanie właściwych decyzji, efektywnie przeciwdziałających bezrobociu, c) zapewnienie powszechności i dostępności usług doradczych zalecanych przez Komisję Unii Europejskiej; 4. Dla pracodawców: a) zwiększenie szansy znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów, świadomych oczekiwań rynku pracy. Strona 9 z 28
11. Ewaluacja Ewaluacji podlegać będzie cały program ze szczególnym uwzględnieniem treści nauczania. Ewaluacja będzie przeprowadzana pod koniec każdego roku szkolnego przy pomocy wcześniej przygotowanych narzędzi takich jak: ankiety, obserwacja, wywiad. Strona 10 z 28
12. Tematyka zawodoznawcza realizowana w klasach II gimnazjum M o d u ł I J a k i j e s t e m u c z e ń p o z n a j e s i e b i e MATERIAŁ NAUCZANIA CELE EDUKACYJNE ZAJĘĆ OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW WYBRANE ZAGADNIENIA Z KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ 1. Efektywne porozumiewanie się. 2. Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej 3. Bariery utrudniające skuteczne komunikowanie się oraz ich pokonywanie. 4. Sposoby autoprezentacji ASERTYWNOŚĆ JAKO SPOSÓB NA KOMUNIKOWANIE SIĘ Zachowania asertywne jako forma: a) wyrażania swoich uczuć, przekonań i myśli, b) budowania właściwych relacji między ludźmi. POZNANIE SIEBIE WARUNKIEM WŁASNEGO ROZWOJU 1. Określanie własnych zainteresowań; 2. Uświadomienie własnych uzdolnień; 3. Formułowanie swoich mocnych Uczeń poznaje: a) zasady efektywnego porozumiewania się, b) rodzaje czynników utrudniających porozumiewania się, c) techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej d) zasady autoprezentacji. Uczeń poznaje: a) zasady zachowań asertywnych, b) wpływ zachowań asertywnych na budowanie właściwych relacji między ludźmi, c) obszary, w których potrafi zachowywać się asertywnie, d) obszary, w których nie potrafi zachowywać się asertywnie, 1. Uczeń poznaje swoje: a) zainteresowania, b) uzdolnienia, umiejętności, c) mocne i słabe strony. 2. Uczeń poznaje swój temperament. 3. Uczeń analizuje własny potencjał pod katem planowania dalszej kariery. Uczeń potrafi: a) efektywnie komunikować się, b) rozpoznawać czynniki utrudniające komunikację i usuwać je, c) dokonać autoprezentacji, d) przedstawiać informacje o sobie w taki sposób, aby najlepiej się zaprezentować. Uczeń potrafi: a) określić obszary, w których potrafi zachowywać się asertywnie, b) określić obszary, w których nie potrafi zachowywać się asertywnie, c) dobrać sposób asertywnego zachowania do wybranych sytuacji, d) uzasadnić, że asertywne zachowanie ułatwia budowanie właściwych relacji z ludźmi. 1. Uczeń potrafi określić swoje: a) zainteresowania, b) uzdolnienia, c) mocne strony i planować sposoby ich rozwijania. d) słabe strony i planować sposoby radzenia sobie z nimi. Strona 11 z 28
i słabych stron. CZY JESTEM PRZEDSIĘBIORCZY? 1. Cechy osobowości; 2. Temperament i cechy charakteru; 3. Cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego; 4. Znaczenie cech osobowości w wyborze szkoły i zawodu; 5. Metody pracy nad poprawą wybranych cech charakteru.. PRAGNIENIA I CELE ŻYCIOWE 1. Metoda SMART, 2. Środki realizacji celów 4. Uczeń rozwija w sobie poczucie własnej wartości. 5. Uczeń dostrzega znaczenie pozytywnego myślenia i samoakceptacji. 