Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie/projekt współfinansowany ze środków UE w ramach Osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013/ Projekt złożony za pośrednictwem Lokalnej Grupy Projekt realizowany w Szkole Podstawowej w Biesnej od września 2012 r. do czerwca 2013 r. w ramach Małych projektów: Organizacja cyklu zajęć edukacyjnych dla dzieci z zakresu ginących zawodów i zajęć mieszkańców Biesnej oraz okolic, a także wydanie publikacji o tych zawodach oraz historii szkoły w Biesnej Fot. Szkoła Podstawowa w Biesnej Spis treści Zadania do realizacji Zadania przyjęte do realizacji w II etapie projektu str. 1 Przebieg realizacji projektu II etap Warsztaty redakcyjne, część 2. (kwiecień czerwiec 2013 rok) str. 2 3 Przebieg realizacji projektu II etap Warsztaty garncarskie (kwiecień 2013 rok) str. 4 5 Przebieg realizacji projektu II etap Warsztaty w Szymbarku (czerwiec 2013 rok) str. 6 7 Podsumowanie II etapu projektu Realizacja projektu od kwietnia do czerwca 2013 roku str. 8 Opracowanie komputerowe, zdjęcia, tekst mgr Edward Mazur
Zadania przyjęte do realizacji w II etapie projektu Tytuł operacji: Organizacja cyklu zajęć edukacyjnych dla dzieci z zakresu ginących zawodów i zajęć mieszkańców Biesnej oraz okolic, a także wydanie publikacji o tych zawodach oraz historii szkoły w Biesnej Zadania do realizacji (kwiecień czerwiec 2013 rok): 1) zajęcia warsztatowe w skansenie w Szymbarku dotyczące uprawy i obróbki lnu (uczniowie klas I VI z Biesnej), 40 uczniów; 2) zajęcia warsztatowe w skansenie w Szymbarku dotyczące ginących zawodów (uczniowie klas I VI z Biesnej), 40 uczniów; Budżet godzin: pkt 1. i pkt 2. zostaną zrealizowane podczas całodniowej wycieczki do skansenu w Szymbarku, termin V/VI 2013 r. (...); 3) zajęcia warsztatowe z garncarstwa w szkole w Biesnej, Łużnej nr 2, Sędziszowej, Siedliskach; 4) warsztaty redakcyjne dla uczniów, cz. 2. (opracowanie z uczniami niektórych sylwetek przedstawicieli ginących zawodów z Biesnej na podstawie wywiadów i dostępnych materiałów do wykorzystania w publikacji), 10 uczniów, termin IV VI 2013 r. (...); 5) tekst publikacji, opracowanie (w tym projekt graficzny) publikacji pt. Ginące zawody i zajęcia mieszkańców Biesnej i okolic, (...) termin czerwiec 2013 r.; 6) wykonanie zdjęć i opracowanie filmu ze wszystkich działań przeprowadzonych w ramach projektu płyta DVD dla uczestników projektu i do dokumentacji (...). Realizator projektu: Stowarzyszenie Miłośników Wsi Biesna/Szkoła Podstawowa w Biesnej Biuro projektu: Szkoła Podstawowa w Biesnej, Biesna 70, 38 324 Siedliska/strona internetowa www.spbiesna.iaw.pl Kontakt: tel. 183543023//e-mail:spbiesna70@op.pl Strona 1 Strona 1
Przebieg warsztatów redakcyjnych część 2. (kwiecień czerwiec 2013 rok) Do warsztatów redakcyjnych część 2. zakwalifikowano 10 uczniów Szkoły Podstawowej w Biesnej. Na pierwszych zajęciach wspólnie ustalono zasady pracy w grupie, ponieważ większość tematów realizowano metodą projektu i uczniowie musieli pracować wspólnie i wspólnie odpowiadać za wyniki pracy swojej grupy. Uczestnicy warsztatów redakcyjnych cz.2. to uczniowie klas IV VI. Na zdjęciu w izbie tradycji w czasie wywiadu z panią Jadwigą Korzeń (fot. E. Mazur) Kolejne zajęcia w oparciu o zgromadzone wcześniej materiały i wywiady poświęcono na przybliżenie uczestnikom ginących zawodów i zajęć, a w szczególności kowalstwa, koronkarstwa i ciesielstwa, oraz sylwetek mieszkańców Biesnej, którzy je wykonywali. Poza tym 2 tematy przeznaczono na ułożenie pytań do wywiadu z przedstawicielką Pytania do wywiadu z panią Kazimierą Wiejaczką ułożyli uczestnicy zajęć, ale sam wywiad przeprowadziła uczennica Joanna Szczerba i prowadzący zajęcia. (fot. E. Mazur) cielką plastyki obrzędowej i tkactwa. Strona 2
