Propozycje Wykładów do wyboru dla studentów IV roku chemii w roku akademickim 2009/2010, semestr zimowy. 1. Chemia bionieorganiczna - prof. dr hab. Grzegorz Andrijewski Kod, tytuł 1600-DJM7CB Chemia bionieorganiczna wykład do wyboru Język polski /liczba Rok IV, semestr 7 30 godzin rok/ semestr Punkty ECTS 2 Prowadzący Grzegorz Andrijewski dr habil. prof. nadzw. UŁ Poszerzenie wiedzy studentów na temat biologicznej roli kompleksów metali. Wymagania wstępne Znajomość chemii organicznej i nieorganicznej Podstawowe pojęcia i koncepcje stosowane w chemii bionieorganicznej. Zakres Charakterystyka wybranych metod fizykochemicznych uŝywanych w chemii bionieorganicznej. Kinetyka reakcji enzymatycznych. Transport i przechowywanie jonów metali w organizmach. Rola jonów metali alkalicznych i ziem alkalicznych w procesach biologicznych. Metaloenzymy w reakcjach katalizowanych kwasami Lewisa. Przenośniki tlenu. Reakcje red-oks w układach biologicznych. Transport elektronów w łańcuchu oddechowym i w procesie fotosyntezy. Mechanizm wydzielania tlenu w OEC. Jony metali w regulacji procesów biologicznych. Niemetale w organizmach Ŝywych. Biologiczna rola NO. Reaktywne formy tlenu. Organiczne i nieorganiczne fosforany ATP, ADP i cząsteczki pokrewne. Związki metali a zdrowie. ZagroŜenia zdrowotne jonami metali obecnymi w środowisku. Kontrola stęŝenia jonów metali w komórkach. Specyficzne mechanizmy detoksyfikacyjne. Metale w diagnostyce medycznej. Przeciwnowotworowa aktywność kompleksów platyny, rutenu i tytanu. Kompleksy złota w terapii chorób reumatycznych. Metody nauczania/zalicze nie Wykład ilustrowany przezroczami lub w formie prezentacji Power Point 1. R.W. Hay Chemia bionieorganiczna PWN W-wa 1990. 2. J.A. Cowan Inorganic Biochemistry VCH Publ. Inc. 1993. 1
3. Lippard S.J, Berg J.M. Podstawy chemii bionieorganicznej PWN W-wa 1998 4. Kraatz H.B., Metzger-Nolte N. Concepts and Models in Bioinorganic Chemistry Wiley-VCH Verlag GmbH&Co.KGaA Weinheim 2006 5. S. Rose, S. Bullock Chemia Ŝycia WNT W-wa 1993 6. D.G. Nicholls, S.J. Ferguson Bioenergetyka 2 PWN W-wa 1995 7. G. Bartosz Druga twarz tlenu PWN W-wa 1995 8. M.N. Hughes The Inorganic Chemistry of Biological Processes J. Wiley α Sons 1981 9. P. Kafarski, B. Lejczak Chemia bioorganiczna PWN W-wa 1994 2. Chemia biologiczna II - prof. dr hab. Zbigniew Kudzin Enzymy i reakcje enzymatyczne. Podział enzymów. Termodynamika i kinetyka reakcji enzymatycznych. Wybrane mechanizmy reakcji enzymatycznych. Podstawowe procesy i cykle metaboliczne. Glikoliza, fotosynteza, cykl Krebsa, łańcuch oddechowy. Chemia i biochemia kwasów nukleinowych. Metody syntezy oligonukleotydów. Metody analizy oligonukleotydów. Polinukleotydy. Rybozymy - niebiałkowe katalizatory.. 3. Zielona chemia nowa filozofia nauki - dr Paweł Urbaniak przedmiotu/ Zielona chemia nowa filozofia nauki. Rok/ semestr IV rok/ zimowy lub letni /liczba Wykład 30 godzin Punkty ECTS 3 Prowadzący dr Paweł Urbaniak Wymagania wstępne dydaktyczne Opis treści Opanowanie wiedzy w zakresie podstawowym z chemii nieorganicznej oraz organicznej Zielona chemia to nowoczesna, interdyscyplinarna dziedzina nauki. Rozwój nauki i techniki oraz wynikające z nich następstwa, wymuszają na nas zmianę w podejściu do rozwiązywania wielu zagadnień współczesnego Ŝycia. Zielona chemia to nowe metody pracy chemika takie, które z jednej strony jak najmniej szzą środowisku, a drugiej są jak najbardziej opłacalne (w szerokim tego słowa znaczeniu). Zielona chemia to nie tylko ekologiczne podejście do funkcjonowania współczesnych laboratoriów, ale takŝe nowoczesne metody radzenia sobie ze stratami energii czy niepotrzebnym zuŝyciem surowców. m jest przedstawienie w sposób przekrojowy, szerokiego, innego i nowoczesnego podejścia do rozwiązywania zagadnień chemicznych - nowych metod zarówno syntez jak i analiz substancji chemicznych. Pojęcie zielonej chemii. Filozofia zrównowaŝonego rozwoju. Przepisy prawne UE związane z zieloną chemią. 12 zasad zielonej chemii. Zasady ekonomii Wykład: atomowej. Rozpuszczalniki w zielonej syntezie: ciecze jonowe, nadkrytyczny CO 2, woda, etanol właściwości i zastosowanie. Zielona chemia w syntezie 2
