KOD UCZNIA:... Suma punktów... KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 22.02.2008 r. zawody II stopnia (rejonowe) Przed Tobą test, który składa się z zadań zamkniętych. KaŜde zadanie zawiera cztery odpowiedzi. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna, znajdź ją i zaznacz krzyŝykiem (X) na teście. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź obwiedź kółkiem, a znak (X) postaw tam, gdzie powinien być. Zanim zaczniesz pracę, przejrzyj test. Pracuj spokojnie i uwaŝnie. Na rozwiązanie zadań masz 60 minut. Wzór nanoszenia poprawek Przykładowe zadanie: Nauka zajmująca się budową i funkcją tkanek to: a/ fizjologia b/ anatomia c/ histologia d/ cytologia śyczymy powodzenia! Zadanie 1. Struktury wyspecjalizowane w odbieraniu informacji ze środowiska to: a/ mózg, b/ nerwy, c/ receptory, d/ efektory. Zadanie 2. Przykład pytania o wybór wartości, nie zaś pytania naukowego, to: a/ Jak palenie papierosów wpływa na zdrowie człowieka? b/ Czy palić papierosy? c/ Jak ograniczyć wytwarzanie SO 2? d/ Wyboru wartości dotyczy pytanie a i b. 1
Zadanie 3. Sformułowanie ten sam czynnik jest zupełnie innym czynnikiem dla łososia i dla bakterii siarkowych najtrafniej określa rolę: a/ tlenu, b/ siarkowodoru, c/ zasolenia wody, d/ Ŝadnego z czynników wymienionych w punktach a, b, c. Zadanie 4. Zjawisko tolerancji u zwierząt nie dotyczy: a/ temperatury, b/ kryjówek, c/ zasolenia wody, d/ ph. Zadanie 5. Wykres przedstawia zjawisko zachodzące w eksperymentalnej hodowli laboratoryjnej: a/ dwu populacji konkurentów, b/ dwu populacji Ŝyjących w symbiozie. c/ populacji o wzroście nieograniczonym, d/ dwu populacji konkurentów i populacji ofiary i drapieŝcy.. Zadanie 6. Producentami w ekosystemach są: a/ rośliny b/ pierwotniaki zdolne do fotosyntezy, c/ prokarionty zdolne do chemosyntezy, d/ wszystkie wymienione. Zadanie 7. Biosynteza białek jest przykładem procesu: a/ anabolizmu, b/ katabolizmu, c/ odŝywiania, d/ metabolizmu. 2
KOD UCZNIA... Zadanie 8. Spośród podanych niŝej cech wybierz i zaznacz tę, która dotyczy tylko komórki roślinnej: a/ występowanie materiału genetycznego w postaci substancji jądrowej, b/ występowanie ściany komórkowej zbudowanej z celulozy, c/ brak chloroplastów, d/ występowanie wielu jąder komórkowych. Zadanie 9. Ewa zastanawiała się, skąd się bierze skrobia w bulwie ziemniaka. Która jej hipoteza jest prawdziwa? a/ Powstaje w liściu i stamtąd transportowana jest sitami do bulw. b/ Powstaje we wszystkich zielonych częściach, stamtąd przewodzona jest naczyniami do bulw. c/ Powstaje w bulwie w wyniku przetworzenia cukru prostego, d/ Powstaje w bulwie z soli mineralnych. Zadanie 10. Po zanalizowaniu powyŝszych rysunków moŝna jedynie stwierdzić, Ŝe kierunek wzrostu korzenia pionowo w dół zaleŝy od: a/ rodzaju podłoŝa, b/ innego czynnika tutaj niewymienionego, c/ ukształtowania powierzchni podłoŝa, d/ wszystkich czynników wymienionych w punktach a, b, c. Zadanie 11. Uzupełnij prawidłowo przedstawiony poniŝej schemat, wybierając jedną z proponowanych odpowiedzi: a/ 1 pierwotne, 2 wtórne, 3 merystem wierzchołkowy, 4 kambium, 5 kalus, b/ 1 wtórne, 2 pierwotne, 3 kambium. 4 merystem wierzcholkowy, 5 kalus, c/ 1 pierwotne, 2 wtórne, 3 kambium, 4 kalus, 5 merystem wierzchołkowy, d/ 1 pierwotne, 2 merystem wierzchołkowy, 3 wtórne, 4 kambium, 5 kalus. 3
