Nr 1/2011 DRODZY CZYTELNICY Oddajemy w Państwa ręce pierwszy numer magazynu SDJ Kariera. To edycja specjalna dobrze Wam znanego Software Developer s Journal, w całości poświęcona tematowi kariery w branży IT. Profesjonalistów na pewno zainteresuje obszerny wywiad z Tomaszem Mnich wybitnym coachem ICC który sam o sobie mówi, że jest trenerem prawdziwego przywództwa wśród IT Managerów. Przeczytajcie ten wywiad, a na pewno znajdziecie w nim wskazówki, które pomogą usprawnić organizację pracy w waszym przedsiębiorstwie. Nie zapominając, że kariera to droga profesjonalnego rozwoju, w magazynie znajdziecie artykuły opisujące szkolenia i certyfikaty, pożądane w branży IT. W numerze rozpoczynamy również serię ciekawe zawody, jako pierwszą charakterystykę przedstawiamy zawód architekta oprogramowania. Jeżeli nadal sądzicie, że architekt to pojęcie powiązane jedynie z budownictwem zapoznajcie się z tekstem, a z niechybnego błędu rozumowania wyprowadzi was Maciej Zbrzeźny autor blogu Programowanie i Technologie. Nie zapominając o czytelnikach rozpoczynających karierę pokażemy jak napisać CV, aby zostało zapamiętane przez pracodawcę, a w konsekwencji pomogło zdobyć wymarzone stanowisko. Z drugiej strony Magdalena Kusińska Menadżer Public Relations oraz Marketingu w firmie Opcja podzieli się z Państwem radami w jaki sposób przeprowadzić proces rekrutacji, aby pozyskać efektywnego pracownika. Jakie cechy specjalisty IT pozwalają tytułować się specjalistą IT XXI wieku? Na te pytanie odpowie Andrzej Borczyk Dyrektor Personalny w polskim oddziale Microsoft, aż wreszcie dowiecie się Państwo również kto i dlaczego przebywa w cieniu wielkiego I Prawdziwy sukces to nie kariera, lecz pozostanie panem swojego losu i możliwość decydowania, co będzie się robić w życiu, za które tylko my odpowiadamy. William Wharton Katarzyna Stępniak Redaktor prowadzący SDJ Kariera Software Developer s Journal Miesięcznik Software Developer s Journal Kariera (12 numerów w roku) jest wydawany przez Software Press Sp. z o.o. SK Redaktor prowadzący: Katarzyna Stępniak katarzyna.stepniak@software.com.pl Redaktor: Damian Kowalewski damian.kowalewski@software.com.pl Skład i łamanie: Tomasz Kostro www.studiopoligraficzne.com Kierownik produkcji: Andrzej Kuca andrzej.kuca@software.com.pl Adres korespondencyjny: Software Press Sp. z o.o. SK, ul. Bokserska 1, 02-682 Warszawa, Polska tel. +48 22 427 36 91, fax +48 22 224 24 59 www.sdjournal.org cooperation@software.com.pl Dział reklamy: adv@software.com.pl Redakcja dokłada wszelkich starań, by publikowane w piśmie i na towarzyszących mu nośnikach informacje i programy były poprawne, jednakże nie bierze odpowiedzialności za efekty wykorzystania ich; nie gwarantuje także poprawnego działania programów shareware, freeware i public domain. Wszystkie znaki firmowe zawarte w piśmie są własności odpowiednich firm. Zostały użyte wyłącznie w celach informacyjnych. Osoby zainteresowane współpracą prosimy o kontakt: cooperation@software.com.pl 2 1/2011
SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI ŚCIEŻKI KARIERY 6 Architekt oprogramowania Zbrzeźny W niniejszym artykule, chciałbym przybliżyć wszystkim czytelnikom rolę architekta oprogramowania w organizacji lub projekcie informatycznym. Należy zauważyć, że nie ma jednej i powszechnie uznanej definicji architekta oprogramowania. Łatwiej mówić jakie zadania są stawiane przed architektom oprogramowania i jakie cechy powinna mieć osoba określana tym mianem. To właśnie na tych elementach postaram się skoncentrować w niniejszym artykule. 10 Specjalista IT XXI WIEKU Borczyk Kim jest idealny informatyk początku XXI wieku? Czy stawiane mu wymagania zawodowe są takie same, jak jeszcze kilka lat temu? Czy aby zostać dobrym specjalistą IT z perspektywami pracy w ciekawym miejscu wystarczy ukończyć studia informatyczne i znać języki programowania? Nie, ponieważ teraz liczą się również umiejętności interpersonalne oraz chęć ciągłego rozwoju i podnoszenia swoich kwalifikacji. 