3. Uczeń poznaje: a) cechy poszczególnych typów temperamentu, b) własną osobowość, c) typ swojego temperamentu, d) wymagania odnośnie cech charakteru i temperamentu dla poszczególnych grup zawodowych, e) cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego; f) metody pracy nad rozwojem cech osobowości. 4. Uczeń porównuje posiadane cechy z cechami osobowości człowieka przedsiębiorczego; Uczeń poznaje: a) etapy poznawania celu, b) schemat zależności między marzeniami a realizacją zamierzeń, c) grupy celów, d) metodę SMART przydatną w realizacji zamierzeń. e) wyjaśnić znaczenie pozytywnego myślenia i samoakceptacji w swoim życiu. 2. Uczeń potrafi przeanalizować swój potencjał pod katem planowania dalszej kariery. Uczeń potrafi określić: a) swoje cechy charakteru, b) typ swojego temperamentu, c) przydatność cech swojego charakteru i temperamentu w poszczególnych grupach zawodowych, d) cechy osobowości człowieka przedsiębiorczego e) nad który z jego cech charakteru musi popracować, Uczeń potrafi: a) obierać własne cele, b) analizować własne zamierzenia stosując metodę SMART. Strona 12 z 28
M O D U Ł I I Ś w i a t z a w o d ó w u c z e ń p o z n a j e z a w o d y MATERIAŁ NAUCZANIA CELE EDUKACYJNE ZAJĘĆ OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW RYNEK PRACY 1. Definicja rynku pracy. 2. Popyt i podaż na rynku pracy 3. Podmioty występujące na rynku pracy. 4. Lokalny rynek pracy. 5. Instytucje wspomagające proces poszukiwania pracy POZNAJEMY ZAWODY W OBSZARZE KULTURY I NAUKI 5. Poznajemy zawody: a) film i teatr b) taniec i muzyka c) media d) sztuki plastyczne e) nauki ścisłe f) nauki społeczne g) edukacja 2. Cechy charakterystyczne ww. a) informacje ogólne o zawodzie, b) warunki i środowisko pracy, c) zadania i czynności, d) wymagania psychofizyczne zawodu: Uczeń poznaje: a) podstawowe definicje związane z rynkiem pracy b) podstawowe grupy zawodowe c) podmioty występujące na rynku pracy d) sytuację gospodarczą w regionie e) lokalny rynek pracy f) instytucje wspomagające proces poszukiwania pracy. Uczeń poznaje: a) zawody z obszaru kultury i nauki b) warunki i środowisko pracy w tych zawodach c) warunki i środowisko pracy w danym zawodzie d) zadania i czynności w danym zawodzie, e) wymagania psychofizyczne w danym zawodzie, f) przeciwwskazania zdrowotne w danym zawodzie, g) ścieżki kształcenia w kierunku w danym zawodzie, h) szanse zatrudnienia w danym zawodzie, Uczeń potrafi: a) rozróżniać podmioty występujące na rynku pracy, b) zdefiniować pojęcie rynek pracy, c) rozpoznawać i analizować najważniejsze aspekty sytuacji gospodarczej w regionie, d) wymienić podstawowe grupy zawodowe e) scharakteryzować lokalny rynek pracy, f) wskazać źródła informacji o potencjalnych pracodawcach, g) identyfikować lokalne i regionalne instytucje wspomagające proces poszukiwania pracy. Uczeń potrafi: a) wymienić zawody z obszaru kultury i nauki b) scharakteryzować warunki i środowisko pracy w tych zawodach c) scharakteryzować warunki i środowisko pracy w danym zawodzie d) omówić zadania i czynności wykonywane w danym zawodzie, e) omówić wymagania psychofizyczne w danym zawodzie, f) omówić przeciwwskazania zdrowotne w danym zawodzie, g) omówić ścieżki kształcenia w kierunku w danym zawodzie, h) scharakteryzować szanse zatrudnienia w danym zawodzie, i) zanalizować swoje preferencje w kontekście Strona 13 z 28
