Agrotechniczna i użytkowa konkurencyjność polskich odmian ziemniaka na tle ofert hodowli zagranicznych

Transkrypt

1 Agrotechniczna i użytkowa konkurencyjność polskich odmian ziemniaka na tle ofert hodowli zagranicznych Wojciech Nowacki Zakład Agronomii Ziemniaka IHAR-PIB Oddział w Jadwisinie X Seminarium 3-4 października 2018 Radzików

2 Zmiany powierzchni uprawy, plonów i zbiorów ziemniaków w Polsce Lata Powierzchnia uprawy tys. ha Plony dt/ha Zbiory mln ton 27,34 23,37 14,68 9,88 7,94 7,29 7,69 6,31 8,87 9,21 7, ,00 Dane GUS i prognoza autora

3 Zmiany w liczbie gospodarstw uprawiających ziemniaki w ostatnich latach w Polsce Lata Pow. uprawy ziemniaka (tys. ha) Liczba gospodarstw (tys.) Dane GUS i prognoza autora

4 Struktura liczebności gospodarstw i struktura powierzchni krajowej uprawy ziemniaka w 2016 roku Grupy obszarowe pow. uprawy ziemniaka Liczba gospodarstw uprawiających ziemniaki Powierzchnia uprawy ziemniaka ogółem (ha) szt. % ha % Ogółem do 1ha powyżej 1ha w tym: 1-2 ha 2-5 ha pow. 5 ha ,8 4,0 2,

5 Zmiany w powierzchni uprawy ziemniaka w latach wg województw Województwo Powierzchnia (tys. ha) % udział w zasiewach Polska 337,0 321,3 3,3 3,0 Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie 19,2 18,2 26,4 4,0 38,2 25,3 45,9 7,5 25,8 23,6 19,9 8,5 16,9 12,9 33,2 11,5 16,0 23,8 21,3 2,9 41,2 23,2 39,8 5,8 26,2 16,7 18,2 8,2 17,5 7,3 42,7 10,5 2,6 2,0 2,6 1,5 5,1 8,7 3,9 1,6 8,4 3,8 3,5 3,3 5,1 2,2 2,3 1,9 2,1 2,5 1,9 1,0 5,2 7,5 3,2 1,3 8,3 2,5 3,1 3,1 5,3 1,3 2,9 1,7

6 Stosowane systemy produkcji ziemniaka w Polsce w 2016 roku Systemy gospodarowania Niskonakładowy Ekologiczny Średnio-intensywny (IP) Specjalistyczny (inten.) Liczba gospodarstw (tys.) 319,0 4,0 47,0 8,0 Średnia wielkość plantacji w gospodarstwie (ha) 0,27 0,5 2,3 12,5 Powierzchnia uprawy ziemniaka (tys. ha) 88,9 2,0 109,1 100,0 Ogółem 378,0 0,73 300,0 Dane szacunkowe autora

7 Oferta odmianowa firm hodowlano nasiennych

8 Czym się różnią odmiany ziemniaka? Tempem kumulacji plonu (wczesnością: b wcz., wcz., śr. wcz., śr. póź., póź.), Wielkością plonu, plennością, wyrównaniem wielkości bulw, Budową i barwą kiełków świetlnych, Barwą okwiatu, Kolorem i gładkością skórki (biała, żółta, czerwona, gładka, russet, spękana) Kształtem i wielkością bulw (okrągłe, owalne, podłużne), Głębokością oczek na bulwach, Kolorem miąższu (b, kr., jż, ż, b.ż), Typem kulinarnym (A, B, C, D i pośrednie), Składem chemicznym (s.m., wit. C, cukry redukujące, itp.), Odpornością na stresy bio- i abiotyczne, Wymaganiami nawozowymi, wodnymi i glebowymi, Wrażliwością na metrybuzynę Odpornością na uszkodzenia mechaniczne, Trwałością przechowalniczą, Przydatnością do przetwórstwa i konsumpcji (smak, tekstura) Przydatnością do przemysłu (zaw. skrobi)

