Opracowała Małgorzata Nowak Dyrektor ZPPP w Oleśnicy Oleśnica,1.10.2015r. Dokumenty wydawane na podstawie przepisów prawa oświatowego przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne. 1.Opinia dokument wydawany na wniosek rodzica (pełnoletniego ucznia) po przeprowadzeniu badań w poradni (wydają poradnie publiczne i niepubliczne- o uprawnieniach p. publicznych). Opinia jest formułowana w odniesieniu do zgłaszanego we wniosku problemu po przeprowadzonych w poradni badaniach oraz na podstawie informacji uzyskanych od wnioskodawcy, a także przedstawionych przez niego wyników badań lekarskich i informacji uzyskanych ze szkoły (przedszkola), do której uczęszcza badany uczeń (dziecko). Opinie są dokumentami, na podstawie których nauczyciel jest obowiązanych dostosować wymagania edukacyjne oraz formy pracy z uczniem stosownie do stwierdzonych w efekcie przeprowadzonych diagnoz możliwości psychofizycznych oraz potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia. Na podstawie zaleceń zawartych w opinii należy objąć ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną. Opinie zawierają również wskazania dla rodziców. 2. Informacja o wynikach diagnozy (j.w) Rodzic lub pełnoletni uczeń mogą otrzymać zamiast opinii Informację o wynikach diagnozy. Jest to dokument zawierający wyniki przeprowadzonych badań oraz, jeśli jest to wskazane, zalecenia dla rodzica dotyczące sposobu udzielenia dziecku pomocy i wsparcia. Dokument ten jest wydawany najczęściej dla potrzeb diagnostyki medycznej, ubiegania się o świadczenia socjalne dla dziecka, lub w związku z postępowaniem sądowym. Informacje o wynikach diagnozy mogą otrzymać też rodzice, którzy nie zamierzają informować o badaniach w poradni szkoły (przedszkola), w związku z tym nie wnioskują o wydanie Opinii. 3. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego (wydają poradnie publiczne i publiczne poradnie specjalistyczne- wskazane przez kuratora oświaty). 1) Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się uczniom (dzieciom), u których stwierdzono w wyniku badań psychologicznych oraz diagnoz medycznych wymieniane poniżej rodzaje niepełnosprawności: a) upośledzenie umysłowe (niepełnosprawność intelektualna) w stopniu lekkim/ umiarkowanym/ znacznym. b) niesłyszący i słabo słyszący; c) niewidomi i słabowidzący; d) niepełnosprawni ruchowo, w tym z afazją; e) autyzm, w tym z zespół Aspergera; f) niepełnosprawność sprzężona (więcej niż jedna z wymienionych powyżej niepelnosprawnosci) Wymagają oni zastosowania specjalnych form i metod pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. Orzeczenia wymienione w p. a) wydają wszystkie poradnie publiczne, pozostałe orzeczenia wydają poradnie publiczne wskazane przez kuratora oświaty. 2) Orzeczenia o kształceniu specjalnym wydaje się też z powodu niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym. Dotyczą one uczniów z problemami w dostosowaniu się do obowiązujący norm społecznych oraz takich, którzy weszli w konflikt z prawem. W przypadku niedostosowania społecznego konieczny jest wyrok sądu dla nieletnich wskazujący zastosowanie środka wychowawczego w postaci umieszczenia w młodzieżowym ośrodku wychowawczym (MOW). Uczniowie zagrożeni niedostosowaniem otrzymują orzeczenie na wniosek sądu dla nieletnich lub na wniosek rodziców o umieszczeniu w młodzieżowym ośrodku socjoterapii (MOS). Uczniowie z orzeczeniem o kształceniu specjalnym z uwagi na zagrożenie niedostosowaniem społecznym mogą realizować również obowiązek nauki w szkołach ogólnodostępnych lub integracyjnych. 3) W przypadku upośledzenia umysłowego (niepełnosprawności intelektualnej) w stopniu głębokim wydawane jest orzeczenie o zajęciach rewalidacyjno- wychowawczych. Mogą być one prowadzone w domu 1
( tylko indywidualnie) lub w szkołach, przedszkolach i placówkach oświatowych i leczniczych (zajęcia indywidualne lub grupowe). Z tej formy zajęć mogą korzystać dzieci i młodzież od 3 roku życia do 25 lat-jest to forma realizacji obowiązku szkolnego. Organizację zajęć określa: rozporządzenie MEN z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim (poz. 529). 