PLAN KSZTAŁCENIA W LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM Z ROZSZERZONYM PROGRAMEM NAUCZANIA

ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH im. STANISŁAWA STAROWIEYSKIEGO W ŁASZCZOWIE PLAN KSZTAŁCENIA W LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM Z ROZSZERZONYM PROGRAMEM NAUCZANIA INNOWACJA PEDAGOGICZNA STRAś GRANICZNA

WSTĘP. I. Osoby wdraŝające innowację: st.chor.sztab. SG Robert Tama, mgr Mariusz Pasiecznik - instruktor samoobrony, nauczyciel wychowania fizycznego w ZSP. II. Termin wprowadzenia i czas trwania innowacji: 0l września 2011r. III. Miejsce realizacji: Liceum Ogólnokształcące w Łaszczowie. IV. Zakres - klasa: I III. V. Opis innowacji: Konieczność napisania planu kształcenia dla liceum z rozszerzonym programem nauczania jako innowacji pedagogicznej przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Łaszczowie zaistniała w związku z poleceniem Pana Burmistrza dotyczącym organizacji i przeprowadzenia rekrutacji do klasy I liceum ogólnokształcącego z rozszerzonym programem StraŜ Graniczna. Wprowadzenie innowacji pedagogicznej pod patronatem NadbuŜańskiego Oddziału StraŜy Granicznej w Chełmie ma na celu uatrakcyjnienie procesu nauczania, jak równieŝ wstępne zapoznanie i przygotowanie kandydatów do podejmowania działań na rzecz ochrony granicy państwowej w formacjach straŝy granicznej oraz kontynuowanie kształcenia w szkołach wyŝszych cywilnych i resortowych. Nauczanie powinno słuŝyć przygotowaniu uczniów, do poznania podstawowych aktów prawnych związanych z procedurami przebywania w strefie nadgranicznej, jej przekroczenia i współdziałania ze słuŝbami StraŜy Granicznej. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało, Ŝe wschodnia granica naszego kraju stała się granicą UE. WiąŜe się to z lepszą ochroną granicy, wyposaŝeniem słuŝb granicznych w lepsze i nowocześniejsze środki techniczne. Istotą programu nauczania przedmiotu jest usystematyzowanie celów edukacyjnych, materiału oraz metod nauczania przedmiotu w klasach I III liceum ogólnokształcącego. Program ten zakłada wykorzystanie w czasie jego realizacji instytucji szkoły jak i w niezbędnym zakresie StraŜnicy StraŜy Granicznej w Łaszczowie jako jednostki patronackiej. Realizacja poniŝszego programu odbywać się będzie w ramach dwóch jednostek lekcyjnych tygodniowo oraz dodatkowo obozów szkoleniowych, w formie zajęć teoretycznych, ćwiczeń oraz zajęć prowadzonych w bezpośredniej styczności z granicą państwową. Program nauczania i zawarte w nim treści są zbliŝone do obowiązującego w StraŜy Granicznej programu szkolenia funkcjonariuszy w słuŝbie kandydackiej z wyłączeniem zajęć związanych z uŝyciem praktycznym broni palnej. Zajęcia kierunkowe będą prowadzone przez oddelegowanych funkcjonariuszy StraŜy Granicznej. Niezbędnym elementem wyszkolenia Funkcjonariuszy StraŜy Granicznej są podstawowe techniki samoobrony, dlatego teŝ istnieje potrzeba wprowadzenia do programu nauczania w klasach z innowacją pedagogiczną StraŜ Graniczna elementów samoobrony. Realizacja programu z samoobrony odbywać się będzie w klasach I III w ramach jednej jednostki lekcyjnej tygodniowo.