12 Dyplom w kieszeni i co dalej Jabłoński Rozważasz pracę jako programista? A czy zastanawiałeś się kiedyś nad tym, czym chcesz się zająć za 5 lat? Jeżeli jeszcze nie pracowałeś w firmie programistycznej, koniecznie przeczytaj ten artykuł. Zobaczysz w jakim kierunku możesz się rozwijać i jak się przygotować do poszukiwania interesującej pracy. 16 Możliwości rozwoju własnej kariery w IT Wywiad z Tomaszem Mnich 19 Programista przyszłości Młodzińska Elastyczny, mobilny, wykształcony, specjalista w swojej dziedzinie, mówiący wieloma językami, ambitny to cechy polskiego developera, które za parę lat już nikogo nie będą wprawiały w osłupienie. 20 Jak ugryźć zleceniodawcę? Sewastianowicz Wielu etatowych programistów często zastanawia się, czy nie lepiej byłoby zwolnić się z pracy i zacząć żyć ze zleceń? Perspektywa zostania wolnym strzelcem może być obiecująca. Nie tak dawno czytałem o człowieku, który na etacie zarabiał 4000 zł, a gdy został freelancerem, szybko osiągnął pułap 10000 zł. Zmiana, przynajmniej z finansowego punktu widzenia, jest bardzo korzystna, ale czy każdy może liczyć na taki rezultat? Czy decydując się na takie rozwiązanie nie będziemy musieli ponieść zbyt wysokich kosztów? A co, jeżeli się nie uda? SZKOLENIA I CERTYFIKATY 24 Informacje o szkoleniach podnoszących kwalifikacje Ostapiński Szkolenie jest to zorganizowany proces, który wyposaża nas w wiedzę zarówno praktyczną jak i merytoryczną oraz rozwija nasze umiejętności. Celem każdego szkolenia jest podnoszenie kwalifikacji w zakresie tematycznym przez nie określonym. 28 Szkolenia informatyczne dla każdego Woźniak Zgodnie z badaniami rynku, ponad 90% polskich firm korzysta ze szkoleń, oczywiście w szeroko rozumianym znaczeniu, począwszy od szkoleń językowych, poprzez sprzedaż i komunikację do szkoleń informatycznych. Te ostatnie stanowią, w zależności od raportu, do 20% rynku szkoleń. Artykuł poświęcony jest właśnie szkoleniom informatycznym, a dokładnie wybranym aspektom dostosowywania szkoleń do potrzeb klientów. SUCCESS STORY 30 Sposób na sukces Wywiad z Tomaszem Laszuk www.sdjournal.org 3
Nr 1/2011 REKRUTACJA Z DWÓCH PERSPEKTYW 34 Rekrutacja i selekcja,czyli jak pozyskać wartościowego pracownika Kusińska W firmach usługowych, szczególnie z branży IT, zespół wykwalifikowanych specjalistów to kluczowy zasób i element przewagi konkurencyjnej organizacji. Jak dobierać pracowników i kształtować zespół, by spełniać wymagania klientów? W tym artykule przedstawię proces rekrutacji i selekcji. 38 Modelowe CV Garncarska Corocznie wydziały informatyczne na uczelniach wyższych kończą tysiące młodych ludzi. Stają oni przed brutalną rzeczywistością rynku pracy, w której na stanowisko specjalisty IT w dużej korporacji przychodzą setki ofert żądnych sukcesu młodych ludzi. Pojawia się więc pytanie: jak powinno wyglądać CV kandydata, aby zainteresować potencjalnego pracodawcę i w konsekwencji dostać pracę? MANAGEMENT 42 Rola kierownika w zwiększaniu efektywności zespołu programistycznego Zdziech W czasach, kiedy biznes stawia informatyce coraz wyższe wymagania, nie tylko co do jakości i funkcjonalności wytwarzanych rozwiązań, ale i czasu, w którym rozwiązanie ma zostać dostarczone, rola kierownika zespołu programistycznego w zwiększaniu zaangażowania, satysfakcji i efektywności zespołu, staje się ważniejsza niż kiedykolwiek przedtem. Nawet jeśli manager nie ma doświadczenia w zarządzaniu osobami oraz nie może liczyć na wsparcie działu HR, może - stosując się do kilku prostych zasad - osiągać w tym obszarze miarodajne sukcesy. CIEKAWOSTKI 45 W cieniu wielkiego I Gnybek W cieniu wielkiego I - o odwiecznej wojnie dworzan z żołnierzami, dwóch komórek w jednej firmie. Reklama
