ZIEMNIAK Ziemniak należy do nielicznej grupy roślin uprawnych, które charakteryzują się wielostronnym użytkowaniem. Bulwy ziemniaka mogą być wykorzystane do konsumpcji bezpośredniej i produkcji przetworów spożywczych (m.in. chipsy, frytki, puree), na paszę dla zwierząt, do wytworzenia skrobi i etanolu, produktów o wielorakich zastosowaniach przemysłowych. Wielostronność użytkowania powoduje z kolei konieczność prowadzenia odpowiednio wyspecjalizowanej hodowli dla wytworzenia odmian o określonych cechach użytkowych. Bardzo ważną pozycję w uprawie ziemniaków w Polsce zajmuje produkcja ziemniaków z przeinaczeniem na przemysłowy ich przerób. W tej grupie znajdują się głównie ziemniaki skrobiowe. Produkcją tych ziemniaków zajmują się gospodarstwa wielkotowarowe, mające zakontraktowane umowy z zakładami skupującymi surowiec do produkcji skrobi. Produkcja ziemniaka skrobiowego w Polsce związana jest z przemysłowym przetwórstwem na krochmal i spirytus. Wspólne dla obu przemysłów jest wykorzystanie i przetwórstwo skrobi - głównego składnika chemicznego bulw ziemniaka. Plon skrobi zależy od dwóch podstawowych czynników: procentowej zawartości skrobi w bulwach uprawianej odmiany i wysokości uzyskiwanego plonu. Zawartość skrobi w bulwach jak i plenność odmiany, zależy od jej cech genetycznych i od prawidłowej agrotechniki. Znaczenie obu tych czynników w odniesieniu do zawartości skrobi oraz poziomu uzyskiwanych plonów jest zróżnicowane. Zawartość skrobi zależy w większym stopniu od cechy genetycznej odmiany w mniejszym zaś od poziomu agrotechniki. Odmiany wpisywane do rejestru, który jest urzędowym wykazem odmian mogących znajdować się w legalnym obrocie w Polsce, muszą się zatem charakteryzować odpowiednią plennością, jakością oraz odpornością na ważniejsze choroby. Odpowiednio wysoki poziom tych cech uwarunkowanych genetycznie, wsparty właściwą uprawą i ochroną umożliwia uzyskanie wysokich plonów i zapewnia wysoką opłacalność produkcji. Stąd też praktyka rolnicza, zwłaszcza nastawiona na produkcję towarową, zainteresowana jest dopływem nowych odmian, wnoszących postęp w plenności i jakości. Można oczekiwać, że te wymagania rynku, dobrze będą zaspakajać nowo rejestrowane odmiany.
II termin zbioru I termin zbioru 2014 2015 2014-2014 2015 2014 - Zawartość skrobi % Tabela 79. Plon ziemniaków bardzo wczesnych w r. (dt ha -1 ). Plon handlowy Wzorzec dt ha -1 198 x 221 201 207 194 x 214 195 201 1 Arielle 189 95 80 119 98 186 96 81 120 99 2 Denar 198 100 99 97 99 193 99 99 97 98 3 Impala 210 106 96 91 98 206 106 96 90 97 4 Lord 211 106 110 107 108 205 106 111 107 108 5 Miłek 184 93 120 97 103 181 93 120 97 103 6 Riviera 212 107 121 86 105 208 107 119 86 104 7 Viviana 184 93 97 103 98 179 92 96 103 97 Wzorzec dt ha -1 614 x 563 428 535 610 x 520 422 517 x 1 Arielle 606 98 87 108 98 604 99 89 108 99 12,9 2 Denar 694 113 119 106 113 692 113 120 107 113 12,2 3 Impala 641 104 105 106 105 637 105 103 106 105 11,6 4 Lord 687 112 117 109 113 683 112 115 109 112 11,8 5 Miłek 507 83 93 90 89 488 80 94 88 87 14,5 6 Riviera 565 92 85 89 89 563 92 84 90 89 12,4 7 Viviana 602 98 98 91 96 600 98 92 91 94 13,3 Wzorzec stanowi średnia wszystkich badanych odmian.
2014 2015 2014-2014 2015 2014 - Zawartość skrobi % Tabela 80. Plon ziemniaków wczesnych w r. (dt ha -1 ). Plon handlowy Wzorzec dt ha -1 589 x 500 437 509 579 x 446 431 485 x 1 Altesse 566 96 99 103 99 547 94 109 102 102 13,5 2 Aruba 660 112 x 659 114 x 17,5 3 Bellarosa 493 84 84 88 85 489 84 58 88 77 13,2 4 Gala 546 93 90 x 520 90 90 x 12,3 5 Gwiazda 648 110 96 115 107 638 110 99 115 108 11,6 6 Ignacy 644 109 121 119 116 641 111 127 120 119 12,5 7 Madeleine 538 91 x 535 92 x 12,0 8 Michalina 645 110 105 107 107 640 110 103 108 107 13,0 9 Owacja 565 96 99 93 96 548 95 105 93 98 13,3 10 Vineta 582 99 98 95 97 575 99 92 95 95 13,5 Wzorzec stanowi średnia ze wszystkich odmian.
