Elżbieta Młynarska-Wełpa UMOWY ZLECENIA UMOWY O DZIEŁO 2015 VADEMECUM PŁATNIKA
Elżbieta Młynarska-Wełpa UMOWY ZLECENIA UMOWY O DZIEŁO 2015 VADEMECUM PŁATNIKA
Autor Elżbieta Młynarska-Wełpa specjalista w zakresie wynagrodzeń, szkoleniowiec Współautorzy: Paulina Rybicka-Telec tematyka sądowa Sławomir Liżewski tematyka podatkowa Kierownik grupy wydawniczej Agnieszka Konopacka-Kuramochi Wydawca Agnieszka Gorczyca Redaktor Renata Kajewska Korekta Monika Rychalska Druk Miller Druk Skład i łamanie Triograf, Dariusz Kołacz Projekt graficzny okładki Piotr Fedorczyk Nakład: 300 egz. ISBN 978-83-269-3491-9 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2015 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa, tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl NIP: 526-19-92-256, KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, Wysokość kapitału zakładowego 200.000 zł. Publikacja Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2015 została opracowana we współpracy z Wydawnictwem VNR Verlag für die Deutsche Wirtschaft AG z Niemiec. Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2015 chronione jest prawem autorskim. Przedruk materiałów zamieszczonych w publikacji Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2015 oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2015 została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2015 oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2015 lub w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy; ma prawo odmówić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa Wiedza i Praktyka. Informacje o prenumeracie tel.: 22 518 29 29 e-mail: cok@wip.pl
Spis treści Wykaz aktów prawnych...7 Wstęp...8 Rozdział 1. Umowa zlecenia a umowa o dzieło różnice i podobieństwa Umowa zlecenia zalety... 11 Odpłatność przy umowie zlecenia... 14 Odpowiedzialność zleceniobiorcy... 15 Wypowiedzenie umowy zlecenia... 16 Cechy charakterystyczne umowy o dzieło... 16 Dodatkowe zapisy w umowie o dzieło... 19 Prawa autorskie... 19 Odpłatność przy umowie o dzieło... 19 Odpowiedzialność dziełobiorcy... 20 Umowa zlecenia a umowa o dzieło podobieństwa i różnice... 22 Sąd Najwyższy o umowach o dzieło... 23 Czas i miejsce wykonywania umowy o dzieło... 30 Rozdział 2. Zastępowanie umowy o pracę umową cywilnoprawną Wysokość kar... 51 Dodatkowe konsekwencje finansowe... 52 Niedozwolone zapisy w umowach... 52 Korzyści umowy o pracę dla pracownika i pracodawcy... 52 Kontrole ZUS a reakcje przedsiębiorców... 53 Oskładkowanie pozornych umów o dzieło... 54 Orzecznictwo sądowe... 55 Usługa to nie dzieło... 55 Indywidualny charakter dzieła... 56 Możliwość stwierdzenia wad fizycznych... 56 Zapisy w umowach... 56 Kontrole ZUS... 57 Wniesienie powództwa przez inspektora pracy... 57 Bez przedawnienia... 57 Konieczność sporządzenia korekt... 58 3
Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2015 Rozdział 3. Postępowanie sądowe w przypadku ustalenia istnienia stosunku pracy Stosunek pracy a umowy cywilnoprawne... 60 Roszczenie o ustalenie istnienia stosunku pracy... 62 Sąd właściwy dla postępowania o ustalenie istnienia stosunku pracy... 63 Koszty sądowe a koszty procesu... 64 Koszty sądowe... 65 Koszty zastępstwa procesowego... 65 Inne postępowania sądowe przeciwko zatrudniającemu... 66 Postępowanie upominawcze... 66 Postępowanie uproszczone... 67 Rozdział 4. Składki i podatek przy umowach cywilnoprawnych Zmiany w oskładkowaniu zleceń... 69 Zmiany w drukach ZUS... 69 Zmiany od 1 stycznia 2016 r.... 70 Obowiązkowe ubezpieczenia przy umowach cywilnoprawnych... 79 Naliczanie wynagrodzenia zleceniobiorcy... 83 Umowa zlecenia przy zbiegu tytułów do ubezpieczeń... 86 Opodatkowanie umów cywilnoprawnych... 87 Naliczanie wynagrodzenia wykonawcy dzieła... 89 Formularze podatkowe składane za zleceniobiorców... 101 Deklaracje i informacje podatkowe... 102 Błędne pobranie ryczałtu zamiast zaliczki... 102 Zleceniobiorcy prowadzący działalność gospodarczą... 103 Zleceniobiorcy będący menedżerami... 103 Podatek ryczałtowy 18%... 104 Koszty uzyskania przychodów przy umowach o dzieło... 104 Rozdział 5. Zasiłki dla zleceniobiorcy Okres zasiłkowy zleceniobiorcy... 113 Utrata prawa do zasiłku... 114 Zasiłek macierzyński dla zleceniobiorcy... 120 Zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego... 121 4
