Przygotowanie programu do pracy

R O Z D Z I A Ł 3 Przygotowanie programu do pracy Dowiesz się jak: Określić użytkowników i ich prawa Ustalić parametry pracy programu Zdefiniować ograniczenia podatkowe Zdefiniować elementy organizacyjne firmy

68 Rozdział 3 / Przed rozpoczęciem wykorzystywania programu ŚRODKI TRWAŁE niezbędne jest wykonanie czynności przystosowujących go do potrzeb konkretnej firmy. W tym rozdziale zostały one kolejno opisane. Przygotowania dotyczą zarówno organizacji firmy, jak i wykorzystywanego sprzętu i oprogramowania. Część z nich może być wykonana już w trakcie wykorzystywania programu, ale zastanowienie się nad wszystkimi punktami tego rozdziału może ułatwić ewidencję środków trwałych w firmie. Przed rozpoczęciem pracy w programie ŚRODKI TRWAŁE należy szczegółowo przemyśleć sposób wykorzystania jego możliwości zgodnie z zasadami, określonymi w ustawie o rachunkowości, ustawach podatkowych oraz rozporządzeniach Ministra Finansów. Organizacja obsługi programu Zakładamy, że w firmie, której środki trwałe będą ewidencjonowane w programie, istnieje lub jest planowany określony tryb postępowania od momentu zakupu środka do zakończenia procesu użytkowania. Przed rozpoczęciem ewidencjonowania środków trwałych w programie wskazane byłoby udokumentowanie aktualnego sposobu postępowania i dopasowanie go do metod oferowanych w programie ŚRODKI TRWAŁE. Możliwe, że konieczne będą modyfikacje procedur działania firmy, ale jest to normalne zjawisko w czasie wprowadzania komputerowych metod ewidencji. Kolejność zagadnień opisanych w tym rozdziale ma ułatwić ten proces. Podczas czytania należy pamiętać, że opis zawiera zagadnienia, które mają być przydatne dla możliwie największej ilości użytkowników programu i wybierać z niego tylko część niezbędną dla własnej firmy. Ustalenie parametrów wydruku / W celu zapewnienia poprawnego drukowania wyników wykonywanych w programie raportów należy wykonać ustawienie parametrów wydruku. Można to zrobić przed rozpoczęciem wykorzystywania programu albo później. W tym drugim przypadku narażasz się jednak na błędy w wykonaniu raportów. Po zainstalowaniu programu lub zmianie drukarki należy zweryfikować ustawienia drukarki, rozmiaru papieru oraz style pisma. W przeciwnym wypadku sporządzane raporty mogą być nieprawidłowo formatowane. Ustawienie drukarek dotyczy tylko programu ŚRODKI TRWAŁE. Jeśli pracujesz również w innym programie SYMFONII, musisz parametry te określić dla każdego z nich oddzielnie. W przypadku wersji sieciowej programu parametry drukarek dla każdej końcówki są niezależne od pozostałych. Zapewnia to prawidłowość ustawień bez względu na wersję Windows, zainstalowaną na każdej z końcówek.

Przygotowanie programu do pracy 69 Ustalanie drukarek i stylów pisma Drukarki graficzne W celu zdefiniowania ustawień drukarek należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. Po rozwinięciu gałęzi Drukarki wybierz na drzewku ustawień listek Graficzne lub Tekstowe, w prawej części okna pojawią się dane, związane z odpowiednim rodzajem drukarki i stylami pisma wykorzystywanymi przez raporty. Dla wydruku graficznego okno będzie miało następującą postać: Rys. 3-1 Ustawienia drukarki graficznej i stylów pisma. Drukarka Z tego opuszczanego pola listy wybierz spośród zainstalowanych w systemie sterownik drukarki, którą chcesz używać do drukowania raportów z programu ŚRODKI TRWAŁE. Ustawienia. Wybierając ten przycisk, spowodujesz otwarcie okna ustawień sterownika drukarki, gdzie musisz wybrać rozmiar papieru (taki, jaki faktycznie jest włożony do drukarki) oraz inne ustawienia drukarki (np. jakość wydruku). Wszystkie raporty będą dopasowywać się do ustalonego rozmiaru strony. W przypadku, gdy wybrany rozmiar strony jest niewystarczający dla sporządzenia raportu (np. ze względu na ilość danych umieszczanych w jednym wierszu raportu), program automatycznie zmieni orientację wydruku z pionowej na poziomą. Jeśli mimo to rozmiar strony jest za mały, zostanie wyświetlony odpowiedni komunikat. Marginesy W tych polach możesz określić sposób formatowania strony wydruku, czyli umieszczenie wydruku na stronie. Masz tu możliwość podania dodatkowych marginesów drukarki. Umożliwia to skorygowanie pozycjonowania wszystkich wydruków w przypadku, gdy zbyt duże marginesy drukarki powodują obcinanie tekstu. Sprawdź poprawność ustawienia marginesów, dokonując próbnego wy-

70 Rozdział 3 druku dowolnego raportu wykonanego w programie i w razie potrzeby dokonaj korekty ustawień. Kody polskich liter Dla drukarek graficznych w tym polu dostępne jest pod nazwą Windows jedynie ustawienie zgodne ze zdefiniowanym dla systemu. Tabela definiowania stylów Dwa przyciski poleceń sterują definiowaniem stylów pisma: Ten przycisk polecenia dodaje nowy styl pisma. Ten przycisk polecenia usuwa zaznaczony styl pisma. Tabela poniżej umożliwia tworzenie powiązań pomiędzy symboliczną nazwą stylu pisma a czcionkami do niego przypisanymi. Postępowanie jest podobne do wyboru czcionek w typowych edytorach tekstu. Nazwa dla raportu W tej kolumnie wybierz z opuszczanego pola listy symboliczną nazwę stylu pisma wykorzystywaną w raportach. Po wykorzystaniu nazw stylów zdefiniowanych w programie możesz dodawać własne nazwy, a następnie używać ich w swoich raportach. Nazwa kroju pisma W tej kolumnie wybierz z opuszczanego pola listy nazwę kroju pisma (czcionki) spośród wszystkich krojów zainstalowanych w środowisku Windows na Twoim komputerze. G.K.S.P W tych kolumnach zaznacz pola wyboru, przypisujące pozostałe atrybuty czcionek do stylu pisma. Są to: G - pogrubienie K - kursywa S - przekreślenie P - podkreślenie. Wys. W tej kolumnie wpisz wysokość czcionek. Wielkość czcionki dla drukarek graficznych jest podawana w dziesiątych częściach milimetra. Przeliczenia z jednostek punktowych na dziesiętne części milimetra musisz wykonywać sam. Jeden amerykański punkt drukarski, stosowany w Windows, to 0.3528 mm, stąd wielkości czcionki najczęściej wykorzystywanej przy druku książek, tj. 10 punktów, odpowiada wielkość 35. Zdefiniowane przez Ciebie style pisma mogą teraz być identyfikowane w definiowanych raportach przez nadaną im nazwę symboliczną.

