Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015/2021 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Toksykologia Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów Rok i semestr studiów Rodzaj przedmiotu Koordynator Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób prowadzących Tx/C Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski Wydział Medyczny Lekarski Jednolite studia magisterskie Praktyczny Stacjonarne * - zgodnie z ustaleniami na wydziale III rok, 5 semestr Nauki Przedkliniczne, Obowiązkowy Dr hab. Jan Rutowski Prof. dr hab. n. med. Piotr Tutka i inni pracownicy akademiccy zatrudnieni w Zakładzie Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej 1.2.Formy zajęć dydaktycznych, wymiar godzin i punktów ECTS Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. Inne ( jakie?) Liczba pkt ECTS 15 15 - - - - - - 2 1.3. Sposób realizacji zajęć zajęcia w formie tradycyjnej 1.4. Forma zaliczenia przedmiotu/ modułu (z toku) - ( egzamin, zaliczenie z oceną, zaliczenie bez oceny) 2.WYMAGANIA WSTĘPNE Podstawy wiedzy z zakresu fizjologii, biochemii, patofizjologii, medycyny katastrof i pierwszej pomocy. Wiedza, umiejętności oraz kompetencje w/w przedmiotów wg programu studiów I, II i III roku.
3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE 3.1. Cele przedmiotu/modułu C1 Poznanie czynników toksycznych i określenie negatywnych skutków ich oddziaływania na organizm Rozumienie podstawowych pojęć z zakresu toksykologii ogólnej oraz poznanie mechanizmu C2 działania różnych środków toksycznych C3 C4 Wykształcenie umiejętności oszacowania niebezpieczeństwa toksykologicznego oraz interpretacji wyników badań toksykologicznych Nabycie umiejętności diagnozowania i terapii najczęstszych zatruć oraz ich zapobiegania 3.2 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU/ MODUŁU ( WYPEŁNIA KOORDYNATOR) EK ( efekt kształcenia) Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu (modułu) Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) EK_01 zna podstawowe pojęcia z toksykologii ogólnej C.W42 EK_02 zna objawy najczęściej występujących ostrych zatruć, w tym alkoholami, narkotykami, substancjami psychoaktywnymi, metalami ciężkimi oraz wybranymi grupami leków C.W44 EK_03 EK_04 zna podstawowe zasady postępowania diagnostycznego w zatruciach potrafi oszacować niebezpieczeństwo toksykologiczne w określonych grupach wiekowych oraz w stanach niewydolności wątroby i nerek, a także zapobiegać zatruciom lekami C.W45 C.U18 EK_05 interpretuje wyniki badań toksykologicznych C.U19 EK_06 rozpoznaje stan po spożyciu alkoholu, narkotyków i innych E.U15 używek EK_07 potrafi wdrożyć podstawowe postępowanie lecznicze w ostrych E.U33 zatruciach EK_08 monitoruje stan chorego zatrutego określonymi substancjami chemicznymi lub lekami E.U34 3.3 TREŚCI PROGRAMOWE (wypełnia koordynator) A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne 1. Wprowadzenie do toksykologii. Epidemiologia ostrych zatruć w Polsce. Organizacja informacji toksykologicznej i ośrodków toksykologicznych. Mechanizmy działań toksycznych ksenobiotyków. 2. Toksykometria. 3. Ogólne zasady diagnostyki i postępowania leczniczego w ostrych zatruciach. Pierwsza pomoc. 4. Zatrucia alkoholami cz. I. 5. Zatrucia alkoholami cz. II. 6. Zespół uzależnienia od nikotyny cz. I. 7. Zespół uzależnienia od nikotyny cz. II. 8. Zatrucia lekami działającymi hamująco na ośrodkowy układ nerwowy.