Spis treści Wypłata świadczeń chorobowych... 121 Wypłata odszkodowania zleceniobiorcy... 122 Rozdział 6. Umowy zlecenia na urlopie macierzyńskim i wychowawczym Ubezpieczenia z umowy zlecenia... 124 Umowa o dzieło bez składek... 125 Umowa o pracę na ogólnych zasadach... 126 Ustalenie podstawy wymiaru składek... 126 Dokumenty do ZUS... 127 Urlop wychowawczy... 127 Ze zlecenia oraz umowy o pracę ubezpieczenia obowiązkowe... 128 Brak ubezpieczeń z umowy o dzieło... 128 Formularze dla ZUS... 129 Inne formy zarobkowania... 130 Rozdział 7. Potrącenia z umów cywilnoprawnych Ograniczenia egzekucyjne... 133 Granice potrąceń... 134 Oświadczenia składane przez zleceniobiorcę... 135 Umowy zlecenia zawierane z własnymi pracownikami... 136 Rozdział 8. Pytania i odpowiedzi Umowa o dzieło z własnym pracownikiem zapłacona bez składek ZUS pracodawca opłaca zaległe składki... 138 Jakie konsekwencje finansowe wynikają z uznania zlecenia za pracę nadliczbową... 141 Czy do celów ubezpieczeniowych umowa o dzieło może być rozszerzeniem stosunku pracy... 143 Jak wypłacić wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia, gdy student traci swój uprzywilejowany status... 147 Czy w podstawie zasiłkowej pracownika uwzględniamy przychód z umowy zlecenia... 154 W jaki sposób skorygować rozliczenie umowy o dzieło jako umowy zlecenia... 162 5
Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2015 Jakie obowiązki dotyczą zatrudniania studentów jako zleceniobiorców... 167 Jakie koszty ponosi zleceniodawca... 173 Zasady oskładkowania umów zlecenia w zależności od tytułu ubezpieczenia... 185 Rozdział 9. Druki i formularze Wzór umowy zlecenia... 186 Oświadczenie zleceniobiorcy... 189 Wzór rachunku do umowy zlecenia... 190 Wzór umowy o dzieło... 191 Oświadczenie dziełobiorcy... 194 Wzór rachunku do umowy o dzieło:... 195 Rozdział 9. Pisma urzędowe i przepisy prawne Przychody zleceniobiorców zwolnione ze składek wyjaśnienie ZUS... 196 Najważniejsze interpretacje ZUS... 204 Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121) wyciąg... 206 6
Wykaz aktów prawnych Kodeks pracy (kp) ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502) Kodeks cywilny (kc) ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121) Kodeks postępowania cywilnego (kpc) ustawa z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 101) ustawa systemowa ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) ustawa chorobowa ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 159) ustawa o PIT ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) Ordynacja podatkowa ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) ustawa emerytalna ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) ustawa o ZFŚS ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.) ustawa wypadkowa ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.) ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2006 r. nr 90, poz. 631) Kodeks karny ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 ze zm.) ustawa o kosztach ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 90, poz. 594 ze zm.) ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 1015 ze zm.) ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym ustawa z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) rozporządzenie składkowe rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 ze zm.) 7