Lokalna administracja gospodarcza PPwG 2017
Struktury lokalnej administracji Administracja rządowa wojewoda administracja zespolona (służby, inspekcje i straże podległe wojewodzie) organy administracji niezespolonej podległe ministrom i centralnym organom administracji Administracja samorządowa - gmina (rada gminy, wójt, burmistrz, prezydent) - powiat (rada powiatu, zarząd powiatu + starosta) - województwo (sejmik wojewódzki, zarząd + marszałek) 2
Wojewoda Powoływanie i odwoływanie wojewody oraz wicewojewodów - Prezes RM Administracja zespolona skupiona w urzędzie wojewódzkim, wojewoda tworzy jednostki, powołuje kierowników tych jednostek, zatwierdza ich regulaminy Jednostki administracji zespolonej o charakterze gospodarczym Inspektoraty: Transportu, Farmaceutyczny, Nadzoru Budowlanego, Nadzoru Geodezyjno-Kartograficznego, Ochrony Środowiska, Inspekcja Handlowa, Weterynaryjna, Jakości Artykułów Rolno-Spożywczych 3
Zadania wojewody związane z gospodarką przedstawiciel Rządu w terenie realizacja polityki gospodarczej Rządu na terenie województwa (określa cele zgodne z polityką Rządu) zwierzchnictwo w stosunku do administracji zespolonej koordynacja organów administracji niezespolonej (uzgadnianie projektów aktów prawnych, polecenia w sytuacjach nadzwyczajnych, obowiązek udzielania wyjaśnień, wstrzymywanie egzekucji, wpływ na powołanie i odwołanie) orzecznictwo administracyjne (prawo wodne, ochrona środowiska, komunalizacja mienia państwowego, przejmowanie gruntów pod autostrady) reprezentant Skarbu Państwa (prywatyzacja, reprywatyzacja) nadzór nad działalnością gospodarczą samorządu (z wyjątkiem gospodarki finansowej) 4
Organy administracji niezespolonej Podległość - ministrowie i centralne organy administracji Właściwość terytorialna wojewódzka, powiatowa Funkcje - orzecznictwo, kontrola administracyjna Organy administracji niezespolonej Izby skarbowe, urzędy skarbowe Okręgowe i specjalistyczne urzędy górnicze Okręgowe i obwodowe urzędy miar, urzędy probiercze Regionalne zarządy gospodarki wodnej Izby i urzędy celne Urzędy morskie, żeglugi śródlądowej, rybołówstwa morskiego Urzędy statystyczne 5
Status i funkcje samorządu terytorialnego Status konstytucyjny zadania publiczne nie zastrzeżone dla innych władz ochrona prawna osobowość prawna własne mienie odpowiedzialność za własne działania udział w dochodach publicznych odpowiedni do zadań (podatki i opłaty lokalne) zrzeszanie się dla wykonania zadań przekraczających możliwości jednostki samorządowej Funkcje gospodarcze: regulowanie, gospodarowanie, nabywanie towarów i usług 6
Funkcje organów samorządowych Rady gminy, powiatu, sejmiki wojewódzkie funkcje uchwałodawcze i kontrolne (angażowanie mienia w spółkach, wykorzystanie mienia, budżet, plany zagospodarowania, podatki, obligacje, pożyczki i kredyty, inwestycje) Zarząd powiatu, województwa, wójt, burmistrz, prezydent funkcje wykonawcze Przewodniczący zarządów (starosta, marszałek województwa), wójt, burmistrz, prezydent decyzje administracyjne 7
Zadania gospodarcze gminy ład przestrzenny, gospodarka nieruchomościami, ochrona środowiska i przyrody oraz gospodarka wodna gminne drogi, ulice wodociągi, kanalizacja, utrzymanie czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypiska i odpady komunalne, zaopatrzenie w energię elektryczną, cieplną i gaz, telekomunikacja lokalny transport zbiorowy gminne budownictwo mieszkaniowe, turystyka, urządzenia sportowe, targowiska i hale targowe podatki lokalne 8