Przygotowanie programu do pracy 71 Drukarki tekstowe Dla drukarki tekstowej okno będzie miało następującą postać: / Rys. 3-2 Ustawienia drukarki tekstowej i stylów pisma Style pisma dla raportu tekstowego należy zdefiniować tylko dla zainstalowanych w systemie drukarek igłowych. Drukarka Z tego opuszczanego pola listy wybierz spośród zainstalowanych w systemie sterownik drukarki, którą chcesz używać do drukowania raportów z programu ŚRODKI TRWAŁE. Musisz wybrać jeden spośród zaprezentowanych sterowników drukarki: właściwy sterownik dla faktycznie zainstalowanej drukarki (np. Epson FX 1050, Star LC 10) sterownik o nazwie typowy tylko tekst (generic / text only). Użycie sterownika właściwego dla danej drukarki jest prostsze, ale może stwarzać problemy przy druku polskich liter. Wynika to z faktu, że sterowniki dokonują wewnętrznej zmiany kodów liter z zakresu 128 255, a w tym właśnie zakresie znajdują się kody polskich liter. Z tego powodu wybrane w ustawieniach programu kody polskich liter mogą nie przynieść spodziewanego efektu. W takim przypadku należy wybrać opcję bez polskich liter lub zastosować sterownik typowy tylko tekst. Użycie sterownika typowy tylko tekst wymaga dodatkowej pracy przy jego konfiguracji oraz pewnego doświadczenia i wiedzy fachowej. Ustawienia. Wybierając ten przycisk, spowodujesz otwarcie okna ustawień sterownika drukarki, gdzie musisz wybrać rozmiar papieru (taki, jaki faktycznie jest włożony do drukarki) oraz inne ustawienia drukarki (np. jakość wydruku). Wszystkie raporty będą dopasowywać się do ustalonego rozmiaru strony.

72 Rozdział 3 Marginesy W tych polach możesz określić sposób formatowania strony wydruku, czyli umieszczenie wydruku na stronie. Masz tu możliwość podania dodatkowych marginesów drukarki. Umożliwia to skorygowanie pozycjonowania wszystkich wydruków w przypadku, gdy zbyt duże marginesy drukarki powodują obcinanie tekstu. Sprawdź poprawność ustawienia marginesów, dokonując próbnego wydruku dowolnego raportu wykonanego w programie i w razie potrzeby dokonaj korekty ustawień. Kody polskich liter W tym polu wskaż sposób kodowania polskich liter dla drukarki igłowej. Masz tu do wyboru: Bez polskich liter IBM Latin 2 Mazovia Windows DHN PN ISO Latin Program ma wbudowany mechanizm przekodowywania polskich znaków. Zmiana sposobu kodowania nie wymaga jakiejkolwiek zmiany w zdefiniowanych poprzednio raportach. W takiej sytuacji polskie litery nie są jednak widoczne na ekranie, ale są poprawnie drukowane. Wynika to z cechy systemu Windows, stanowiącej o tym, że czcionki drukowane zostają zastępowane na ekranie przez najbliższe czcionki ekranowe, posiadające inne kodowanie polskich znaków. Ten przycisk polecenia otwiera okno Kody sterujące drukarek, w którym możliwe jest ustalenie w ustawieniach kodów sterujących posiadaną drukarką igłową. Rys. 3-3 Okno Kody sterujące drukarki. Grupa opcji Kody sterujące umożliwia wybór zestawu kodów sterujących drukarką. Możesz wskazać:

Przygotowanie programu do pracy 73 / Driver WIN jest to opcja domyślna. Wybranie tej opcji włącza standardowy mechanizm wydruków tekstowych, zapewniając pełną zgodność z zainstalowanym dla drukarki sterownikiem. ESC/P włącza bezpośrednie sterowanie drukarką i przyjmuje dla drukarki standard kodów sterujących ESC/P. Pola edycyjne kodów sterujących są wypełnione wartościami odpowiadającymi temu standardowi oraz są zablokowane do edycji. Możliwe jest wpisanie tylko dwóch dodatkowych kodów sterujących odpowiadających możliwym dodatkowym krojom pisma, których można używać ponad standardowe 5,10,12 oraz 17 cpi. IBM Inne włącza bezpośrednie sterowanie drukarką i przyjmuje dla drukarki standard kodów sterujących IBM. Pola edycyjne kodów sterujących są wypełnione wartościami odpowiadającymi temu standardowi oraz są zablokowane do edycji. Możliwe jest wpisanie tylko dwóch dodatkowych kodów sterujących odpowiadających możliwym dodatkowym krojom pisma, których można używać ponad standardowe 5,10,12 oraz 17 cpi. włącza bezpośrednie sterowanie drukarką i umożliwia podanie dowolnych niestandardowych kodów sterujących dla drukarki. Aby wprowadzić własne kody sterujące należy skorzystać z instrukcji obsługi drukarki i odnaleźć odpowiednie kody sterujące dla odpowiednich operacji drukarki. Wprowadzając kody sterujące należy pamiętać, że często nie wystarczy włączenie jednej opcji, ale także należy wyłączyć inne ustawienia. Tabela definiowania stylów Dwa przyciski poleceń sterują definiowaniem stylów pisma: Ten przycisk polecenia dodaje nowy styl pisma. Ten przycisk polecenia usuwa zaznaczony styl pisma. Tabela poniżej umożliwia tworzenie powiązań pomiędzy symboliczną nazwą stylu pisma a czcionkami do niego przypisanymi. Postępowanie jest podobne do wyboru czcionek w typowych edytorach tekstu. Nazwa dla raportu W tej kolumnie wybierz z opuszczanego pola listy symboliczną nazwę stylu pisma wykorzystywaną w raportach. Po wykorzystaniu nazw stylów zdefiniowanych w programie możesz dodawać własne nazwy, a następnie używać ich w swoich raportach.

74 Rozdział 3 / / Nazwa kroju pisma W tej kolumnie wybierz z opuszczanego pola listy nazwę kroju pisma. Pokazane zostaną wyłącznie te kroje pisma, które są zainstalowane fabrycznie w wybranej drukarce igłowej. Raporty tekstowe stosują kroje pisma zainstalowane w drukarce, tj. wbudowane przez producenta. Każda drukarka posiada zatem swoje własne kroje pisma, o różnej nazwie, np.: Orator, Courier, Roman lub Draft. Z tego powodu każda zmiana drukarki wymusza zmianę krojów pisma należy więc po każdej zmianie wskazać właściwe kroje i szerokości pisma dla wszystkich nazw stosowanych przy sporządzaniu raportów. Dostępne kroje pisma drukarki oraz nazwy używane przez język raportów są wybierane z rozwijanej listy. W przypadku sterownika typowy tylko tekst dostępne są kroje pisma o nazwie Roman i odpowiedniej szerokości. G.K.S.P W tych kolumnach zaznaczone pola wyboru informują o przypisanych pozostałych atrybutach czcionek do stylu pisma. Są to: G - pogrubienie K - kursywa S - przekreślenie P - podkreślenie. Dla wydruków tekstowych atrybuty są nadawane automatycznie w raportach. Wys. W tej kolumnie wpisana jest wysokość czcionek. Dla wydruków tekstowych nie należy zmieniać wysokości liter wartość ta jest wpisywana automatycznie. Po wybraniu (lub zmianie) sterownika drukarki należy ustalić właściwe kroje pisma. Dla przyspieszenia wydruków tekstowych można wybrać w ustawieniach drukarki jakość wydruku roboczego (draft). Uzupełnienie danych firmy Zakładanie firmy i wprowadzanie jej wszystkich danych należy przeprowadzić w sposób opisany szczegółowo w Rozdziale.2 Podstawowe zasady obsługi programu. Jeżeli utworzyłeś firmę w sposób uproszczony, wypełniając tylko niezbędne pola, przed dalszym wykorzystywaniem programu otwórz okno Ustawienia (przyciskiem na pasku narzędziowym lub poleceniem Ustawienia z menu Funkcje), wybierz z drzewka ustawień listek Dane firmy i wypełnij puste pola w kolejnych panelach. Wykonanie tych czynności uchroni użytkowników programu przed uzyskiwaniem w przyszłości dokumentów z niepełnymi danymi firmy. Jeżeli dane firmy będą ulegać zmianie, możliwe jest wprowadzanie zmian w tym miejscu programu.