ŚCIEŻKI KARIERY Architekt oprogramowania W niniejszym artykule, chciałbym przybliżyć wszystkim czytelnikom rolę architekta oprogramowania w organizacji lub projekcie informatycznym. Należy zauważyć, że nie ma jednej i powszechnie uznanej definicji architekta oprogramowania. Łatwiej mówić jakie zadania są stawiane przed architektem oprogramowania i jakie cechy powinna mieć osoba określana tym mianem. To właśnie na tych elementach postaram się skoncentrować w niniejszym artykule. Zacznijmy od nazwy. Jestem pewny, że gdybym podszedł do przypadkowej osoby na ulicy i powiedział, że jestem architektem, a następnie zapytał się: czym wobec tego się zajmuję?, to (gdybym tylko nie został uznany za wariata zaczepiającego ludzi na ulicy) usłyszałbym pewnie, że projektuję domy, czy budynki. Odpowiedź tak nie dziwi, gdyż słowo architekt wywodzi się z branży budownictwa, a według słownika języka polskiego architekt, to przede wszystkim specjalista w zakresie architektury - dziedziny wiedzy i umiejętności obejmującej projektowanie i wznoszenie budowli. W przypadku architekta oprogramowania wykorzystana została metafora, która bazuje na porównaniu procesu wytwarzania oprogramowania do procesu budowy budynku. Podejdźmy do tego zagadnienia inaczej. Jak sama nazwa wskazuje, architekt zajmuje się opracowaniem architektury. Tylko czym jest ta architektura? W przypadku oprogramowania, jest to pewnego rodzaju koncepcyjny model systemu, którego dotyczy ta architektura. Można ją sobie wyobrazić jako trzon, na którym dany system się opiera. Jest to zdekomponowany obraz tego systemu. Ów model, trzon, obraz powinien uwzględniać wzajemne relacje poszczególnych komponentów (ich powiązania i połączenia), a często również relacje tych komponentów z otoczeniem. W różnych źródłach można znaleźć różne informacje, ale w pewnym uproszczeniu należy wskazać przynajmniej dwa rodzaje architektów oprogramowania: Architekt aplikacji, zwany też architektem rozwiązania lub architektem systemu (z j.ang. application / solution / system architect), zajmuje się konkretną aplikacją, produktem, systemem, czy rozwiązaniem, a tworzona przez niego architektura obejmuje budowę tylko wspomnianej aplikacji, czy systemu. Architekt systemowy, nazywany też architektem strategii lub architektem biznesowym (z j.ang. systems / enterprise architect), zajmuje się wieloma systemami, najczęściej w obrębie pewnej organizacji. Tworzona przez niego architektura obejmuje powiązania pomiędzy systemami, wyznacza warunki, które należy spełnić, wdrażając kolejny system. Do podstawowych zadań architekta zaliczyć można ogólnie pojęte czynności związane z projektowaniem systemów lub aplikacji. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że architekt podejmuje raczej decyzje wysokopoziomowe w odróżnieniu od projektowania konkretnych szczegółów, którymi zajmuje się projektant. Architekt musi dobrze poznać rozwiązywany problem, np. w oparciu o opracowane wcześniej przez analityków lub projektantów wymagania funkcjonalne, zwane też biznesowymi. Następnie poddaje wspomniany problem dekompozycji, by opracować architekturę i jednocześnie wypracować wymagania pozafunkcjonalne. Architekt przedstawia zarys, koncepcję, która dopiero później może przeobrazić się w konkretny sformalizowany projekt. Tutaj należy zwrócić uwagę, że do stworzenia dobrej i trwałej architektury trzeba dysponować dużą, często ekspercką wiedzą. Najlepiej, jeżeli wspomniana wiedza bazuje nie tylko na suchej teorii, ale również wsparta jest doświadczeniem. 6 1/2011
Architekt oprogramowania Pełny obraz Podczas opracowania architektury nie można w dużym stopniu skupiać się na szczegółach. Architekt musi potrafić wykonać krok do tyłu, by zobaczyć pełen obraz zagadnienia, zamiast jedynie jego fragmentu. Zupełnie inaczej postępuje każdy z inżynierów lub programistów w projekcie - oni często koncentrują swoją uwagę tylko na elemencie, nad którym właśnie pracują. Wizjoner i prognosta Z drugiej strony architekt musi wykonać krok do przodu, często wyprzedzić potrzeby aktualnego projektu. Dzięki takiemu podejściu architektura będzie elastyczna i nie będzie barierą w przyszłości. Należy wskazywać kierunki rozwoju, mając na uwadze wizję daleko-terminową. Zauważmy, że architekt często wskazuje, a nawet wytycza standardy techniczne, standardy tworzenia kodu, wskazuje narzędzia i platformy w oparciu, o które powstanie konkretna aplikacja czy system. Połączenia, komunikacja, integracja i myślenie wzorcami Żaden system, czy aplikacja nie funkcjonuje