STUDENT Z ZABURZENIAMI ZE SPEKTRUM AUTYZMU mgr Ewa Łukowska
Każdy jest inny Zaburzenia ze spektrum autyzmu są bardzo różnorodne Nasilenie poszczególnych zachowań, deficytów czy trudności jest kwestią bardzo indywidualną Dwie osoby z tą samą diagnozą mogą sprawiać wrażenie zupełnie innych.
Sytuacja studenta vs ucznia Dotychczasowe środowisko szkolne otaczało ucznia dużą opieką Rodzice i wychowawcy angażowali się w proces edukacyjny Kadra placówki była świadoma diagnozy i (zazwyczaj) przeszkolona
Sytuacja studenta vs ucznia Edukacja odbywała się w tej samej grupie rówieśniczej Uczeń mieszkał w domu rodzinnym, mógł korzystać z dowozu do szkoły W klasie (najczęściej) był nauczyciel wspomagający
W ciągu najdłuższych wakacji oczekuje się od maturzysty Gotowości do wzięcia pełnej odpowiedzialności za swoją edukację i przyszłość Gotowości do zamieszkania z dala od rodziny (akademik, mieszkanie studenckie) Samodzielności w planowaniu własnej pracy
Wybór uczelni Głównie kierunki techniczne (informatyka, mechatronika) Ale nie tylko kierunki językowe, historia, filozofia, archeologia
Trudności w interakcjach społecznych Problemy w byciu częścią grupy Nie ma stałej grupy do której się jest przypisanym, lub jest ona b. duża lub zmienna w zależności od zajęć Próby przypodobania się rówieśnikom (nie zauważając nieadekwatności) Trudności w otrzymywaniu ważnych informacji (grupy FB, wspólny mail)
Trudności w interakcjach społecznych Problemy w relacjach z wykładowcami Część doktorantów jest ze studentami na ty część nie Podważanie kompetencji często wynikające z chęci pokazania swojej wiedzy, a nie deprecjonowania wiedzy wykładowcy
Trudności komunikacyjne Podczas wykładów/ćwiczeń Trudności w wyrażeniu swoich intencji Problem z obroną swojego stanowiska Jednostronne postrzeganie rzeczywistości Problem z przyjęciem konwencji debaty/dyskusji nad problemem
Trudności komunikacyjne Podczas organizacji spraw studenckich Dziekanat Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych Dziekan ds. Studenckich Starosta grupy
Podczas nauki Trudności komunikacyjne Wybranie tego co najważniejsze do egzaminu Zebranie informacji od rówieśników Uzyskanie dostępu do notatek/skryptów Dołączenie do grupy, która wspólnie się uczy/opracowuje pytania Praca przy projektach grupowych w zespole
Specyficzne wzorce zachowania Podążanie za planem brak elastyczności Trudności przy zmianach sali Trudności sensoryczne Podczas nauki czytanie i uczenie się wszystkiego co zostało podane w sylabusie
Deficyty Teorii Umysłu Przyjmowanie ról à przyjęcie nie swojej perspektywy Zrozumienie przenośni/metafor Zrozumienie intencji Zrozumienie kłamstwa, półprawd, dwuznaczności Zrozumienie humoru
Teoria umysłu a sytuacje społeczne Bez prawidłowego rozumowania na temat innych student może mieć problem z odnalezieniem się w grupie rówieśników Ukryta zasada obowiązuje w każdej grupie: Praca w grupie Kontakty społeczne, rozmowa
Specyficzne trudności studentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu Skłonność powracania do sztywnych, stereotypowych zachowań Trudności w planowaniu (na różnym poziomie) Trudności w rozumieniu i odpowiadaniu na społeczne/emocjonalne sygnały
Specyficzne trudności studentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu Trudności w rozumieniu ogólnego sensu artykułu, dłuższej wypowiedzi, książki Problemy z uwagą (szczególnie, gdy dany temat nie jest atrakcyjny ) Trudności w wykonywaniu zadań w sytuacjach stresujących i/lub mocno obciążających sensorycznie
Specyficzne trudności studentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu Problemy z samodzielnym dokończeniem zadania Trudności w generalizacji Trudności z formułowaniem dłuższych wypowiedzi ustnych i/lub pisemnych Kłopoty z wyobraźnią (np. scenki w grupie)
