PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA DLA PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH szkoła podstawowa, gimnazjum



Podobne dokumenty
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z TECHNIKI/ZAJĘĆ TECHNICZNYCH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA DLA PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH. KLASY IV-VIII i III GIMNAZJUM

Przedmiotowy system oceniania z przedmiotów artystycznych. Kryteria oceniania

Przedmiotowy System Oceniania z zajęć technicznych w Szkole Podstawowej w Stęszewie

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA DLA PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH

PRZEDMIOTOWE OCENIANIANIE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-8 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 W BISKUPCU

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W GDYNI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z TECHNIKI/ZAJĘĆ TECHNICZNYCH

KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH Język polski

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZ. POLSKIEGO W KLASACH IV-VIII 1. Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego są zgodne z WZO. 2.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO SP28 we Wrocławiu

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W Gimnazjum Nr 4 Sportowym w Zielonej Górze

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z TECHNIKI/ ZAJĘĆ TECHNICZNYCH DLA KLAS IV-VI W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ W LUBICHOWIE

Przedmiotowe Zasady Oceniania z chemii w Zespole Szkół Sportowych

PSO JEZYK POLSKI KL. IV - VI. a. konkretne wiadomości z kształcenia literackiego, kulturowego oraz nauki o języku i ortografii.

Przedmiotem oceniania są: A. Wiadomości. B. Umiejętności. C. Postawa ucznia i jego aktywność

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO Opracowane na podstawie programów nauczania Myśli i słowa, Słowa z uśmiechem i Między nami

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Przedmiotowe zasady oceniania z języka polskiego Opracowany przez mgr Katarzynę Krzyścin

OCENIANIA ORAZ WYMAGANIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO w klasach II i III gimnazjum

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA - JĘZYK POLSKI KLASY I - III GIMNAZJUM

Przedmiotowy system oceniania język polski Rok szkolny: 2017/2018 Klasy: 4-7

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO. Rok szkolny 2017/2018

Zespół Szkół nr 7 w Tychach - rok szkolny 2017/2018. Przedmiotowy System Oceniania z języka polskiego dla uczniów zasadniczej szkoły zawodowej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM W RESKU, W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS II i III GIMNAZJUM.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH IV - VIII SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 18 w SOSNOWCU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA JĘZYK POLSKI SPRAWDZANIE I OCENIANIE OSIAGNIĘĆ UCZNIÓW

JĘZYK POLSKI PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA DLA KLAS IV - VIII. 1. Formy sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów:

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCEN KLASYFIKACYJNYCH. Prezentowane poniżej kryteria ogólne dotyczą oceniania na koniec etapu edukacyjnego w klasach 6-8

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. KS. PRAŁATA JÓZEFA BIGUSA W BANINIE DLA KLAS IV-VIII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA. JĘZYK POLSKI (aktualizacja IX 2015)

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO KLASY IV VIII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. KS. PRAŁATA JÓZEFA BIGUSA W BANINIE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z języka francuskiego w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Łodzi nauczyciel : Anna Żądło-Sobiepańska

KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO KLASY IV-VIII

JĘZYK POLSKI PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA DLA KLAS IV - VIII. 1. Formy sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA JĘZYK POLSKI KLASY III GIMNAZJUM

Wymagania edukacyjne. z języka polskiego. w klasach IV VI. Szkoły Podstawowej im. Stanisława Staszica w Tuchowie

ORGANIZACJA PROCESU OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 W LEGNICY

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. ARMII KRAJOWEJ W BIELSKU BIAŁEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3 W ŁOWICZU W ROKU SZKOLNYM 2013/2014

KRYTERIA OCENIANIA Z PLASTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 43 IM. SIMONY KOSSAK W BIAŁYMSTOKU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Wymagania są zgodne z zasadami wpisanymi w wewnątrzszkolnym systemie oceniania ( WSO)

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ INTEGRACYJNEJ W OSIEKU JASIELSKIM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA - JĘZYK POLSKI SZKOŁA PODSTAWOWA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ W GOLI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM NR 1 W ZGIERZU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6

Przedmiotowy System Oceniania

Przedmiotowy system oceniania z chemii

Kryteria na poszczególne oceny klasa 4 (zgodnie z nową podstawą programową)

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-8 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

WMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH VII-VIII SZKOŁY PODSTWOWEJ. obowiązujące od roku szkolnego 2017/2018

Przedmiotowy System Oceniania. - język polski szkoła podstawowa i oddziały gimnazjalne

Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego w klasach IV - VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH IV - VIII SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 18 w SOSNOWCU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS IV-VIII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII.

