Nauczanie dwujęzyczne szansa dla wszystkich Przykładowy scenariusz lekcji
biologii dla oddziałów dwujęzycznych: Temat lekcji: Zasady prawidłowego odżywiania się. Klasa: 7 szkoły podstawowej Czas trwania lekcji: 45 min. Treści nauczania/ realizacja NPP: III. Organizm człowieka. 4. Układ pokarmowy i odżywianie się. 6) wyjaśnia rolę błonnika w funkcjonowaniu układu pokarmowego oraz uzasadnia konieczność systematycznego spożywania owoców i warzyw; 7) uzasadnia konieczność stosowania diety zróżnicowanej i dostosowanej do potrzeb organizmu (wiek, płeć, stan zdrowia, aktywność fizyczna itp.) CELE LEKCJI: Cele dydaktyczne: rozwijanie umiejętności czytania ze zrozumieniem, doskonalenie sprawności poprawnego formułowania wypowiedzi ustnych, kształcenie umiejętności samodzielnej pracy, kształcenie umiejętności pracy w parach, kształcenie umiejętności pracy w grupach, kształcenie umiejętności dyskusji, kształcenie umiejętności pracy na forum klasy. CELE SZCZEGÓŁOWE: Uczeń: wyjaśnia termin dieta zróżnicowana, wymienia zasady racjonalnego odżywiania się, identyfikuje szkodliwe składniki diety, wymienia czynniki wpływające na zapotrzebowanie pokarmowe każdego człowieka, wyróżnia korzyści z prawidłowego odżywiania się,
wymienia i analizuje błędy pokarmowe najczęściej popełniane przez młodzież, ocenia swój sposób odżywiania, opanowuje słownictwo niemieckie związane z tematem lekcji. Formy pracy: praca samodzielna, praca w parach, praca w grupach, praca na forum klasy, nauczanie frontalne. Środki dydaktyczne: karty pracy, zestawienie wyników badań CBOS odnośnie odżywiania, piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej, komputer, projektor multimedialny, 4 arkusze papieru ze schematem piramidy, ilustracje produktów i pokarmów (chleb, mąka, ryż, owoce, warzywa mięso, ryby itp.) dla czterech grup klej, karteczki z niemieckojęzycznymi nazwami artykułów spożywczych, słowniczki niemiecko polskie. Część wstępna 1. Powitanie, przedstawienie celów lekcji i tematu. 2. Sprawdzenie listy obecności. 3. Zapisanie daty przez dyżurnego na tablicy.
Część właściwa Lp. Przykładowy przebieg lekcji Materiały Formy pracy 1. Jako wprowadzenie do lekcji uczniowie wymieniają swoje skojarzenia związane z pojęciem Prawidłowe odżywianie się. Nauczyciel może zapisywać skojarzenia uczniów na tablicy. W zależności od poziomu językowego uczniowie mogą formułować je w j. niemieckim. praca samodzielna praca na forum klasy 2. Nauczyciel przedstawia na projektorze wyniki badań dotyczące odżywiania się Polaków. Uczniowie analizują wyniki badań i wypowiadają się na ten temat. Nauczyciel steruje dyskusją zadaje pytania i podsumowuje odpowiedzi uczniów. Wyniki badań dotyczące odżywiania się Polaków, zad. 1 praca samodzielna praca na forum klasy Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że uniwersalne zalecenia dotyczące prawidłowego odżywiania przedstawia się w postaci piramidy żywieniowej. Karta pracy, zad. 2 3. Dzieli klasę na cztery grupy i rozdaje arkusze papieru ze schematem piramidy. Uczniowie wykonują piramidę zdrowego żywienia, przyklejając ilustracje pokarmów w odpowiednie miejsca piramidy. Następnie grupy przedstawiają i porównują wyniki swojej pracy na forum klasy. Nauczyciel prezentuje i omawia prawidłową piramidę pokarmową oraz ocenia wyniki pracy poszczególnych grup. Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej, zad. 3 praca w grupach praca na forum klasy Nauczyciel wyjaśnia zadanie na forum klasy. Uczniowie pracują w grupach i przyporządkowują niemieckojęzyczne nazwy artykułów spo- Karta pracy, zad. 2 4. żywczych do odpowiednich poziomów piramidy żywienia. Uczniowie przyklejają karteczki z niemieckimi nazwami artykułów spożywczych na arkusze z piramidami żywienia, które wykonali w poprzednim zadaniu. W zależności od poziomu zaawansowania językowego uczniów nauczyciel może rozdać uczniom niemiecko polskie słowniczki. Wyniki pracy są sprawdzane na forum klasy. Karta pracy, zad. 4 Słowniczki niemiecko - polskie praca w grupach praca na forum klasy Nauczyciel rozmawia z uczniami na temat ich nawyków żywieniowych. Uczniowie mówią, jakie błędy żywieniowe najczęściej popełnia młodzież i zastanawiają się, jak powinno być oraz dlaczego nie jest tak, jak być po- nauczanie frontalne 5. winno. Uczniowie wypowiadają się na temat konsekwencji nieprawidło- Tablica, zad. 5 praca samodzielna wego odżywiania oraz wymieniają korzyści wynikające z prawidłowego odżywiania. Jeden z uczniów zapisuje wypowiedzi na tablicy przypo- praca na forum klasy rządkowując je odpowiednio. Nauczyciel podsumowuje lekcję i uświadamia uczniom, czego się nauczyli. Uczniowie w ramach podsumowania lekcji wymieniają zasady prawidło- praca samodzielna 6. wego żywienia oraz aktywności fizycznej. Ewaluacja praca na forum klasy Nauczyciel wyjaśnia pracę domową. Uczniowie mają w parach opraco- praca w parach wać plakat przedstawiający zasady prowadzenia zdrowego stylu życia stosując niemieckojęzyczne słownictwo.
Załączniki do lekcji: Zadanie 1 Wyniki badań dotyczące odżywiania się Polaków 1 Proszę powiedzieć, jak często: Codziennie Kilka razy w tygodniu Kilka razy w miesiącu Raz w miesiącu lub rzadziej Wcale lub prawie wcale w procentach zjada Pan(i) ciepły posiłek w ciągu dnia, np. obiad, lunch 90 9 1 0 0 spożywa Pan(i) co najmniej trzyposiłki dziennie (razem ze śniadaniem) 82 12 2 1 3 zjada Pan(i) rano śniadanie 79 12 3 1 5 przegryza Pan(i) między posiłkami chrupki, chipsy, słodycze itp. 17 29 19 7 28 zdarza się Panu(i) jeść tuż przed snem 7 18 23 14 38 spożywa Pan(i) dostępne w sklepach półprodukty lub gotowe dania 1 4 20 24 51 żywi się Pan(i) w barach i restauracjach szybkiej obsługi typu McDonald s, KFC itp. - zamawia Pan(i) dania z dostawą do domu, oferowane np. przez pizzerie, KFC i inne firmy 1 2 9 22 66 0 1 7 23 69 http://www.cbos.pl/spiskom.pol/2014/k_115_14.pdf, s. 4
Zadanie 2 Arkusze papieru ze schematem piramidy:
Nauczanie dwujęzyczne szansa dla wszystkich Kartki z ilustracjami pokarmów:
Nauczanie dwujęzyczne szansa dla wszystkich Zadanie 3 Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej
Zadanie 4 Kartki z niemieckojęzycznymi nazwami artykułów spożywczych (do wycięcia) das Gemüse das Obst der Quark der Reis die Butter der Käse der Joghurt das Fleisch die Eier der Fisch
das Brot das Brötchen das Schwarzbrot die Nuss die Zitrone die Zwiebel der Schinken das Öl die Wurst der Apfel die Banane die Gurke
die Karotte die Orange die Milch der Paprika der Salat die Tomate