w odosobnieniu, dlatego przy tworzeniu spójnego, zintegrowanego rozwiązania ważnym zagadnieniem jest dobór właściwej architektury dla integracji. Nigdy nie należy rozpatrywać integracji z punktu widzenia tylko dwóch systemów. Lepiej zobaczyć jakie ma ona znaczenie dla całego przedsiębiorstwa. Nie łączmy systemów przypadkowo, jak nam wygodniej to nie jest architektura. Popatrzmy szerzej, by nie doprowadzić do chaosu i w konsekwencji: trudnej rozbudowy, niskiej wydajności, dużych kosztów łączności, niespójności, bałaganu czy anarchii. Pomyślmy wzorcami, wykorzystajmy standardy, przecież istnieje wiele sprawdzonych schematów budowy systemów informatycznych, które nazywane są wzorcami architektonicznymi. Ogólne podejście do zagadnienia Architekt nie zawsze wskazuje konkretne produkty czy rozwiązania, których należałoby użyć. Zwykle zajmuje się raczej wytyczeniem celu, natury biznesowej. Należy przy tym uwzględnić wiele czynników, takich jak: koszty, sposób licencjonowania, kompatybilność i inter operacyjność z istniejącymi rozwiązaniami, wsparcie ze strony dostawcy lub producenta, sposób wdrożenia, polityka uaktualnień, środowisko użytkownika końcowego. Często oprócz wspomnianych zagadnień techniczno-prawno-ekonomicznych należy uwzględnić czynniki polityczne na przykład umowy partnerskie zawarte przed przedsiębiorstwo, czy strategię prawnotechnologiczą (promującą rozwiązania w obrębie konkretnej platformy lub np. odrzucającej rozwiązania bazujące na opensource). Umiejętności miękkie Nieodłącznym elementem projektowania jest konieczność komunikacji. Architekt musi komunikować się w celu poznania potrzeb biznesowych, aby mógł opracować wizję architektoniczną, którą następnie przekaże ustnie, pisemnie, graficznie. Jest on pomostem pomiędzy programistami, menedżerami i ekspertami biznesowymi, a czasami również końcowymi użytkownikami. Powinien posiadać umiejętności stricte dydaktyczne, potrzebne do przekazania swojej wiedzy odbiorcy, jak i też efektywnie pozyskiwać wiedzę od innych osób. Przy przekazywaniu swoich wizji architektonicznych, jak również w procesie kreacji, wykorzystuje się narzędzia dedykowane dla modelowania (typu CASE), a do sformalizowania i zobrazowania tworzonych modeli wykorzystuje się graficzny język UML. Często jednak osoba, której chcemy przekazać naszą wizję architektury, nie zna UML-a lub nawet nie zajmuje się bezpośrednią branżą IT. W takim przypadku należy potrafić przekazać swoje myśli na prostej tabli- Rysunek 1. Architekt dokonujący dekompompozycji rzeczywistego zagadnienia Rysunek 2. Architekt widzi pełen obraz zagadnienia, podczas gdy programista tylko niewielki fragment www.sdjournal.org 7
ŚCIEŻKI KARIERY cy lub przy pomocy prezentacji przygotowanej w narzędziu, zawierającym się w pakiecie biurowym, którym się posługujemy. Rola w projekcie Architekt odgrywa ważną rolę w prowadzeniu projektu informatycznego. To właśnie on (oprócz project managera) często podejmuje decyzje. Musi zapewnić wybór właściwego kierunku. Decyzje, które architekt podejmuje, mają znaczący wpływ na przebieg projektu, w konsekwencji ważne jest, aby były one prawidłowe i trwałe. Dodatkowo (przede wszystkim w przypadku architekta aplikacji) powinien znać się nie tylko na technice, nie tylko na tworzeniu oprogramowania, ale również na metodach wdrożenia - cyklu życia produktu. Architekt musi ewangelizować. To, stające się coraz bardziej popularne, określenie oznacza w tym konkretnym przypadku umiejętność opowiadania o swojej wizji, podejściu. Opowiadane historie powinny być kompletne i zrozumiałe dla każdego słuchacza. Architekt powinien więc być również mentorem, którego zdanie będzie uszanowane przez innych członków zespołu pracujących nad daną aplikacją, czy systemem. Członkowie zespołu powinni wierzyć w słuszność podejmowanych przez architekta decyzji. Bardzo często architektem zostaje inżynier lub programista, który przez dłuższy czas współtworzył daną aplikację, czy system. Jest to związane z faktem, że taka osoba posiadania duże doświadczenia, zgromadzone podczas pracy (często