Plon handlowy Średnia 2014 2015 2014 - Tabela 81. Plon ziemniaków średniowczesnych w r. (dt ha -1 ). Wzorzec dt ha -1 490 498 494 x x 504 393 464 1 Bogatka 369 357 363-131 74 x 2 El Mundo 589 556 572 78 116 x 3 Finezja 514 493 503 9 102 96 112 103 4 Honorata 446 476 461-33 93 91 104 96 5 Jurek 533 601 567 73 115 x 6 Laskara 518 508 513 19 104 105 x 7 Mazur 506 569 537 43 109 x 8 Oberon 524 531 528 33 107 99 105 104 9 Orchestra 407 363 385-109 78 x 10 Satina 563 504 533 39 108 87 107 101 11 Tajfun 424 520 472-22 96 123 115 111 Wzorzec dt ha -1 474 486 480 x x 489 382 450 1 Bogatka 355 342 349-131 73 x 2 El Mundo 583 544 563 84 117 x 3 Finezja 483 465 474-6 99 98 113 103 4 Honorata 427 472 449-30 94 93 106 98 5 Jurek 504 589 547 67 114 x 6 Laskara 505 498 501 22 104 105 x 7 Mazur 493 555 524 44 109 x 8 Oberon 505 501 503 23 105 97 102 101 9 Orchestra 394 360 377-103 79 x 10 Satina 545 501 523 43 109 89 109 102 11 Tajfun 417 519 468-12 97 124 116 112
Zawartość skrobi Plon skrobi Średnia 2014 2015 2014 - Tabela 82. Zawartość i plon skrobi ziemniaków średniowczesnych (% i dt ha -1 ). Wzorzec dt ha -1 69,6 76,9 73,2 x x 74,5 68,9 72,2 1 Bogatka 44,7 40,4 42,5-30,7 58 x 2 El Mundo 72,5 65,6 69,0-4,2 94 x 3 Finezja 81,2 84,3 82,7 9,5 113 105 117 112 4 Honorata 76,2 90,0 83,1 9,9 113 101 117 110 5 Jurek 68,7 91,4 80,0 6,8 109 x 6 Laskara 89,1 90,5 89,8 16,6 123 110 x 7 Mazur 80,4 97,8 89,1 15,9 122 x 8 Oberon 66,5 77,0 71,8-1,5 98 84 96 93 9 Orchestra 42,7 42,1 42,4-30,8 58 x 10 Satina 72,6 73,0 72,8-0,4 99 80 106 95 11 Tajfun 70,9 93,6 82,2 9,0 112 129 126 122 Wzorzec dt ha -1 14,2 15,3 14,7 x x 14,8 17,5 15,6 1 Bogatka 12,1 11,3 11,7-3,0 79 x 2 El Mundo 12,3 11,8 12,1-2,7 82 x 3 Finezja 15,8 17,1 16,5 1,7 112 109 105 109 4 Honorata 17,1 18,9 18,0 3,3 122 112 115 116 5 Jurek 12,9 15,2 14,1-0,7 95 x 6 Laskara 17,2 17,8 17,5 2,8 119 107 x 7 Mazur 15,9 17,2 16,6 1,8 112 x 9 Oberon 12,7 14,5 13,6-1,1 92 84 92 89 10 Orchestra 10,5 11,6 11,1-3,7 75 x 11 Satina 12,9 14,5 13,7-1,0 93 91 99 94 12 Tajfun 16,7 18,0 17,4 2,6 118 105 111 111
Zawartość skrobi Plon skrobi Plon handlowy Średnia 2014 2015 2014 - Tabela 83. Plon ziemniaków późnych jadalnych w r. (dt ha -1 ). Wzorzec dt ha -1 476 555 516 x x 517 387 473 1 Jelly 400 508 454-61,4 88 101 89 93 2 Mondeo 509 536 523 7,0 101 106 110 106 3 Syrena 518 622 570 54,3 111 97 101 103 Wzorzec dt ha -1 469 547 508 x x 493 370 457 1 Jelly 395 501 448-59,7 88 106 91 95 2 Mondeo 505 534 519 11,3 102 106 108 105 3 Syrena 508 605 556 48,4 110 93 101 101 Wzorzec dt ha -1 75,5 93,3 84,4 x x 68,9 65,6 73,0 1 Jelly 84,4 58,0 71,2-13,2 84 98 86 89 2 Mondeo 91,7 86,6 89,1 4,7 106 103 110 106 3 Syrena 103,9 81,9 92,9 8,5 110 90 103 101 Wzorzec dt ha -1 15,8 16,8 16,3 x x 13,4 17,2 15,6 1 Jelly 14,5 16,6 15,6-0,7 95 97 97 96 2 Mondeo 17,0 17,1 17,1 0,8 105 97 101 101 3 Syrena 15,8 16,7 16,3 0,0 100 93 102 98