4. Orzeczenie o nauczaniu indywidualnym lub indywidualnym obowiązkowym rocznym przegotowaniu przedszkolnym (wydają poradnie publiczne i specjalistyczne). a)wydaje się je na wniosek lekarza specjalisty,w którym stwierdza on, że stan zdrowia dziecka uniemożliwia lub znacznie utrudnia realizowanie obowiązku szkolnego w typowej formie. Lekarz określa czas na jaki ma być przyznana taka forma nauczania oraz warunki jego realizowania (w domu, w szkole, częściowo z grupą, tylko indywidualnie). b) Do Wniosku o wydanie orzeczenia, obok zaświadczenia lekarskiego, rodzice (opiekunowie prawni) dołączają taką sama dokumentację, jaka obowiązuje w przypadku orzeczenia o kształceniu specjalnym Najczęściej wydanie orzeczenia o nauczaniu indywidualnym poprzedzone jest badaniami psychologicznym i pedagogicznymi przeprowadzonymi w poradni (lub w domu chorego dziecka) oraz zebraniem informacji ze szkoły (przedszkola). Podstawa prawna określająca organizację nauczania indywidualnego w szkole (przedszkolu) : Rozporządzenie MEN z dnia 28 sierpnia 2014r w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. 2014 poz.1157) 5. Opinia o wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka (wydają poradnie publiczne i specjalistyczne oraz niepubliczne o uprawnieniach p. publicznych) Wczesne wspomagania rozwoju, to forma oddziaływania terapeutycznego mającego na celu pobudzanie psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole. Aktualna podstawa prawna określająca zasady organizowania wczesnego wspomagania rozwoju, to: Rozporządzenie MEN z dnia 11 października 2013r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju. (Dz.U z dnia 29.10.2013r,poz 1257) 2. Wczesne wspomaganie może być organizowane w przedszkolu i w szkole podstawowej, w tym w specjalnych, w innych formach wychowania przedszkolnego, w ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, oraz w publicznej i niepublicznej poradni psychologicznopedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, jeżeli mają one możliwość realizacji wskazań zawartych w opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, w szczególności dysponują środkami dydaktycznymi i sprzętem, niezbędnymi do prowadzenia wczesnego wspomagania. Szczegółowe informacje dotyczące wydawania opinii oraz orzeczeń. 1. Zasady wydawania opinii przez poradnie p-p zawarte są w rozporządzeniu MEN z dnia 1 lutego 2013r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 199) 5. 1. Poradnia wydaje opinię na pisemny wniosek rodzica dziecka albo pełnoletniego ucznia, którego dotyczy opinia, w terminie nie dłuższym niż 30 dni, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach w terminie nie dłuższym niż 60 dni, od dnia złożenia wniosku. Wniosek powinien zawierać uzasadnienie. 2. Osoba składająca wniosek, o której mowa w ust. 1, może dołączyć do wniosku posiadaną dokumentację uzasadniającą wniosek, w szczególności wyniki obserwacji i badań psychologicznych, pedagogicznych, logopedycznych i lekarskich, a w przypadku dziecka uczęszczającego do przedszkola, szkoły lub placówki albo 2
pełnoletniego ucznia uczęszczającego do szkoły lub placówki także opinię nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych lub specjalistów udzielających pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu, szkole lub placówce. 3. Jeżeli w celu wydania opinii jest niezbędne przeprowadzenie badań lekarskich, na wniosek poradni rodzic dziecka przedstawia zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia dziecka, a pełnoletni uczeń zaświadczenie lekarskie o swoim stanie zdrowia, zawierające informacje niezbędne do wydania opinii. 4. Jeżeli ze względu na konieczność przedstawienia zaświadczenia, o którym mowa w ust. 3, nie jest możliwe wydanie przez poradnię opinii w terminie określonym w ust. 1, opinię wydaje się w ciągu 7 dni od dnia przedstawienia zaświadczenia. 5. W celu uzyskania informacji o problemach dydaktycznych i wychowawczych dziecka albo pełnoletniego ucznia poradnia może zwrócić się do dyrektora odpowiednio przedszkola, szkoły lub placówki, do której dziecko albo pełnoletni uczeń uczęszcza, o wydanie opinii nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych lub specjalistów, o których mowa w ust. 2, informując o tym osobę składającą wniosek. 6. 