Warunki Egzamin pisemny chemicznej. Całkowite sterowanie i kontrola reakcji chemicznych. Zielone katalizatory. Mechanochemia synteza bezrozpuszczalnikowa. Syntezy w mikrofalówce. Nowoczesne procesy utylizacji odpadów. Reakcje rozkładu fotochemicznego. Zielona chemia analityczna. Zielona chemia techniczna - realizacja załoŝeń zielonej chemii w praktyce przemysłowej - trendy we współczesnych procesach przemysłowych. Rola zielonej chemii w zrównowaŝonym rolnictwie. Kierunki rozwoju zielonej chemii - chemia nigdy dość zielona. Nie dotyczy Nie dotyczy Burczyk B., Zielona chemia zarys, OW PWr, Wrocław 2007; Tundo P., Perosa A., Zecchini F., Methods and Reagents for Green Chemistry, Wiley- Interscience, 2007; Lancaster, M.; Green Chemistry an Introductory Text, RSC, Cambridge, 2002; Anastas, P.T.; Warner, J. C., Green Chemistry, Theory and Practice, Oxford University Press, 2000; 4. Wybrane zagadnienia chemii leków prof. dr hab. Jarosław Lewkowski Kod, tytuł Wybrane zagadnienia chemii leków /liczba rok/ semestr Punkty ECTS Wymagania wstępne Zakres Język polski wykład/30 h/ IV rok chemii / sem. VII Prowadzący dr hab. Jarosław Lewkowski, prof. nadzw. UŁ Słuchacze po zakończeniu powinni zyskać ogólne pojęcie na temat zasady i ograniczeń działania poszczególnych grup leków Ukończony kurs chemii organicznej I 1) Odrobina historii 2) Niesteroidowe leki przeciwzapalne a) COX-1 i COX-2 w syntezie prostaglandyn b) Odwracalne blokowanie COX c) Selektywne blokowanie COX-1 i COX-2 d) Nieodwracalne blokowanie COX pochwała aspiryny?! e) Niebezpieczeństwa stosowania niektórych NLPZ 3) Leki przeciwbakteryjne a) Leki starej generacji (antymetabolity i interkalatory) b) Sulfonamidy cuda I połowy XX wieku!!!? c) Współczesne antymetabolity i interkalatory d) Leki pochodne 5-nitrofurfuralu 4) Antybiotyki a) Antybiotyki β-laktamowe (penicyliny i cefalosporyny) b) Antybiotyki aminoglikozydowe c) Tetracykliny d) Makrolidy e) Chinolinony f) Antybiotyki o innej budowie 3
5) Leki przeciwhistaminowe a) Blokada receptorów H1 b) Blokada receptorów H2 6) Leki przeciwwirusowe a) Antymetabolity inhibitory polimerazy RNA i DNA b) Inhibitory odwrotnej transkryptazy o budowie nukleozydowej c) Inhibitory odwrotnej transkryptazy o budowie nienukleozydowej d) Inhibitory proteazy HIV e) Leki o innym działaniu i budowie 7) Leki przeciwnowotworowe a) Leki alkilujące b) Metaloorganiczne kompleksy platyny i rutenu w terapii c) Leki mające charakter antymetabolitów d) Interkalujące leki przeciwnowotworowe e) Alkaloidy i inne antybiotyki f) Hormonoterapia przeciwnowotworowa 8) Metody syntezy wybranych leków Metody nauczania/zaliczenie Metoda słowna Zaliczenie na podstawie prac egzaminacyjnych 1. Chemia leków, pr. zbior. pod red. A. Zejca i M. Gorczycy, PZWL, Warszawa 2006 2. Chemia leków, pr. zbior. pod red. E. Pawełczyka, PZWL, Warszawa 1986 3. M. Zając, E. Pawełaczyk, Chemia leków, Poznań 2006 4. G. Patrick, Chemia leków, PWN, Warszawa 2004 5. RóŜne artykuły pochodzące głównie z Journal of Medicinal Chemistry 5. Podstawy kosmochemii dr inŝ. Andrzej Kabziński przedmiotu/ Rok/ semestr IV rok; semestr 7 /liczba Wykład - 30 godz. Punkty ECTS 5 pkt. ECTS Prowadzący dr inŝ. Andrzej Kabziński Wymagania wstępne dydaktyczne Opis treści Podstawy kosmochemii Wszechświat i jego budowa znajomości podstaw chemii, fizyki i biologii Zapoznanie z budową chemiczną Wszechświata jako całości oraz jego posz-czególnych elementów a takŝe z podstawowymi procesami fizycznymi zacho-dzącymi we Wszechświecie. MoŜliwości istnienia Ŝycia we Wszechświecie. Wykład ma na celu przedstawić podstawowe procesy fizyczne zachodzące we Wszechświecie od Wielkiego Wybuchu do kształ-towania gwiazd i planet. Wykład: Omawia ogólną budowę chemiczną Wszechświata (promieniowanie i materia kosmiczna, gwiazdy, planety). MoŜliwość powstania Ŝycia i jego formy. Antropicz-ność Wszechświata. Pisanie pracy przejściowej na wylosowany temat oraz egzamin ustny z zakresu materiału wykładowego Warunki 1. E.Rybka, Astronomia ogólna, PWN, 1995. 4