Przygotowanie programu do pracy 75 / Możliwa jest edycja danych we wszystkich polach paneli opisu firmy z wyjątkiem ścieżki katalogu z danymi firmy. Określenie użytkowników i ich uprawnień Program umożliwia selekcję uprawnień przez określenie użytkowników i zdefiniowanie zakresu ich dostępu do danych. Przed wykonaniem tej czynności niezbędne jest powiązanie zadań osób, które będą pracować w programie, z dostępnymi poziomami uprawnień. Ułatwi to realizację dalszych czynności związanych ze zdefiniowaniem sposobu wykorzystywania programu przez użytkowników. Lista użytkowników Program umożliwia pracę tylko tym osobom, które wcześniej zostały wpisane na listę jako użytkownicy programu. Aby uniemożliwić niepowołany dostęp do danych firmy, każdy użytkownik ma możliwość zabezpieczenia swoich uprawnień indywidualnym hasłem dostępu, podawanym w momencie rozpoczynania pracy z firmą. Dostęp do listy użytkowników umożliwia wybranie przycisku na pasku narzędziowym programu lub polecenia Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. Wybierz z drzewka ustawień listek Użytkownicy. W prawej części okna pojawi się lista użytkowników. Rys. 3-4 Okno Ustawienia z listą użytkowników. Lista prezentuje wszystkich użytkowników firmy. Każdy użytkownik ujęty na liście opisany jest polami: Identyfikator, Imię i nazwisko, Prawa. Znak w pierwszej kolumnie informuje, że użytkownik ma uprawnienia administratora. Nad listą znajdują się następujące przyciski poleceń:. Przycisk umożliwia dodanie nowego użytkownika. Po wybraniu tego przycisku pojawi się puste okno Użytkownik, gdzie możesz wpisać wszystkie jego dane.

76 Rozdział 3. Przycisk powoduje usunięcie danych wskazanego użytkownika.. Przycisk otwiera okno Użytkownik dla wskazanego na liście użytkownika. Możesz w nim przeglądać i modyfikować dane definiujące wskazanego użytkownika programu. Okno z danymi użytkownika Po wybraniu przycisku polecenia lub dla podświetlonego użytkownika pojawia się okno z jego danymi. Dane użytkownika ma prawo wprowadzać i modyfikować tylko administrator. Rys. 3-5 Okno Użytkownik z danymi użytkownika. Nazwa użytkownika W tym polu wpisz skrót identyfikujący użytkownika (np. jego inicjały). Imię W tym polu wpisz imię definiowanego użytkownika. Nazwisko W tym polu wpisz nazwisko definiowanego użytkownika. Hasło W tym polu wpisz hasło zabezpieczające uprawnienia definiowanego użytkownika. Potwierdź hasło W tym polu powtórnie wpisz hasło zabezpieczające uprawnienia definiowanego użytkownika. Pozwoli to na kontrolę poprawności hasła. Program porównuje zawartość pól Hasło oraz Potwierdź hasło i ostrzega, jeżeli są różne. Przy wpisywaniu hasła program odróżnia małe i wielkie litery. Wpisanie hasła nie jest konieczne, ale brak hasła oznaczać będzie możliwość pracy innych osób z danymi firmy pod nazwą definiowanego użytkownika. Prawa w systemie Z tego opuszczanego pola listy wybierz uprawnienia, które powinien posiadać definiowany użytkownik. Poziomy uprawnień omówione są poniżej.

Przygotowanie programu do pracy 77 Konto zablokowane Zaznaczenie tego pola wyboru powoduje zablokowanie użytkownikowi prawa dostępu do danych firmy. Pole to nie jest widoczne w oknie podczas wprowadzania nowego użytkownika. Pole to jest zaznaczane w celu czasowego zablokowania użytkownikowi do danych firmy lub gdy użytkownik już nie pracuje z danymi, ale nie powinien lub nie może być usunięty. Uprawnienia administratora Zaznaczenie tego pola wyboru nadaje definiowanemu użytkownikowi uprawnienia administratora w programie. Administrator posiada w systemie uprawnienia umożliwiające zarządzanie zasobami firmy, w tym usuwanie danych firmy, archiwizowanie i odtwarzanie danych, zakładanie nowej firmy, a także nadawanie uprawnień innym użytkownikom. Zapisz Wybranie tego przycisku powoduje zapisanie wprowadzonych danych. Anuluj Wybranie tego przycisku powoduje wycofanie się z aktualnie wykonywanej czynności bez zapamiętywania wprowadzonych zmian. Uprawnienia użytkownika Ze względu na tajność niektórych danych dostęp do informacji jest kontrolowany. Użytkownik może mieć precyzyjnie określony zestaw uprawnień. W programie dostępne są następujące uprawnienia: Brak praw użytkownik traktowany jest jako nieaktywny. Można wykorzystać ten poziom uprawnień w celu czasowego zablokowania dostępu użytkownika do danych. Wprowadzanie środków trwałych użytkownik ma możliwość jedynie wprowadzanie danych o środkach trwałych. Ten poziom uprawnień przeznaczony jest dla użytkownika, który ma za zadanie wpisywanie kolejnych środków trwałych do bazy programu, na podstawie dowodów zakupu lub wytworzenia. Wgląd we wszystkie dane użytkownik ma możliwość wglądu we wszystkie dane programu oraz może wykonywać zdefiniowane w programie raporty. Ten poziom uprawnień przeznaczony jest dla kierownictwa firmy i umożliwia uzyskanie syntetycznej informacji o aktualnym stanie środków trwałych. Przeprowadzanie operacji użytkownik ma możliwość wprowadzania i zatwierdzania wprowadzonych danych, przeprowadzania operacji amortyzacji, zmiany i korekt wartości środka trwałego oraz wykonywania raportów. Ten poziom uprawnień przeznaczony jest dla księgowego, wykonującego podstawowy zakres prac przy obsłudze środków trwałych w firmie. Zatwierdzanie operacji użytkownik ma w stosunku do poprzedniego poziomu uprawnień dodatkowo możliwość zatwierdzania wszystkich operacji wykonanych w programie.

78 Rozdział 3 Wszystkie uprawnienia użytkownik na tym poziomie ma dodatkową możliwość definiowania nowych raportów. Nadając ten poziom uprawnień, należy sprawdzić, czy użytkownik potrafi wykorzystać możliwości wbudowanego do programu języka raportów. Jeżeli nie jest to możliwe, lepiej wykorzystać poprzedni poziom uprawnień, zabezpieczając w ten sposób program przed przypadkową zmianą treści zdefiniowanych raportów. Uprawnienia specjalne wybranie tego poziomu powoduje otwarcie okna Prawa użytkownika, umożliwiającego zdefiniowanie indywidualnych uprawnień. Definiowanie składu uprawnień specjalnych polega na zaznaczeniu pól wyboru przy poszczególnych prawach. Rys. 3-6 Okno Prawa użytkownika. Jeżeli w czasie wykorzystywania programu użytkownik będzie chciał wykonać czynność, do której nie jest uprawniony, pojawi się komunikat informujący o tym fakcie. Rys. 3-7 Komunikat o braku uprawnień. Ustalanie częstotliwość wykonywania kopii bezpieczeństwa Program ŚRODKI TRWAŁE ma możliwość przypominania o potrzebie zachowania danych przed zakończeniem pracy z firmą. Domyślnie ustawione jest wyświetlanie odpowiedniego komunikatu, jeśli od ostatniej archiwizacji minęły 2 lub więcej dni. W celu zmiany tych ustawień należy otworzyć okno Ustawienia (przyciskiem na pasku narzędziowym lub poleceniem Ustawienia z menu Funkcje), a następnie wybrać z drzewka ustawień listek Kopia bezpieczeństwa. W prawej części okna pojawi się panel Kopia bezpieczeństwa.