Przedmiotowy system oceniania z biologii rok szkolny 2018/2019

Przedmiotowe zasady oceniania z biologii rok szkolny 2019/2020

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

ZASADY OCENIANIA UCZNIÓW KLAS IV VI na lekcjach języka polskiego

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA UCZNIÓW W BLOKU NAUK MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH W ZESPOLE SZKÓŁ W CZERNINIE W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA I WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA W EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO w klasach 4-8

W KLASACH IV VI W SZKOLE PODSTAWOWEJ W RZGOWIE. - pomoc uczniowi w planowaniu pracy i rozwoju,

Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Polskich Olimpijczyków w Opolu PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS IV - VI

KRYTERIA OCENY PRAC DOMOWYCH I KLASOWYCH - samodzielność, zgodność z tematem oraz oryginalność ujęcia tematu i estetyka

Przedmiotowy system oceniania Język polski ZKPiG 12 Gimnazjum 16

Kryteria oceniania z języka angielskiego. dla Gimnazjum

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM W RESKU W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA JĘZYK POLSKI. 1. Sposób informowania o wymaganiach na poszczególne oceny

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Przedmioty ekonomiczne Podstawy przedsiębiorczości

Zespół Szkół n7 w Tychach. nauczyciel: Wioletta Gałka. PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA JĘZYK POLSKI ( ZSZ klasy I,II,III)

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO PRZYRODNICZYCH SZKOŁA PODSTAWOWA

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS IV-VI SP

Przedmiotowe Ocenianie w Szkole Podstawowej w Chorzewie w klasach IV-VIII język polski

WEWNĄTRZSZKOLNE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS IV VIII

Przedmiotowy system oceniania z podstaw przedsiębiorczości oraz działalności gospodarczej w branży informatycznej

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W ZESPOLE SZKÓŁ W ZAMIENIU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MATEMATYKA, INFORMATYKA, ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII Gimnazjum nr 2 im. ks. St. Konarskiego w Łukowie Urszula Wojtalska, Agnieszka Bilska

Przedmiotowy System Oceniania

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA ZE SZTUKI PLASTYKA GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII DLA GIMNAZJUM I LICEUM W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. AK W BIELSKU-BIAŁEJ

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć uczniów kl. IV

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI SZKOŁA PODSTAWOWA KLASY IV-VII (II etap edukacyjny).

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII W ZESPOLE SZKÓŁ MORSKICH.

Transkrypt:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA DLA PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH szkoła podstawowa, gimnazjum 1. Odpowiedzi ustne Uczeń na każdą lekcję powinien mieć opanowane wiadomości i umiejętności obejmujące treści trzech ostatnich lekcji. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone w wymaganiach edukacyjnych wynikających z podstawy programowej i realizowanych w szkole programów nauczania uwzględniających tę podstawę, - samodzielnie i oryginalnie interpretuje teksty kultury i dzieła sztuki, - proponuje własne sposoby rozwiązywania zadań i problemów, - posługuje się językiem bogatym i poprawnym pod względem stylistycznym i gramatycznym, - bierze udział w konkursach przedmiotowych i olimpiadach, - podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (inscenizacje, akademie, redagowanie tekstów do gazetki szkolnej). Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - samodzielnie operuje wiedzą podręcznikową, - samodzielnie rozwiązuje zagadnienia teoretyczne i praktyczne związane z daną lekcją i tematem. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - ma dobrą znajomość materiału roku bieżącego, - zagadnienia teoretyczne i praktyczne rozwiązuje przy niewielkiej pomocy nauczyciela. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: - opanował w wystarczającym zakresie wiadomości i umiejętności określone w wymaganiach edukacyjnych wynikających z podstawy programowej i realizowanych w szkole programów nauczania uwzględniających tę podstawę, - zagadnienia teoretyczne i praktyczne rozwiązuje przy pomocy nauczyciela. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: - wykazuje wyraźne braki w opanowaniu materiału programowego, - zadania o niewielkim stopniu trudności wykonuje przy pomocy nauczyciela, - na lekcjach odznacza się brakiem aktywności. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności, - nie potrafi, nawet przy pomocy nauczyciela, rozwiązać zadań o elementarnym stopniu trudności. 1

