Dostosowanie form i metod pracy z uczniem z Zespołem Aspergera. mgr Ewa Łukowska

Transkrypt

1 Dostosowanie form i metod pracy z uczniem z Zespołem Aspergera mgr Ewa Łukowska

2 Każdy jest inny Zaburzenia ze spektrum autyzmu są bardzo różnorodne Nasilenie poszczególnych zachowań, deficytów czy trudności jest kwestią bardzo indywidualną Dwie osoby z tą samą diagnozą mogą sprawiać wrażenie zupełnie innych.

3 Triada objawów spektrum autyzmu Trudności w interakcjach społecznych Zaburzenia komunikacji Specyficzne zainteresowania oraz wzorce zachowań

4 Kryteria diagnostyczne wg.icd-10 A. Nieprawidłowy lub upośledzony rozwój wyraźnie widoczny przed 3 rokiem życia w co najmniej w jednym następujących obszarów: 1. rozumienie i ekspresja językowa używane w społecznym porozumiewaniu się, 2. rozwój wybiórczego przywiązania społecznego lub wzajemnych kontaktów społecznych, 3. funkcjonalna lub symboliczna zabawa

5 Relacje społeczne 1. Jakościowe nieprawidłowości wzajemnych interakcji społecznych przejawiane co najmniej w dwóch z następujących obszarów: a) niedostateczne wykorzystanie kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy, postawy ciała i gestów do odpowiedniego regulowania interakcji społecznych, b) niedostateczny (odpowiednio do wieku umysłowego i mimo licznych okazji) rozwój związków rówieśniczych obejmujących wzajemnie podzielane zainteresowania, czynności i emocje,

6 c) brak odwzajemniania społeczno- emocjonalnego, przejawiający się upośledzeniem lub odmiennością reagowania na emocje innych osób, albo brak modulacji zachowania odpowiedniej do społecznego kontekstu, albo słaba integracja zachowań społecznych, emocjonalnych i komunikacyjnych c) brak spontanicznej potrzeby dzielenia z innymi osobami radości, zainteresowań lub osiągnięć (np. brak pokazywania, przynoszenia lub podkreślania wobec innych osób przedmiotów swego indywidualnego zainteresowania)

7 Komunikacja 2. Jakościowe nieprawidłowości w porozumiewaniu się przejawiane w co najmniej w jednym z następujących obszarów: a) opóźnienie lub zupełny brak rozwoju mówionego języka, które nie wiążą się z próbą kompensowania za pomocą gestów lub mimiki jako alternatywnego sposobu porozumiewania się (często poprzedzane przez brak komunikatywnego gaworzenia)

8 b) względny niedostatek inicjatyw i wytrwałości w podejmowaniu wymiany konwersacyjnej (na jakimkolwiek występującym poziomie umiejętności językowych), w której zachodzą zwrotne reakcje na komunikaty innej osoby, c) stereotypowe i powtarzające się, idiosynkratyczne wykorzystanie słów i wyrażeń d) brak spontanicznej różnorodności zabawy w udawanie ( na niby ) lub zabawy naśladującej role społeczne

9 Wzorce zachowania 3. Ograniczone, powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności przejawiane w co najmniej jednym z następujących obszarów: a) pochłonięcie jednym lub liczniejszymi stereotypowymi zainteresowaniami o nieprawidłowej treści i zogniskowaniu, albo jednym lub więcej zainteresowaniami nieprawidłowymi z powodu swej intensywności i ograniczenia, choć nie z powodu treści i zogniskowania,

10 b) wyraziście kompulsywne przywiązanie do specyficznych, niefunkcjonalnych czynności rutynowych i zrytualizowanych c) stereotypowe i powtarzające się manieryzmy ruchowe, obejmujące albo stukanie lub kręcenie palcami, albo złożone ruchy całego ciała, d) koncentracja na cząstkowych lub niefunkcjonalnych właściwościach przedmiotów służących do zabawy (jak: ich zapach, odczucie powierzeni lub powodowanego hałasu lub wibracji)

11 Kryteria diagnostyczne dla Zespołu Aspergera ICD-10 Są to kryteria jak dla autyzmu dziecięcego jednak stwierdza się: Brak istotnego klinicznie opóźnienia w zakresie języka mówionego i rozumienia języka lub rozwoju czynności poznawczych. Rozpoznanie wymaga stwierdzenia, że wypowiadanie pojedynczych słów było rozwinięte do drugiego roku życia lub wcześniej oraz, że komunikatywne wyrażenia były w użyciu do 3 roku życia lub wcześniej.

