IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa Zarządzanie informacją w nauce Katowice, 28-29 listopada 2012 r. INDYWIDUALNE ZARZĄDZANIE WIEDZĄ I INFORMACJĄ W ŚWIETLE BADAŃ WŚRÓD STUDENTÓW Marzena Świgoń Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa Zarządzanie informacją w nauce Katowice, 28-29 listopada 2012 r. Plan wystąpienia 1. Koncepcja Indywidualnego zarządzania wiedzą i informacją (IZWiI) 2. Metodyka i organizacja badań empirycznych (część pierwsza i druga) 3. Wyniki badań empirycznych (część pierwsza) Świgoń, M. (2012). Zarządzanie wiedzą i informacją. Olsztyn: Wydawnictwo UWM. S. 368. Projekt badawczy finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki 2011/03/B/HS2/04436
IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa Zarządzanie informacją w nauce Katowice, 28-29 listopada 2012 r. Podstawy teoretyczne Indywidualne zarządzanie wiedzą i informacją (IZWiI)
Zarządzanie wiedzą i informacją Obszar badań skoncentrowanych na procesach występujących w cyklu życia wiedzy i informacji, takich jak m.in. pozyskiwanie wiedzy i informacji, zachowywanie, selekcjonowanie, organizowanie, wykorzystywanie, tworzenie i dzielenie się. wiedza i informacja traktowane są jako zasób i/lub narzędzie komunikacji procesy składowe ściśle związane z uczeniem się podejmowane na różnych poziomach/wymiarach
Wymiary zarządzania wiedzą i informacją Wymiar indywidualny perspektywy: humanistyczna technologiczna Wymiar grupowy Zarządzanie wiedzą i informacją Wymiar społecznościowy Wymiar organizacyjny (por. Świgoń, 2012, s. 86)
Wymiar indywidualny Indywidualne zarządzanie wiedzą i informacją (IZWiI) (Personal Knowledge and Information Management; PKIM) podejście zintegrowane, humanocentryczne 1. Indywidualne zarządzanie informacją (Personal Information Management; PIM) 2. Indywidualne zarządzanie wiedzą (Personal Knowledge Management; PKM) 3. Kompetencje informacyjne (Information Literacy; IL)
IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa Zarządzanie informacją w nauce Katowice, 28-29 listopada 2012 r. Badania empiryczne IZWiI Metodyka i organizacja (część pierwsza i druga)
Cele badań IZWiI Część pierwsza IZWiI Część druga istota i znaczenie zarządzania wiedzą i informacją w opinii jednostek (na przykładzie studentów) zachowania, umiejętności i odczucia studentów związane z poszczególnymi etapami procesu indywidualnego zarządzania wiedzą i informacją (IZWiI)
Metodyka badań IZWiI Część pierwsza IZWiI Część druga badania jakościowe technika indywidualnego wywiadu nieustrukturyzowanego zebrany materiał swobodne, pisemne wypowiedzi badania jakościowo-ilościowe metoda sondażu diagnostycznego technika ankiety środowiskowej narzędzie ustrukturyzowany kwestionariusz ankiety
Grupa reprezentatywna Część pierwsza Część druga 34 studentów specjalności informatologicznobibliologicznych 510 studentów kierunku INiB i pokrewnych specjalności Olsztyn skala ogólnokrajowa Studenci kierunków i specjalności informatologicznobibliologicznych
Struktura badanej zbiorowości (część pierwsza) 34 studentów dwóch specjalności (UWM): 17 studentów specjalności ogólnowydziałowej Zarządzanie informacją naukową oferowanej na studiach drugiego stopnia studentom kierunków: historii, filozofii, filologii polskiej, dziennikarstwa 17 studentów specjalności Informacja naukowa i bibliologia w ofercie na studiach pierwszego stopnia na kierunku filologii polskiej
IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa Zarządzanie informacją w nauce Katowice, 28-29 listopada 2012 r. Wyniki badań IZWiI Część pierwsza
Wyniki badań (IZWiI Część pierwsza) 1. Rozumienie i definiowanie zarządzania wiedzą i informacją zarządzanie informacją (ZI) vs. zarządzanie wiedzą (ZW) vs. zarządzanie wiedzą i informacją (ZWI) informacja (I) vs. wiedza (W) komponenty składowe; elementy procesu/cyklu informacyjnego 2. Rola w studiowaniu, życiu codziennym i pracy 3. Czynniki ułatwiające i utrudniające ten proces
Pojęcia ZW, ZI w opinii respondentów ZI, ZW nierozłączne (I, W), zależne od siebie, jedno wynika z drugiego ZW pojęcie szersze od ZI; kolejny etap po ZI ZIiW/ZWiI wspólne działania (czynności) odpowiadające kolejnym etapom procesu informacyjnego
Znaczenie ZWiI w opinii respondentów w uczeniu się, przygotowywaniu się do zajęć, pisaniu referatów, prac końcowych, tj. licencjackich i magisterskich ogółem: w studiowaniu, życiu prywatnym, pracy szybsze dotarcie do informacji efektywniejsze rozwiązywanie problemów radzenie sobie z nadmiarem informacji, selekcją możliwość weryfikowania, poprawiania informacji oszczędność czasu i/lub pieniędzy, energii wydajniejsza praca pamięci i umysłu potrzeba szkoleń ZWiI nie tylko w programach wszystkich kierunków studiów, ale także w szkołach średnich
Czynniki wpływające na ZWiI w opinii respondentów Wspierające IZWiI Utrudniające IZWiI umiejętności i kompetencje przygotowanie, kształcenie z tego zakresu technologie informacyjne i ich znajomość nieograniczony dostęp do Internetu, do zasobów bibliotek specjalistyczna literatura cechy indywidualne: dokładność, logiczne myślenie, systematyczność, motywacja, chęć do współpracy, znajomość języka angielskiego specjaliści od zarządzania informacją i wiedzą nadmiar informacji brak umiejętności / przygotowania z tego zakresu brak fachowców i specjalistów cechy indywidualne: nieuporządkowanie, niedokładność, chaotyczność trudny dostęp do informacji (prawa autorskie, mała ilość egzemplarzy, skomplikowany system) informacje niewiarygodne, niezrozumiałe brak czasu, funduszy
Zakończenie Zarządzanie wiedzą i informacją (ZWiI) perspektywa humanistyczna Zarządzanie informacją i wiedzą (ZIiW) perspektywa technologiczna zintegrowany obszar badań interdyscyplinarny i multidyscyplinarny m.in. część pola badawczego bibliologii i informatologii we wszystkich wymiarach: indywidualnym, organizacyjnym i społecznym w perspektywie humanistycznej i technologicznej (systemy zarządzania zasobami informacji i wiedzy)
Dziękuję za uwagę marzena.swigon@uwm.edu.pl