Wywiad z tkaczką panią Jadwigą Korzeń przeprowadzono 4 czerwca w szkolnej izbie tradycji, gdzie zademonstrowała uczniom, jak pracuje się na krośnie tkackim. Pani Jadwiga Korzeń pokazuje sumak zrobiony na widocznym na zdjęciu warsztacie tkackim (fot. E. Mazur) Wywiad z panią Kazimierą Wiejaczką, która od 1960 r. kieruje grupą dożynkową przygotowującą wieńce i reprezentującą Biesną na dożynkach, przeprowadzono 3 czerwca. Grupa dożynkowa z Biesnej z 2008 roku. Pierwsza od prawej pani Kazimiera Wiejaczka (fot. z jej zbiorów) Z obydwu wywiadów sporządzono filmy, które przybliżają uczniom tkactwo oraz robienie wieńców i stanowią materiał edukacyjny, który będzie można wykorzystać w przyszłości. Każdy z uczestników zajęć otrzymał je na płycie DVD. Wszyscy uczniowie biorący udział w zajęciach wykazali się dużą aktywnością i odpowiednią postawą podczas przeprowadzania wywiadów. Strona 3
Przebieg warsztatów garncarskich (kwiecień 2013 rok) Warsztaty garncarskie w szkole w Biesnej i Łużnej nr 2 przeprowadzono 17 kwietnia, a w szkole w Sędziszowej i Siedliskach19 kwietnia (po 3 godziny w każdej z nich). Zajęcia garncarskie w szkole w Biesnej (fot. E. Mazur) Prowadził je pan Jan Wilusz, który jest jednym z nielicznych garncarzy na Szlaku Tradycyjnego Rzemiosła Małopolski, a mieszka i pracuje w Starym Sączu. Najpierw uczniowie oswajali się z gliną, lepiąc różne rzeźby i naczynia na konkurs, następnie pracę na kole zademonstrował pan Jan Wilusz, a na koniec każdy z uczestników Zajęcia garncarskie w szkole nr 2 w Łużnej (fot. E. Mazur) mógł pod kierunkiem garncarza spróbować swoich sił na kole garncarskim. Dzięki jego pomocy uczniowie zrobili sobie pamiątkowe dzbanuszki, wazoniki, świeczniki, spodki i miseczki. Strona 4
Prace wszystkich uczestników zajęć wzięły udział w konkursie garncarskim. W szkole w Biesnej I miejsce zajął Michał Domin, II miejsce Joanna Szczerba, a III miejsce Paulina Ligęza. Zwycięzcy otrzymali pięknie wykonane i pomalowane wyroby ceramiczne. Zajęcia garncarskie w szkole w Sędziszowej (fot. E. Mazur) Na temat historii garncarstwa, etapów pracy garncarza, sposobów wypalania naczyń i na temat przebiegu zajęć w Biesnej, Łużnej, Sędziszowej i Siedliskach powstał film, który na płycie DVD otrzymał każdy uczestnik zajęć. Zajęcia garncarskie w szkole w Siedliskach (fot. E. Mazur) Ogółem w warsztatach garncarskich wzięło udział 65 uczniów z 4 szkół, którym umożliwiono zetknięcie się z tym zawodem i z prawdziwym mistrzem tego zawodu, który należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Strona 5
Przebieg zajęć warsztatowych w Szymbarku (czerwiec 2013 rok) Dnia 6 czerwca 40 uczniów klas I VI ze szkoły z Biesnej wyjechało na całodniową wycieczkę do Skansenu Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku i wzięło udział w cyklu zajęć warsztatowych, które dotyczyły życia codziennego Pogórzan, ich stroju, tradycyjnych Łemkowie to ludność sąsiadująca od południa z Pogórzanami. Na fotografii łemkowska chata (fot. E. Mazur) zajęć, np. obróbki lnu, i ginących zawodów, np. kowalstwa, garncarstwa. Uczniowie w czasie zajęć zostali podzieleni na 2 grupy wiekowe (klasa I II i III VI). Na szczególną uwagę zasługiwały zajęcia warsztatowe, które dotyczyły uprawy i obróbki lnu, gdyż uczniowie brali w nich czynny udział, np. młócąc len lub międląc jego łodygi. Motowidło było w każdym pogórzańskim domu (fot. E. Mazur) łodygi. Mogli także zobaczyć sprzęt do tłoczenia oleju lnianego i mające około 150 lat drewniane krosna tkackie. Poza tym obydwie grupy miały okazję zrobić wiejskie masło w maślnicy i zjeść go z chlebem. Strona 6