Przygotowanie programu do pracy 79 Rys. 3-8 Panel Kopia bezpieczeństwa. W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Poniżej są dwie opcje definiujące sposób przypominania o potrzebie wykonania kopii bezpieczeństwa: Nie przypominaj o potrzebie wykonania kopii bezpieczeństwa Wybranie tej opcji wyłącza mechanizm wyświetlania komunikatu o potrzebie wykonania kolejnej kopii bezpieczeństwa. Przypomnij.po.2.dniach.od.ostatniej.kopii.bezpieczeństwa Wybranie tej opcji powoduje, że po upływie 2 lub więcej dni od ostatniego wykonania kopii bezpieczeństwa zostanie wyświetlony komunikat w chwili zakończenia pracy z danymi firmy. W tym polu wpisz liczbę dni, po upływie których powinien być wyświetlany komunikat. Zaznacz opcję, którą chcesz stosować w programie, zapisz dane i zamknij okno. Ustalenie parametrów globalnych Przez parametry globalne rozumiemy ustawienia programu definiujące niektóre parametry jego pracy dla otwartej firmy w zakresie dopuszczonym przepisami. Umorzenia jednorazowe Środki trwałe o wartości mniejszej od określonej w rozporządzeniu Ministra Finansów mogą być umarzane jednorazowo. W programie należy określić datę umorzenia. Możliwe jest to w miesiącu zakupu, w miesiącu przyjęcia do użytkowania lub w miesiącu następnym po miesiącu przyjęcia do użytkowania.

80 Rozdział 3 W celu określenia miesiąca przeprowadzenia umorzeń jednorazowych należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. Rozwiń gałąź Parametru globalne, a następnie z rozwiniętej gałęzi drzewka wybierz listek Umorzenia jednorazowe. W prawej części okna pojawi się panel Umorzenia jednorazowe. Rys. 3-9 Panel Umorzenia jednorazowe. W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Zaznacz opcję, którą chcesz stosować w programie, zapisz dane i zamknij okno. Amortyzacja degresywna Jeżeli w programie zamierzasz prowadzić amortyzację metodą degresywną, powinieneś określić, kiedy ma być wyznaczana nowa kwota umorzenia rocznego. Program, zgodnie z przepisami, dopuszcza dokonanie tego po upływie kolejnego roku od przyjęcia do użytkowania lub na początku każdego roku obrachunkowego. W celu określenia tego momentu należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. W gałęzi Parametru globalne wybierz listek Amortyzacja degresywna. W prawej części okna pojawi się panel Amortyzacja degresywna.

Przygotowanie programu do pracy 81 Rys. 3-10 Panel Amortyzacja degresywna. W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Zmiany wartości / Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Zaznacz opcję, którą chcesz stosować w programie, zapisz dane i zamknij okno. W przypadku zmiany wartości środka trwałego należy określić sposób traktowania przez program kwot zmian wartości środków trwałych. W programie można ustalić, czy kwota zmiany wartości środka trwałego, przeprowadzonej po aktualizacji, będzie podlegać ograniczeniom podatkowym oraz czy zmiana wartości będzie uwzględniona w umorzeniach dopiero od następnego miesiąca. Ustawienia te mają wpływ na naliczane kwoty umorzeń, dlatego powinny być zdefiniowane przed rozpoczęciem pracy z danymi firmy i nie powinny być później zmieniane. W celu określenia tych parametrów należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. W gałęzi Parametru globalne wybierz listek Zmiany wartości. W prawej części okna pojawi się panel Zmiany wartości.

82 Rozdział 3 Rys. 3-11 Panel Zmiany wartości. W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. W celu zastosowania do kwot zmian wartości środków trwałych możliwych sposobów traktowania w procesie obliczania umorzeń, zaznacz odpowiednie pola wyboru, zapisz dane i zamknij okno. Sposób rozliczania ulg inwestycyjnych W celu określenia tego sposobu należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. W gałęzi Parametru globalne wybierz listek Sposób rozliczania ulg. W prawej części okna pojawi się panel Sposób rozliczania ulg. Rys. 3-12 Panel Sposób rozliczania ulg.

Przygotowanie programu do pracy 83 W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Współpraca z FK Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Zaznacz opcję, którą chcesz stosować w programie, zapisz dane i zamknij okno. Szczegółowy opis sposobu działania programu dla każdej z opcji jest opisany w Dodatku B Dane i algorytmy obliczeń. W celu określenia podstawowych ustawień do współpracy z programem FINANSE I KSIĘGOWOŚĆ należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. W gałęzi Parametru globalne wybierz listek Współpraca z FK. W prawej części okna pojawi się panel Współpraca z FK. Rys. 3-13 Panel Współpraca z FK. W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. W zależności od wersji posiadanego programu FINANSE I KSIĘGOWOŚĆ zaznacz odpowiednią opcję formatu eksportowanego pliku, natomiast w polu Domyślny katalog wpisz ścieżkę dostępu do folderu, zawierającego pliki wymiany danych między programami, lub wybierz przycisk i w otwartym oknie Położenie w systemie plików wybierz właściwy folder.

84 Rozdział 3 Pole Nazwa stanowiska związane jest z organizacją działania firmy i dotyczy sytuacji, gdy program jest zainstalowany na więcej niż jednym stanowisku. W celu rozróżnienia tych stanowisk powinny one posiadać nazwy unikalne w strukturze firmy. Program podpowiada domyślną nazwę AMST1. Należy ją zmienić na dowolną inną identyfikującą stanowisko. Jeżeli program ŚRODKI TRWAŁE jest wykorzystywany jako samodzielny, ustawienia w tym panelu nie mają wpływu na działanie programu. Przyspieszenie wykonywania raportów / W celu przyspieszenia wykonywania raportów można wykorzystywać w programie dodatkowy plik bazy danych zawierający informacje użyteczne jedynie w raportach. Jest to ustawienie globalne - jednakowe dla wszystkich użytkowników w firmie. Aby włączyć mechanizm tworzenia tego pliku - domyślnie jest wyłączony - należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. W gałęzi Parametru globalne wybierz listek Zestawienia. W prawej części okna pojawi się panel Zestawienia. Rys. 3-14 Panel Zestawienia. W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. / Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Zaznacz opcję, którą chcesz stosować w programie, zapisz dane i zamknij okno. Jeżeli wybierzesz opcję powodującą tworzenie bazy wstępnie przetworzonych wartości danych do raportów, to będziesz musiał poczekać na zapisanie danych do tej bazy. Czas oczekiwania będzie zależał od ilości danych wprowadzonych dotychczas w firmie.

Przygotowanie programu do pracy 85 Sposób wyświetlania wartości środków Program umożliwia wybór sposobu wyświetlania wartości środków trwałych, które zostały już sprzedane lub zlikwidowane. Znajdują się one jeszcze w ewidencji i w zależności od zasad stosowanych w firmie mogą być prezentowane na liście ich rzeczywiste wartości w chwili zakończenia procesu użytkowania lub wartości zerowe. Aby określić sposób prezentacji wartości należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. W gałęzi Parametru globalne wybierz listek Wartości środków. W prawej części okna pojawi się panel Wartości środków. Rys. 3-15 Panel Wartości środków. W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Zaznacz opcję, którą chcesz stosować w programie, zapisz dane i zamknij okno. Sposób zaokrąglania wartości w planie amortyzacji Program oferuje dwa sposoby doliczania w planie amortyzacji różnic, wynikających z zaokrąglania do pełnych groszy, pomiędzy wyznaczoną kwotą umorzenia rocznego a sumą kwot umorzeń miesięcznych. Możliwe jest ich doliczanie w miesiącu, w którym różnica przekroczy jeden grosz lub jednorazowo w ostatnim miesiącu roku. Aby określić sposób zaokrąglania wartości należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. W gałęzi Parametru globalne wybierz listek Zaokrąglenia w planie amortyzacji. W prawej części okna pojawi się panel Zaokrąglenia w planie amortyzacji.

86 Rozdział 3 Rys. 3-16 Panel Zaokrąglenia w planie amortyzacji. W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Zaznacz opcję, którą chcesz stosować w programie, zapisz dane i zamknij okno. Sposób ustalania numerów ewidencyjnych W programie możliwe jest wykorzystanie mechanizmu automatycznego nadawania numerów ewidencyjnych wprowadzanym środkom trwałym w zależności od przydzielenia ich do miejsca użytkowania lub grupy. Możliwe jest również wyłączenie tego mechanizmu. Aby określić sposób automatycznego ustalania numerów ewidencyjnych wprowadzanych środków należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. W gałęzi Parametru globalne wybierz listek Numery ewidencyjne. W prawej części okna pojawi się panel Numery ewidencyjne.