9

10 Kształt bulw ziemniaka Podłużny Okrągło - owalny

11 Głębokość oczek na bulwach bardzo głębokie płytkie

12 Struktura wielkości bulw 1 rośliny

13 Stare i nowe odmiany

14

15 Wyróżniamy 3 zasadnicze typy kulinarne ziemniaków jadalnych A, B, C A typ sałatkowy: sałatki, konserwy, mrożonki, talarki, zapiekanki, ziemniaki smażone, do bezpośredniej konsumpcji B ogólnoużytkowy: kopytka, zupy, frytki, placki, pierogi, puree, zapiekanki, susze C lekko mączysty: kluski, pyzy, puree, chipsy, susze, do zup typu krem

16 Klasyfikacja odmian ziemniaka jadalnego według kolorowego kodu typów kulinarnych TYPY KULINARNE ODMIAN ZIEMNIAKA SAŁATKOWY Agata, Almera, Altesse, Annabelle, Cecile, Dali, Denar, Hubal, Impala, Impresja, Lord, Manitou, Mozart, Musica, Nicola, Oberon, Orchestra, Riviera, Tonacja, Vineta, Viviana, OGÓLNOUŻYTKOWY Agria, Arielle, Aruba, Asterix, Augusta, Bellarosa, Bellini, Belmonda, Berber, Bila, Bogatka, Bohun, Bondeville, Carrera, Ditta, Folva, Fresco, Gwiazda, Ignacy, Ingrid, Irga, Irys, Jelly, Latona, Lilly, Michalina, Oman, Raja, Red Lady, Roko, Roxana, Sagitta, Sante, Satina, Stasia, Syrena, Victoria, MĄCZYSTY, DO PIECZENIA Agnes, Ametyst, Amora, Bryza, Cekin, Courage, Courlan, Etiuda, Etola, Eurostar, Fianna, Finezja, Gawin, Gracja, Honorata, Innovator, Jurata, Jurek, Justa, Jutrzenka, Lady Claire, Lady Florina, Laskara, Legenda, Magnolia, Malaga, Marlen, Mazur, Melody, Miłek, Mondial, Owacja, Tajfun, Tetyda, Veronie, VR 808

17 Oferta odmianowa ziemniaka w Polsce w 2017 roku (ogółem, także z bezpośredniego importu) Firma hodowlana HZ Zamarte PMHZ Strzekęcino HZPC Agrico C. Meijer BV. KWS Liczba odmian KR Liczba odmian CCA Ogółem % udział 11,1 11,1 11,8 10,4 2,9 5,4 Europlant Norika Solana ,1 9,6 3,3 inne ,2 Ogółem w kraju

18 Struktura udziałowa odmian w polskim nasiennictwie ziemniaka w latach Specyfikacja Ogółem odmian ziemniaka w nasiennictwie w tym: - polskich odmian z KR - zagranicznych odmian z KR - zagranicznych odmian z katalogu CCA (UE)

19 Odmiany wpisane do Krajowego Rejestru (KR) w 2018 roku Grupa Odmiany polskie wczesności b. wczesne Irys, Denar, Lord, Justa, Miłek, Impresja, Tacja, Tonacja wczesne Bila, Gracja, Oman, Owacja, Aruba, Etola, Michalina, Gwiazda, Ignacy, Bohun, Magnolia, Ismena, Lawenda, Stokrotka, Cedron * średniowczesne Gawin, Etiuda, Jurek, Oberon, Bojar, Irga, Cekin, Tajfun, Finezja, Ametyst, Laskara, Malaga, Mazur, Aldona, Lech, Irmina, Gardena, Harpun, Glada, Kuba, Rumpel, Pasat, Szyper, Jublilat, Kaszub, Boryna, Mieszko, Widawa, średnio - późne i późne Bryza, Syrena, Ikar, Pasja Pom., Hinga, Jasia, Skawa, Rudawa, Ślęza, Gandawa, Inwestor, Pokusa, Amarant Odmiany zagraniczne Fresco, Impala, Berber, Ingrid, Riviera, Viviana Latona, Vineta, Lady Florina, Augusta, Lady Claire, Amora, Innovator, Bellarosa, Altesse, Madelaine, Lady Rosetta Sante, Ditta, Satina, Folva, Asterix, Raja, Ramos, Victoria, Dali, Almera, Orchestra, Sagitta, Honorata, VR 808, Manitou, Zuzanna Fianna, Jelly, Cecille, Eurostar, Mondeo, Kuras