12 Umiejętność pomagania sobie, zachowanie adaptacyjne i zaciekawienie środowiskiem w okresie pierwszych trzech lat było na poziomie odpowiadającym rozwojowi intelektualnemu. Fazy rozwoju ruchowego mogą być nieco opóźnione i zwykle występuje ruchowa niezdarność (choć nie jest cechą diagnostyczną) Pojedyncze, szczególne umiejętności, często związane z nieprawidłowym koncentrowaniem się na nich, występują pospolicie, choć nie są wymagane do rozpoznania.

13 Wsparcie ucznia z Zespołem Aspergera na terenie placówki oświatowej Wskazane jest zrozumienie i określenie poziomu funkcjonowania ucznia w zakresie Triady Autystycznej Należy zdefiniować podstawowe deficyty ucznia i dostosować metody i formy pracy: IPET (na podstawie orzeczenia o KS oraz we współpracy z rodzicem i specjalistami pracującymi z uczniem poza szkołą)

14 Współpraca trójstronna Placówka edukacyjna dziecko przebywa tam codziennie przez wiele godzin. Pojawia się wiele trudnych zachowań. Można zaobserwować wiele sukcesów Terapeuci mogą podpowiedzieć jak pracować z konkretnym dzieckiem. Potrafią zaplanować dobry system motywacji oraz wspierać w jego przestrzeganiu. Mogą być mediatorami między placówką oświatową a rodzicami. Rodzice Doświadczają wielu trudności, mają wiele oczekiwań wobec szkoły i terapeutów. Są nieocenioną pomocą eksperci od własnego dziecka.

15 Trudności uczniów wynikające z diagnozy Nie wszystkie trudności muszą pojawić się u każdego z uczniów Deficyty są kwestią indywidualną: Poziom nasilenia zaburzenia Oddziaływania środowiskowe Oddziaływania terapeutyczne

16 Sprawiedliwie nie znaczy równo

17 Sprawiedliwie nie znaczy równo

18 Sprawiedliwie nie znaczy równo To jest sprawiedliwe każdy dostał po równo!

19 Lęk w życiu osób z Zespołem Aspergera Różne rodzaje lęku Sensoryczny Lęk przed zmianą Lęk społeczny Fobie Niepokój, niepewność

20 Badania obrazowe mózgu Jądro migdałowate element układu limbicznego odpowiedzialnego za przetwarzanie emocji skupia się na emocjach negatywnych (strach, lęk, złość) U pacjentów ze spektrum reakcja była zbyt silnia nawet na znajome twarze, które nie wyrażały złych emocji To tak, jakbyśmy chodząc po świecie postrzegali wszystkie spoglądające na nas twarze, nawet twarz własnej matki, jako zagrożenie - Kim Dalton. Ciała migdałowate dzieci z autyzmem były mniejsze Teoria ta ma wyjaśniać lęk społeczny i unikanie kontaktu wzrokowego

21 Deficyty Teorii Umysłu Zabawa w udawanie, przyjmowanie ról Współdzielenie zainteresowań (a wcześniej uwagi) Zrozumienie przenośni/metafor Zrozumienie intencji Zrozumienie kłamstwa Zrozumienie humoru

22 Rozwój Teorii Umysłu Simon Baron Cohen ID - odkrywanie intencji". Prosty mechanizm, już u noworodków. Reagowanie na zachowanie dorosłego. EDD odkrywanie kierunku patrzenia Jego zadaniem jest wykrywanie obecności oczu (noworodki dłużej patrzą na obrazki przypominające twarz). SAM mechanizm współdzielenia uwagi Czy wspólnie patrzymy na to samo? Czy to kogoś interesuje? 3 elementy ja, ktoś i przedmiot TOMM teoria mechanizmu umysłowego Czyli system umożliwiający przypisywanie stanu umysłu drugiej osobie. Daje możliwość interpretowania zachowania jako wyniku tego stanu i przewidywanie dalszego zachowania.