Słowniczek niemiecko polski: Apfel, der jabłko Banane, die banan Brot, das chleb Brötchen, das bułka Butter, die masło Eier, die jajka Fisch, der ryba Fleisch, das mięso Gemüse, das warzywa, jarzyny Gurke, die ogórek Joghurt, der jogurt Karotte, die marchew Käse, der ser żółty Milch, die mleko Nuss, die orzech Obst, das owoce Öl, das olej Orange, die pomarańcza Paprika, der papryka Quark, der ser biały Reis, der ryż Salat, der sałata Schinken, der szynka Schwarzbrot, das ciemny chleb Tomate, die pomidor Wurst, die kiełbasa Zitrone, die cytryna Zwiebel, die cebula Zadanie 5 Zapis wypowiedzi na tablicy: Błędy żywieniowe młodzieży Konsekwencje Korzyści prawidłowego odżywiania
Projekt edukacyjny z zakresu Zasady zdrowego stylu życia : Nasza klasowa gazetka. Wydanie specjalne. Jak żyć zdrowo? Unsere Klassenzeitschrift. Wie soll man gesund leben? CELE OGÓLNE PROJEKTU: popularyzowanie wśród młodzieży języka niemieckiego, motywowanie uczniów do zdobywania wiedzy, kształtowanie umiejętności wyszukiwania informacji w różnych źródłach, inspirowanie podopiecznych do podejmowania nowych wyzwań, rozwijanie kreatywności uczniów, kształtowanie właściwych relacji interpersonalnych oraz umiejętności pracy w grupie. CEL GŁÓWNY PROJEKTU: opracowanie Nasza klasowa gazetka. Wydanie specjalne. Jak żyć zdrowo? Unsere Klassenzeitschrift. Wie soll man gesund leben? jako produktu końcowego projektu. Adresaci projektu: uczniowie kl. 7 szkoły podstawowej Odbiorcy projektu: uczniowie szkoły, dyrekcja i nauczyciele szkoły, rodzice/ opiekunowie uczniów. Czas realizacji projektu: ok. 1 miesiąc (do indywidualnego ustalenia z grupą uczniów).
Formy pracy: praca w grupach, praca w parach, praca na forum klasy. Źródła informacji: podręczniki do nauki biologii, podręczniki do nauki języka niemieckiego, słowniki, leksykony, gazety, czasopisma, Internet. Ogólny opis projektu: Uczniowie opracowują w języku polskim oraz w języku niemieckim wydanie specjalne gazetki klasowej poświęcone zasadom zdrowego stylu życia. Nauczyciel pomaga w dobieraniu się uczniów w zespoły robocze, udostępnia lub opracowuje z uczniami potrzebne materiały, narzędzia pracy (w zależności od poziomu językowego uczniów). Ustala z uczniami zasady współpracy w zespołach oraz między zespołami i nauczycielem opiekunem projektu. Informuje uczniów o kryteriach oceny projektu. Ważny jest podział zadań w grupach. Słabsi uczniowie powinni raczej pracować nad prostszymi zagadnieniami, np. wizualizacja materiałów. Natomiast uczniowie, którzy są mocniejsi językowo powinni zdecydować się na opracowanie informacji w języku niemieckim. Nauczyciel powinien czuwać nad właściwym utworzeniem grup. W tej samej grupie nie mogą pracować tylko słabi uczniowie. Uczniowie gromadzą potrzebne informacje, wykonują poszczególne zadania, konsultują się z innymi członkami zespołu na bieżąco oraz z nauczycielem wg ustalonego harmonogramu. Efektem końcowym ma być opracowanie gazetki klasowej Nasza klasowa gazetka. Wydanie specjalne. Jak żyć zdrowo? Unsere Klassenzeitschrift. Wie soll man gesund leben?, która powinna zostać zaprezentowana również na forum szkoły, np. podczas szkolnego dnia projektów lub przeglądu twórczości szkolnej. Dobrym pomysłem wydaje się również przekazanie publikacji uczniów na określony okres do biblioteki szkolnej. Po prezentacji efektu końcowego powinna nastąpić ewaluacja oraz ocena projektów poszczególnych grup. W podsumowaniu pracy pomoże dołączona ankieta ewaluacyjna oraz karta oceny projektu.