wieloletniej) nad aplikacją lub systemem. Jednak nie każda taka osoba sprawdzi się w roli architekta, choćby właśnie przez wymienione wcześniej cechy i umiejętności pozatechniczne. Architekt - jednocześnie programista Architektem oprogramowania często zostaje programista, pytanie jednak czy architekt może być nadal programistą? Uważam to rozwiązanie za korzystne. Dzięki takiemu podejściu architekt nie jest oderwany od rzeczywistości i od codziennych problemów, z którym borykają się inni uczestnicy projektu. Ponadto może w trudnych chwilach efektywnie wspierać zespół. Kolejną zaletą tego rozwiązania jest, że nie wyjdzie z wprawy w programowaniu, a dobry programista zna dobrze narzędzia, platformy i technologie, które wykorzystuje. Wie, jakie są ich zalety i możliwości. Z drugiej strony jest świadomy pewnych wad i ograniczeń lub, używając języka potocznego, wie czego się zrobić nie da. Jakie lektury? Bycie architektem to ciągła nauka. Ten bezsprzeczny fakt wynika z konieczności wskazywania kierunków rozwoju, a zatem należy mieć wiedzę na temat aktualnych i rozwijanych technologii oraz panujących trendów. Niebagatelnym zadaniem jest wskazać konkretne pozycje, po przeczytaniu których będziemy mogli uznawać się za dobrych architektów. Na pewno nie są to książki z podstaw ogólnie pojętej informatyki, czy języka programowania. Raczej należy szukać książek zorientowanych na konkretną technologię, książki o wzorcach, zawierające różnego rodzaju zalecenia Rysunek 3. Architekt jest wizjonerem Rysunek 4. Architekt powinien wykorzystywać wzorce architektoniczne i standardy, by nie doprowadzić do nieładu Rysunek 5. Architekt dokonuje wyboru z uwzględnieniem wielu czynników 8 1/2011
Architekt oprogramowania projektowe. Dla przykładu mogę wskazać książkę Microsoft Application Architecture Guide, rozpoczynającej się od odpowiedzi na pytanie: Co to jest architektura oprogramowania?, by później omówić różnego rodzaju wzorce, sposoby podziału oprogramowania na warstwy, zalecenia dotyczące alokacji funkcjonalności, czy też budowy interfejsu użytkownika. Polecam również Microsoft Architecture Journal, czasopismo dla architektów wydawane przez Microsoft, w którym zawierają się tematy związane z nowymi technologiami i architekturą na przykładach związanych z produktami i technologiami Microsoft. Wersję elektroniczną można subskrybować bezpłatnie (informacje na stronie http://msdn.microsoft.com/enus/architecture/). Dostępne są również wydania archiwalne, wśród których polecam nr. 15, w całości poświęcony roli architekta oprogramowania - tematowi niniejszego artykułu. Certyfikacja Z profesją architekta oprogramowania wiążą się też pewne certyfikaty. Poniżej wymieniam certyfikaty, które pozwalają potwierdzić wiedzę osoby certyfikowanej, w zakresie architektury oprogramowania: Rysunek 6. Bycie architektem to ciągła nauka Certyfikaty Oracle - Oracle Certified Master, Java EE 5 Enterprise Architect (wcześniej SCEA = Sun Certified Enterprise Architect), Certyfikaty Microsoft : Microsoft Certified Architect, w skrócie MCA (aktualnie w specjalizacjach MCA: Microsoft Exchange Server, MCA: Microsoft SQL Server, MCA: Windows Server: Directory; planowane specjalizacje MCA to: MCA: Microsoft Office Communications Server,MCA: Microsoft Office SharePoint Server). Moją subiektywną opinią jest, iż warto w szczególności zwrócić uwagę na certyfikację związaną z TO- GAF (z j. angielskiego The Open Group Architecture Framework ), czyli podejściem architektonicznym opracowanym przez grupę niezależnych dostawców IT, jak IBM, Oracle, SAP, HP. Potencjonalni bądź aktualni specjaliści w zakresie.net, zainteresowani architekturą aplikacji, powinni zwrócić uwagę na certyfikat Microsoft Certified Professional Developer (MCPD), a w szczególności na specjalizację MCPD: Enterprise Application Developer. Nie jest on bezpośrednio związany z architekturą w sensie IT, ale zakres wiedzy, jakim trzeba się wykazać, by wspomniany certyfikat zdobyć, jest na tyle rozległy oraz obejmujący tak wiele rozwiązań i mechanizmów, że można je później wykorzystywać