23 Teoria umysłu a sytuacje społeczne Bez prawidłowego rozumowania na temat innych dziecko może mieć problem z odnalezieniem się w grupie Ukryta zasada obowiązuje w każdej grupie: Wspólne gry Praca w grupie Kontakty społeczne, rozmowa

24 Komunikacja niewerbalna Trudności w odbiorze i nadawaniu informacji Gesty Odległość w jakiej stoimy Mimika Wzdychanie, płacz, śmiech, marszczenie brwi ect. Nasz wygląd Ton głosu Sposób w jaki: Siedzimy Chodzimy Utrzymujemy kontakt wzrokowy

25 Sukces w szkole Sukces edukacyjny zależy od zrozumienia problemów ucznia przez wszystkich(!) nauczycieli Należy zaakceptować fakt, że uczeń z zespołem Aspergera będzie wymagał wsparcia i zaangażowania ze strony nauczycieli Jedynie dobra współpraca trójstronna: szkoły, poradni/terapeutów i rodziców może zapewnić sukces

26 Specyficzne trudności uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu Skłonność powracania do sztywnych, stereotypowych zachowań Brak elastyczności poznawczej Trudności w myśleniu i planowaniu Trudności w rozumieniu i odpowiadaniu na społeczne/emocjonalne sygnały

27 Specyficzne trudności uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu Trudności w rozumieniu sensu czytanki, dłuższej wypowiedzi Problemy z uwagą Trudności w wykonywaniu zadań w sytuacjach stresujących Nieprawidłowe przetwarzanie bodźców sensorycznych

28 Specyficzne trudności uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu Problemy z samodzielnym dokończeniem zadania Trudności w generalizacji (przeniesieniem nabytych umiejętności na inne sytuacje) Trudności z formułowaniem dłuższych wypowiedzi ustnych i pisemnych Kłopoty z małą motoryką Kłopoty z wyobraźnią

29 Specyficzne trudności uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu Skupienie na informacjach nie na fikcji Koncentracja na szczegółach, faktach, detalach Jednostronny czarno-biały punkt widzenia rzeczywistości Brak elastyczności trudność w reagowaniu na nowe sytuacje Niechęć do zmian

30 Specyficzne trudności uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu Zaburzenia centralnej koherencji Trudność scalania części w całość i nadawania im znaczenia w szerszym kontekście Problemy w Teorii Umysłu Trudność wnioskowania o stanie umysłu drugiej osoby

31 Organizacja warunków nauczania dla ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu

32 Obowiązki placówki edukacyjnej Realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego Zapewnienie odpowiednich warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych Zapewnienie zajęć specjalistycznych (uregulowanych przepisami) Zapewnienie zajęć z uwagi na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne (socjoterapia, rewalidacja)

33 Rodzice a szkoła Rodzice nie muszą odrabiać z dzieckiem lekcji za rozwiązanie problemów odpowiada szkoła (dostosowanie wymagań) Rodzice nie muszą towarzyszyć dziecku w szkole ani na wycieczkach (zadaniem szkoły jest zapewnienie opieki) W sytuacji trudnych zachowań rodzic nie ma obowiązku zabrania dziecka ze szkoły!

34 Formy realizacji obowiązku szkolnego Nauczanie w oddziale ogólnodostępnym Nauczanie w klasie integracyjnej Nauczanie indywidualne z włączeniem do klasy Nauczania indywidualne (na terenie szkoły lub domu) Nauczanie domowe

35 Nauczyciel wspomagający Od na mocy ustawy (Dz.ustaw 2015 poz 1113) w oddziałach ogólnodostępnych jeśli jest dziecko z orzeczeniem o KS z uwagi na autyzm (w tym Zespół Aspergera) zatrudnia się (nie wymagana jest zgoda OP): 1. nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych lub specjalistów, lub 2. w przypadku klas I III szkoły podstawowej asystenta, o którym mowa w art. 7 ust. 1e ustawy, lub 3. pomoc nauczyciela z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

36 Nauczyciel wspomagający Ilość godzin pracy nauczyciela wspomagającego zależy od dyrekcji Nieobecność nauczyciela wspomagającego nie uprawnia do wykluczenia ucznia z zajęć Nie ma podstaw do wykluczenia dziecka z wycieczek mają być one zgodnie z ustawą dostosowane nie tylko do wieku i zainteresowań uczniów ale również do ich stanu zdrowia i możliwości fizycznych

37 Nauczyciel wspomagający Za zgodą organu prowadzącego może być zatrudniony w każdym oddziale na każdym etapie kształcenia(!) W oddziałach integracyjnych (1-3) zatrudniających już nauczyciela wspomagającego można dodatkowo wystąpić o asystenta nauczyciela