20 Ranking najpopularniejszych 20 odmian jadalnych ziemniaka w kraju w 2017 roku w produkcji towarowej i w sprzedaży Najpopularniejsze odmiany w uprawie na targowiskach w sieciach sklepowych Vineta, Denar, Lord, Tajfun, Satina, Irga, Bellarosa, Bryza, Jelly, Owacja, Irys, Gala, VR 808, Michalina, Innovator, Arielle, Bila, Miłek, Sante, Asterix Irga, Denar, Lord, Vineta, Tajfun, Bryza, Owacja, Irys, Bila, Asterix, Bellarosa, Miłek, Gala, Melody, Gwiazda, Arielle, Sante, Ignacy, Oberon Melody, Gala, Lord, Lilly, Vineta, Agata, Irga, Denar, Red Lady, Jelly, Tajfun, Actrice, Impala, Bellarosa, Orchestra, Nicola, Satina, Riviera, Volumia, Ditta 10/10 13/7 4/16

21 Porównanie wartości agrotechnicznej odmian ziemniaka polskich i zagranicznych hodowli wpisanych do Krajowego Rejestru w 2016 roku (+ odm. o korzystniejszym parametrze) Cecha agronomiczna Odmiany ziemniaka hodowli polskiej zagranicznej Plonowanie ogółem + - Plenność + - Odporność - wirus Y - wirus L - wirus M - Zaraza ziemniaka rośliny - Zaraza ziemniaka bulwy - Czarna nóżka Sucha zgnilizna Parch srebrzysty Przechowywalność

22 Porównanie wartości agrotechnicznej odmian ziemniaka polskich i zagranicznych hodowli wpisanych do Krajowego Rejestru w 2016 roku (w skali 9 st. 9 najlepsza) Cecha agronomiczna Odmiany ziemniaka hodowli polskiej Zakres zmienności zagranicznej Zakres zmienności Plonowanie ogółem (t/ha) 46,3 42,1-51,2 42,7 39,5-47,4 Plenność (szt. bulw/roślinę/) 15,4 12,0-16,7 14,4 13,8-15,8 Odporność w skali wirus Y - wirus L - wirus M - Zaraza ziemniaka rośliny - Zaraza ziemniaka bulwy - Czarna nóżka 5, , Sucha zgnilizna 5, , Parch zwykły 6, , Choroby przechowalnicze 6,3 5,0-6,9 6,3 5,7-6,7 - Parch srebrzysty 5,7 5,2-5,8 5,2 4,9-6,2 - Przechowywalność 7,4 4,3-8,5 8,0 7,0-8,5 - Odporność na uszkodzenia mechaniczne 5,7 4,0-6,3 5,3 5,0-5,6 7,2 6,0 5,0 3,7 4, ,1 5,5 3,5 3,1 4,

23 Porównanie wartości użytkowej odmian jadalnych polskiej i zagranicznej hodowli wpisanych do KR w 2016 roku Odmiany hodowli Cecha użytkowa polskiej zagranicznej Wielkość bulw + - Regularność kształtu - + Skłonność do deformacji - + Głębokość oczek - + Skłonność do spękań - + Plamistość pouderzeniowa - - Rdzawa plamistość miąższu - + Skłonność do pustowatości - - Smak - + Zawartość witaminy C + - Zawartość glikoalkaloidów - +

24 Porównanie wartości użytkowej odmian jadalnych polskiej i zagranicznej hodowli wpisanych do KR w 2016 roku Odmiany hodowli Cecha użytkowa polskiej zagranicznej Wielkość bulw (skala ) 8,0 (7,7-8,2) 7,8 (7,6-7,9) Regularność kształtu (skala ) 6,9 (6,8-7,2) 7,4 (7,3-7,4) Skłonność do deformacji (skala ) 2,6 (2,2-3,0) 3,1 (2,5-3,7) Głębokość oczek (skala ) 7,0 (6,6-7,2) 7,4 (7,3-7,5) Skłonność do spękań (skala ) 3,3 (2,6-3,6) 3,4 (3,3-3,7) Plamistość pouderzeniowa (skala ) 6,5 (5,5-7,0) 6,5 (5,5-6,8) Rdzawa plamistość miąższu (skala ) 3,7 (3,7-4,0) 3,8 (3,2-4,5) Skłonność do pustowatości (skala ) 4,1 (4,0-4,3) 4,1 (3,9-4,3) Smak (skala ) 6,8 (6,7-6,9) 6,9 (6,9-7,0) Zawartość witaminy C (mg%) 19,7 (18,9-23,0) 17,8 (11,5-19,4) Zawartość glikoalkaloidów (mg /kg) 74,9 (67,0-82,0) 51,6 (44,6-82,0)