e) przeciwwskazania zdrowotne, f) ścieżki kształcenia, g) szanse zatrudnienia, h) zarobki, POZNAJEMY ZAWODY W OBSZARZE PRAWA I OCHRONY 1. Poznajemy zawody: a) prawo b) administracja c) ochrona zdrowia d) służby mundurowe e) służby ochrony 2. Cechy charakterystyczne ww.: a) informacje ogólne o zawodzie, b) warunki i środowisko pracy, c) zadania i czynności, d) wymagania psychofizyczne zawodu: e) przeciwwskazania zdrowotne, f) ścieżki kształcenia, g) szanse zatrudnienia, h) zarobki, POZNAJEMY ZAWODY W OBSZARZE HANDLU I ZARZĄDZANIA 1. Poznajemy zawody: a) marketing b) handel c) finanse d) biuro e) zarządzanie Uczeń poznaje: a) zawody z obszaru prawa i ochrony, b) warunki i środowisko pracy w tych zawodach c) warunki i środowisko pracy w danym zawodzie d) zadania i czynności w danym zawodzie, e) wymagania psychofizyczne w danym zawodzie, f) przeciwwskazania zdrowotne w danym zawodzie, g) ścieżki kształcenia w kierunku w danym zawodzie, h) szanse zatrudnienia w danym zawodzie. Uczeń poznaje: a) zawody z obszaru handlu i zarządzania, b) warunki i środowisko pracy w tych zawodach c) warunki i środowisko pracy w danym zawodzie d) zadania i czynności w danym zawodzie, e) wymagania psychofizyczne w danym zawodzie, f) przeciwwskazania zdrowotne w danym zawodzie, g) ścieżki kształcenia w kierunku w danym zawodzie, poznanych zawodów. Uczeń potrafi: a) wymienić zawody z obszaru prawa i ochrony, b) scharakteryzować warunki i środowisko pracy w tych zawodach c) scharakteryzować warunki i środowisko pracy w danym zawodzie d) omówić zadania i czynności wykonywane w danym zawodzie, e) omówić wymagania psychofizyczne w danym zawodzie, f) omówić przeciwwskazania zdrowotne w danym zawodzie, g) omówić ścieżki kształcenia w kierunku w danym zawodzie, h) scharakteryzować szanse zatrudnienia w danym zawodzie, i) zanalizować swoje preferencje w kontekście poznanych zawodów. Uczeń potrafi: a) wymienić zawody z obszaru handlu i zarządzania, b) scharakteryzować warunki i środowisko pracy w tych zawodach, c) scharakteryzować warunki i środowisko pracy w danym zawodzie, d) omówić zadania i czynności wykonywane Strona 14 z 28
2. Cechy charakterystyczne ww.: a) informacje ogólne o zawodzie, b) warunki i środowisko pracy, c) zadania i czynności, d) wymagania psychofizyczne zawodu: e) przeciwwskazania zdrowotne, f) ścieżki kształcenia, g) szanse zatrudnienia, h) zarobki, POZNAJEMY ZAWODY W OBSZARZE PRZEMYSŁU I TURYSTYKI 1. Poznajemy zawody: a) budownictwo b) przemysł c) turystyka d) hotelarstwo e) żywienie f) transport 2. Cechy charakterystyczne ww.: a) informacje ogólne o zawodzie, b) warunki i środowisko pracy, c) zadania i czynności, d) wymagania psychofizyczne zawodu: e) przeciwwskazania zdrowotne, f) ścieżki kształcenia g) szanse zatrudnienia, h) zarobki, h) szanse zatrudnienia w danym zawodzie. w danym zawodzie, e) omówić wymagania psychofizyczne w danym zawodzie, f) omówić przeciwwskazania zdrowotne w danym zawodzie, g) omówić ścieżki kształcenia w kierunku w danym zawodzie, h) scharakteryzować szanse zatrudnienia w danym zawodzie, i) zanalizować swoje preferencje w kontekście poznanych zawodów Uczeń poznaje: a) zawody z obszaru przemysłu i turystyki; b) warunki i środowisko pracy w tych zawodach c) warunki i środowisko pracy w danym zawodzie d) zadania i czynności w danym zawodzie, e) wymagania psychofizyczne w danym zawodzie, f) przeciwwskazania