Zadania gospodarcze powiatu transport powiatowe drogi publiczne rolnictwo, leśnictwo, rybactwo śródlądowe geodezja, kartografia, kataster administracja architektoniczno-budowlana gospodarka wodna, ochrona środowiska i przyrody, ochrona przeciwpowodziowa telekomunikacja przeciwdziałanie bezrobociu ochrona praw konsumenta 9
Zadania gospodarcze województwa pobudzanie aktywności gospodarczej modernizacja terenów wiejskich, zagospodarowanie przestrzenne, ochrona środowiska, transport zbiorowy (koleje) i drogi publiczne kultura fizyczna i turystyka (np. nadzór nad biurami podróży) przeciwdziałanie bezrobociu i aktywizacja lokalnego rynku pracy promocja województwa telekomunikacja 10
Struktura zadań samorządów Zadania własne Zasady wykonywania zadań własnych decyzje o zakresie i sposobie realizacji, finansowanie, nadzór Zadania własne fakultatywne i obligatoryjne (utrzymanie czystości i porządku) Zadania zlecone Tryb zlecania ustawowy (przyjmowanie wniosków o wpis do CEIDG, prowadzenie spisów rolnych, ewidencja ludności) w drodze porozumienia Zasady wykonywania finansowanie, nadzór celowościowy 11
Mienie samorządowe Rodzaje mienia należącego do samorządu własność wspólnoty samorządowej, własność komunalnych osób prawnych, związków samorządowych Nabywanie mienia nabycie pierwotne - komunalizacja z mocy prawa (data utworzenia samorządu - mienie znajdujące się w dyspozycji, grunty, budynki, przedsiębiorstwa) komunalizacja na wniosek tryb komunalizacji decyzja wojewody (deklaratoryjna, konstytutywna) nabycie wtórne - w wyniku czynności prawnych 12
Działalność gospodarcza samorządów terytorialnych Podstawa prawna ustawa o gospodarce komunalnej, ustawy samorządowe GMINA Podstawowy zakres - zadania użyteczności publicznej (bieżące, nieprzerwane dostarczanie podstawowych usług bytowych) Zadania inne tylko jeżeli: niezaspokojone potrzeby rynku lokalnego znaczne bezrobocie zbycie składników majątkowych prowadzi do znacznej straty bankowość, ubezpieczenia, wydawnictwa, inne zadania gospodarcze ważne dla rozwoju gminy POWIAT tylko użyteczność publiczna WOJEWODZTWO użyteczność publiczna, promocja, edukacja, wydawnictwa 13
Kompetencje w zakresie własnej działalności gospodarczej Decyzje gospodarcze organów samorządowych: o zaangażowaniu w działalność gospodarczą o wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej o utworzeniu jednostki gospodarczej, przystąpieniu do spółki o wysokości cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej wykonywanie uprawnień korporacyjnych (spółki), nominowanie przedstawicieli do rad nadzorczych wykonywanie uprawnień kierowniczych i nadzorczych w stosunku do samorządowych zakładów budżetowych 14
Formy działalności gospodarczej i współpracy samorządów Formy działalności gospodarczej Samorządowy zakład budżetowy (wydzielenie, brak osobowości prawnej, ograniczenie do zadań użyteczności publicznej) Spółki handlowe Powierzenie innym osobom na podstawie umowy (odpowiedzialność zatrzymuje samorząd), ustalanie cen i opłat przez samorząd Współpraca jednostek samorządowych Związki międzykomunalne - nowa jednostka, wspólne uchwały, organy związku - zgromadzenie, zarząd, typowe zadania - wodociągi, komunikacja, gaz Porozumienia komunalne - bez tworzenia nowej jednostki, ustalenie zasad finansowania Stowarzyszenia reprezentacja interesów Związki metropolitalne (woj. śląskie) drogi, transport 15