PROGRAM PROFILAKTYKI Opracował: Zatwierdził: wrzesień 2016 r. Strona 1 z 14
Szkoła, wspierając edukacyjno wychowawczy rozwój dzieci i młodzieży, ma również za zadanie ochronę i stworzenie warunków do zdobycia wiedzy i umiejętności służących do przeciwdziałania wszystkiemu, co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu. Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 358 dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb ich środowiska rodzinnego. Sposoby i metody działań z zakresu profilaktyki dostosowane są do wieku uczniów. Program Profilaktyki uzupełnia i stanowi integralną całość z Programem Wychowawczym, którego celem jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, promowanie zdrowego stylu życia oraz eliminowanie czynników ryzyka. Program ma charakter otwarty i stanowi szablon do innowacyjnych oddziaływań na płaszczyźnie szeroko rozumianej profilaktyki. Program jest dostosowany do obowiązującej podstawy programowej i umożliwia dobieranie treści programowych w zależności od bieżących problemów oraz możliwości realizacji. Celem jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, promowanie zdrowego stylu życia oraz eliminowanie czynników ryzyka. Realizowany jest przez wszystkich pracowników szkoły w czasie lekcji przedmiotowych i przerw między lekcyjnych, godzin wychowawczych i zajęć pozalekcyjnych przy współpracy z rodzicami uczniów. Do głównych obszarów Szkolnego Programu Profilaktyki mającego na celu wspieranie prawidłowego rozwoju uczniów, zgodnie z wizją szkoły należą: wspomaganie uczniów w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu ograniczenie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój uczniów (jednostkowy, rówieśniczy, szkolny, rodzinny, środowiskowy) budowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi uczniów i zdrowemu stylowi życia. Cele i zadania szkolnej profilaktyki: a) Wspomaganie wszelkich oddziaływań wychowawczych ukierunkowane na eliminowanie trudności, które mogą być przeszkodą w osiąganiu korzystnych zmian rozwojowych przez uczniów Strona 2 z 14
b) Realizacja Programu pomoże niwelować różnice pomiędzy faktyczną sytuacją wychowawczą, a zakładaną przez nas sytuacją pożądaną c) Zapobieganie, ograniczanie i eliminowanie zachowań problemowych występujących wśród uczniów. Strona 3 z 14
Cele szczegółowe programu: Lp. Zadania Formy realizacji Odbiorcy Realizatorzy 1 Zwiększenie Poznanie środowiska Uczniowie Dyrektor bezpieczeństwa rodzinnego uczniów Rodzice Wicedyrektorzy uczniów na terenie (sporządzenie list uczniów Nauczyciele szkoły i poza nią potrzebujących pomocy Pracownicy szkoły psychologiczno-pedagogicznej) Policja Tworzenie warunków do Straż Miejska kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci na drodze i w szkole Zapoznanie uczniów z regulaminem szkoły oraz szczegółowymi kryteriami ocen zachowania Bezpieczeństwo uczniów podczas przerw i imprez szkolnych Strona 4 z 14
Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły Systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie Uczenie zasad postępowania w sytuacjach zagrożenia: powódź, pożar, zachowanie na szkolnym korytarzu, szatni, klasie szkolnej, sali gimnastycznej, boisku szkolnym Uwzględnienie profilaktyki uzależnień: problem narkotyków, dopalaczy, palenie papierosów, picie alkoholu, zachowania agresywne Strona 5 z 14
2 Eliminacja zachowań Diagnoza poziomu Uczniowie Dyrektor agresywnych i bezpieczeństwa w szkole Rodzice Wicedyrektorzy przemocy w szkole Uświadamianie uczniom, czym Nauczyciele jest agresja i przemoc oraz jak Pedagodzy sobie z nimi radzić Psycholog Wdrażanie działań na rzecz Policja ograniczania agresji i przemocy, kształtowanie umiejętności asertywnych Kształtowanie umiejętności zastępowania agresji, wnioskowania moralnego oraz kontroli emocji Kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych Wzbudzanie empatii, tolerancji Pedagogizacja rodziców 3 Rozwijanie Przedstawienie zasad i reguł Uczniowie Dyrektor umiejętności współżycia w klasie i szkole Wicedyrektorzy Strona 6 z 14