A) STRAś GRANICZNA CELE EDUKACYJNE 1. Nauczanie przedmiotu słuŝba graniczna powinno słuŝyć wszechstronnemu rozwojowi uczniów, przygotowaniu ich do kontynuowania kształcenia w szkołach wyŝszych, w tym Ministerstwa Obrony Narodowej i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. 2. Nauczanie słuŝby granicznej ma na celu wstępne zapoznanie uczniów z problematyką ochrony granic Rzeczypospolitej Polskiej, kształtowanie postaw i działań skierowanych na rzecz zachowania jej nienaruszalności. 3. Nauczanie słuŝby granicznej słuŝy równieŝ przygotowaniu uczniów do podjęcia samodzielnej decyzji o wyborze kształcenia zawodowego a następnie słuŝby w formacjach zmilitaryzowanych. 4. Zapoznanie uczniów z podstawowymi aktami prawnymi regulującymi działalność StraŜy Granicznej, pobyt osób w strefie nadgranicznej oraz z zasadami przekraczania granicy państwowej. 5. Kształtowanie racjonalnych zachowań w sytuacjach kryzysowych i w obliczu zagroŝenia. 6. Rozwijanie postaw patriotycznych, poszanowania tradycji i symboliki narodowej oraz przestrzegania prawa. 7. Kształtowanie umiejętności współdziałania, działania w zespole i zdolności podporządkowania się innym, dyscypliny, systematyczności i kontroli własnych zachowań. TREŚCI NAUCZANIA Treści nauczania ze względu na brak jednolitych podręcznikowych opracowań (mają charakter autorski) są wyborem treści kształcenia dokonanym przez nauczyciela przedmiotu, podyktowanym jego wiedzą pedagogiczną oraz doświadczeniem zawodowym, wynikającym z jego dotychczasowej słuŝby wojskowej i słuŝby w StraŜy Granicznej. Treści nauczania realizowane będą w oparciu o niŝej wymienione bloki tematyczne: 1. Ogólne wiadomości o StraŜy Granicznej. 2. Regulaminy. 3. Szkolenie graniczne. 4. Szkolenie strzeleckie. 5. Szkolenie logistyczne. W wyniku realizacji zajęć z przedmiotu straŝ graniczna uczeń powinien znać: podstawowe prawa i obowiązki funkcjonariusza StraŜy Granicznej, zasady pełnienia słuŝby wewnętrznej, podstawy musztry, zasady pełnienia słuŝby patrolowej, załoŝenia ochrony granicy państwowej i miejsce StraŜy Granicznej w systemie jej nienaruszalności,

posługiwanie się podstawowym sprzętem łączności i obserwacji będącym na wyposaŝeniu StraŜy Granicznej, sposoby orientowania się w terenie bez mapy i z mapą, znaczenie tradycji i symboliki narodowej. Realizacja poszczególnych bloków tematycznych, rozkład zajęć w poszczególnych latach szkolnych oraz wynikające z nich cele edukacyjne opisane zostały w dalszej części programu. METODYKA PROWADZONYCH ZAJĘĆ: - wykład jako metoda przygotowująca do działań praktycznych oraz ćwiczenia praktyczne, - podstawowe zasady metodyki szkolenia funkcjonariuszy na poziomie słuŝby kandydackiej. VI. REALIZACJA PROGRAMU NAUCZANIA W OPARCIU O BLOKI TEMATYCZNE. OGÓLNE WIADOMOŚCI O STRAśY GRANICZNEJ 1. Zapoznać uczniów z podstawowymi aktami prawnymi regulującymi zasady funkcjonowania StraŜy Granicznej. 2. Zapoznać uczniów z mechanizmami kontrolnymi w StraŜy Granicznej. 3. Przedstawić historię formacji granicznych. 4. Kreować szacunek dla funkcjonariuszy państwowych. 5. Doskonalić wiedzę o miejscu StraŜy Granicznej w systemie bezpieczeństwa państwa.