w zakresie tworzonej architektury. Kończąc zagadnienie certyfikatów - najważniejszy jest etap przygotowywania się do nich. Sam zdałem już kilka (na razie typowo programistycznych) egzaminów i muszę przyznać, że dzięki przygotowaniom do nich moja wiedza stała się bardziej uporządkowaną i poukładana. Podsumowanie Mam nadzieję, że udało mi się przybliżyć czytelnikom postać architekta oprogramowania, jego zadania, obowiązki i cechy. Podsumowując pojęcie architekta oprogramowania należy interpretować w większym stopniu jako rolę, nie zawód. Rolę, która jest wynikiem zdobycia doświadczenia oraz innych, wspomnianych w niniejszym artykule, predyspozycji. W swojej pracy bowiem architekt musi się wykazywać nie tylko dużą wiedzą techniczną, ale i innymi poza-technicznymi umiejętnościami, wśród których dużą rolę odgrywa otwarty i pełen pomysłów umysł. Rysunek 7. Architekt certy kowany MACIEJ ZBRZEZNY Architekt oprogramowania i programista w rmie CAS (www.cas.eu) zajmującej się integracją systemów informatycznych oraz będącej producentem oprogramowania (rodzina: CommServer, www.commsvr.com), które służy do komunikacji w rozproszonych systemach automatyki przemysłowej oraz jej integracji systemami typu biznesowymi. W swojej pracy wykorzystuje takie technologie jak.net (głównie z wykorzystaniem C#) i OPC, o czym pisze na swoim blogu Programowanie i Technologie (http://maciejprogtech.blogspot.com/). www.sdjournal.org 9
ŚCIEŻKI KARIERY Specjalista IT XXI WIEKU Kim jest idealny informatyk początku XXI wieku? Czy stawiane mu wymagania zawodowe są takie same, jak jeszcze kilka lat temu? Czy aby zostać dobrym specjalistą IT z perspektywami pracy w ciekawym miejscu wystarczy ukończyć studia informatyczne i znać języki programowania? Nie, ponieważ teraz liczą się również umiejętności interpersonalne oraz chęć ciągłego rozwoju i podnoszenia swoich kwalifikacji. Reklama Microsoft jest międzynarodową firmą i wielokulturowym środowiskiem pracy zatrudniającą ponad 90 tysięcy osób na całym świecie. Działania na rynku globalnym w dynamicznie zmieniającym się środowisku i częste zmiany trendów rynkowych powodują, iż poza technologią to człowiek decyduje o sukcesie organizacji. Dzisiejszy idealny pracownik poza kompetencjami funkcjonalnymi musi posiadać także bardzo dobrze rozwinięte umiejętności interpersonalne. W dzisiejszych czasach wynik projektów bardzo często zależy od skutecznej współpracy. Taka sytuacja wymaga szczególnego podejścia do kandydatów do pracy. Niezwykle istotne jest znalezienie niezbędnej równowagi pomiędzy wiedzą stricte technologiczną, a umiejętnościami miękkimi. Certyfikaty i technologiczne papiery Branża IT nie jest pod tym względem wyjątkiem: jeżeli kandydat do pracy może się pochwalić posiadanym certyfikatem lub uprawnieniami, powinien to zrobić składając aplikację do pracy. Microsoft przykłada do tego obszaru szczególne znaczenie. Certyfikaty, których uzyskanie wiąże się z koniecznością zaliczenia szeregu kursów i zdania trudnych egzaminów, poświadczają posiadanie przez daną osobę wiedzę i umiejętności wykorzystywania technologii, których dotyczą, jak również rozwiązywania związanych z nimi problemów. Znaczenie certyfikatów jest o tyle ważne, że odzwierciedlają obecne trendy w rozwoju informatyki. Rozwój Internetu oraz chmury obliczeniowej sprawiają, że co- ponad 400 tysi cy licencji sprzedanych 10 1/2011
Specjalista IT XXI WIEKU raz większe znaczenie zyskują certyfikaty dotyczące bezpieczeństwa w sieci. Odpowiednio certyfikowani specjaliści IT są w stanie dobrać odpowiednie strategie i produkty w celu ochrony informacji, danych oraz zasobów, jak również ochrony użytkowników podczas korzystania z globalnej sieci. Certyfikaty są także niezwykle ważnym uzupełnieniem wiedzy zdobytej podczas studiów. Dyplom ukończenia uczelni nie jest już głównym elementem decydującym o zatrudnieniu danej osoby. Obecnie zdobyte certyfikaty są jednym z kilku przemawiających za daną osobą przymiotów, które warto posiadać. To właśnie certyfikaty są dowodem znajomości nowoczesnych technologii informatycznych w