2. L.Oster, Astronomia współczesna, PWN, 1997. 3. Materiały NASA 6. Podstawy fizykochemii polimerów oraz ich zastosowanie w ochronie i analizie środowiska dr inŝ. Andrzej Kabziński przedmiotu/ Rok/ semestr IV rok; semestr 7 /liczba wykład - 30 godz. Podstawy fizykochemii polimerów oraz ich zastosowanie w ochronie i analizie środowiska Punkty ECTS 5 pkt. ECTS Prowadzący dr inŝ. Andrzej Kabziński Wymagania znajomości podstaw chemii, fizyki i biologii oraz chemii analitycznej i chemii analitycznej wstępne środowiska, Zapoznanie z budową chemiczną polimerów i ich właściwościami fizyko-chemicznymi. dydaktyczne Omówienie zastosowania polimerów w ochronie środowiska oraz w analizie środowiska.. Wykład ma na celu omówić podstawowe właściwości fizyko-chemiczne róŝnego typu polimerów naturalnych i sztucznych oraz metody ich syntezy i Wykład: destrukcji. Ma zaznajomić z moŝliwością zastosowania polimerów w Opis treści nowoczesnej technologii ochrony śro-dowiska oraz z ich zastosowaniem w analizie środowiskowej. Warunki Pisanie pracy przejściowej na wylosowany temat oraz egzamin ustny z zakresu materiału wykładowego 1. M.P.Stevens, Wprowadzenie do chemii polimerów, PWN, 1985. 2. J.Pielichowski, A.Puszyński, Chemia polimerów, WNT, 2004. 3. B.J.Alloway, D.C.Ayers, Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN, 1999. 4. A.L.Kowal, M.Świderska-BróŜ, Oczyszczanie wody, PWN, 2007. 5. Praca zbiorowa (Red. J.Nawrocki, S.Biłozor), Uzdatnianie wody. Procesy chemiczne i biologiczne, PWN, 1999.. 7. Podstawy analizy chromatograficznej i sprzęŝonych technik analitycznych oraz ich zastosowania w analizie środowiskowej, ekotoksykologii i w analizie biomedycznej dr inŝ. Andrzej Kabziński przedmiotu/ Rok/ semestr IV rok; semestr 7 /liczba wykład - 30 godz. Punkty ECTS Prowadzący Wymagania wstępne dydaktyczne Podstawy analizy chromatograficznej i sprzęŝonych technik analitycznych oraz ich zastosowania w analizie środowiskowej, ekotoksykologii i w analizie biomedycznej 5 pkt. ECTS dr inŝ. Andrzej Kabziński znajomości podstaw chemii, fizyki i biologii oraz chemii analitycznej i chemii analitycznej środowiska, Zapoznanie z teorią rozdziału chromatograficznego i z podstawowymi meto-dami chromatograficznymi. Omówienie spręŝonych technik analitycznych w analizie specjacyjnej oraz w analizie środowiskowej i biomedycznej. 5
Opis treści Warunki Wykład ma na celu omówić teorię rozdziału chromatograficz-nego oraz róŝne metody rozdziału tą techniką. Omawia sposoby detekcji oraz Wykład: zastosowanie sprzęŝonych technik analitycznych w detekcji dla metod GC, HPLC i TLC. Omawia przykładowe zas-tosowanie chromatografii w nowoczesnej analizie specjacyjnej, anlizie środowiskowej i biomedycznej. Pisanie pracy przejściowej na wylosowany temat oraz egzamin ustny z zakresu materiału wykładowego 1. J.J.Kirkland, Współczesna chromatografia cieczowa, PWN, 1976. 2. Z.Witkiewicz, Podstawy chromatografii, WNT, 2004. 3. Praca zbiorowa (Red. Z.Witkiewicz, J.Hetper), Słownik chromatografii i ele-ktroforezy, PWN, 2004. 4. L.Swadesh, HPLC Practical application, John Wiley, 2003. 5. Materiały szkoleniowe AOAC. 6. Materiały szkoleniowe AAAS. Propozycje Przedmiotów do wyboru dla studentów IV roku chemii w roku akademickim 2009/2010, semestr zimowy. 1. Chemia gospodarcza dr Janusz Skolimowski Wyklad 30 godz; konwersatorium 15 godz; ćwiczenie laboratoryjne 45 godz. (łącznie z wizytami w min. dwóch zakładach pracy, laboratoriach badawczych związanych z chemią gospodarczą, kosmetykami oraz suplementami diety). Zajęcia mogą być prowadzone po angielsku (takŝe spotkanie w zakładzie pracy z przedstawicielami Unii Europejskiej inwestującymi w okręgu łódzkim takŝe po angielsku). 6