2. Prace pisemne (kartkówki, sprawdziany, testy, dyktanda, prace klasowe) Testy, sprawdziany i kartkówki ocenia się według punktacji: Ocena celująca 100% poprawnych odpowiedzi Ocena bardzo dobra 99%-91% poprawnych odpowiedzi Ocena dobra 90%-75% poprawnych odpowiedzi Ocena dostateczna 74%-50% poprawnych odpowiedzi Ocena dopuszczająca 49%-30% poprawnych odpowiedzi Ocena niedostateczna 29%-0% poprawnych odpowiedzi a) kartkówki obejmują treści trzech ostatnich lekcji, są traktowane jako pisemna odpowiedź ucznia. Kartkówki nie są zapowiadane wcześniej przez nauczyciela, ponieważ uczeń jest zobowiązany być zawsze przygotowany z trzech ostatnich lekcji. Ocena uzyskana z kartkówki jest ostateczna. b) sprawdziany obejmują treści więcej niż trzech ostatnich lekcji, zazwyczaj obejmują zagadnienia danego działu. Sprawdziany są zapowiadane przez nauczyciela z tygodniowym wyprzedzeniem i poprzedzone lekcją utrwalającą wiadomości objęte sprawdzianem. c) prace klasowe są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem. Dotyczą głównie znajomości przeczytanych lektur i dłuższych form wypowiedzi. Przy ocenie bierze się pod uwagę następujące elementy: - zgodność formy, - realizacja tematu, - kompozycja, - poprawność językowa i stylistyczna, - poprawność ortograficzna i interpunkcyjna, - estetyka, układ graficzny. * Uczeń może poprawić z pracy klasowej lub sprawdzianu tylko ocenę niedostateczną, ale liczą się obie oceny (praca klasowa lub sprawdzian + poprawa). Z poprawy uczeń może otrzymać ocenę w skali 1 do 6. d) testy sprawdzają wiedzę i umiejętności ucznia zgodne z wymogami podstawy programowej. Ocena z testu jest ostateczna. e) dyktanda to sprawdziany potwierdzające znajomość zasad ortografii i interpunkcji oraz umiejętność stosowania tych zasad w praktyce. Dyktanda obejmują teksty ciągłe i teksty z lukami. Obowiązuje następująca skala ocen związana z liczbą błędów: - 0 błędów ortograficznych celujący - 1 błąd ortograficzny bardzo dobry - 2 błędy ortograficzne dobry plus - 3 błędy ortograficzne dobry - 4 błędy ortograficzne dostateczny plus - 5 błędów ortograficznych dostateczny - 6 błędów ortograficznych dopuszczający - 7 błędów ortograficznych niedostateczny - 3 błędy gramatyczne = 1 błąd ortograficzny - 4 błędy interpunkcyjne = 1 błąd ortograficzny Ocena z dyktanda jest ostateczna. 2

