Podatek od towarów i usług 4. Obowiązek podatkowy w VAT dr Rafał Mroczkowski
Kazus (1) Radca prawny Paweł P. w dniu 10 maja 2014 r. zawarł z Domex S.A. umowę stałej obsługi prawnej, obejmującej także doradztwo podatkowe. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Spółka Domaex S.A. zobowiązana była do zapłaty za usługę w okresach miesięcznych w terminie 7 dni od dnia wystawienia faktury VAT. Faktura miała być wystawiana do 5 dnia po zakończeniu każdego okresu rozliczeniowego. Paweł P. wykazywał powstanie obowiązku podatkowego w miesiącu, w którym usługa została wykonana na podstawie art. 19 a ust. 1 uvat.
Kazus (2) W sierpniu 2014 r. została u niego przeprowadzona kontrola podatkowa, w toku której ustalono, iż przedwcześnie wykazał obowiązek podatkowy a przedsiębiorca - stosując się do zaleceń zawartych w protokole pokontrolnym 9 września 2014 r. złożył korektę deklaracji VAT- 7 za miesiące od maja do sierpnia 2014 r. Dla przykładu w maju 2014 r. zmniejszył zobowiązanie podatkowe o 10 000 zł, a za czerwiec 2014 r. powiększył o tę samą kwotę podatek do zapłaty. Jednocześnie sporządził wniosek o stwierdzenie nadpłaty VAT za maj 2014 r. i o zaliczenie jej na poczet zaległości za czerwiec 2014 r. Wniosek ten dotyczył także kolejnych miesięcy aż do sierpnia 2014 r.
Kazus (3) Naczelnik Urzędu Skarbowego postanowieniem z dnia 12 października 2014 r. zaliczył nadpłatę za maj 2014 r. na poczet zaległości podatkowej za czerwiec 2014 r. ze skutkiem na dzień złożenia korekty deklaracji VAT-7, czyli na dzień 9 września 2014 r. i w związku z powyższym naliczył odsetki za zwłokę od dnia 26 lipca 2014 r. do dnia 9 września 2014 r. Dokonaj prawidłowości rozstrzygnięcia i ustal czy są podstawy odwoławcze.
Moment powstania obowiązku podatkowego (art. 19a 21) Obowiązek podatkowy powstaje: z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi (co do zasady termin ogólny); terminy szczególne (określają art. 19a ust. 2 21). Moment powstania obowiązku podatkowego ustalany jest w oparciu o: metodę memoriałową (co do zasady) obowiązek podatkowy powstaje w terminie wskazanym w ustawie niezależnie od zapłaty, albo jej braku (np. art. 19a ust. 1, ust. 5 pkt. 3 i 4), metodę kasową obowiązek podatkowy powstaje w związku i z chwilą zapłaty (art. 19a ust. 5 pkt. 1 i 2, art. 21 ust. 1).
Moment powstania obowiązku podatkowego (art. 19a 21) Jeżeli ustawodawca przewidział termin szczególny powstania zobowiązania podatkowego np. dzień wystawienia faktury w odniesieniu do usługi stałej obsługi prawnej (art. 19a ust. 5 pkt. 4 lit. b), to: podatnikowi nie przysługuje uprawnienie do wyboru pomiędzy terminem ogólnym a terminem szczegółowym, obowiązuje zasada lex specialis derogat legi generali.
Nadłata pojęcie (art. 72 Ord.Pod.) Za nadpłatę uważa się kwotę: nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku; podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej; zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej; zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w skierowanej do nich decyzji określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.
Nadłata powstanie (art. 73 Ord.Pod.) Nadpłata powstaje co do zasady z dniem (szczególne terminy określa 2): zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej; pobrania przez płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej; zapłaty przez płatnika lub inkasenta należności wynikającej z decyzji o jego odpowiedzialności podatkowej, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej; wpłacenia przez płatnika lub inkasenta podatku w wysokości większej od wysokości pobranego podatku; zapłaty przez osobę trzecią lub spadkobiercę należności wynikającej z decyzji o odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej; złożenia korekty deklaracji w podatku od towarów i usług obniżającej wysokość zobowiązania podatkowego, w związku ze zwiększeniem kwoty podatku naliczonego lub obniżeniem kwoty podatku należnego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług (uchylony z dniem 01.01.2009 r.)