Plon handlowy 2014 2015 2014 - Tabela 84. Plon ziemniaków skrobiowych w r. (dt ha -1 ). Wzorzec dt ha -1 425 x x 469 222 372 1 Boryna 431 6,1 101 98 x 2 Harpun 400-25,6 94 86 109 96 3 Jubilat 462 37,0 109 96 87 97 4 Kaszub 362-63,7 85 90 96 90 5 Pasat 513 87,2 121 x 6 Szyper 332-92,9 78 x 7 Zuzanna 424-1,6 100 68 107 92 8 Hinga 416-9,1 98 126 101 108 9 Inwestor 408-17,3 96 88 88 91 10 Kuras 466 40,7 110 119 124 118 11 Pasja Pomorska 465 39,2 109 112 107 109 Wzorzec dt ha -1 407 x x 403 206 339 1 Boryna 421 13,6 103 97 x 2 Harpun 390-17,7 96 87 109 97 3 Jubilat 448 40,5 110 99 88 99 4 Kaszub 343-64,1 84 88 93 88 5 Pasat 504 96,9 124 x 6 Szyper 312-95,3 77 x 7 Zuzanna 421 13,3 103 70 111 95 8 Hinga 395-12,0 97 129 98 108 9 Inwestor 375-32,4 92 84 83 86 10 Kuras 440 32,5 108 120 128 119 11 Pasja Pomorska 432 24,6 106 116 109 110
Zawartość skrobi Plon skrobi 2014 2015 2014 - Tabela 85. Zawartość i plon skrobi ziemniaków skrobiowych (% i dt ha -1 ). Wzorzec dt ha -1 94,3 x x 94,7 47,0 78,7 1 Boryna 99,2 4,9 105 107 x 2 Harpun 85,5-8,8 91 82 111 95 3 Jubilat 104,0 9,7 110 91 94 98 4 Kaszub 83,2-11,1 88 97 101 95 5 Pasat 110,2 15,9 117 x 6 Szyper 70,2-24,1 74 x 7 Zuzanna 94,5 0,2 100 60 115 92 8 Hinga 93,2-1,1 99 136 106 114 9 Inwestor 94,3 0,0 100 87 93 93 10 Kuras 97,9 3,6 104 119 121 115 11 Pasja Pomorska 105,0 10,7 111 113 113 112 Wzorzec dt ha -1 22,2 x x 20,1 22,1 21,5 1 Boryna 23,0-0,8 97 104 x 2 Harpun 21,4 0,3 101 104 98 101 3 Jubilat 22,5 0,8 104 104 104 104 4 Kaszub 23,0-0,7 97 118 101 105 5 Pasat 21,5-1,1 95 x 6 Szyper 21,1 0,1 101 x 7 Zuzanna 22,3 0,2 101 96 103 100 8 Hinga 22,4 0,9 104 118 101 108 9 Inwestor 23,1-1,2 95 108 102 102 10 Kuras 21,0 0,4 102 109 94 102 11 Pasja Pomorska 22,6-0,8 97 110 101 103
Zawartość % Udział plonu handlowego Tabela 86. Zestawienie wyników doświadczenia skrobiowych odmian ziemniaka wykonanego dla Przedsiębiorstwa Przemysłu Spożywczego w Łomży. Skrobia Plon dt ha -1 Wzorzec 389 x x 21,9 85,2 x 96,7 1 Euroking 438 48,9 113 20,3 87,7 103 92,6 2 Eurogrande 392 2,4 100 22,8 89,3 105 97,8 3 Euroresa 383-6,7 98 23,0 88,0 103 96,8 4 Eurostarch 415 25,5 107 22,8 94,6 111 99,4 5 Euroflora 403 13,4 105 22,1 89,0 106 93,4 6 Eurotango 535 145,7 138 20,3 108,6 129 98,8 7 Roberta 377-12,4 97 23,0 86,7 102 98,8 8 Tomensa 359-30,7 93 21,9 78,6 93 98,0 9 Terrana 254-135,9 65 19,5 49,4 58 96,2 10 Maxilla 372-17,3 95 23,0 85,6 100 97,4 11 Nandu 340-49,2 87 21,0 71,4 83 95,3 12 Borek 406 16,5 104 23,0 93,4 109 96,2