25 Udział odmian polskich i zagranicznych ziemniaka w 2016 roku w produkcji towarowej 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% odmiany polskie odmiany zagraniczne

26 % udział Udział w uprawie odmian ziemniaka polskich i zagranicznych hodowli w zależności od wielkości gospodarstw polskie zagraniczne do 10 ha ha ha pow. 100 ha Wielkość gospodarstwa

27 Plonowanie odmian ziemniaka jadalnego będących w K.R. odmian Poziom plonowania (% wzorca*) bardzo niski niski średni wysoki b. wysoki 80% 81-95% % % 121% Arielle, Berber, Fresco, Impala, Irys, Justa, Amora, Annabelle, Aruba, Bila, Bellarosa, Carrera, Cyprian, Gracja, Lady Claire, Latona, Oman, Rosalind, Vineta, Dali, Ditta, Cecille, Fianna Denar, Ingrid, Krasa, Lord, Miłek, Riviera, Tacja, Tonacja, Viviana, Altesse, Augusta, Etola, Ewelina, Innovator, Lady Rosetta, Owacja, Asterix, Courage, Etiuda, Gawin, Honorata, Irga, Jurata, Lech, Manitou, Sagitta, Sante, Satina, Victoria, VR 808, Bryza, Syrena Bohun, Lawenda, Madeleine, Magnolia, Michalina, Aldona, Almera, Bogatka, Cekin, Finezja, Folva, Lavinia, Orchestra, Tajfun, Eurostar, Gustaw, Jelly Gwiazda, Ignacy, Jurek, Laskara, Malaga, Mazur Oberon, Otolia, Stasia Ametyst, Mondeo Kolor czerwony odm. zagraniczna

28 Charakterystyka odmian skrobiowych Odmiana % skrobi Plon skrobi Cedron Boryna Glada Harpun Jubilat Kaszub Kuba Mieszko Pasat Rumpel Szyper Widawa Zuzanna 18,4 20,3 17,9 18,2 19,4 21,2 19,8 20,0 21,8 19,2 21,1 21,7 18,6 6,3 8,1 8,0 7,2 9,7 7,8 8,5 8,5 7,3 7,6 9,9 8,7 8,6 Odmiana % skrobi Plon skrobi Amarant Ikar Pasja P. Bzura Gandawa Hinga Inwestor Jasia Kuras Pokusa Rudawa Skawa Sonda 20,2 22,2 18,4 19,2 17,9 20,0 18,0 18,3 19,3 16,5 21,5 21,6 19,6 8,6 7,8 8,8 9,2 7,7 8,8 8,4 8,9 9,8 8,1 8,3 9,8 10,1

29 Odmiany ziemniaka przydatne do produkcji ekologicznej b. wczesne wczesne Śr. wczesne Denar Lord Bila Finezja Gracja Gwiazda Ignacy Magnolia Michalina Owacja Vineta Jurata Malaga Mazur Oberon Tajfun

30 Wymagania nawozowe (N) odmian ziemniaka Charakterystyka Krajowego Rejestru Odmian 2016 Wymagania nawozowe odmian (N) Odmiany małe (ok. 100 kg N/ha) średnie (ok. 120 kg N/ha) Carrera, Ignacy, Impala, Viviana, Bila, Ewelina, Latona, Miłek, Oman, Owacja, Riviera, Rosalind, Asterix, Ditta, Malaga, Marlen, Roxana, Satina, Stasia, Fianna, Jelly. Boryna, Glada, Harpun, Jubilat, Kaszub, Pasat, Rumpel, Ikar, Gandawa, Jasia, Kuras, Pokusa, Rudawa. Altesse, Arielle, Aruba, Augusta, Denar, Ingrid, Justa, Krasa, Bellarossa, Fresco, Gracja, Lady Claire, Michalina, Viviana, Vineta, Gawin, Gustaw, Almera, Ametyst, Bryza, Etiuda, Finezja, Jurata, Jurek, Tajfun, Victoria, Bryza, Syrena. Kuba, Bzura, Hinga, Inwestor, Skawa, Zuzanna. duże (ok. 140 kg N/ha) Berber, Cyprian, Irys, Lord, Etola, Gwiazda, Oman, Cekin, Irga, Oberon, Sagitta, Sante. Cedron, Pasja Pomorska