zdrowotne w danym zawodzie, g) ścieżki kształcenia w kierunku w danym zawodzie, h) szanse zatrudnienia w danym zawodzie. Uczeń potrafi: a) wymienić zawody z obszaru przemysłu i turystyki, b) scharakteryzować warunki i środowisko pracy w tych zawodach, c) scharakteryzować warunki i środowisko pracy w danym zawodzie, d) omówić zadania i czynności wykonywane w danym zawodzie, e) omówić wymagania psychofizyczne w danym zawodzie, f) omówić przeciwwskazania zdrowotne w danym zawodzie, g) omówić ścieżki kształcenia w kierunku w danym zawodzie, h) scharakteryzować szanse zatrudnienia w danym zawodzie, i) zanalizować swoje preferencje w kontekście poznanych zawodów. Strona 15 z 28
M o d u ł I I I J a k z r e a l i z o w a ć p l a n y u c z e ń p o z n a j e ś c i e ż k i k s z t a ł c e n i a MATERIAŁ NAUCZANIA CEL GŁÓWNY OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW PODEJMOWANIE DECYZJI 1. Proces podejmowania decyzji; 2. Bariery przy podejmowaniu decyzji; 3. Rola informacji w procesie podejmowania decyzji; 4. Instytucje wspierające w wyborze kierunku kształcenia i zwodu. TRENDY NA RYNKU PRACY 1. Rynek pracy w przyszłości i jego zawody; 2. Formy aktywności na rynku pracy; 3. Zawody przyszłości. Uczeń poznaje: a) proces podejmowania decyzji, b) formy podejmowania decyzji, c) bariery procesu podejmowania decyzji, d) różne źródła pozyskiwania informacji, e) instytucje świadczące pomoc przy wyborze ścieżki kształcenia lub wyborze zawodu. Uczeń poznaje: a) specyfikę lokalnego rynku pracy i analizuje zmiany na nim zachodzące, b) formy aktywności zawodowej na rynku pracy, c) podstawowe zasady samozatrudnienia, d) zawody które będą rozwijały się w przyszłości Uczeń potrafi: a) scharakteryzować proces podejmowania decyzji, b) omówić formy podejmowania decyzji, c) wymienić bariery racjonalności decyzji, d) wskazać wady i zalety decyzji indywidualnych i grupowych, e) podać przykłady decyzji racjonalnych i nieracjonalnych, f) wymienić i scharakteryzować cechy użytecznej informacji, g) omówić różne źródła pozyskiwania informacji. Uczeń potrafi: a) omówić sytuację na lokalnym rynku pracy, b) omówić formy aktywności zawodowej na rynku pracy, c) przedstawić podstawowe zasady samozatrudnienia, d) scharakteryzować zawody które będą rozwijały się w przyszłości, Strona 16 z 28
DECYZJE ZAWODOWE 1. Wybór zawodu a rynek pracy; 2. Wybór zawodu a środowisko społeczne; 3. Wybór zawodu a rozwój techniki; 4. Wybór zawodu a globalizacja; 5. Planowanie ścieżki kariery szkolnej i zawodowej. WYCHOWANIE DO AKTYWNEGO UDZIAŁU W ŻYCIU GOSPODARCZYM. Założenie i prowadzenie działalności gospodarczej-podstawowe pojęcia SYSTEM SZKOLNICTWA PONADGIMNAZJALNEGO 1. Liceum Ogólnokształcące; 2. Technikum; 3. Zasadnicza Szkoła Zawodowa; 4. Zasady rekrutacji. DOKUMENTY POTRZEBNE PRZY REKRUTACJI 1. Podanie w elektronicznym systemie naboru Uczeń poznaje: a) czynniki warunkujące trafną decyzję zawodową i edukacyjną, b) istotę procesu wyboru zawodu i planowania swojej przyszłości, c) potrzebę realnego oceniania swoich możliwości, celów i wartości; d) sposób planowania własnej ścieżki kariery szkolnej i zawodowej. Uczeń poznaje: a) procedury założenia własnej firmy, b) mechanizmy służące samozatrudnieniu, c) zagadnienia związane z etyką w miejscu pracy, d) cechy dobrego pracownika, pracodawcy, kierownika. Uczeń