38 Asystent nauczyciela Od 1 września 2014 w klasach 1-3 można zatrudniać asystenta nauczyciela Do zadań asystenta należy wspieranie nauczyciela prowadzącego lub wychowawcy świetlicy, nie ucznia niepełnosprawnego Asystent może być zatrudniony zarówno w oddziałach ogólnodostępnych, integracyjnych jak i specjalnych

39 Nauczanie indywidualne 4-6 godzin dla zerówki, 6-8 godzin dla klas 1-3, 8-10 godzin dla klas 4-6, godzin dla gimnazjum, godzin dla szkół ponadgimnazjalnych. Za zgodą organu prowadzącego dyrekcja może zwiększyć wymiar godzin Rewalidacja i pomoc psychologiczna nie wliczają się w tygodniowy wymiar pracy

40 Nauczanie indywidualne Szkoła nie ma prawa decydować o przeniesieniu ucznia na nauczanie indywidualne Orzeczenie wydaje się na ściśle określony czas ma służyć ono dziecku a nie szkole!

41 Wsparcie dodatkowe Zajęcia rewalidacyjne 2 godziny w szkole ogólnodostępnej lub integracyjnej Od w przypadku uczniów ze spektrum autyzmu zajęcia rewalidacyjne mają dotyczyć w szczególności kształtowania umiejętności społecznych w tym komunikacyjnych Pomoc psychologiczno-pedagogiczna Klasy terapeutyczne Zajęcia specjalistyczne (korekcyjno kompensacyjne, logopedyczne, socjoterapeutyczne, porady, konsultacje) Zajęcia rozwijające uzdolnienia Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze

42 Dostosowywanie form i metod pracy Nauczyciel jest zobowiązany dostosować wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom.

43 Dostosowywanie form i metod pracy Opinia poradni psychologiczno - pedagogicznej zobowiązuje nauczyciela do dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub/i specyficzne trudności w uczeniu się

44 Dostosowywanie form i metod pracy Ustalając wymagania edukacyjne nauczyciel winien kierować się zaleceniami zawartymi w opinii poradni oraz potrzebami edukacyjnymi ucznia rozpoznanymi przez nauczycieli uczących go, Wymagania edukacyjne należy ustalić na takim poziome, by uczeń mógł im sprostać i by skłaniały ucznia do odpowiedniego wysiłku edukacyjnego

45 Dostosowywanie form i metod pracy oraz zapewniały mu otrzymywanie ocen motywujących go do wytężonej pracy, wykorzystując w tym celu pełną skalę ocen. Wymagania te powinny zapewniać realizację celów edukacyjnych wynikających z podstawy programowej w takim stopniu, w jakim jest to możliwe z uwagi na występujące u ucznia trudności w uczeniu się

46 Dostosowywanie form i metod pracy O ustalonych przez siebie wymaganiach dla ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe, nauczyciel zobowiązany jest poinformować rodziców dziecka/prawnych opiekunów.

47 Dostosowanie wymagań Powinno dotyczyć głównie form i metod pracy z uczniem, zdecydowanie rzadziej treści nauczania Nie może polegać na takiej zmianie treści nauczania, która powoduje obniżenie wymagań wobec uczniów z normą intelektualną

48 Dostosowanie wymagań Nie oznacza pomijania haseł programowych, tylko ewentualnie realizowanie ich na poziomie wymagań koniecznych lub podstawowych Nie może prowadzić do zejścia poniżej podstawy programowej, a zakres wiedzy i umiejętności powinien dać szansę uczniowi na sprostanie wymaganiom kolejnego etapu edukacyjnego

49 Rola nauczyciela Formułując wymagania edukacyjne rolą nauczyciela jest ich urealnienie, tak aby były dostosowane do uczniów Obszary dostosowania: Warunki procesu edukacyjnego (metody, formy, środki dydaktyczne ect.) Organizacja nauczania (zmiana miejsca ucznia) Warunki sprawdzania poziomu wiedzy (metody i formy sprawdzania wiedzy i kryteria oceniania)

50 Programy nauczania Dostosowując treści nauczania nauczyciel ma prawo opracować program nauczania lub wprowadzić zmiany do istniejącego programu nauczania IPET powinien uwzględniać ocenę funkcjonowania ucznia