Ramowy harmonogram działań nad projektem: Lp. Zadanie/ działanie Osoby odpowiedzialne Termin realizacji Spotkanie przygotowawcze: zapoznanie z celami projektu, 1. utworzenie grup, ustalenie zasad współpracy, poinformowanie o zasadach oceny projektu. nauczyciel opiekun projektu 2. Spotkanie robocze: omówienie możliwych źródeł informacji, podział zadań w grupach. nauczyciel uczniowie, nauczyciel 3. Konsultacje: prezentacja wykonanych zadań, omówienie efektów częściowych projektu, ewentualna modyfikacja działań. uczniowie uczniowie, nauczyciel uczniowie, nauczyciel 4. Prezentacja projektu: zaprezentowanie produktu finalnego projektu podczas szkolnego dnia projektów lub przeglądu twórczości szkolnej. uczniowie Ewaluacja projektu: 5. omówienie efektów projektu (arkusz ewaluacyjny dla uczniów w załączeniu), ocena projektu (karta oceny projektu dla nauczycieli w załączeniu), podsumowanie projektu. nauczyciel, uczniowie nauczyciel nauczyciel, uczniowie
Zadania dla poszczególnych grup Wybór zadań przewidzianych do realizacji, ich zakres językowy oraz kulturoznawczy zależą od poziomu językowego uczniów. Uczniowie mogą oczywiście opracować gazetkę klasową według własnego scenariusza. Poniższe działania są tylko propozycjami, które uczniowie mogą wykorzystać podczas pracy nad projektem. Pierwszy wariant: 1. Wspólnie wymyślcie tytuły poszczególnych części gazetki. 2. Opracujcie w grupie informacje na temat drugiego śniadania, zjadanego w szkole. Zwróćcie szczególną uwagę na zdrową żywność. 3. Przygotujcie słownictwo, potrzebne do wykonania tego zadania. Skorzystajcie ze słowników, podręcznika do biologii oraz języka niemieckiego i innych źródeł informacji. 4. Przygotujcie do gazetki klasowej przykładowe zestawy śniadaniowe, polecane dla młodzieży w waszym wieku. Wybierzcie ciekawe zdjęcia i je podpiszcie w języku niemieckim. Drugi wariant: 1. Wspólnie wymyślcie tytuły poszczególnych części gazetki. 2. Poszukajcie w dostępnych źródłach prostych, ciekawych przepisów kulinarnych. Zwróćcie szczególną uwagę na zdrową żywność, polecaną dla młodzieży w waszym wieku. 3. Przygotujcie słownictwo, potrzebne do wykonania tego zadania. Skorzystajcie ze słowników, podręcznika do biologii oraz języka niemieckiego i innych źródeł informacji. 4. Opracujcie w grupie przepis na ciekawą potrawę, np. na sałatkę. Nie zapomnijcie o podaniu składników, ich ilości oraz sposobu wykonania potrawy. 5. Zredagujcie do gazetki klasowej przepis kulinarny. Wybierzcie ciekawe zdjęcia i podpiszcie je w języku niemieckim. Trzeci wariant: 1. Wspólnie wymyślcie tytuły poszczególnych części gazetki. 2. Poszukajcie w dostępnych źródłach informacji wiadomości na temat zasad prawidłowego odżywiania i aktywności fizycznej (piramida zdrowego odżywiania, statystyki). 3. Zaproponujcie przykładowy rozkład dnia dla nastolatków w waszym wieku, uwzględniając zasady zdrowego stylu życia. Nie zapomnijcie o ciekawej wizualizacji.