Przygotowanie programu do pracy 87 Rys. 3-17 Panel Numery ewidencyjne. W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. / Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Zaznacz opcję, którą chcesz stosować w programie, zapisz dane i zamknij okno. Automatyczne nadawanie numerów ewidencyjnych jest możliwe tylko w sytuacji, gdy podczas wprowadzania danych nowego środka pole Numer ewidencyjny pozostanie puste. Lista kont Lista kont zawiera spis kont, które mogą być przydatne w czasie posługiwania się programem. Przed rozpoczęciem pracy należy je zdefiniować. W tym celu należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. Wybierz z drzewka ustawień listek Lista kont. W prawej części okna pojawi się panel Lista kont. Lista ma formę tabeli zawierającej dwie kolumny: Numer konta W tej kolumnie wpisz numer konta przewidywanego do wykorzystania w programie, zgodny z przyjętą w firmie metodyką numeracji kont. Opis W tej kolumnie wpisz informację pomocniczą opisującą przeznaczenie konta o tym numerze w firmie.

88 Rozdział 3 Rys. 3-18 Panel Lista kont. Powyżej tabeli znajdują się przyciski poleceń: uruchamia proces wprowadzania danych do następnego wiersza listy usuwa podświetlony wiersz listy oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza: zapisuje wprowadzone wiersze i zmiany Lista cech przerywa operację bez zapisywania zmian. Wpisz w oknie numery i opis kont, które zamierzasz wykorzystywać w programie i zapamiętaj je. W każdym momencie wykorzystywania programu można dodać dodatkowe konta do listy. Lista ta zawiera spis cech, które mogą być przydatne w czasie posługiwania się programem. Przed rozpoczęciem pracy należy je zdefiniować. W tym celu należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. W oknie Ustawienia wybierz z drzewka ustawień listek Lista cech. W prawej części okna pojawi się panel Lista cech. Lista zawiera kolejne wiersze z cechami, przeznaczonymi do stosowania w programie.

Przygotowanie programu do pracy 89 Rys. 3-19 Panel Lista cech. Powyżej listy znajdują się przyciski poleceń: uruchamia proces wprowadzania danych do następnego wiersza listy usuwa podświetlony wiersz listy oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza: zapisuje wprowadzone wiersze i zmiany przerywa operację bez zapisywania zmian. Wpisz w oknie cechy, które zamierzasz wykorzystywać w programie i zapamiętaj je. W każdym momencie wykorzystywania programu można dodać następne cechy. Numery dokumentów operacji W programie wykorzystywanych jest kilka typów dokumentów, które są tworzone w celu wykonania wydruku opisującego przeprowadzoną operację. Przed rozpoczęciem pracy należy zdefiniować sposób formatowania ich numerów. W tym celu należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. W oknie Ustawienia wybierz z drzewka ustawień listek Numery dokumentów operacji. W prawej części okna pojawi się panel Numery dokumentów operacji. Zawiera on listę dokumentów operacji, dostępnych w programie.

90 Rozdział 3 Rys. 3-20 Panel Numery dokumentów operacji. Nazwa dokumentu Kolumna ta zawiera listę dokumentów opisujących przeprowadzaną operację, aktualnie dostępnych w programie. Wzorzec numeru Kolumna ta umożliwia edycję i sformatowanie dla każdego z dokumentów wzorca jego numeru. Dostępne są następujące elementy wzorca numeru ewidencyjnego: / Symbol Element numeru dokumentu odpowiada #n numerowi porządkowemu #m kolejnemu numerowi miesiąca #R kolejnemu numerowi roku obrachunkowego #r kolejnemu numerowi roku kalendarzowego Z tych elementów można składać dowolne wzorce numerów dokumentów. Np. wzorzec zdefiniowany jako #n/dok/#r będzie generował kolejne numery dokumentów 1/DOK/2000, 2/DOK/2000, itd. Numer Kolumna ta zawiera numer kolejny ostatnio wystawionego dokumentu określonego typu. W czasie przygotowywania programu do pracy, gdy nie były jeszcze wykonywane żadne operacje w każdym z wierszy powinno być zero. Numer kolejny dokumentu można edytować również w czasie wykorzystywania programu, ale grozi to powstaniem podwójnych dokumentów z tym samym numerem lub przerw w numeracji dokumentu. Jeżeli potrzebny jest powtórny wydruk dokumentu należy skorzystać z możliwości okna Operacje.

Przygotowanie programu do pracy 91 W górnej części panelu znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Zapis danych w tym panelu dokonuje się oddzielnie dla każdego wiersza listy. Osoby odpowiedzialne W programie istnieje możliwość przypisywania osobom zatrudnionym w firmie odpowiedzialności za wybrane środki trwałe. Przed rozpoczęciem łączenia osób odpowiedzialnych ze środkami należy wprowadzić listę tych osób. W tym celu należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. W oknie Ustawienia wybierz z drzewka ustawień listek Osoby odpowiedzialne. W prawej części okna pojawi się panel Osoby odpowiedzialne. Rys. 3-21 Panel Osoby odpowiedzialne. Powyżej listy znajdują się przyciski poleceń: uruchamia proces wprowadzania danych do następnego wiersza listy usuwa podświetlony wiersz listy oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza: zapisuje wprowadzone wiersze i zmiany przerywa operację bez zapisywania zmian. Wpisz w oknie osoby, które będą odpowiadać za powierzone środki i zapamiętaj je. W każdym momencie wykorzystywania programu można dodać następne osoby.

92 Rozdział 3 Lata działalności / W celu zapewnienia poprawnego działania programu ŚRODKI TRWAŁE niezbędne jest zdefiniowanie lat działalności, w których użytkowane są środki trwałe. Kolejne lata powinny być tożsame z latami w programie FINANSE I KSIĘGOWOŚĆ. Jeżeli w programie będą naliczane umorzenia środków objętych ograniczeniami podatkowymi w trakcie obowiązywania tych ograniczeń (np. będzie naliczana amortyzacja za rok 1996 środków aktualizowanych w roku 1995), należy zdefiniować lata rozpoczynając od 1994, nawet jeżeli amortyzacja będzie naliczana dopiero w roku 1996. W przeciwnym przypadku nie będzie można poprawnie zdefiniować ograniczeń podatkowych. W celu zdefiniowania nowego roku działalności należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. Wybierz z drzewka ustawień listek Lata działalności. W prawej części okna pojawi się panel Lata działalności. Rys. 3-22 Panel Lata działalności. W poszczególnych kolumnach tabeli widoczne są dane, opisujące kolejne lata działalności firmy w programie. Powyżej tabeli znajdują się przyciski poleceń: uruchamia wprowadzanie danych do następnego wiersza tabeli usuwa podświetlony wiersz tabeli oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza: zapisuje wprowadzone dane przerywa operację bez zapisywania zmian.