31 Wrażliwość odmian na metrybuzynę stosowana po wschodach roślin (formulacja SC) Niewrażliwe Niska wrażliwość Średnia wrażliwość Podwyższo na wrażliwość Bardzo wrażliwe Satina Amarant, Ewelina, Hubal, Jelly, Laskara, Lord, Ludmilla, Magnolia Melody, Michalina, Mondeo, Oman, Otolia, Tajfun, Verdi, Zenia, Orchestra, Smit Comet Ametyst, Asterix, Augusta Bellarosa, Bryza Cekin, Cyprian, Denar, Finezja, Gwiazda, Ignacy, Irga, Jurek, Justa, Jutrzenka, Lady Claire, Oberon, Omega, Owacja, Red Fantasy, Syrena Bartek, Innovator, Krasa, Miłek, Stasia, Vineta, Viviana - Zuzanna Donald, Kuba, Rudawa, Skawa Boryna, Glada, Hinga, Inwestor, Jasia, Jubilat, Kaszub, Kuras, Mieszko, Pasja P., Rumpel, Szyper Pokusa Pasat, Sonda

32 Odmiany ziemniaka o różnej tolerancyjności na suszę glebową Wymagania wodne oraz tolerancyjność odmian ziemniaka na stres suszy tolerancyjne Średnie średnio-duże duże Lord Gwiazda Michalina Asterix Jutrzenka Stasia Tajfun Syrena Harpun, Hinga Irys, Aruba Cyprian, Gracja Latona, Bogatka Ditta, Jurek Legenda, Malaga Oberon, Bryza Cedron, Glada Pasat, Ikar Pasja P., Sonda Denar, Fresco Miłek, Bila Owacja, Cekin Gawin Irga Sante Satina Jubilat, Kuba Rumpel, Jasia Rosalind Bzura, Skawa

33 Poziom odporności odmian jadalnych ziemniaka na Ph. infestans RO COBORU Odporności odmian (w skali 1-9) 2 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 Arielle Courlan Impala Ingrid, Viviana, Annabelle, Bellarosa, Lady Claire, Vineta, Irga, Jutrzenka Orchestra Riviera Amora, Berber, Bohun, Bogatka, Denar, Fresco, Irys, Justa, Lord, Miłek, Altesse, Augusta, Bila, Carrera, Gracja, Gwiazda, Hubal, Honorata, Ignacy, Innovator, Latona, Michalina, Oberon, Oman, Veronie, Almera, Asterix, Courage, Dali, Ditta, Elanda, Etiuda, Folva, Gawin, Marlen, Malaga, Meridian, Pirol, Promyk, Satina, Victoria, VR808, Aruba, Etola, Lady Florina, Laskara, Owacja, Bondeville, Cekin, Eurostar, Finezja, Ibis, Jurata, Jurek, Mazur, Magnolia, Mondeo, Raja, Ramos, Roxana, Sagitta, Sante, Stasia, Bryza, Roko Agnes, Igor, Legenda, Tajfun, Tetyda, Cecile, Fianna, Jelly Syrena Ametyst Gardena (7-8) Polska; Niemcy; Holandia; inne

34 Poziom odporności odmian skrobiowych ziemniaka na Ph. infestans RO COBORU 2016 Poziom odporności odmian w skali , Cedron, Zuzanna Boryna, Glada, Harpun, Jubilat, Kaszub, Kuba, Pasat, Rumpel, Szyper, Pasja P., Ikar Gandawa, Hinga, Inwestor, Jasia, Pokusa, Rudawa, Skawa, Mieszko, Widawa, Amarant Kuras

35 Odmiany jadalne z KR PMHZ Strzekęcino b. czesne wczesne Średnio-wczesne Sr. póżne Irys B, b Ignacy B, j.ż Irga B, kr Bryza Tonacja AB, j.ż Magnolia B-BC, j.ż Ametyst BC, kr Syrena Owacja BC, j.ż Tajfun BC, ż Stokrotka B-BC, jż Cekin BC, ż Gawin BC, ż Laskara BC, j.ż Mazur BC, j.ż BC, ż B, ż