Nadłata zaliczenie (art. 76a Ord.Pod.) W sprawach zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie. Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych następuje z dniem: powstania nadpłaty - w przypadkach, o których mowa w art. 73 1 pkt 1-3 i 5 oraz 2 Ord.Pod.; złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty.
Nadłata zwrot i oprocentowanie (art. 77 i 78 Ord.Pod.) Nadpłata podlega zwrotowi m.in. w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze skorygowanym zeznaniem (deklaracją), lecz nie wcześniej niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania lub deklaracji. Nadpłaty podlegają oprocentowaniu w wysokości równej wysokości odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych. Oprocentowanie przysługuje od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze skorygowanym zeznaniem (deklaracją) m.in., jeżeli nadpłata nie została zwrócona w terminie.
Nadpłata orzecznictwo Wyrok WSA w Warszawie z 11.01.2005 r., III SA/Wa 616/04 Jeżeli podatnik zapłacił VAT za poszczególne miesiące, a następnie złożył deklaracje korygujące wysokość zobowiązania podatkowego, obowiązkiem organów podatkowych jest uwzględnienie wysokości rzeczywiście wpłaconego podatku za miesiące objęte deklaracjami korygującymi, w kwocie należnego zobowiązania i naliczenie odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych tylko za te okresy, w których Skarb Państwa nie otrzymał należnych podatków, tj. poniósł szkodę. Wyrok NSA z 15.05.2003 r., SA/Sz 1458/0, POP 2003 nr 5 poz. 127. Złożenie przez podatnika równocześnie deklaracji korygujących zobowiązanie podatkowe w VAT za dwa okresy rozliczeniowe w taki sposób, iż wykazany wcześniej za jeden z tych miesięcy podatek należny skorygowany zostaje do zera i wykazany w skorygowanej deklaracji za późniejszy okres rozliczeniowy, nakłada na organ podatkowy powinność zaliczenia przedwcześnie uiszczonego podatku na poczet podatku należnego później z datą wymagalności tego ostatniego.
Kazus Terra S.A. prowadząca będąca producentem instalacji wodorowych do autobusów miejskich miała w 2013 r. wartość sprzedaży na poziomie 1.300.000 zł. Od 1 lipca 2014 r. spółka przeszła na metodę kasową, dokonując pisemnego zawiadomienia właściwego naczelnika US o wyborze tej metody w dniu 1 lipca 2014 r. Od tego czasu spółka rozpoznaje obowiązek podatkowy z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. W dniu 21 grudnia 2014 r. rozpoczęła się w spółce kontrola w zakresie VAT za okres od 1 lipca do 30 września 2014 r. Przedstaw wyniki kontroli.
Obowiązek podatkowy w metodzie kasowej (art. 21) Mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje: 1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, 2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1
Definicja małego podatnika (art. 2 pkt. 25) Mały podatnik - podatnik podatku od towarów i usług: a) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro, b) prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł;
Wybór metody kasowej (art. 21 uvat, art. 12 Ord.Pod.) Wybór metody kasowej należy do podatnika i następuje w drodze zawiadomienia, które musi: mieć formę pisemną, nastąpić w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który podatnik będzie stosował metodę kasową. Termin złożenia zawiadomienia: jako terminu prawa materialnego, nie można przywrócić; ma charakter zawity (nie można skutecznie wybrać metody kasowej, począwszy od danego okresu-kwartału po upływie tego terminu). Zawiadomienie złożone w późniejszym terminie będzie dotyczyć kolejnego kwartału.
Rezygnacja, utrata prawa do metody kasowej (art. 21 ust. 3 i 4) Mały podatnik: może zrezygnować z metody kasowej, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy, w trakcie których rozliczał się tą metodą, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do końca kwartału, w którym stosował tę metodę. traci prawo (ex lege) do rozliczania podatku metodą kasową, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym przekroczył kwotę określoną w art. 2 pkt 25.