ich aktualnym kształcie. Ich liczba oraz stopień stwierdza poziom wiedzy. W dalszej karierze, posiadanie certyfikatów ułatwia także uzyskanie awansu na wyższe stanowiska w strukturze firmy, na których wymagana jest wiedza praktyczna z zakresu technologii informatycznych. Certyfikaty wydawane przez Microsoft są powszechnie uznawane za jedne z najbardziej cenionych w branży informatycznej. Według opracowania TNS OBOP z 2007 roku, 48 procent pracodawców zwraca uwagę na posiadanie certyfikatów sygnowanych przez Microsoft. Co poza certyfikatem? Aby zrobić karierę w firmie Microsoft, ale także w innych firmach, poza dyplomem oraz certyfikatami ważne jest również posiadanie odpowiednich umiejętności interpersonalnych i komunikacyjnych. Microsoft jest organizacją, w której projekty najczęściej realizowane są w tzw. zespołach roboczych. W tym przypadku bardzo ważne są umiejętności interpersonalne członków grupy, które mają wpływ na pracę całego zespołu. Dyplom najlepszej uczelni i certyfikat IT nie uplasują informatyka w zespole, jeżeli nie będzie on w stanie przedstawić, w sposób czytelny dla pozostałych członków, zespołu swoich pomysłów, poprzeć ich odpowiednimi argumentami. Praca w środowisku międzynarodowym, takim jak Microsoft, dodatkowo wymaga umiejętności otwarcia na różnice kulturowe. Po części wynika to z polityki samej firmy, ale jest również podyktowane rozwojem technologii. Tech- nologia zbliża ludzi i sprawia, że zacierają się granice geograficzne. Fizyczna odległość pomiędzy oddziałami firmy nie stanowi już większego problemu. Praca może być prowadzona zdalnie z niemal każdego miejsca na ziemi. Tak samo informatyk musi być człowiekiem gotowym i przygotowanym na to, że będąc fizycznie obecnym na przykład w Warszawie może być zaangażowany w projekt realizowany w zupełnie innym kraju, zupełnie innym kontynencie. Powoduje to, że musi być w stanie efektywnie porozumiewać się z innymi członkami zespołu, być aktywnym uczestnikiem jego spotkań i konsultacji. Rozwój technologii sprawia również, że zmienia się rola specjalistów IT w przedsiębiorstwie. Jest to szczególnie widoczne przy wdrażaniu rozwiązań opartych na chmurze obliczeniowej. Patrząc na to zagadnienie od strony firmy Microsoft oraz jej partnerów, wymaga to konieczności przemodelowania pracy w firmach, które do tej pory zajmowały się wdrażaniem i nadzorem danego rozwiązania. Chmura obliczeniowa to nie jest program, tylko skalowalna do wielkości i potrzeb danej firmy platforma rozwiązań informatycznych. Informatyk staje się tutaj bardziej konsultantem w zakresie rozwiązań IT. I tak właśnie zarysowuje się przyszłość informatyzacji szeroko rozumiany konsulting usług informatycznych. Konsultant musi umieć rozmawiać ze swoimi klientami, aby uzyskać od nich odpowiednie informacje w celu przygotowania prawidłowo oferty. Jaki zatem powinien być specjalista IT początku XXI wieku? Idealny specjalista IT to ktoś, kto jest w stanie połączyć wykształcenie technologiczne z wiedzą zdobytą podczas uzyskiwania certyfikatów poświadczających jego specjalizację z umiejętnościami interpersonalnymi, pracy w grupie oraz rozwiązywania ewentualnych konfliktów. To ktoś, kto potrafi rozmawiać i słuchać. Na jego półce z książkami, poza tymi dotyczącymi IT, powinny się również znaleźć pozycje z psychologii, komunikacji międzyludzkiej oraz sztuki prowadzenia negocjacji. To osoba, która cały czas uczy się i rozwija, a to pozwala jej na zwiększanie swego potencjału z każdym nowym projektem. Kluczem do sukcesu jest także sprawianie by Ci z którymi pracujemy dzięki nam także rozwijali swoje kompetencje i by uczeń mógł przegonić mistrza. Tak przygotowany informatyk, ale również specjalista z dowolnej innej dziedziny, może liczyć na karierę w międzynarodowej firmie, bez względu na branżę, w której ona odziała. ANDRZEJ BORCZYK, DYREKTOR PERSONALNY W POLSKIM ODDZIALE MICROSOFT Andrzej Borczyk jest Dyrektorem Personalnym w polskim oddziale Microsoft od września 2010 r. Jest absolwentem Wydziału Chemii oraz Studium Zarządzania i Biznesu na Uniwersytecie Jagiellońskim. Karierę zawodową rozpoczynał w rmie Mars/ Masterfoods. Przed dołączeniem do polskiego zespołu Microsoft, Andrzej Borczyk pełnił funckję Dyrektora HR na Polskę i Europę Centralną w rmie Diageo, gdzie był odpowiedzialny za strategię dotyczącą zasobów ludzkich i jej wdrażanie. Andrzej Borczyk jest żonaty i ma dwójkę dzieci. Jego hobby to tenis, narciarstwo i piłka nożna. www.sdjournal.org 11