Przygotowanie programu do pracy 93 Nazwa W tej kolumnie wpisz nazwę kolejnego roku działalności. Początek W tej kolumnie wpisz w formacie RRRR-MM-DD datę początku roku działalności. Jeżeli zdefiniowałeś już poprzedni rok, program wpisze w tej kolumnie następny dzień po dacie końca poprzedniego roku. Koniec W tej kolumnie wpisz w formacie RRRR-MM-DD datę końca roku. Ulgi inwestycyjne w latach Programu ŚRODKI TRWAŁE umożliwia rozliczanie ulg inwestycyjnych w kolejnych latach działalności, w których użytkowane są środki trwałe. W celu uruchomienia tego mechanizmu niezbędne jest, przed rozpoczęciem naliczania kwot umorzeń w kolejnym roku działalności, wprowadzenie do ustawień programu kwoty ulgi inwestycyjnej, przeznaczonej do odliczenia w kolejnym roku działalności. W celu wprowadzenia kwot ulgi należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. W pojawiającym się oknie Ustawienia wybierz z drzewka ustawień listek Ulgi inwestycyjne w latach. W prawej części okna pojawi się panel Ulgi inwestycyjne w latach. Rys. 3-23 Panel Ulgi inwestycyjne w latach. W kolumnach widoczne są kolejne lata działalności oraz przypisane do nich kwoty ulg inwestycyjnych. Powyżej tabeli znajdują się przyciski poleceń: uruchamia proces wprowadzania danych do następnego wiersza usuwa podświetlony wiersz tabeli oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza: zapisuje wprowadzone dane

94 Rozdział 3 przerywa operację bez zapisywania zmian. W celu określenia kwoty ulgi dla kolejnego roku działalności wybierz przycisk polecenia, a następnie z opuszczanego pola listy w kolumnie Nazwa roku wybierz nazwę roku działalności. Następnie w kolumnie Kwota ulgi wpisz przypadającą dla wybranego roku kwotę. Zapamiętaj wprowadzone dane przyciskiem i zamknij okno lub określ kwotę ulgi dla następnego roku działalności. Ograniczenia podatkowe Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów wprowadzone zostały ograniczenia wielkości kwot umorzeń w kolejnych latach dla środków trwałych zakupionych przed 1995 rokiem i aktualizowanych w 1995 roku. Program ŚRODKI TRWAŁE umożliwia uwzględnianie w procesie naliczania kwot umorzeń ograniczeń podatkowych, pod warunkiem ich wcześniejszego zdefiniowania. W celu zdefiniowania ograniczeń podatkowych w roku działalności należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. W pojawiającym się oknie Ustawienia wybierz z drzewka ustawień listek Ograniczenia podatkowe. W prawej części okna pojawi się panel Ograniczenia podatkowe. Rys. 3-24 Panel Ograniczenia podatkowe. Powyżej tabeli znajdują się przyciski poleceń: uruchamia proces wprowadzania nazwy do następnego wiersza tabeli usuwa podświetlony wiersz tabeli

Przygotowanie programu do pracy 95 otwiera okno definiowania ograniczeń dla podświetlonego roku oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza: zapisuje wprowadzoną nazwę przerywa operację bez zapisywania zmian. W kolejnych wierszach tabeli panelu widoczne są lata działalności, dla których zdefiniowane są ograniczenia podatkowe. Po wybraniu z opuszczanego pola listy i zapisaniu nowej nazwy roku należy podświetlić ją i wybrać przycisk polecenia, otwierający okno Ograniczenia podatkowe, w którym możliwe jest zdefiniowanie ograniczeń. Dostępne są, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów, dwie metody definiowania ograniczeń podatkowych, odrębnie dla roku 1995 i dla lat następnych. Rys. 3-25 Okno Ograniczenia podatkowe dla roku 1995. Rys. 3-26 Okno Ograniczenia podatkowe dla roku 1996 i następnych.

96 Rozdział 3 Rozpoczęcie procesu definiowania następuje po zaznaczeniu opcji, uaktywniającej odpowiednio górną lub dolną część okna, a tym samym wybraniu metody naliczania ograniczeń. Następnie należy wypełnić aktywne pola panelu przez wpisanie liczb lub wybranie z opuszczanych pól listy odpowiednich dla wybranej metody wartości. Pamiętaj, że poprawne działanie w programie wpisywanego ograniczenia jest uzależnione od wypełnienia wszystkich pól w danej części okna. Wzorce księgowania Jeśli pracujesz także z programem FINANSE I KSIĘGOWOŚĆ, wchodzącym w skład systemu SYMFONIA, masz możliwość przesyłanie do niego dokumentów z operacji umorzeń przeprowadzanych w programie ŚRODKI TRWAŁE. W celu ułatwienia tej operacji i wykluczenia możliwość popełnienia błędów wprowadzony został mechanizm wzorców księgowania. Mechanizm ten jest również wykorzystywany do sporządzania wydruku dokumentu Polecenie księgowania. Wzorce księgowania możesz utożsamić z szablonem przepisem definiującym konta, na które program powinien zapisywać i rozksięgowywać umorzenia. Definiując wzorzec masz możliwość wprowadzenia takiego szablonu, który rozksięgowywałby kwotę umorzeń na kilka kont. Program jednocześnie pilnuje, aby suma punktów procentowych była równa 100. Program sprawdza nie tylko 100% kwoty w postaci procentów, ale przede wszystkim całą kwotę amortyzacji. Ponieważ w procesie amortyzacji istotna jest pełna, a nie procentowa, kwota, dlatego program uwzględniona wszystkie wynikłe w czasie obliczeń zaokrąglenia. Tak utworzone wzorce możesz przypisać do konkretnego środka trwałego. W trakcie tworzenia dokumentu towarzyszącego umarzaniu większej ilości środków trwałych ( dla tych, do których zostały przypisane te same wzorce księgowania), program zsumuje ich kwoty umorzeń w jeden zapis. Utworzone wzorce księgowania będą wykorzystywane w programie przy wyborze sposobu księgowania dla poszczególnych środków trwałych. Na podstawie przyjętych wzorców program utworzy dokument, który może zostać przesłany do programu FINANSE I KSIĘGOWOŚĆ. W celu zdefiniowania nowego wzorca księgowania należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. Wybierz z drzewka ustawień Wzorce księgowania. W prawej części okna pojawi się panel Wzorce księgowania.

Przygotowanie programu do pracy 97 Rys. 3-27 Panel Wzorce księgowania. W tym panelu możliwe jest dodawanie i usuwanie wzorców księgowania. W kolejnych wierszach wprowadź nazwy identyfikujące wzorce księgowania. Powyżej tabeli znajdują się przyciski poleceń: uruchamia proces wprowadzania nazwy do następnego wiersza tabeli usuwa podświetlony wiersz tabeli otwiera okno wprowadzania dla podświetlonej tabeli oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza: zapisuje wprowadzoną nazwę przerywa operację bez zapisywania zmian. Po zapisaniu nowej nazwy wzorca należy podświetlić ją i wybrać przycisk polecenia, otwierający okno Tabela kont, w którym możliwe jest zdefiniowanie treści wzorca księgowania.

98 Rozdział 3 Rys. 3-28 Okno Tabela kont. W górnej części okna znajduje się tabela, umożliwiająca zdefiniowanie wzorca księgowania, zaś w dolnej zdefiniowanie w ramach wzorca księgowania równoległego. Powyżej każdej tabeli znajdują się przyciski poleceń: uruchamia proces wprowadzania następnego konta strony Wn usuwa podświetlony wiersz konta strony Wn oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza konta: zapisuje wprowadzone dane przerywa operację bez zapisywania zmian. W górnej tabelce wybierz numery Kont Wn, na których będzie rozksięgowywana kwota umorzenia dla danego wzorca oraz Procent. Jeżeli suma liczb wpisanych w kolumnie Procent jest mniejsza od 100, dopisz kolejne wiersze w tabelce. Podczas dodawania kolejnego wiersza program podpowie, jaki procent kwoty pozostał do rozksięgowania. Kolumna Konto Ma nie jest edytowana. Jeżeli we wzorcu mają być używane księgowania równoległe, przeprowadź operację definiowania jak dla górnej części tabeli. Różnica polega na możliwości edytowania kolumny Konto Ma. Zdefiniowanie centrów kosztów Jeżeli Twoja firma prowadzi ewidencję wymagającą stosowania centrów kosztów, przeprowadź ich definiowanie dla znanych już rodzajów działalności. Możesz w każdym czasie zdefiniować następne centra kosztów i deklarować udział w nich posiadanych środków trwałych.