51 Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych Omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności (pamiętając, że obniżenie wymagań nie może zejść poniżej podstawy programowej) Systematyczne przywoływanie uwagi i kontaktu wzrokowego Stosowanie prostych, jasnych komunikatów bezpośrednio do ucznia

52 Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych Ustalenie systemu nagradzania za właściwe zachowanie i aktywność na lekcji i konsekwentnie jego wdrażanie i przestrzeganie Wydłużenie lub ustalenie określonego czasu pracy (odliczanie upływu czasu na wykonanie zadania) Przygotowanie ucznia do wszelkich zmian w otoczeniu i rozkładzie dnia,

53 Metody i formy pracy Metody problemowe rozwijające umiejętność krytycznego myślenia Metody polisensoryczne Metody praktycznego działania Metoda obserwacji Pokaz (okazów naturalnych, modeli ilustracji) Opis i pogadanka (związane z konkretem)

54 Warunki procesu edukacji ucznia niepełnosprawnego Właściwa organizacja miejsca pracy Odpowiednie oświetlenie Pomoce do komunikacji (tablice komunikacji, tablet, komputer) Środki dydaktyczne (tablice, kalkulator, mapy, schematy, rysunki)

55 Zewnętrzna organizacja nauczania Odpowiednia lokalizacja klasy (np. z dala od świetlicy, szatni czy stołówki) Odpowiedni wystrój sali Właściwe miejsce dla ucznia (z dala od rozpraszaczy ) Wcześniejsze informowanie o zmianach w sali, szkole. Stworzenie bezpiecznego miejsca wyciszenia

56 Pomoc uczniowi w relacjach społecznych Najtrudniejszym okresem w szkole jest czas przerwy Należy zachęcać ucznia do uczestnictwa we wspólnych aktywnościach W przypadku dużych nadwrażliwości, czy fobii społecznej dobrze jest umożliwić uczniowi pozostanie w klasie

57 Warto zadbać by rówieśnicy byli przyjaźnie nastawieni Spotkania i zajęcia pokazujące różnice między osobami Promowanie postawy koleżeńskiej Modelowanie właściwego zachowania przez nauczyciela W sytuacjach trudnych warto korzystać ze wsparcia osób prowadzących dziecko Ustalanie indywidualnych kontraktów może pozwolić na zmniejszenie trudności szkolnych

58 Praktyczne wskazówki Wspieranie ucznia w nabywaniu umiejętności organizacyjnych i umiejętności uczenia się Najlepszy jest model edukacji opartej na doświadczeniu Informacje słowne powinny być podparte tekstem pisanym, obrazem, ilustracją, filmem;

59 Praktyczne wskazówki Materiał abstrakcyjny i nowe pojęcia powinny być wprowadzane w sposób najbardziej konkretny; Należy wykorzystywać zainteresowania ucznia, np. jeżeli interesują go pociągi należy uczyć liczenia na pociągach.

60 Praktyczne wskazówki Dziecko uczące się w nowej placówce powinno ją dobrze poznać przed rozpoczęciem nauki Należy uwzględnić potrzebę stałego planu dnia (u tych, którzy mają z tym problem) Należy uwzględnić trudności w planowaniu i organizacji czasu system notowania ważnych informacji

61 Praktyczne wskazówki O wszelkich zmianach (nawet pozytywnych należy uprzedzać dziecko) Należy używać prostego i jednoznacznego języka, Praca domowa powinna być dostosowana do możliwości ucznia (jeśli jej odrabianie zajmuje zbyt dużo czasu należy zmniejszyć jej ilość) Z uwagi na trudności w odczytywaniu przez ucznia sygnałów pozawerbalnych, każdy wyraz twarzy i gest powinien być poparty informacją słowną.

62 Praktyczne wskazówki Polecenia powinny być jasne i krótkie Dłuższe zadania powinny być podzielone na mniejsze partie Należy dostosować czas pisania sprawdzianów jeśli uczeń ma wolne tempo pracy

63 Praktyczne wskazówki Wizualne pomoce pozwolą uniknąć ciągłych pytań o dalszą część dnia Wskazówki słowne powinny być konkretne i krótkie Należy unikać metafor oraz przenośni może wprowadzić to dużo zamieszania Przy prezentowaniu złożonych zadań należy upewniać się, czy poszczególne kroki są zrozumiałe

64 Praktyczne wskazówki Jeśli jakaś sytuacja powoduje wybuch emocji u dziecka, należy dać mu czas na wyciszenie oraz na przyszłość unikać takich sytuacji. Należy zadbać o to by zasady były jasne i jednakowe dla wszystkich. Należy być szczególnie wyczulonym na wszelkie przejawy dokuczania i złośliwości, które mogą pojawić się wobec dziecka z Zespołem Aspergera. Uczniom tym trudniej jest się bronić i reagować adekwatnie.