ROZKŁAD CZASU ZAJĘĆ 1 Podstawowe przepisy prawne regulujące 4 5 działalność StraŜy Granicznej 2 Podstawowe prawa i obowiązki 4 5 funkcjonariusza StraŜy Granicznej. 3 Cel utworzenia, zadania i struktura 3 StraŜy Granicznej 4 Wiadomości o NadbuŜańskim Oddziale 4 StraŜy Granicznej 5 Zasady rekrutacji do StraŜy Granicznej 2 4 6 Tradycje formacji granicznych 6 7 Etyka funkcjonariuszy StraŜy Granicznej 2 2 2 8 Razem 19 8 16 REGULAMINY 1. Zdobycie praktycznych umiejętności w indywidualnym i zespołowym działaniu. 2. Kreowanie szacunku dla przełoŝonych. 3. Działania dyscyplinujące w róŝnych sytuacjach społecznych. 1 Umundurowanie i stopnie wojskowe. 2 2 Zasady zaleŝności. 2 3 Zasady zachowania się. 2 4 4 Przyjmowanie postawy zasadniczej i 2 swobodnej. 5 Zwroty w miejscu. 4 6 Oddawanie honorów w miejscu i w 4 marszu. 7 Marsz krokiem zwykłym i defiladowym. 10 10 6

8 Zatrzymanie i bieg pododdziału. 2 9 Oddawanie honorów pododdziałem. 4 4 10 Wykonanie zbiórek, zmiana ugrupowania. 8 10 6 11 SłuŜba wewnętrzna. 8 12 SłuŜba wartownicza. 7 13 Razem 55 24 16 SZKOLENIE GRANICZNE 1. Zapoznać uczniów z organizacją słuŝby granicznej. 2. Zapoznać uczniów z ochroną granicy,, zielonej. 3. Zapoznać uczniów z organizacją kontroli granicznej w przejściach granicznych. 4. Nauczyć orientowania się w terenie z mapą i bez mapy. 1 Granica państwowa, jej przebieg i 4 oznakowanie. 2 Zadania i cele funkcjonalne StraŜy 4 10 10 Granicznej. 3 Kontrola osób i pojazdów. 20 4 Ochrona granicy zielonej. 9 40 5 Kontrola graniczna. 2 20 6 Zasady uŝycia środków przymusu 15 bezpośredniego. 7 Wiadomości o ruchu granicznym 10 cudzoziemców. 8 ZagroŜenia współczesnego terroryzmu. 2 2 2 9 Razem 21 77 42

SZKOLENIE STRZELECKIE 1. Zapoznać uczniów z warunkami bezpieczeństwa podczas strzelania. 2. Zapoznać uczniów z zasadami prowadzenia strzelania. 3. Nauczyć uczniów podstaw techniki strzeleckiej zgrywania przyrządów celowniczych i prowadzenia ognia skutecznego. 1 Warunki bezpieczeństwa podczas strzelania. 2 2 Zgrywanie przyrządów celowniczych i 4 4 2 prowadzenie ognia skutecznego. 3 Strzelanie treningowe. 4 4 2 4 Strzelanie egzaminacyjne. 4 2 2 5 Razem 12 10 6 SZKOLENIE LOGISTYCZNE 1. Zapoznać uczniów z podstawowym wyposaŝeniem i uzbrojeniem funkcjonariuszy StraŜy Granicznej. 2. Nauczyć posługiwania się środkami łączności i prowadzenia prawidłowej korespondencji radiowej. 3. Przedstawić metody udzielania pomocy przedmedycznej. 1 Zapoznanie z podstawowym sprzętem uzbrojenia StraŜy Granicznej, środkami transportowymi i łączności. 2 Zapoznanie i nauką praktycznej obsługi środków łączności. 16 8 3 Pomoc przedmedyczna. 10 8 4 Razem 16 16 10