współżycia Edukacja prawna uczniów Nauczyciele społecznego Uwrażliwianie uczniów na Pedagodzy potrzeby innych Psycholog Uwrażliwienie uczniów na akceptację odmienności Kształtowanie postaw tolerancyjnych i antydyskryminacyjnych Integrowanie społeczności klasowej i szkolnej 4 Rozszerzenie działań Propagowanie zdrowego trybu Uczniowie Dyrektor na rzecz życia Rodzice Wicedyrektorzy propagowania Popularyzacja aktywnych Nauczyciele zdrowego trybu życia sposobów spędzania wolnego czasu Uświadomienie konieczności zachowania higieny i ergonomii pracy Strona 7 z 14
Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą Poszerzanie zainteresowań i wiedzy ucznia 5 Profilaktyka Kształtowanie postawy Uczniowie Dyrektor uzależnień asertywnej Rodzice Wicedyrektorzy Profilaktyka palenia Nauczyciele papierosów Pedagodzy Profilaktyka picia alkoholu Psycholog Profilaktyka narkomanii (w Policja tym dopalaczy), lekomanii, uzależnienia od komputera Rozpoznawanie sytuacji domowej wychowanków Wdrażanie wybranych programów profilaktycznych 6 Podejmowanie Uświadomienie uczniowi jego Uczniowie Dyrektor Wicedyrektorzy działań mających na mocnych stron i możliwości Nauczyciele celu wzmocnienie Pedagodzy Strona 8 z 14
motywacji do Rozwijanie indywidualnych Psycholog własnego rozwoju zainteresowań uczniów Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań Zapobieganie nadmiernej absencji uczniów Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń Pomoc uczniom w organizowaniu i planowaniu swojej pracy Rozwijanie umiejętności rozpoznawania i ujawniania swoich uczuć i emocji 7 Wdrażanie metod Poszerzenie wiedzy dotyczącej Uczniowie Dyrektor Wicedyrektorzy radzenia sobie w sytuacji trudnych Nauczyciele trudnych sytuacjach Wdrażanie zachowań Pedagodzy asertywnych Psycholog Strona 9 z 14
Pomoc uczniom w radzeniu sobie ze stresem Pomoc uczniom w radzeniu sobie z własnymi ograniczeniami Kształtowanie umiejętności szukania pomocy Strona 10 z 14
4. Realizatorami działań profilaktycznych na terenie szkoły są: - Dyrektor/Wicedyrektor szkoły W ramach realizacji działań profilaktycznych dba o doskonalenie nauczycieli w zakresie działań wychowawczych i profilaktycznych (finansuje, nadzoruje, koordynuje, wyznacza odpowiedzialnych przedstawicieli za realizację konkretnych zadań i rozlicza z ich wykonania). - Wychowawca Jako realizator działań profilaktycznych podejmuje systematyczne działania profilaktyczne w odniesieniu do uczniów i rodziców, jest wzorem konstruktywnych zachowań dla swoich wychowanków. Zadania profilaktyczne wychowawców: a) pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych, uruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawcy, pedagoga, psychologa, dyrektora szkoły, b) podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów godziny wychowawcze dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób dorosłych, w miejscach publicznych (kino, teatr, muzeum itp.), c) współpraca z rodzicami inicjowanie spotkań mających na celu omawianie problemów wysuwanych przez rodziców, np. zebrania wychowawcze, profilaktyczne, spotkania ze specjalistami, d) realizacja programów profilaktycznych dotyczących palenia tytoniu, picia alkoholu oraz stosowania środków psychoaktywnych, przeciwdziałania agresji, rozwijania umiejętności interpersonalnych, e) wprowadzanie zajęć redukujących napięcie, relaksacyjnych, zajęć śródlekcyjnych, f) organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce, g) kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałość o estetykę klasy, szkoły i otoczenia, h) systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci, i) pomoc w poznawaniu samego siebie i kształtowaniu pożądanego systemu wartości. Strona 11 z 14