65 Praktyczne wskazówki Mogą pojawić się trudności z generalizacją nowych zachowań należy o tym pamiętać i wspierać dziecko Nie wolno ignorować próśb o pomoc czy interwencję nawet w błahych sytuacjach Zespoły powinny być wybierane przez nauczyciela (uniknie się wtedy odrzucenia) Warto wzmacniać wszelkie pozytywne zachowania ze strony rówieśników.

66 Trudności w rozumieniu mowy Należy używać prostego, jednoznacznego języka Unikać sarkazmu, ironii Zadawać konkretne pytania, dotyczące faktów i informacji

67 Problemy w organizacji Nauczyciel(!) powinien zadbać o to, by ważne informacje zostały zapisane przez ucznia Jeśli uczeń nie zanotował pracy domowej (konieczności przyniesienia dodatkowych pomocy) nie powinien być za to oceniany Plan lekcji, zasady obowiązujące w klasie powinny być zawsze widoczne

68 Trudności w koncentracji uwagi Na ławce powinny znajdować się jedynie niezbędne przedmioty Należy unikać potencjalnie rozpraszających miejsc z dala od nauczyciela, blisko okna, tablicy z dekoracjami ect. Uczeń może nie reagować na polecenia wydane do całej klasy należy je powtórzyć bezpośrednio uczniowi

69 Niezgrabność ruchowa problemy na WF Należy zawsze oceniać wysiłek i zaangażowanie dziecka Należy umożliwić dziecku taką aktywność jaką lubi - zachęcać dziecko do ruchu z uwzględnieniem jego preferencji (np. pozwolić na unikanie aktywności ruchowej związanej z rywalizacją);

70 Niezgrabność ruchowa problemy na WF Wymagania i ocena z wychowania fizycznego powinny być indywidualnie dopasowane do ucznia Bardzo istotnym jest kontrolowanie sytuacji w szatni Zespoły powinny być dobierane przez nauczyciela

71 Trudności językowe problem ze zrozumieniem tekstu Można zastosować dodatkowe ilustracje do tekstu Przy ćwiczeniach dobrze jest uwzględniać zainteresowania dziecka Często pojawia się problem z oceną charakteru oraz intencji bohatera Uczeń może mieć trudność z wybraniem co jest istotne w tekście.

72 Trudności językowe problem ze zrozumieniem tekstu Nie można założyć, że uczeń zrozumiał to, co przeczytał Przy sprawdzaniu zrozumienia tekstu należy zadawać pytania dodatkowe szczegółowe nie ogólne Uczeń może mieć problem z moralną oceną, z określeniem intencji bohatera wtedy należy zadać pytania o fakty, a nie o ocenę.

73 Trudności w pisaniu Korzystne może być korzystanie z komputera Gdy jest duży problem z pisaniem można rozważać możliwość, by dziecko dyktowało odpowiedź nauczycielowi lub pisało na komputerze Sprawdzanie wiedzy może być realizowane w formie ustnej

74 Matematyka Może być trudność w analizie zadań tekstowych Można podpierać się obrazami Treść zadania powinna być jak najbardziej konkretna (celem jest sprawdzenie umiejętności operowania na liczbach)

75 Ocenianie uczniów Ocena w wymiarze motywacyjnym powinna być: pozytywna, czyli podkreślająca umiejętności dziecka oraz wszelki włożony w pracę wysiłek jawna i jasna z wyjaśnieniem kryteriów oceny rozstrzygana zawsze na korzyść ucznia w sytuacji niejednoznacznej kryterialnie uwzględniająca możliwości i potrzeby ucznia, czyli odpowiadająca jego aspiracjom, służąca realizacji zasady podmiotowości ucznia