poznaje: a) poszczególne typy szkół w systemie szkolnictwa ponadgimnazjalnego, b) przebieg kształcenia i czas trwania nauki w poszczególnych rodzajach szkół, c) zasady rekrutacji na nowy rok szkolny. Uczeń poznaje: a) sposoby sporządzania dokumentów określonych przez procedury rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych Uczeń potrafi: a) stworzyć listę czynników, od których zależy wybór zawodu b) aktywnie uczestniczyć w procesie wybierania zawodu i planowania dalszego kształcenia c) podjąć próbę oceny swoich preferencji w aspekcie wyboru szkoły i zawodu lepiej Uczeń potrafi: a) założyć, zareklamować własnej firmę, b) wykorzystywać mechanizmy służące samozatrudnieniu, c) nazwać zachowania etyczne i nieetyczne związane z miejscem pracy, d) wskazać cechy dobrego pracownika, pracodawcy, kierownika. Uczeń potrafi: a) wymienić typy szkół ponadgimnazjalnych, b) scharakteryzować szkoły tzn. podać profile, czas nauki, c) omówić zasady rekrutacji na nowy rok szkolny, d) możliwości zdobycia kwalifikacji zawodowych. Uczeń potrafi: b) -przygotować niezbędną dokumentację określoną w procesie rekrutacji Strona 17 z 28
13. Indywidualne konsultacje dla uczniów W ich czasie uczeń ma możliwość: - Analizowania własnego potencjału i możliwości pod kątem wykorzystania go na trudnym rynku pracy, - Poznawania swoich zainteresowań, uzdolnień, temperamentu, umiejętności, mocnych i słabych stron, - Lepszego poznania własnych predyspozycji i zainteresowań zawodowych, - Sformułowania własnych oczekiwań wobec przyszłej pracy, - Omawiania elementów autoprezentacji, - Ćwiczenia zachowań asertywnych, - Analizy procesu podejmowania decyzji, - Poznania instytucji wspierających w wyborze kierunku kształcenia i zwodu, - Omówienia specyfiki wybranej przez siebie szkoły zasady rekrutacji, profile, - Omówienia specyfiki wybranego przez siebie zawodu wymagania, koszty, profity, - Sformułowania własnych oczekiwań wobec przyszłej pracy, - Omówienie wraz z doradcą możliwych kierunków własnego rozwoju zawodowego Strona 18 z 28
14. Orientacja zawodowa-założenia organizacji pracy ZADANIA REALIZACJA WYKONAWCA Wykorzystanie treści zawodoznawczych zawartych w programach nauczania przedmiotów. Wykorzystanie godzin do dyspozycji wychowawcy klasy w zakresie orientacji zawodowej. Pobudzanie aktywności uczniów w kierunku samodzielnego zdobywania wiedzy o zawodach. 1. Opracowanie wytycznych do pracy w zakresie orientacji zawodowej dla nauczycieli przedmiotów. 2. Przeprowadzenie konsultacji z nauczycielami. Realizacja cykli tematycznych związanych z tematyką programu Moja przyszłość zależy ode mnie, Zaplanuj karierę Organizowanie pracy klasowych grup zainteresowań zawodowych, które uczestniczą w przygotowaniu godzin lekcyjnych 1. gromadzenie materiałów dotyczących. orientacji zawodowej folderów, informatorów, zdjęć. 2. opracowywanie teczek zawodów i gazetek zawodoznawczych, 3. opracowanie projektów założenia własnej działalności gospodarczej. Doradca zawodowy Wychowawcy klas Doradca zawodowy Doradca zawodowy nauczyciel WOS OSOBY I INSTYTUCJE WSPÓŁPRACUJĄCE Wychowawcy klas Pedagog szkolny Psycholog Wychowawcy klas Biblioteka szkolna cały rok TERMIN cały rok 1godzina w miesiącu. cały rok Współdziałanie ze służbą Ustalenie ograniczeń w wyborze zawodów Lekarze, Poradnia zgodnie Strona 19 z 28