1. Opinia poradni zawiera: 1) oznaczenie poradni wydającej opinię; 2) numer opinii; 3) datę wydania opinii; 4) podstawę prawną wydania opinii; 5) imię i nazwisko dziecka albo pełnoletniego ucznia, którego dotyczy opinia, jego numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL serię i numer dokumentu potwierdzającego jego tożsamość, datę i miejsce jego urodzenia oraz miejsce zamieszkania, nazwę i adres odpowiednio przedszkola, szkoły lub placówki oraz oznaczenie odpowiednio oddziału przedszkolnego w przedszkolu, oddziału w szkole lub grupy wychowawczej w placówce, do której dziecko albo pełnoletni uczeń uczęszcza; 6) określenie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka albo pełnoletniego ucznia oraz opis mechanizmów wyjaśniających funkcjonowanie dziecka albo pełnoletniego ucznia, w odniesieniu do problemu zgłaszanego we wniosku o wydanie opinii; 7) stanowisko w sprawie, której dotyczy opinia, oraz szczegółowe jego uzasadnienie; 8) wskazania dla nauczycieli dotyczące pracy z dzieckiem albo pełnoletnim uczniem; 9) wskazania dla rodziców dotyczące pracy z dzieckiem albo wskazania dla pełnoletniego ucznia, które powinien stosować w celu rozwiązania zgłaszanego problemu; 10) imiona i nazwiska oraz podpisy specjalistów, którzy sporządzili opinię; 11) podpis dyrektora poradni. 2. W przypadku gdy opinia dotyczy dziecka uczęszczającego do przedszkola, szkoły lub placówki albo pełnoletniego ucznia uczęszczającego do szkoły lub placówki, na pisemny wniosek odpowiednio rodziców albo pełnoletniego ucznia, poradnia przekazuje kopię opinii do przedszkola, szkoły lub placówki, do której dziecko albo pełnoletni uczeń uczęszcza. Poradnia wydaje opinie w następujących sprawach: objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole lub przedszkolu; dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się; specyficznych trudności w uczeniu się; zwolnienia ucznia z wadą słuchu lub z głęboką dysleksją rozwojową z nauki drugiego języka obcego; odroczenia spełniania obowiązku szkolnego; 3
przyspieszenia spełniania obowiązku szkolnego. udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki (uczniowie zdolni); przyjęcia ucznia gimnazjum do oddziału przysposabiającego do pracy (OHP); objęcia ucznia nauką w klasie terapeutycznej; przyjęcia do klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej kandydata z problemami zdrowotnymi ograniczającymi możliwości wyboru kierunku kształcenia ze względu na stan zdrowia; oraz innych określonych w odrębnych przepisach; 2. Szczegółowe przepisy dotyczące wydawania orzeczeń o kształceniu specjalnym, nauczaniu indywidualnym oraz opinii w o wczesnym wspomaganiu rozwoju zawiera Rozporządzenie MEN z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych). Poniżej przedstawiam najważniejsze informacje dotyczące wydawania i zastosowania orzeczeń przez szkołę. 1. Podstawą wydania orzeczenia o kształceniu specjalnym jest wniosek złożony przez rodzica (opiekuna prawnego) do Zespołu orzekającego w poradni psychologiczno-pedagogicznej. 2. Do wniosku należy dołączyć: diagnozę psychologiczną i pedagogiczną - przeważnie są to wyniki badań wykonanych w poradni, przy której działa zespół orzekający; zaświadczenie o stanie zdrowia od lekarza pediatry i/lub specjalisty np. neurologa, psychiatry; informację szkoły/przedszkola o dziecku (jeśli uczęszcza ) 3. Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się na okres roku szkolnego, etapu edukacyjnego albo okresu kształcenia w danej szkole. Zawierają one: diagnozę. zalecenia. uzasadnienie. 3. W orzeczeniu określa się: zalecane warunki realizacji potrzeb edukacyjnych, formy stymulacji, rewalidacji, terapii, usprawniania, rozwijania potencjalnych możliwości i mocnych stron dziecka oraz inne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej; najkorzystniejsze dla dziecka formy kształcenia specjalnego: w przedszkolu ogólnodostępnym, w tym z oddziałami integracyjnymi, integracyjnym albo specjalnym, szkole ogólnodostępnej, szkole integracyjnej lub oddziale integracyjnym, szkole specjalnej lub oddziale specjalnym, ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym albo w szkole zorganizowanej w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii lub specjalnym ośrodku szkolnowychowawczym. 4. Na podstawie orzeczenia, zespół nauczycieli i specjaliści pracujący z uczniem, tworzy dla niego indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny określający: zakres dostosowania wymagań edukacyjnych, rodzaj i zakres zintegrowanych działań o charakterze rewalidacyjnym, formy, sposoby i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej, działania wspierające rodziców ucznia oraz wymiar godzin, którym poszczególne formy pomocy będą realizowane. Zgodnie z obowiązującym (od 1 września 2012 roku) rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, na zajęcia rewalidacyjne dla ucznia niepełnosprawnego w oddziale ogólnodostępnym i integracyjnym przeznacza się godziny zajęć tygodniowo. Zajęcia te powinien prowadzić nauczyciel posiadający specjalistyczne 4
przygotowanie do pracy z uczniem/dzieckiem z danym rodzajem niepełnosprawności. 5