36 Odmiany z PMHZ Strzekęcino

37 Odmiany jadalne z KR HZ Zamarte b. czesne wczesne Średnio-wczesne Denar AB, j.ż Aruba BC, b Aldona BC, j.ż Impresja A-AB, j.ż Bila B, ż Bojar B-BC, j.ż Justa B, ż Bohun B, j.ż Etiuda C, kr Lord AB, j.ż Etola BC, ż Finezja BC, j.ż Miłek BC, j.ż Gwiazda B, ż Jurek B, j.ż Tacja B, j.ż Lawenda B, ż Lech B-BC Michalina AB, j.ż Malaga B, j.ż Oman BC, ż Oberon AB, j.ż Ismena A-AB, j.ż Irmina B, j.ż Gardena AB-B, ż (7 )

38 Odmiany z HZ Zamarte

39 Odmiany z CCA - Europlant b.czesne wczesne Średnio-wczesne Anuschka A, ż Belana A, ż Agria B, ż Catania B, kr Elfe B, ż Concordia B, ż Liliana B, ż Marabel B, ż Georgina B, j.ż Nandina B, ż Julinka B, ż Omega C, j.ż Red Sonia B, ż Red fantasy B, ż Antonia A, ż Annalena A, ż Madeira B, j.ż Ricarda B, kr Bernina A, ż

40 Europlant Vineta Bellarosa

41 Odmiany z CCA - HZPC b. czesne wczesne Średnio-wczesne Sr. póżne Adora AB, j.ż Colomba AB, ż Ingrid AB, ż Volumia AB, j.ż Donald BC, j.ż Courage BC, j.ż Dali AB, ż Ivory Russet BC, b(f) Saline B, ż Sylvana B, ż Taurus BC, j.ż Triplo B, j.ż Bellini B, j.ż Challenger BC, j.ż Compass B, j.ż Crisps4 All BC, j.ż Sifra AB, kr Victoria B, j.ż Vivaldi B, j.ż Grandeur AB, ż

42 HZPC Colomba Volumia

43 Odmiany z CCA - Agrico b. czesne wczesne Średnio-wczesne Arrow AB, kr Mariska A, ż Excellency BC, j.ż Ranomi AB, ż Madeleine AB, ż Arizona AB, j.ż Agata AB, j.ż Esmee AB, ż Erika A, ż Alouette AB, ż Carolus BC, ż Volare AB, b Romie B,ż Trophy AB, ż Manitou AB, ż Rosagold AB, ż Laudine AB, ż

44 Agrico Agata Riviera

45 Odmiany z CCA - Norika b. czesne wczesne Średnio-wczesne Sr. póżne Solist B, ż SF Vario A, j.ż Paroli A, ż Borwina AB, ż Salome Ab, ż Agila A, j.ż Allora B, j.ż Birte B, ż Gala B, ż Tacoma AB, ż Wega AB, ż Alegria B, j.ż Birgit B, ż Soraya AB, ż Merlot B, ż Cascada B, ż

46 Odmiany z CCA - Solana b. czesne wczesne Średnio-wczesne Arcona B, j.ż Laperla B, b Rosara B, ż Verona B, j.ż Miranda BC, j.ż Natascha B, ż Lilly B, ż Primadonna B, ż Ludmilla BC, kr Red Lady B, ż Belmonda B, ż Verdi BC, kr

47 Solana Laperla Lilly

48 Odmiany z CCA - Agriana b. czesne wczesne Średnio-wczesne Sr. póżne Jazzy A, j.ż Musica AB, ż Nicola A, ż Melody B, j.ż Rock BC, j.ż

49 Odmiany z CCA - KWS b. czesne wczesne Średnio-wczesne Sr. póżne Everest AB, j.ż Inova AB, ż Labadia B, j.ż El Mundo AB, j.ż Eurostar B, j.ż

50 Postęp biologiczny to atrakcyjne odmiany i ich zdrowe sadzeniaki Wyszczególnienie Powierzchnia uprawy objęta kw. polową (tys. ha) 5,28 5,64 6,0 5,9 10,0 Produkcja sadz. kwalifikowanych (tys. ton) 140,0 119,6 146,8 145,0 300,0 Import (tys. ton) 14,5 21,3 18,2 18,0 30,0 Zużycie sadzeniaków ogółem (tys. ton) Udział kw. sadzeniaków w zużyciu ogółem (%) 17,3 17,2 17,0 18,5 52,8