ŚCIEŻKI KARIERY Dyplom w kieszeni i co dalej Gdy po studiach zaczynasz myśleć o szukaniu pracy może być za późno Rozważasz pracę jako programista? A czy zastanawiałeś się kiedyś nad tym, czym chcesz się zająć za 5 lat? Jeżeli jeszcze nie pracowałeś w firmie programistycznej, koniecznie przeczytaj ten artykuł. Zobaczysz w jakim kierunku możesz się rozwijać i jak się przygotować do poszukiwania interesującej pracy. Nie jestem specjalistą od HR-u. Z tego artykułu nie dowiesz się, jaki typ osobowości musisz posiadać, żeby zostać prezesem ani jak trzymać ręce na rozmowie kwalifikacyjnej, żeby Twoja mowa ciała podświadomie przekazała, że jesteś idealnym kandydatem na to stanowisko. Osobiście zajmuję się rekrutacją w firmie programistycznej w takim zakresie, jaki jest potrzebny do budowania zespołów, z którymi następnie pracuję na co dzień lub które są prowadzone przez moich kolegów. Chcę się z Wami przede wszystkim podzielić spostrzeżeniami dotyczącymi rozwoju kariery w firmie programistycznej różnymi możliwościami, a także wyzwaniami, które możecie spotkać na tej ścieżce. Chcę być programistą Pewnego dnia budzisz się i towarzyszy Ci nieznośna myśl tak, chcę zostać programistą. Chcę pisać kod, spędzać godziny wpatrując się w ekran komputera, tworzyć wielkie systemy, które będą stanowić centrum dowodzenia dla tajnych służb lub przynajmniej będą sprzedawane w milionach kopii na świecie i powodować niebieski ekran u co drugiego użytkownika. Coż to oczywiście tylko jeden ze scenariuszy. Na rozmowach kwalifikacyjnych wiele razy pytam kiedy kandydat napisał pierwszy program w życiu i zaczął się interesować najogólniej pojętą informatyką. Okazuje się, że bardzo wiele osób swoje pierwsze doświadczenia miało w bardzo młodym wieku zaczynając od przepisywania programów na Spectrum, Commodore, a potem tworzenia własnych prostych gier (czasami też włamywania się do różnych systemów, czego już nie pochwalam ;). W ten sposób zrodziła się w nich pasja, która potem ukierunkowana na studiach pozwala im bardzo skutecznie rozwijać się jako programiści. Są to często osoby, które doskonale wiedzą, że programowanie nie kończy się na tylko jednym języku i nie wystarczy poznać składni HTMLa, żeby zwać się programistą. Oni też zazwyczaj nie mają trudności w odpowiedzeniu na strasznie podchwytliwe pytanie w stylu ile bitów jest w bajcie (obserwacje pokazują, że w dzisiejszych czasach niestety mało kto to pamięta lub zwraca na to uwagę, a operacje na bitach są postrzegane jak wiedza bardziej tajemna niż sztuczki Harrego Pottera). Jeżeli czytając to kończysz właśnie politologię lub inny kierunek równie mocno powiązany z informatyką, to mam dla Ciebie dobrą wiadomość nic straconego. Być może nie znasz jeszcze wzorców projektowych, ale jeżeli podejmiesz decyzję, to za kilka lat możesz być równie dobrym programistą, jak człowiek który w dzieciństwie tracił wzrok wpatrując się w jeszcze wtedy monochromatyczny ekran PC-ta z lat osiemdziesiątych. Znam przypadki, kiedy człowiek po anglistyce i kilku latach spędzonych na nauczaniu w szkole zdecydował, że chce zawodowo programować. Postawił sobie cel i dzisiaj jest naprawdę dobry, w tym co robi, a język angielski pomaga mu w bezpośrednich kontaktach z zagranicznymi klientami. Niektóre firmy chcą dbać o rozwój swoich pracowników nie tylko wysyłając ich na szkolenia, o które pyta co drugi kandydat do pracy. Ważniejsze jednak od szkoleń jest coś innego uświadomienie sobie co chcesz tak naprawdę robić za rok, za 5, może nawet za 15 lat Może to być realizowane w różny sposób - jednym z nich są tak zwane rozmowy okresowe. Pracownicy są proszeni, żeby zastanowić się nad tym, czym chcą się 12 1/2011