zdrowia i Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną w zakresie orientacji zawodowej. uwarunkowanych stanem zdrowia ucznia. Określenie poprzez badania mocnych i słabych stron ucznia w kontekście wyboru zawodu (stopień sprawności umysłowej, wytrzymałość na zmęczenie, sprawność manualna Pielęgniarka Psycholog Pedagog szkolny Psychologiczno- Pedagogiczna z terminarzem ustalonym z PPP i placówkami służby zdrowia Warsztaty psychologiczne z uczniami 1. Przygotowanie młodzieży do rozważnego i zgodnego z możliwościami psychofizycznymi wyboru zawodu i dalszej drogi kształcenia, 2. Umożliwienie młodzieży lepszego poznania siebie, ze szczególnym zaakcentowaniem swoich mocnych stron z uwzględnieniem motywacji zewnętrznej i wewnętrznej, ogólnego poziomu intelektu, uzdolnień, zainteresowań i zamiłowań, cech temperamentu i osobowości, stanu zdrowia, 3. Umożliwienie samooceny i skonfrontowanie swoich możliwości, predyspozycji i warunków zdrowotnych z wymaganiami zawodowymi, 4. Przedstawienie uczniom sposobu Psycholog Doradca zawodowy wychowawca PPP zgodnie z harmonogramem działań Strona 20 z 28
dochodzenia do wyboru danego zawodu w zależności od rodzaju zainteresowań, 5. Nauczanie dokonywania właściwego wyboru drogi edukacyjnej i uświadomienie uczniom, że wybierają zawód, a nie szkołę, gdyż szkoła jest jedynie drogą prowadzącą do uzyskania kwalifikacji zawodowych a wybór zawodu celem. Spotkania psychologa z rodzicami Poinformowanie rodziców o: 3. konieczności dokonania przez ich dzieci rozważnego i zgodnego z możliwościami psychofizycznymi wyboru zawodu i dalszej kształcenia; 4. czynnikach wpływających na wybór dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej ze szczególnym zaakcentowaniem mocnych stron młodzieży z uwzględnieniem motywacji zewnętrznej i wewnętrznej, ogólnego poziomu intelektu, uzdolnień, zainteresowań i zamiłowań, cech temperamentu i osobowości, stanu zdrowia; 5. konieczności skonfrontowania Psycholog listopad Strona 21 z 28
możliwości predyspozycji i warunków zdrowotnych z wymaganiami zawodowymi; 6. sposobach dochodzenia do wyboru danego zawodu w zależności od rodzaju zainteresowań; 7. strukturze szkolnictwa w RP. Rozwijanie umiejętności poznawania i oceny własnej przydatności zawodowej. Kształtowanie cech charakteru ważnych przy wykonywaniu każdej pracy. 1. Organizacja warunków i sytuacji umożliwiających uczniom samodzielną ocenę umiejętności, cech charakteru, postaw. 2. Zagwarantowanie prawa do podejmowania wielu prób, ukazywanie wzorców zachowań, pomoc w przezwyciężaniu trudności. Doradca zawodowy Wychowawcy Rodzice Nauczyciele przedmiotów cały rok szkolny Działalność związana z podjęciem przez uczniów decyzji zawodowych i rekrutacją do szkół zawodowych. 1. Prowadzenie indywidualnych konsultacji dla uczniów i ich rodziców. 2. Udzielanie szczególnej pomocy uczniom niezdecydowanym i dokonującym wyboru niezgodnie ze swoimi możliwościami. 3. Udzielanie szczegółowych informacji na temat: sytuacji na rynku pracy, zasad rekrutacji i kierowania uczniów do szkół zawodowych. 4. Pomoc uczniom w przygotowaniu Doradca zawodowy Pedagog szkolny PPP Wychowawca cały rok cały rok szkolny marzec kwiecień Strona 22 z 28
dokumentacji potrzebnej do przyjęcia do szkół zawodowych. Strona 23 z 28