Ponadto uczestnicy zajęć zwiedzili renesansowy kasztel w Szymbarku, w którym urządzono wystawę pamiątek należących do dawnych właścicieli tego zamku oraz strojów średniowiecznych w piwnicach budowli. Szczególnym zainteresowaniem wśród uczniów cieszyła się zbroja rycerska. W piwnicach kasztelu w Szymbarku (fot. E. Mazur) zbroja rycerska oraz miecz. Następnym etapem wycieczki był wyjazd do Zagrody Maziarskiej w Łosiu, gdzie zgromadzono eksponaty związane z pracą maziarzy, którzy wyrabiali i sprzedawali smar. Przed Zagrodą Maziarską w Łosiu (fot. E. Mazur) Na zakończenie uczniowie zwiedzili starą cerkiew w Łosiu. Zgromadzone w czasie zajęć warsztatowych w Szymbarku wiedza i dokumentacja zdjęciowa zostały wykorzystane w publikacji na temat ginących zawodów, a w przyszłości posłużą do realizacji tematyki regionalnej w szkole. Strona 7
Realizacja projektu od kwietnia do czerwca 2013 roku Rezultaty i produkty projektu: 1) wzrost wiedzy ogółem u 155 dzieci z zakresu wiadomości o garncarstwie, kulturze Pogórzan, obróbce lnu, ginących zawodach i zajęciach ludności pogórzańskiej oraz na temat redagowania publicystycznych form wypowiedzi (w zależności od wybranych przez nich zajęć); 2) wyposażenie 65 uczestników warsztatów w podstawowe informacje i umiejętności dotyczące wykonywania naczyń glinianych, wzrost wiedzy na temat obróbki lnu u 40 uczestników i na temat ginących zawodów u 40 uczestników zajęć warsztatowych w skansenie w Szymbarku, doskonalenie publicystycznych form wypowiedzi przez 10 uczestników zajęć redakcyjnych; 3) przeprowadzenie 51 godzin zajęć (warsztaty garncarskie 12 godzin, zajęcia redakcyjne 25 godzin, zajęcia w skansenie w Szymbarku dla 2 grup 14 godzin); 4) wydanie publikacji pt. Ginące zawody i zajęcia mieszkańców Biesnej i okolic nakład 300 egzemplarzy; 5) opracowanie 8 filmów o charakterze edukacyjnym (Ginące zajęcia i zawody Pogórzan plastyka obrzędowa; Ginące zajęcia i zawody Pogórzan garncarstwo; Ginące zajęcia i zawody Pogórzan koronkarstwo; To się nazywa sumak...; W pierwszej klasie tabliczka, rysik i żeby było czysto...; Wspomnień jest tak dużo, że trudno w tej chwili sobie wyszczególnić...; Kiedy przyszłam w osiemdziesiątym czwartym roku do pracy w szkole, byłam mocno zaskoczona...; I tak my się wszyscy rozlecieli, każdy w swoją stronę...) oraz krótkiego filmu podsumowującego realizację całego projektu (razem 200 sztuk płyt DVD); 6) wydanie drugiego numeru gazetki Nasza Szkoła w wersji elektronicznej (na stronę internetową projektu) i papierowej (20 egzemplarzy) z wywiadami na temat ginących zawodów i zajęć oraz ze sprawozdaniami z zajęć odbytych w trakcie realizacji projektu. Oddziaływanie projektu: 1) poprzez udział w zajęciach zakwalifikowanych do nich uczestników (bardzo wysoka frekwencja, zaangażowanie w czasie zajęć, udział w zaplanowanych konkursach); 2) za pośrednictwem zaangażowanych do współpracy dziadków, rodziców i przedstawicieli ginących zawodów (wywiady); 3) w efekcie zapoznania się z przygotowanymi na zajęciach materiałami (gazetka, filmy, zdjęcia), które udostępniono uczniom, rodzicom, nauczycielom z Biesnej, mieszkańcom wsi oraz wszystkim, którzy weszli na stronę internetową szkoły (zakładka dotycząca projektu); 4) dzięki publikacji Ginące zawody i zajęcia mieszkańców Biesnej i okolic, z którą zapoznali się wyżej wymienieni, oraz ci, którzy wypożyczyli ją w gminnych bibliotekach w Łużnej i Bobowej, w bibliotece miejskiej i pedagogicznej w Gorlicach lub w wojewódzkich bibliotekach w Polsce. Strona 8