Przygotowanie programu do pracy 99 W celu zdefiniowania kolejnego centrum kosztów należy wybrać przycisk pasku narzędziowym programu. Powoduje to otwarcie okna Centra kosztów. na Rys. 3-29 Okno Centra kosztów. W lewej części okna znajduje się zaczątek struktury centrów kosztów o nazwie Centra kosztów. Traktując go jako korzeń drzewa centrów kosztów, można zbudować planowaną strukturę drzewiastą, przeznaczoną do późniejszego wykorzystywania w programie. Sposób budowania struktury drzewiastej opisany jest w Rozdziale.2 Podstawowe zasady obsługi programu. Następnie dla każdego z centrów należy przejść do panelu Centrum kosztów w prawej części okna i określić jego właściwości, wypełniając odpowiednie pola. Ponad panelem znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. / Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Nazwa centrum W to pole przenosi się nazwa nadana centrum w czasie definiowania struktury. Konto umorzeń W tym polu wpisz konto umorzeń dla tego centrum kosztów. Możesz je wybrać z listy kont, jeżeli zostało na niej wcześniej zdefiniowane. Konto umorzeń przypisane do centrum jest nadrzędne w stosunku do konta umorzeń środka trwałego w czasie jego przypisania do centrum. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy w panelu Konta opisu środka zaznaczone zostało pole wyboru Używaj zawsze tego zestawu kont.

100 Rozdział 3 / Wzorzec księgowań W tym polu wybierz z opuszczanego pola listy wzorzec księgowania dla centrum, jeżeli został wcześniej zdefiniowany. Pola Konto umorzeń i Wzorzec księgowań powinny być wypełnione dla amortyzacji bilansowej i podatkowej, zgodnie z planem kont firmy. Tabela poniżej zawiera wyniki operacji i jest opisana w Rozdziale.6 Wyniki operacji w programie. Zdefiniowanie miejsc użytkowania W programie ŚRODKI TRWAŁE możliwe jest zdefiniowanie miejsc użytkowania środków trwałych, ułatwiające późniejsze wykorzystanie prowadzonej w programie ewidencji do celów np. inwentaryzacji. W celu zdefiniowania kolejnego miejsca użytkowania należy wybrać przycisk polecenia na pasku narzędziowym programu lub polecenie Miejsca użytkowania z menu Funkcje. Powoduje to otwarcie okna Miejsca użytkowania. Rys. 3-30 Okno Miejsca użytkowania. W lewej części okna znajduje się zaczątek struktury miejsc użytkowania o nazwie Miejsca użytkowania. Traktując go jako korzeń drzewa miejsc użytkowania można zbudować planowaną strukturę drzewiastą przeznaczoną do późniejszego wykorzystywania w programie. Sposób budowania struktury drzewiastej opisany jest w Rozdziale 2 Podstawowe zasady obsługi programu. Następnie dla każdego z miejsc użytkowania należy przejść do panelu Miejsca użytkowania w prawej części okna i określić jego właściwości, wypełniając odpowiednie pola. Ponad panelem znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Nazwa miejsca W to pole przenosi się nazwa miejsca użytkowania, nadana w procesie budowania struktury drzewiastej.

Przygotowanie programu do pracy 101 Symbol miejsca W tym polu wpisz symbol, który w firmie identyfikuje definiowane miejsce. Wzorzec num. ew. W tym polu wybierz z opuszczanego pola listy sposób tworzenia numeru ewidencyjnego środka trwałego. Ma on zastosowanie, jeżeli w czasie wprowadzania środka trwałego do ewidencji nie jest nadawany numer ewidencyjny, ale środek jest przypisywany do określonego miejsca użytkowania. Numer ewidencyjny jest wtedy nadawany automatycznie, według zdefiniowanego w tym miejscu wzorca. Dostępne są następujące elementy wzorca numeru ewidencyjnego: Symbol Numer ewidencyjny odpowiada #L numerowi porządkowemu #u kolejnemu numerowi środka w roku przyjęcia do użytkowania #z kolejnemu numerowi środka w roku zakupu #n kolejnemu numerowi środka w miejscu użytkowania/grupie środków #K numerowi w KŚT #M symbolowi miejsca użytkowania #U określonej liczbie cyfr roku przyjęcia do użytkowania #p pisanemu cyframi arabskimi miesiącowi przyjęcia do użytkowania #P pisanemu cyframi rzymskimi miesiącowi przyjęcia do użytkowania #Z określonej liczbie cyfr roku zakupu #a pisanemu cyframi arabskimi miesiącowi zakupu #A pisanemu cyframi rzymskimi miesiącowi zakupu. Umieszczona pomiędzy znakiem # i literą cyfra, np. #3L, określa liczbę cyfr w tworzonym numerze ewidencyjnym. Z tych elementów można składać dowolne wzorce numerów ewidencyjnych. Np. dla miejsca użytkowania o symbolu MC1 wzorzec zdefiniowany jako #M/WAW/#m będzie generował kolejne numery ewidencyjne MC1/WAW/1, MC1/WAW/2, itd. Numer ostatniego środka W tym polu widoczny jest numer środka ostatnio nadany podczas automatycznego tworzenia numeru ewidencyjnego. W czasie przygotowywania programu do pracy, gdy nie były jeszcze wykonywane żadne operacje w tym polu powinno być zero.

102 Rozdział 3 Zdefiniowanie grup środków W programie ŚRODKI TRWAŁE możliwe jest grupowanie wprowadzonych środków w celu ułatwienia obsługi procesu ich użytkowania. Środki trwałe można zgrupować według dowolnego scenariusza, np. numerów pokojów firmy, oddziałów, departamentów, tych samych nazw towarów przychodzących w różnych dostawach, itp. Organizacja grup może być dowolnie dostosowana do struktury firmy. Każdy ze środków trwałych może być włączony do dowolnej liczby grup. W celu zdefiniowania kolejnej grupy należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu. Powoduje to otwarcie okna Środki trwałe. W lewej części okna znajduje się zaczątek struktury grup środków trwałych o nazwie Środki trwałe. Traktując ją jako korzeń drzewa grup środków trwałych można zbudować planowaną strukturę drzewiastą, przeznaczoną do późniejszego wykorzystywania w programie. Sposób budowania struktury drzewiastej opisany jest w Rozdziale 2 Podstawowe zasady obsługi programu. Rys. 3-31 Okno Środki trwałe ze strukturą grup. Następnie dla każdej z grup powinny zostać określone jej właściwości. W tym celu kliknięciem prawego przycisku myszy na nazwie grupy należy otworzyć menu kontekstowe i wybrać polecenie Właściwości, otwierające okno dialogu Właściwości grup środków. Rys. 3-32 Dialog Właściwości grup środków.

Przygotowanie programu do pracy 103 W górnej części okna znajdują się przyciski poleceń: Przycisk zapisuje wprowadzone dane. Przycisk przerywa operację bez zapisywania zmian. Nazwa grupy W to pole przenosi się nazwa grupy, nadana w procesie budowania struktury drzewiastej. Symbol grupy W tym polu wpisz symbol, który w firmie identyfikuje opisywaną grupę. Wzorzec num. ew. W tym polu wybierz z opuszczanego pola listy sposób tworzenia numeru ewidencyjnego środka trwałego. Ma on zastosowanie, jeżeli w czasie wprowadzania środka trwałego do ewidencji nie jest nadawany numer ewidencyjny, ale środek jest przypisywany do określonej grupy. Numer ewidencyjny jest wtedy nadawany automatycznie, według zdefiniowanego w tym miejscu wzorca. Dostępne są następujące elementy wzorca numeru ewidencyjnego: Symbol Numer ewidencyjny odpowiada #L numerowi porządkowemu #u kolejnemu numerowi środka w roku przyjęcia do użytkowania #z kolejnemu numerowi środka w roku zakupu #n kolejnemu numerowi środka w grupie środków/miejscu użytkowania #K numerowi w KŚT #M symbolowi grupy #U określonej liczbie cyfr roku przyjęcia do użytkowania #p pisanemu cyframi arabskimi miesiącowi przyjęcia do użytkowania #P pisanemu cyframi rzymskimi miesiącowi przyjęcia do użytkowania #Z określonej liczbie cyfr roku zakupu #a pisanemu cyframi arabskimi miesiącowi zakupu #A pisanemu cyframi rzymskimi miesiącowi zakupu. Umieszczona pomiędzy znakiem # i literą cyfra, np. #3L, określa liczbę cyfr w tworzonym numerze ewidencyjnym. Z tych elementów można składać dowolne wzorce numerów ewidencyjnych. Np. dla grupy o symbolu GR1 wzorzec zdefiniowany jako #M/WAW/#m będzie generował kolejne numery ewidencyjne GR1/WAW/1, GR1/WAW/2, itd.