VII. PROCEDURY OSIAGANIA CELÓW W wyniku realizacji określonych powyŝej treści nauczania uczeń powinien: 1. Wybrać drogę przyszłej działalności zawodowej lub naukowej zgodnie predyspozycjami własnymi zainteresowaniami, predyspozycjami i samodzielnie ocenianymi moŝliwościami. 2. Poznać i stosować procedury postępowania w kontaktach z formacjami zmilitaryzowanymi. 3. Stosować zdobytą wiedzę i wykształcone nawyki zachowań w kontaktach z małymi grupami umieć kierować małymi grupami, z uwzględnieniem poszanowania prawa do odrębności przekonań i tolerancji dla innych. 4. Znać zasady postępowania w sytuacjach kryzysowych. 5. Posiadać wysoką sprawność motoryczną. 6. Być taktownym w postępowaniu wobec ludzi o odmiennych poglądach. 7. Prezentować postawy patriotyczne i obywatelskie poprzez wysoką kulturę osobistą, takt i szacunek wobec rówieśników i osób starszych. Uczeń powinien ponadto wykształcić w sobie cechy: zdyscyplinowania, wysokiej wymagalności wobec siebie i innych, zaradności. B) SAMOOBRONA CELE EDUKACYJNE 1. Kształtowanie i doskonalenie harmonijnego rozwoju fizycznego uczniów. 2. Doskonalenie sprawności ruchowej i tęŝyzny fizycznej. 3. Stymulowanie prawidłowego rozwoju psychofizycznego. 4. Poznanie aspektów prawnych związanych z samoobroną. 5. Poznanie podstaw udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. 6. Przeciwdziałanie agresji i przemocy. 7. Nabycie umiejętności prawidłowego zachowania się w sytuacjach agresji. 8. Poznanie technik samoobrony. 9. Umiejętność zastosowania praktycznych technik w samoobronie. 10. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie własne i innych. 11. Kształtowanie umiejętności współdziałania, działania w zespole i zdolności podporządkowania się innym, dyscypliny, systematyczności i kontroli własnych zachowań.

TREŚCI NAUCZANIA Treści nauczania ze względu na brak jednolitych podręcznikowych opracowań (mają charakter autorski) są wyborem treści kształcenia dokonanym przez nauczyciela przedmiotu, podyktowanym jego wiedzą pedagogiczną oraz doświadczeniem zawodowym. Treści nauczania realizowane będą w oparciu o niŝej wymienione bloki tematyczne: 1. Wybrane zagadnienia prawne. 2. BHP i pierwsza pomoc przedmedyczna. 3. Teoretyczne aspekty samoobrony. 4. Szkolenie praktycznych technik samoobrony. W wyniku realizacji zajęć z przedmiotu samoobrona uczeń powinien: znać prawne aspekty samoobrony, umieć udzielić pierwszej pomocy, nabyć umiejętności prawidłowego zachowania się w sytuacjach przemocy, znać praktyczne techniki samoobrony. Realizacja poszczególnych bloków tematycznych, rozkład zajęć w poszczególnych latach szkolnych oraz wynikające z nich cele edukacyjne opisane zostały w dalszej części programu. METODYKA PROWADZONYCH ZAJĘĆ: - wykład i pogadanka jako metoda przygotowująca do działań praktycznych, - pokaz i ćwiczenia praktyczne. VI. REALIZACJA PROGRAMU NAUCZANIA W OPARCIU O BLOKI TEMATYCZNE. BHP I PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA 1. Zapoznanie z warunkami bezpieczeństwa na zajęciach. 2. Zdobycie praktycznych umiejętności udzielania pierwszej pomocy. 1 BHP na zajęciach z samoobrony. 1 1 1 2 Pierwsza pomoc przy zranieniach i krwotokach. 1 3 Pierwsza pomoc przy omdleniach oraz złamaniach. 1 4 Resuscytacja krąŝeniowo-oddechowa. 1 5 Razem 4 1 1

ZAGADNIENIA PRAWNE 1. Zapoznać uczniów z podstawowymi aktami prawnymi. 2. Zapoznać z zasadami obrony koniecznej, odpowiedzialnością karną. 3. Zapoznać z definicją stanu wyŝszej konieczności. 1 Obrona konieczna. 2 2 Stan wyŝszej konieczności. 1 3 Razem 3 TEORETYCZNE ASPEKTY SAMOOBRONY 1. Zapoznać uczniów z aspektami samoobrony. 2. Umiejętność rozpoznawania niebezpiecznych sytuacji i postępowania. 3. Psychologiczne aspekty walki. 1 Aspekty samoobrony. 1 2 Rozpoznawanie niebezpiecznych sytuacji, 1 postępowanie. 3 Psychologiczne aspekty walki. 1 4 1 2 Razem