15. Projekt edukacyjny Mądry wybór dobry zawód Wybór drogi kształcenia i przyszłego zawodu jest szczególnie złożony, ze względu na specyficzną sytuację na wciąż zmieniającym się rynku pracy, zwłaszcza w momencie, w którym jest podejmowany. Młody wiek powoduje, iż trudno podjąć dojrzałą decyzję o przyszłości ze względu na ryzyko, jakie ona za sobą niesie. Nie powinien być to wybór przypadkowy, gdyż od niego w znacznym stopniu zależą przyszłe losy człowieka. Wymaga wielu przemyśleń i uwzględnienia różnorodnych czynników wpływających na powodzenie. Czas realizacji: I semestr Projekt Mądry wybór dobry zawód ma głównie na celu: 1. poznanie własnych możliwości i predyspozycji co do uprawiania określonego zawodu 2. pomoc młodzieży w świadomym wyborze szkoły średniej pod kątem dalszej drogi życiowej, 3. uświadomienie możliwości pracy, czyli potrzeb ryku w kraju i w państwach UE, 4. dostarczenie wiedzy na temat zawodów nowo powstałych, na które jest zapotrzebowanie. Cele projektu: wiadomości: 1. uczeń zna swoje zainteresowania, uzdolnienia, temperament, osobowość, 2. uczeń zna ścieżki kształcenia, świat zawodów i ich podział, perspektywy zatrudnienia, 3. uczeń wie gdzie szukać pomocy w wyborze zawodu, szkoły i planowaniu kariery. umiejętności: 1. uczeń dokonuje samooceny, 2. uczeń określa swoje predyspozycje, zawodowe z uwzględnieniem stanu zdrowia, 3. uczeń umie podejmować decyzje i analizować ogłoszenia o pracy, 4. uczeń doskonali metody prezentacji, 5. uczeń posiada umiejętności interpersonalne, 6. uczeń sporządza dokumenty niezbędne przy ubieganiu się o pracę. postawy: 1. uczeń reprezentuje pozytywną postawę wobec pracy, 2. uczeń jest odpowiedzialność za swoją przyszłość, 3. uczeń jest aktywny w poszukiwaniu pracy. Realizatorzy projektu: uczniowie klas II gimnazjum Strona 25 z 28
Osoby współpracujące: - nauczyciele przedmiotów, - nauczyciele biblioteki, - rodzice (jako przedstawiciele różnych zawodów), - psycholog, - doradca zawodowy Rozpoczęcie projektu: na godzinie doradztwa zawodowego: - przedstawienie tematu, - celów, - przewidywanych efektów, - omówienie sposobów pracy, - przydział czynności, - gromadzenie materiałów. Zadanie do wykonania: 1. Wybór określonego zawodu, 2. Stworzenie portfolio lub prezentacji multimedialnych zawodu. TECZKI ZAWODÓW POWINNY ZAWIERAĆ INFORMACJE WEDŁUG ZAGADNIEŃ: 1. ZADANIA I CZYNNOŚCI - co robi się w danym zawodzie; 2. WYMAGANIA ZAWODU - warunki psychofizyczne, wymagane zainteresowania, przeciwwskazania do wykonywania zawodu; 3. KSZTAŁCENIE - jakie są możliwości zdobycia danego zawodu, jak wygląda tok nauki; 4. INSTYTUCJE SZKOLĄCE - miejsca, gdzie można nauczyć się danego zawodu, kryteria przyjęć; 5. PŁACE - ile średnio zarabia się w danym zawodzie; 6. SZANSE zatrudnienia - czy jest to zawód poszukiwany na rynku pracy; ilu jest bezrobotnych w tym zawodzie; 7. INNE - dane zbierane przez Ucznia dotyczące danego zawodu; Źródła informacji: - spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, np. w rodzinie - gazetka tematyczna, - czytanie ogłoszeń, anonsów, - korzystanie z czasopism specjalistycznych, Strona 26 z 28