- Nauczyciele i pracownicy szkoły Jako realizatorzy działań profilaktycznych dbają o wzmacnianie czynników chroniących prawidłowy rozwój ucznia podczas wszystkich zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych oraz przerw, oraz redukowanie lub eliminowanie czynników ryzyka. - Pedagog i psycholog Jako realizator działań profilaktycznych wspomaga pracę wychowawców i nauczycieli w zakresie profilaktyki. Zadania profilaktyczne pedagoga szkolnego: a) pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, b) wprowadzanie zewnętrznych programów profilaktycznych, c) organizowanie pogadanek, prelekcji dla uczniów z udziałem policji, psychologa, lekarza, d) pedagogizacja rodziców. - Rodzice/opiekunowie prawni Jako realizatorzy działań profilaktycznych aktywnie współpracują ze szkołą, biorą udział w tworzeniu Szkolnego Programu Profilaktyki. Zadania profilaktyczne rodziców Mając na uwadze, że wychowanie dzieci to główne zadanie rodziców, a nauczyciele wspierają ich w dziedzinie wychowania, ustalono następujące zadania profilaktyczne dla rodziców: a) każdy rodzic czuwa nad tym, aby jego dziecko wykazywało właściwą kulturę osobistą oraz sumiennie realizowało obowiązek szkolny b) rodzice utrzymują regularny kontakt z wychowawcą klasy, a w razie potrzeby z pedagogiem szkolnym bądź Dyrektorem /Wicedyrektorem/ Szkoły w celu zapobiegania niewłaściwym zachowaniom c) rodzice biorą udział w przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę mających na celu doskonalenie metod wychowawczych d) rodzice uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze winni kontaktować się ze szkołą w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązujących norm i zasad oraz wspólnie znajdować sposoby rozwiązywania problemów. Strona 12 z 14
5. W zakresie realizacji działań profilaktycznych szkoła współpracuje z: a) Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, Poradnią Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży oraz innymi Poradniami specjalistycznymi b) Policją c) Strażą Miejską d) OPS Wilanów e) instytucjami samorządowymi. 6. Przewidywane efekty działań profilaktycznych: a) Uczeń uzyskuje pełną wiedzę na temat zagrożeń oraz możliwości radzenia sobie z nimi b) Uczeń zna zagrożenia, jakie stwarza używanie alkoholu, nikotyny i środków odurzających i nie sięga po te środki c) Uczeń jest objęty pełną i kompleksową pomocą psychologiczno- pedagogiczną d) Uczeń identyfikuje się ze środowiskiem klasowym, szkolnym e) Uczeń zna korzyści, płynących ze zdrowego trybu życia f) Bezpiecznie funkcjonuje w szkole i domu g) Odpowiednio zachowuje się w sytuacjach kryzysowych. 7. Podstawa prawna działań profilaktycznych a) Statut Szkoły. b) Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. nr 256 poz. 2572). c) Ustawa z 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 875). d) Rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. poz. 1249). e) Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz. U. z 2002r. Nr 10, poz. 96). Strona 13 z 14
f) Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz.226). g) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Art. 72. h) Konwencja o Prawach Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989r. ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991r. i) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich ( Dz. U. z 2002r. Nr 11, poz.109) j) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego ( Dz. U. Nr 111, poz. 535) k) Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. Nr 35, poz. 230 z późn. zm.) l) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. z 2003r. Nr 24, poz. 198 ) m) Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz. U. z 1996r. Nr10, poz. 55). Strona 14 z 14