104 Rozdział 3 Numer ostatniego środka W tym polu widoczny jest numer środka ostatnio nadany podczas automatycznego tworzenia numeru ewidencyjnego. W czasie przygotowywania programu do pracy, gdy nie były jeszcze wykonywane żadne operacje w tym polu powinno być zero. Uwagi W tym polu możesz wpisać dowolną treść dodatkowo charakteryzującą opisywaną grupę środków trwałych. Klasyfikacja środków Podstawą do automatyzacji niektórych czynności w programie jest Klasyfikacja Środków Trwałych i związany z nią wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych, określony aktualnymi przepisami w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Odpowiednia baza, zawierająca te dane, jest dostarczana wraz z programem. Ze względu na możliwe zmiany odpowiednich przepisów, wskazane jest przed rozpoczęciem wykorzystywania programu oraz po wydaniu nowych przepisów przejrzenie bazy i ewentualne dokonanie zmian. Program dostarcza tabelę, prezentującą hierarchiczny podział środków trwałych na grupy, podgrupy i rodzaje. Jeśli jest Ci potrzebny bardziej szczegółowy podział, wprowadź do niej modyfikacje. W celu przeprowadzenia aktualizacji kartoteki KŚT należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. Pojawia się okno Ustawienia. Wybierz z drzewka ustawień listek Klasyfikacja środków. W prawej części okna pojawi się panel Klasyfikacja środków. Rys. 3-33 Panel Klasyfikacja środków. W poszczególnych kolumnach widoczne są dane z tabeli KŚT. Wypełniona tabela KŚT stanowi zbiór informacji, pomocny przy wprowadzaniu danych dla poszczególnych środków trwałych.

Przygotowanie programu do pracy 105 Powyżej tabeli znajdują się przyciski poleceń: uruchamia wprowadzanie danych do następnego wiersza tabeli usuwa podświetlony wiersz tabeli oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza: zapisuje wprowadzone dane przerywa operację bez zapisywania zmian. Numer Ta kolumna zawiera numer, odpowiadający symbolowi danego środka trwałego z tabeli klasyfikacji publikowanej przez GUS. Numer może zawierać maksymalnie sześć cyfr. Trzy pierwsze cyfry odpowiadają symbolowi grupy, podgrupy, rodzaju. Kolejne trzy stanowią dalsze rozwinięcie w hierarchii podziału. Przy wpisywaniu program grupuje ten ciąg liczb według schematu xxx-xxx, stąd nie musisz myśleć o sposobie ich wprowadzania. Opis Ta kolumna zawiera nazwę zdefiniowanej grupy, podgrupy, rodzaju. Program w sposób graficzny prezentuje poziom klasyfikacyjny danego środka trwałego. W kolumnie wykorzystano pogrubienie czcionki z jednoczesną zmianą jej koloru. Czcionka zmienia kolor dopiero po zapisaniu konkretnej pozycji. Stopa od Ta kolumna zawiera dolną wartość stawki z wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych, które są wyznaczane przepisami. Stopa do Ta kolumna zawiera górną wartość stawki z wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych, które są wyznaczane przepisami. W przypadku, kiedy tabela wykazu nie zawiera przedziału stawek, lecz podaje jedną stawkę, wpisz ją w dowolne z pól Stopa od lub Stopa do. W celu ułatwienia poruszania się po długiej liście dostępnej w tym oknie wprowadzone zostały mechanizmy ułatwiające poruszanie się w oknie. Wszystkie nagłówki kolumn są jednocześnie przyciskami sortującymi, tzn. kliknięcie nagłówka lewym przyciskiem myszy powoduje ustawienie wierszy tabeli według zawartości pól tej kolumny. Kolejne klikanie tego samego nagłówka powoduje sortowanie według wartości rosnących lub malejących. Natomiast kolumna Opis udostępnia dodatkowo wyszukiwanie według początkowych znaków opisu. W celu jego zastosowania należy wpisać z klawiatury ten ciąg znaków przy wciśniętym lewym klawiszu Alt.

106 Rozdział 3 Tabela aktualizacji Podobną rolę, jak KŚT spełnia w programie tabela współczynników aktualizacji wartości środków trwałych. W programie dostarczana jest baza współczynników dla aktualizacji, dokonywanej na dzień 1 stycznia 1995 roku. Jeżeli zostanie wydane rozporządzenie, nakazujące przeprowadzenie kolejnej aktualizacji, niezbędne jest przed jej rozpoczęciem wprowadzenie do bazy ogłoszonej w rozporządzeniu tabeli współczynników. Możliwe jest także prowadzenie aktualizacji indywidualnie dla każdego środka z ręcznym wprowadzaniem wartości współczynnika, ale jest to metoda wygodna tylko przy niewielkiej liczbie posiadanych środków trwałych. W celu wprowadzenia nowej tabeli współczynników aktualizacji należy wybrać przycisk na pasku narzędziowym programu lub polecenie Ustawienia z menu Funkcje. W pojawiającym się oknie Ustawienia wybierz listek Tabele aktualizacji. W prawej części okna pojawi się panel Tabele aktualizacji. Rys. 3-34 Panel Tabele aktualizacji. W tym panelu możliwe jest dodawanie i usuwanie nazw tabel współczynników aktualizacji. W poszczególnych kolumnach wprowadź dane identyfikujące aktualizację: Data aktualizacji W tej kolumnie wpisz datę przeprowadzania aktualizacji. Nazwa tabeli W tej kolumnie podaj nazwę tabeli współczynników aktualizacji, związanej z podaną w poprzedniej kolumnie datą. Nazwa ta jest wewnętrzną nazwą wykorzystywaną w programie i nie ma dla niej szczególnych ograniczeń. Powyżej tabeli znajdują się przyciski poleceń: uruchamia wprowadzanie danych do następnego wiersza tabeli usuwa podświetlony wiersz tabeli

Przygotowanie programu do pracy 107 otwiera okno wprowadzania do podświetlonej tabeli oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza: zapisuje wprowadzone dane przerywa operację bez zapisywania zmian. Po zdefiniowaniu nowej tabeli należy podświetlić ją i wybrać przycisk polecenia, otwierający okno Tabela współczynników aktualizacji, w którym wprowadzane są dane z tabel przeliczeniowych, publikowanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Zebranie w jedną tabelę współczynników dla posiadanych środków ułatwia pracę w określeniu przez program podstawy do obliczeń aktualizacyjnych. Rys. 3-35 Okno Tabela współczynników aktualizacji. W poszczególnych kolumnach widoczne są dane z tabeli współczynników aktualizacji. Wypełniona tabela współczynników aktualizacji stanowi zbiór informacji pomocny przy przeprowadzaniu operacji przeszacowania środków trwałych. Powyżej tabeli znajdują się przyciski poleceń: uruchamia wprowadzanie danych do następnego wiersza tabeli usuwa podświetlony wiersz tabeli oraz przyciski aktywne przy wprowadzaniu danych do kolejnego wiersza: zapisuje wprowadzone dane przerywa operację bez zapisywania zmian.