- Internet, http://www.wup.mazowsze.pl/index.php?id=ciz/informacjazawody, http://www.mps.gov.pl/, www.gazeta.praca.pl, www.praca.gazeta.pl, www.studiuj.pl, www.pracuj.pl, www.google.pl - konsultacje ze szkolnym doradcą zawodowym. Sposoby realizacji: - wywiady z przedstawicielami różnych zawodów, - korzystanie z teczek zawodoznawczych udostępnionych przez PPP, - gromadzenie materiałów informacyjnych i graficznych w portfolio. Etapy realizacji projektu Mądry wybór dobry zawód I doradca zawodowy przeprowadza cykl zajęć dotyczących temperamentu, zainteresowań, predyspozycji zawodowych, II doradca zawodowy zapoznaje z projektem, jego założeniami III tworzenie teczek przez uczniów, IV konsultacje z pedagogiem i nauczycielem WOS oraz doradcą zawodowym w celu uzupełnienia zawartości teczki, uzyskania dodatkowych informacji, pomocy w odnalezieniu informacji na temat konkretnego zawodu, zwłaszcza nowego, obco brzmiącego, typu business unit manager, brand manager, copywriter, V Lekcja doradztwa zawodowego potrzeby rynku pracy VI Prezentacja efektów pracy na forum klasy dzielenie się zdobytymi informacjami, Termin prezentacji: 4 tygodnie przed zakończeniem semestru/końca roku szkolnego Sposób prezentacji (do wyboru): - przygotowanie portfolio z informacjami, - przygotowanie prezentacji PowerPoint Standardy wymagań, czyli co i jak będzie oceniane: - oprawność merytoryczna zebranych materiałów, 60% - atrakcyjność pracy, 10% - staranność wykonania, 10% - sposób prezentacji, 10% - znajomość zawodu i jego specyfiki, 10% Ewaluacja projektu: - ocena przez doradcę zawodowego, - ocena przez uczniów przydatności projektu. Strona 27 z 28
16. Materiały wspomagające prowadzenie zajęć: 1. Czasopisma : Perspektywy, Victor, 2. Lelińska K., Sołtysińska G.: Kształcenie zawodowe a zawody na rynku pracy. Warszawa: Wydaw. CMPP-P ME N, 1999, 3. Ankiety, 4. Barrett J., Testy niezbędne przy wyborze zawodu i kierunku studiów, 17. Środki dydaktyczne wspomagające prowadzenie zajęć: 1. Pracownia komputerowa z dostępem do Internetu, 2. Środki audiowizualne, 3. Kasety video z audycji przedstawiających kierunki kształcenia i doskonalenia zawodowego Zawodowy list gończy, MENiS, 2003, 4. Program komputerowy "e-szok", Firma PROGRA:, Gdańsk, 5. Piramida Kariery 2, Firma PROGRA:, Gdańsk, 6. Spacery po zawodach, Firma PROGRA:, Gdańsk, 18. Literatura: 1. Hebda P., Madejski J., Zawód z pasją. Co robić? Kim być?, Bielsko Biała 2004., 2. Joan Kelly Plate, Zaplanuj Karierę!- ćwiczenia dla klas I III gimnazjum, Gdynia 1999., 3. Krawczyk L., Kulpa A., Maicka M., Orientacja zawodowa, przewodnik dla nauczyciela gimnazjum i szkoły podstawowej, PWN 1999., 4. Lelińska K., Orientacja i poradnictwo zawodowe w nowym systemie edukacji Nowa Edukacja Zawodowa.- 2000, nr 2, 5. Mstowska-Psiuk M., Propozycje zagadnień i działań wychowawczych w pracy wychowawcy klasowego, MEN 1993. 6. Pielok C., Poradnictwo zawodowe jako forma pomocy jednostce w planowaniu kariery zawodowej, Nowa Edukacja Zawodowa.- 2001, nr 4, 7. Paszkowska-Rogacz A., Psychologiczne podstawy wyboru zawodu, KOWEZiU, Warszawa 2003., 8. Robinson D., Kim chciałbyś zostać", Amerykański Korpus Pokoju, Kraków 1994., 9. Schumacher C., Schwartz S. 100 zawodów z przyszłością, Warszawa 1998 10. Sołtysińska G., Żywiec-Dąbrowska E., Moja przyszła praca, KOWEZiU, Warszawa 2003., 11. Sołtysińskia G., Woronieckia J. Przygotowanie uczniów gimnazjum do wyboru zawodu, KOWEZiU, Warszawa 2003. 12. Szymczak M., Szkoła wobec zmian na rynku pracy, Edukacja i Dialog.- 2001, nr. 9-10, 13. Zarzycka E., Przygotowanie ucznia do zawodu, Edukacja i Dialog.- 2001, nr. 9,10. Strona 28 z 28