* Prace pisemne nauczyciel ocenia w okresie dwóch tygodni i następnie przedstawia uczniowi. Prace pisemne pozostają w szkole w dokumentacji nauczyciela przedmiotu. Na wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) sprawdzone i ocenione prace są udostępnione uczniowi lub jego rodzicom (prawnym opiekunom) w szkole. 3. Umiejętność czytania, mówienia, pamięciowego opanowania tekstu Przy ocenie wyżej wymienionych umiejętności bierze się pod uwagę: - poprawność, - bezbłędność, - samodzielność, - oryginalność. Wygłaszanie tekstów z pamięci dotyczy poezji i prozy. Ocenie podlega: - pamięciowe opanowanie tekstu 2 p. - zachowanie interpunkcji 1 p. - dykcja 1 p. - modulacja i intonacja głosu 1 p. - interpretacja tekstu 1 p. Przeliczenie punktów na oceny: Ocena celująca 6 p. Ocena bardzo dobra 5 p. Ocena dobra 4 p. Ocena dostateczna 3 p. Ocena dopuszczająca 2 p. Ocena niedostateczna 1 p. 4. Aktywność ucznia Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który samodzielnie i twórczo rozwija własne zainteresowania i uzdolnienia. Jest kreatywny i oryginalnie rozwiązuje problemy. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który wykazuje się umiejętnościami zapamiętywania najważniejszych informacji i potrafi je powiązać w logiczną całość; zapamiętał najważniejsze informacje. 5. Ocena z zeszytu Ocena celująca: - pełne, przejrzyste notatki, - zadania wykonane bez błędów rzeczowych, - notatki nie zawierają żadnych błędów ortograficznych, - zeszyt prowadzony starannie i estetycznie. Ocena bardzo dobra: - pełne, przejrzyste notatki, - zadania wykonane bez błędów rzeczowych, - notatki nie zawierają rażących błędów ortograficznych, - zeszyt prowadzony starannie i estetycznie. 3

Ocena dobra: - pojedyncze braki w notatkach, - notatki przejrzyste i czytelne, - notatki nie zawierają rażących błędów ortograficznych, - zeszyt prowadzony estetycznie. Ocena dostateczna: - brak zapisu trzech lekcji lub zadań, - notatki mniej czytelne, - w zapisie lekcji występuje dużo błędów ortograficznych, - zeszyt mniej estetyczny. Ocena dopuszczająca: - brak zapisu więcej niż trzech lekcji, - brak wielu zadań, w części lub w całości, - zapis lekcji nieczytelny, nieestetyczny, dużo błędów ortograficznych. Ocena niedostateczna: - w zeszycie notatki z lekcji są fragmentaryczne lub nie ma ich wcale, - zapis lekcji nieczytelny i wysoce niestaranny, - brak zadań lub jeżeli są, to tylko ślady. 6. Zadania domowe Ocena celująca: - w zadaniu uczeń nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do rzeczywistości, - wypowiedzi ucznia (ustne i pisemne) cechują się dojrzałością myślenia, świadczą o systematycznym pogłębianiu zdobytej wiedzy, - zapis czytelny. Ocena bardzo dobra: - zadanie właściwie wykonane, bez błędów, - zapis czytelny. Ocena dobra: - zadanie zawiera niepełne informacje, występują drobne braki, - zapis mniej czytelny. Ocena dostateczna: - zadanie zawiera informacje niewiążące się w logiczną całość, - zapis niewłaściwy. Ocena dopuszczająca: - próba podjęcia wykonania zadania, liczne błędy, - zapis niewłaściwy. Ocena niedostateczna: - brak zadania domowego, 4

- zadanie wykonane niesamodzielnie. 7. Ocena śródroczna i roczna Ocena śródroczna i roczna jest ustalana jako średnia ważona poszczególnych ocen. Przyjmuje się następujące wagi: Forma aktywności Waga Ocena za I semestr 3 Praca klasowa 3 Sprawdzian 3 Test 3 Dyktando 3 Działalność praktyczna 3 Kartkówki 2 Odpowiedzi ustne 2 Recytacja 2 Zadanie domowe dłuższe 2 formy wypowiedzi pisemnej Zadanie domowe 1 Zeszyt przedmiotowy 1 Aktywność 1 Czytanie 1 Średnia ważona obliczana jest według wzoru: Suma iloczynów (ocena x waga) Suma wag Średnia ważona 1,8 W 2,74 2,75 W 3,74 3,75 W 4,74 4,75 W 5,74 5,75 W 6,00 Ocena dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący * Uczniowi, który przez cały okres nauki pracował systematycznie i sumiennie, a w zajęciach lekcyjnych brał aktywny udział, dopuszcza się możliwość przyznania punktów bonusowych (max 0,2 p.) Decyzja o przyznaniu bonusu zależy od nauczyciela. 5