Ankieta ewaluacyjna dla uczniów Nazwisko i imię ucznia: Temat projektu: Wybierz odpowiedzi, które najbardziej pasują do twoich doświadczeń w pracy nad projektem z biologii i języka niemieckiego. Możesz wybrać więcej niż jedną odpowiedź. 1) Tematyka projektu: a. odpowiadała moim zainteresowaniom, b. poszerzyła moją wiedzę i umiejętności, c. była nudna, d. była dla mnie za trudna. 2) Który etap projektu był dla ciebie szczególnie trudny? a. wybór tematu projektu, b. podział na grupy, c. szukanie informacji, d. opracowywanie i prezentacja wyszukanych informacji, e. przygotowanie produktu końcowego projektu, f. żaden. 3) Napisz krótko, co było skomplikowane w tym etapie projektu (etapy z pytania nr 2)
4) Który etap projektu najbardziej ci się podobał? a. wybór tematu projektu, b. podział na grupy, c. szukanie informacji, d. opracowywanie i prezentacja wyszukanych informacji, e. przygotowanie produktu końcowego projektu, f. żaden. 5) Napisz krótko, co ci się spodobało w tym etapie projektu (etapy z pytania nr 4) 6) Co zmieniłbyś w pracy nad kolejnym projektem? a. wyszukam więcej informacji, b. szybciej wykonam powierzone zadania, c. dokładniej wykonam poszczególne prace, d. zmienię grupę, e. wybiorę inny temat, f. wybiorę inną formę prezentacji projektu, g. będę uczestniczyć systematycznie w konsultacjach z nauczycielem, h. nic nie zamierzam zmienić. 7) Jaka atmosfera panowała podczas pracy nad projektem? a. bardzo dobra, miła atmosfera, b. wszyscy sobie pomagaliśmy, c. sprawiedliwie podzieliliśmy zadania, d. dzięki dobrej atmosferze mogliśmy twórczo pracować, e. nie mogliśmy się porozumieć, f. każdy pracował indywidualnie, nie w zespole, g. atmosfera nie sprzyjała pracy nad projektem.
Karta oceny projektu Imię i nazwisko ucznia Dobór materiałów* (max. 1 pkt) Poprawność językowa zadań (max. 3 pkt.) Oryginalnośći pomysłowość wykonania (max. 3 pkt.) Estetyka wykonania (max. 3 pkt.) Suma pkt. (max. 10 pkt.)** Proponowana skala ocen projektu: 10 pkt. 6, 9 pkt 5, 8 7 pkt. 4, 6 4 pkt. 3, poniżej 4 pkt. 2 Propozycje projektów w zakresie biologii oraz języka niemieckiego dla klasy 7 oraz 8: 1. Zdrowo najedzeni, czyli jadłospis na sprawne myślenie przygotowanie zdrowych posiłków, opracowanie gry dydaktycznej o zdrowym odżywianiu, pokazy kulinarne. 2. Żeby zdrowym być, trzeba zdrowo żyć! konkurs wiedzy na temat zdrowego odżywiania uczniów Jeden z 10-ciu, tor przeszkód (połączenie wiedzy, umiejętności językowych i sportowych) opracowanie zadań, rekwizytów, zorganizowanie imprezy. 3. Czy żyjemy zdrowo? opracowanie ankiety dla uczniów na temat ich nawyków żywieniowych, analiza wyników ankiety, wykonanie broszury informacyjnej na temat zdrowego stylu życia. 4. Lepiej zapobiegać niż leczyć! nagranie videobloga na temat zasad zdrowego trybu życia, przykładów profilaktyki zdrowotnej i właściwego dbania o rozwój psychofizyczny. 5. W zdrowym ciele zdrowy duch! opracowanie prezentacji multimedialnej propagującej aktywny tryb życia, sensowne spędzanie wolnego czasu i znaczenie aktywności fizycznej dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. 6. Budowa wybranego układu organizmu człowieka opracowanie plakatu lub prezentacji multimedialnej przedstawiających budowę wybranego układu z zastosowaniem słownictwa niemieckiego. 7. Używki, narkotyki, dopalacze ulegniesz przepadniesz! opracowanie plakatów lub prezentacji multimedialnej przedstawiających negatywny wpływ używek na zdrowie człowieka oraz znaczenie profilaktyki uzależnień. 8. Jak chronić środowisko przed degradacją? nagranie videobloga na temat właściwych zachowań proekologicznych, przyjmowania postawy świadomego konsumenta i troski o środowisko w codziennym życiu.