SZKOLENIE PRAKTYCZNYCH TECHNIK SAMOOBRONY 1. Umiejętność bezpiecznego upadania. 2. Umiejętność zastosowania chwytów obronnych i obezwładniających. 3. Zapoznać uczniów z praktycznymi technikami samoobrony. 1 Pady i przewroty. 4 2 1 2 Przyjmowanie prawidłowej postawy. 1 3 Oswobodzenie ręki z uchwytu. 1 1 4 Oswobodzenie rąk z uchwytu przodem. 1 1 5 Oswobodzenie rąk z uchwytu tyłem. 2 1 6 Oswobodzenie z uchwytu wpół z przodu. 2 1 7 Oswobodzenie z uchwytu wpół z tyłu. 2 2 8 Obrona przed duszeniem z przodu. 1 1 9 Obrona przed duszeniem z tyłu. 1 1 10 Obrona przed duszeniem na ziemi. 1 1 11 Obrona przed chwytem za włosy. 1 1 12 Obrona przed chwytem za kołnierz. 1 1 13 Obrona przed chwytem za rękaw. 1 1 14 Obrona przed chwytem za ubranie. 1 1 15 Oswobodzenie szyi z uchwytu krawatem. 1 2 16 Oswobodzenie z uchwytu za kark nelsonem. 1 1 17 Unikanie uderzeń. 2 2 1 18 Wytrącanie przeciwnika z równowagi. 2 2 1 19 Obrona przed atakiem noŝem. 3 20 Obrona przed atakiem pałką. 2 21 Obrona przed pistoletem. 2 22 Trzymania. 1 2 23 Uderzenia. 3 4 24 Kopnięcia. 3 4 25 Chwyty obezwładniające. 4 26 Kompleksowe rozstrzygnięcie bezpośredniego starcia. 2 27 Walka w parterze. 2 Razem 27 32 24

VII. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW Zawarte w programie cele realizowane będą poprzez ćwiczenia praktyczne, pokaz oraz wykłady. W wyniku realizacji określonych powyŝej treści nauczania uczeń powinien: 1. Posiadać wysoką sprawność motoryczną. 2. Umieć udzielić pierwszej pomocy. 3. Nabyć umiejętność prawidłowego zachowania się w sytuacjach agresji i zagroŝenia. 4. Nabyć umiejętność samoobrony poprzez zastosowanie praktycznych technik obronnych. Uczeń powinien ponadto wykształcić w sobie cechy: zdyscyplinowania, zdolności podporządkowania się innym, wysokiej wymagalności wobec siebie, umiejętności współdziałania, odpowiedzialności za zdrowie własne i innych, kontroli własnych zachowań. VIII. Sposoby ewaluacji: Obserwowanie i rejestrowanie osiągnięć uczniów odbywać się będzie w toku całego procesu dydaktycznego, począwszy od wstępnej diagnozy stanu osiągnięć uczniów. W miarę postępów procesu dydaktycznego zakres sprawdzania i oceniania będzie się rozszerzał - ewaluacja kształtująca. Zasady jej stosowania będą zawarte regulaminach przedmiotowych regulaminach oceniania. Sprawdzanie wiadomości będzie w głównej mierze odbywało się poprzez umiejętności. Upodabnianie sytuacji sprawdzania do naturalnego stosowania wiedzy winno w uczniach wzbudzić motywację uczenia się (egzamin praktyczny). Umiarkowany szczebel intelektualizacji zadań, wyposaŝenie sprawdzania (teren ćwiczeń, urządzenia, narzędzia sprawdzania) pozwolą uczniowi na samodzielność. Ewaluacja programu z samoobrony polegać będzie na przeprowadzeniu testu bezpiecznego upadania oraz demonstracji praktycznych technik samoobrony. IX. Uchwała Rady Pedagogicznej o wprowadzeniu innowacji (załącznik nr 1). X. Oświadczenie dyrektora (załącznik nr 2). XI. Pisemna zgoda organu prowadzącego szkołę (załącznik nr 3). XII. Pisemna zgoda autorów (załącznik nr 4). Opracował: st.chor.sztab. StraŜy Granicznej Robert Tama mgr Mariusz Pasiecznik - instruktor samoobrony, nauczyciel wychowania fizycznego w ZSP