76 Ocenianie uczniów Ocena w wymiarze wspierającym powinna: uwzględniać postępy, a nie wyłącznie efekty być ukierunkowana na każdego ucznia osobno brać pod uwagę wyjątkowe i specyficzne cechy każdego ucznia włącznie z jego zainteresowaniami, ograniczeniami oraz właściwym jemu tempem pracy odwoływać się do podstawy programowej, a nie stosowanego przez nauczyciela programu nauczania

77 Ocenianie uczniów Ocena w wymiarze informacyjnym powinna: dostarczać uczniowi informacji na temat czynionych przez niego postępów w nauce wskazywać rodzicom ucznia jego osiągnięcia na poszczególnych etapach procesu edukacji stanowić dla innych nauczycieli punkt odniesienia co do rzeczywistych możliwości ucznia w danym zakresie programowym

78 Ocenianie uczniów Odwołując się do ogólnych zasad oceniania ucznia z niepełnosprawnością - zadaniem nauczyciela danego przedmiotu jest ocenienie osiągnięć ucznia w stosunku do stopnia realizacji zmodyfikowanego na jego potrzeby programu.

79 Systemy motywacji U części uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu można zaobserwować obniżoną ciekawość poznawcza i motywację wewnętrzną. Należy zebrać informacje na temat preferencji dziecka, jego naturalnych zainteresowań. Ważne jest opracowanie odpowiednich wzmocnień w postaci nagród

80 Motywacja Aby zmiana się pojawiła potrzebujemy motywacji aby zmienić to, co jest naszym przyzwyczajeniem Jeśli czegoś nowego chcemy się nauczyć, potrzebujemy motywacji żeby to zrobić Jeżeli chcemy zastąpić jedno zachowanie drugim, potrzebujemy motywacji aby to zrobić

81 Zasady Powinny być pozytywnie sformułowane: ładnie siedzę patrzę w oczy słucham uważnie jestem miły dla innych zgłaszam się, gdy chcę coś powiedzieć Takie formułowanie zasad pozwala zwrócić uwagę dzieci na to, czego oczekujemy

82 System motywacji Cicha praca Wykonuję polecenia Jestem miły dla innych To było super 1 lekcja 2 lekcja 3 punkty cały czas pamiętałem o zasadzie 2 punkty trochę pamiętałem o zasadzie, a czasem zapominałem 1 punkt nie pamiętałem o zasadzie Nie są skuteczne: +/- systemy 0/1 J / L Służy temu, by docenić każde dodatkowe pozytywne zachowanie, by w ciągu lekcji wzmacniać i zachęcać dziecko do dalszego przestrzegania zasad.

83 Limit punktów Nagroda na koniec dnia należy się za ok % maksymalnej ilości punktów (z czasem może próg rosnąć). Przy 5 lekcjach można zdobyć 45pkt nagroda jest od 34pkt Konsekwencją łamania zasad dla dziecka jest brak nagrody. Konieczna jest konsekwencja ze strony rodziców. Za udany dzień rodzice zapewniają nagrodę dla dziecka

84 Systemy motywacji Uczeń oceniany jest na 2-3 minuty przed końcem każdej lekcji Wszyscy nauczyciele muszą być wtajemniczeni w system i powinni go przestrzegać System motywacji może być koordynowany przez nauczyciela wspomagającego System musi obowiązywać na wszystkich lekcjach

85 Kiedy nagroda nie działa? Gdy jest mało atrakcyjna Gdy wymaga od dziecka zbyt dużego wysiłku Jest zbyt odroczona w czasie Dziecko nie wie, za co i kiedy dostanie nagrodę Gdy pojawiła się niekonsekwencja ze strony rodziców

86 Trudne zachowania Należy zapewnić nauczycielom odpowiednie informacje na temat reagowania w przypadku trudnych zachowań Uczeń powinien wiedzieć gdzie może szukać pomocy, gdy czuje, że potrzebuje wsparcia W szkole/klasie powinno być wyznaczone odpowiednie miejsce do poradzenia sobie z trudnymi emocjami

87 Trudne zachowania Warto zadać pytania: Czego potrzebujesz? Co się dzieje? Czy potrzebujesz przerwy? Będą takie okresy, gdy praca nad zachowaniem zdominuje pracę edukacyjną

88 Dziękuję!

89 Pytania lub wątpliwości? Zadzwoń - chętnie na wszystkie odpowiemy kontakt telefoniczny Fundacja Pomoc Autyzm, ul. Namysłowska 2a/64, Warszawa KRS , NIP NUMER RACHUNKU