Specyficzne trudności studentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu Skupienie na informacjach (problem z fikcją) Koncentracja na szczegółach, faktach, detalach Jednostronny często czarno-biały punkt widzenia rzeczywistości Brak elastyczności (trudność w reagowaniu na nowe sytuacje)
Jak pracować ze studentem z ASD Głównym problemem jest niechęć do ujawniania swojej diagnozy Należy określić potrzeby studenta (których z wielu możliwych trudności on doświadcza) Po określeniu potrzeb należy zaplanować oddziaływania zaspokajające te potrzeby
Przekazywanie wiedzy Dobrze jest używać prostego, jednoznacznego języka - unikać sarkazmu, ironii Zadawać konkretne pytania, dotyczące faktów i informacji Należy uwzględnić trudności z oceną moralną wydarzeń/postaci
Problemy w organizacji Ustalenie jasnych spisanych(!) zasad obowiązujących na każdym przedmiocie Obecności, zaliczenia, odrabianie nieobecności, zadawanie pytań (czy można/kiedy), wychodzenie z sali, picie/jedzenie, sposób zwracania się do wykładowcy
Problemy w organizacji codziennego życia akademickiego Określenie skąd czerpać informacje np. skrypt postępowania: Sprawdź tablicę ogłoszeń (gdzie, którą) Sprawdź grupę na FB Sprawdź maila grupowego Zapytaj XY
Problemy w organizacji codziennego życia akademickiego Określenie/wskazanie asystenta/kolegi/osoby kontaktowej kto może odpowiedzieć na pytania dot. zajęć Kto przypomni/pomoże zaplanować przypomnienie o ważnych terminach zapisy na fakultety, zebranie odpowiedniej ilości pkt ECTS Kontakt powinien być dwustronny (również z inicjatywy osoby kontaktowej)
Problemy w organizacji codziennego życia akademickiego Praca w grupach projekty semestralne/roczne Bieżące informacje zwrotne (szczególnie podczas pierwszego roku) Uporządkowanie języka (dziekanat, kolokwium, dziekan, tytułowanie (w LO każdy nauczyciel to profesor), dyżur (w szkole to spacer po korytarzu) etc.)
Nietypowe zachowania Jasny, konkretny komunikat czego w danym momencie się oczekuje od studenta Przeszkadza mi pan à bardzo proszę aby pan nie zadawał więcej pytań, zapisał je i po zajęciach możemy umówić się na ich omówienie Często wysoki poziom funkcjonowania poznawczego myli wykładowców i oczekują takiego samego poziomu funkcjonowania społecznego
Zaplanowane strategie panowania nad emocjami Ustalenie czy student do tej pory korzystał z zaplanowanych sposobów regulacji emocji Adaptacja ich do środowiska akademickiego (np. miejsca wyciszenia, osoba do której można się zwrócić, telefon do przyjaciela ).
Pomysły stworzone w trakcie warsztatów Stworzenie kursu przygotowawczego dla maturzystów z orzeczeniami (z różnymi niepełnosprawnościami) Wrzesień przed rozpoczęciem roku 1 tydzień Zajęcia codziennie 3-5h
Kurs przygotowawczy Codziennie zajęcia w innym budynku kampusu, inna sala za każdym razem Cel: poznanie kampusu, uelastycznienie uczniów, umiejętność planowania czasu na zmianę sal/miejsc W trakcie kursu szkolenie biblioteczne, BHP? Cel: zmniejszenie zadań do wykonania w pierwszych tygodniach studiów
Kurs przygotowawczy Każdego dnia inny temat zajęć (formy wykładowe i warsztatowe) Struktura organizacyjna uczelni (dziekanaty, dziekani, pełnomocnicy do kogo w jakich sprawach), pisanie podań (forma i sposób składania), sposób zwracania się do poszczególnych osób (słownik pojęć)
Jak się uczyć informacje o różnicy w sposobie i potrzebach nauki na studiach i w LO. Czym się różni egzamin/kolokwium/wejściówka. Egzaminy i sesja. Rodzaje zajęć ćwiczenia/wykłady/seminaria/laboratoria - wymagania
Anioł dla studentów SWPS stworzył stanowisko Anioła dla studentów do którego można się zgłosić z dowolnym pytaniem: https://opinieouczelniach.pl/artykul/wsnhidma-swojego-aniola-dla-studentow Może być to dobre rozwiązanie dla osób z ASD
Dziękuję! elukowska@gmail.com