Zadanie 12. Cechą łącząca wszystkie bezkręgowce jest: a/ posiadanie miękkiego ciała pozbawionego szkieletu, b/ brak organów, c/ segmentacja ciała, która u pewnych zwierząt jest szczególnie waŝna, d/ brak wewnętrznego szkieletu chrzęstnego lub kostnego. Zadanie 13. Przedstawiony na schematach proces Ŝyciowy to: a/ oddychanie tlenowe, b/ spalanie biologiczne, c/ wymiana gazowa, d/ Ŝaden z wymienionych w punktach a, b, c. Zadanie 14. WskaŜ prawidłowe zakończenie zdania. Przykładem na dąŝenie do homeostazy organizmu człowieka nie jest: a/ wytwarzanie potu, b/ produkcja łoju, c/ powstawanie łupieŝu, d/ produkcja melaniny. Zadanie 15. Swoiste dla człowieka cechy gatunkowe to: a/ spionizowana postawa ciała, dwunoŝny chód, b/ karmienie potomstwa mlekiem, spionizowana postawa ciała, c/ paraboliczny łuk zębowy, karmienie potomstwa mlekiem, d/ dwunoŝny chód, karmienie potomstwa mlekiem. Zadanie 16. Jedną z najwaŝniejszych substancji, która stanowi największą część masy naszego ciała, jest: a/ białko, b/ sole mineralne, c/ woda, d/ witaminy. 4
Zadanie 17. Funkcjonowanie układu hormonalnego jest bardzo ściśle i szczególnie związane z czynnościami układów: a/ wydalniczego i pokarmowego, b/ nerwowego i krąŝenia, c/ wydalniczego i oddechowego, d/ ruchu i nerwowego. Zadanie 18. Oceń prawdziwość dwóch stwierdzeń dotyczących naczyń krwionośnych. Tętnice: 1. doprowadzają krew z tkanek do serca; 2. zawsze płynie w nich krew bogata w tlen. a/ pierwsze stwierdzenie jest prawdziwe, drugie nieprawdziwe, b/ pierwsze stwierdzenie jest nieprawdziwe, drugie prawdziwe, c/ oba stwierdzenia są prawdziwe, d/ oba stwierdzenia są nieprawdziwe. Zadanie 19. Dojrzałe erytrocyty człowieka nie są typowymi komórkami, poniewaŝ: a/ posiadają jądra, zmieniają kształt, b/ nie posiadają jąder, nie dzielą się, c/ posiadają jądra, dzielą się, d/ nie posiadają jąder, dzielą się. Zadanie 20. Produktem metabolizmu nie są: a/ woda i inne związki chemiczne wydalane przez skórę, b/ niestrawione resztki pokarmu usuwane przez otwór odbytowy, c/ mocznik i kwas moczowy, d/ dwutlenek węgla powstający w wyniku oddychania i tlen jako produkt fotosyntezy. Zadanie 21. Podczas zawodów sportowych zdarzył się wypadek zwichnięcia stawu. Jakie czynności naleŝało wykonać? a/ unieruchomić uszkodzony staw i połoŝyć zimny okład, b/ unieruchomić uszkodzony staw i połoŝyć ciepły okład, c/ podjąć próby nastawienia kości i podać środek przeciwbólowy, d/ nastawić staw i połoŝyć zimny okład. Zadanie 22. Termometr lekarski rtęciowy, uŝyty bez wstrząsania kolejno przy trzech pacjentach, wskaŝe: a/ sumę temperatur ich ciał, b/ średnią temperaturę ich ciał, c/ temperaturą najwyŝszą z mierzonych, d/ temperaturę ostatniego pacjenta. 5
Zadanie 23. WskaŜ rolę płytek krwi w procesie krzepnięcia krwi. a/ Rozpuszczają się w osoczu tworząc strup. b/ Utrudniają wnikanie do organizmu drobnoustrojów. c/ Wydzielają substancję powodującą zmianę fibrynogenu w fibrynę. d/ Ŝadna z odpowiedzi poprawnie nie określa roli płytek krwi w procesie krzepnięcia. Zadanie 24. Zaznacz elementy, które biorą udział w odŝywianiu neuronów. a/ komórki mięśniowe, b/ komórki nabłonka, c/ komórki glejowe, d/ płytki krwi. Zadanie 25. Analizując rysunek przedstawiający mózgowie człowieka, dokończ zdanie. Dzięki silnemu pofałdowaniu kora mózgowa a/ ma bardzo duŝą powierzchnię, b/ jest sprawniej odŝywiana przez krew, c/ rzadziej ulega uszkodzeniu przy wstrząsach, d/ moŝe oddawać więcej dwutlenku węgla. Zadanie 26. W genetyce linią czystą określamy zbiór: a/ osobników heterozygotycznych względem danej cechy lub cech, b/ osobników homozygotycznych względem danej cechy lub cech, c/ spokrewnionych ze sobą osobników heterozygotycznych, d/ spokrewnionych ze sobą osobników homozygotycznych i heterozygotycznych. Zadanie 27. Zawartość melaniny w skórze człowieka determinowana jest przez osiem genów. Ile alleli na tę cechę, będzie zawierała komórka jajowa? a/ 0, b/ 4, c/ 8, d/ 16. 6