51 Korzystanie z kwalifikowanego materiału sadzeniakowego w relacji do kierunków produkcji ziemniaka w gospodarstwach rolnych w Polsce w 2017 roku Kierunek produkcji ziemniaka Jadalne wczesne Przetwórstwo spoż. Jadalne konf. Krochmalnictwo Nasiennictwo Wielokierunkowy Pow. uprawy (tys. ha) 13,5 40,0 42,0 29,0 5,9 189,6 Ogółem zużycie sadz. (tys. t) 40,5 100,0 105,0 72,5 20,7 474,0 Zużycie kw. sadzeniaków (tys. t) 17,0 48,0 34,9 17,4 20,7 22,0 % udział kw. sadz. do ogółu wysadzanych ,0 33,2 24,0 100,0 4,6 % udział odm. pol. /zagr. 55/45 10/90 36/64 90/10 30/70 60/40 Razem 320,0 762, ,0 40/60

52 Struktura udziałowa odmian ziemniaka w powierzchni nasiennej ziemniaka w Polsce w latach Specyfikacja Ogółem powierzchnia nasienna ziemniaka (ha) 5662,3 5876,6 5960,8 w tym: - pow. polskich odmian z KR 1664,5 1676,2 1541,9 - pow. zagranicznych odmian z KR 2206,7 2171,2 2059,2 - pow. zagranicznych odmian z katalogu CCA 1810,2 2029,2 2359,7

53 Najpopularniejsze odmiany w nasiennictwie w 2017 roku Odmiany jadalne i do przetwórstwa spożywczego Innowator 617,5 Vineta 385,2 Denar 191,5 Lady Rosetta 178,0 Lord 156,1 Lady Claire 137,0 Tajfun 131,9 Bellarosa 114,3 Verdi 194,3 Hermes 167,5 Albatros 134,4 Gala 109,4 Markies 87,7 Lilly 87,8 Ludmilla 82,6 Colomba 57,8 Odmiany skrobiowe Skawa 188,4 Zuzanna 113,5 Jubilat 93,7 Kuras 87,1 Glada 72,6 Boryna 68,2 Kuba 58,7 Hinga 58,4 Omega 94,9 Eurostarch 34,3

54 Konkluzja Odmiany polskiej hodowli w stosunku do odmian zagranicznych generalnie odznaczają się: wyższym potencjałem plonowania, porównywalną plennością, wyższą odpornością na choroby wirusowe, nieco wyższą odpornościa na Ph. infestans, porównywalnymi wymaganiami nawozowymi i skłonnością do kumulacji azotanów, oraz porównywalną przechowywalnością.

55 Konkluzja Odmiany polskiej hodowli w stosunku do odmian zagranicznych generalnie odznaczają się: Większym udziałem w plonie bulw dużych, Nieco głębszymi oczkami i niższą regularnością kształtu bulw Wyższą odpornością bulw na uszkodzenia mechaniczne Większą skłonnością do powstawania deformacji i spękań bulw Porównywalnym smakiem, wyższą zawartością wit. C i wyższą zawartością glikoalkaloidów Porónywalną skłonnością do powstawania wad wewnętrznych miąższu

56 Propozycje zmian w funkcjonowaniu hodowli i nasiennictwie ziemniaka Wartość odmian zagranicznych wpisanych tylko do katalogu CCA UE powinna być przed wprowadzeniem ich do uprawy weryfikowana w warunkach przyrodniczych Polski (COBORU, IHAR PIB), Polska hodowla ziemniaka musi postawić na promocję swych odmian, zwiększenie oferty nasiennej i poprawę jakości zdrowotnej sadzeniaków swych odmian, Dla potrzeb zrównoważonej produkcji ziemniaka potrzebne są odmiany o jednocześnie wysokiej wartości użytkowej według kierunków zagospodarowania ale i wysokiej wartości agrotechnicznej (odpornej na stresy bio-i abiotyczne) W nasiennictwie ziemniaka powinna zacząć obowiązywać jednostka nasienna lub oferowany kalibraż sadzeniaków musi być bardziej wyrównany, Kwalifikowane sadzeniaki muszą być dostępne producentom każdej skali produkcji towarowej (także mniejszej)

57 Dziękuję za uwagę!