9. Zatrucia lekami działającymi pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy. Dopalacze. 10. Zatrucia innymi lekami. 11. Zatrucia pestycydami, związkami azotu. Toksykologia tworzyw sztucznych. Detergenty. 12. Trucizny pochodzenia naturalnego. Jady zwierząt. Zatrucia grzybami. 13. Zatrucia metalami ciężkimi. Zatrucia tlenkiem węgla. 14. Działanie promieniowania jonizującego. Bojowe środki trujące. 15. Toksykologia sądowa. B. Problematyka ćwiczeń Treści merytoryczne 1. Pojęcia toksykologii ogólnej. Epidemiologia ostrych zatruć w Polsce. Zagrożenia dla zdrowia stwarzane przez związki chemiczne. 2. Wchłanianie, dystrybucja, biotransformacja i wydalanie trucizn. 3. Zasady pierwszej pomocy w ostrych zatruciach. 4. Zatrucia alkoholami i rozpuszczalnikami organicznymi. 5. Zespół uzależnienia od nikotyny i jego leczenie. Elektroniczne papierosy. 6. Narkotyki i substancje uzależniające. Zatrucia lekami działającymi hamująco na ośrodkowy układ nerwowy. 7. Zatrucia lekami działającymi pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy. Dopalacze. 8. Zatrucia związkami działającymi na układ autonomiczny i obwodowy układ nerwowy. Zatrucia pestycydami i związkami azotu. 9. Toksykologia innych leków. Zatrucia środkami cieniującymi w badaniach radiologicznych. 10. Toksykologia środowiskowa (detergenty, zanieczyszczenie środowiska, problemy toksykologiczne związane z żywnością, bezpieczeństwo środków kosmetycznych) 11. Trucizny pochodzenia naturalnego. Jady zwierząt. Zatrucia grzybami. 12. Zatrucia metalami ciężkimi. Zatrucia tlenkiem węgla. 13. Działanie promieniowania jonizującego. Bojowe środki trujące. 14. Interpretacja wyników badań toksykologicznych. Monitorowanie stanu zatrutych chorych. Przypadki toksykologiczne. 15. Zaliczenie materiału. 3.4 METODY DYDAKTYCZNE Wykład: Wykład problemowo-informacyjny z prezentacją multimedialną Ćwiczenia: Rozwiązywanie zadań i problemów klinicznych. Dyskusja. Analiza przypadków klinicznych. Praca z bazą danych. Przygotowanie prezentacji multimedialnych. Uczestnictwo w naukowych projektach badawczych. Praca własna studenta: Analiza literatury. Przygotowanie prezentacji. Samodzielne dochodzenie do wiedzy.
4 METODY I KRYTERIA OCENY 4.1 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu Metody oceny efektów kształcenia ( np.: kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny, projekt, sprawozdanie, obserwacja w trakcie zajęć) EK_01-EK_03 Zaliczenie testowe. W, ĆW EK_04-EK_08 Ocena przygotowania i aktywnego udziału w ĆW ćwiczeniach. Zaliczenie praktyczne. Forma zajęć dydaktycznych ( w, ćw, ) 4.2 Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest: - obecność na wszystkich ćwiczeniach i obecność na wykładach - wykazanie się wiedzą i umiejętnościami co najmniej na poziomie dostatecznym w zakresie materiału obowiązującego zgodnie z programem (patrz treści merytoryczne) - wykazanie się umiejętnościami krytycznej analizy przyswojonych informacji i zastosowania wiedzy toksykologicznej w konkretnych sytuacjach klinicznych - uzyskanie zaliczenia końcowego z części testowej i części praktycznej Ocena wiedzy (EK_01-EK_03): 5.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 90%-100% 4.5 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 84%-89% 4.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 77%-83% 3.5 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 70%-76% 3.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 60%-69% 2.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia poniżej 60% Ocena umiejętności (EK_04-EK_08): 5.0 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, jest dobrze przygotowany, prawidłowo interpretuje wyniki badań toksykologicznych, rozróżnia czynniki toksyczne i zna ich negatywne skutki dla organizmu 4.5 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, z niewielką pomocą prowadzącego prawidłowo interpretuje wyniki badań toksykologicznych, rozróżnia czynniki toksyczne i zna ich negatywne skutki dla organizmu 4.0 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, z większą pomocą prowadzącego prawidłowo interpretuje wyniki badań toksykologicznych, rozróżnia czynniki toksyczne i zna ich negatywne skutki dla organizmu, czasem jest poprawiany 3.5 student uczestniczy w zajęciach, jego zakres przygotowania nie pozwala na całościowe przedstawienie omawianego problemu, bez pomocy dokonuje nieprawidłowej interpretacji wyniki badań toksykologicznych, rozróżnia czynniki toksyczne i zna ich negatywne skutki dla organizmu 3.0 student uczestniczy w zajęciach, formułuje wnioski wymagające korekty ze strony prowadzącego, popełniając jednak drobne błędy podczas interpretacji wyników badań toksykologicznych, nieprawidłowo rozróżnia czynniki toksyczne i ich negatywne skutki dla organizmu 2.0 student biernie uczestniczy w zajęciach, wypowiedzi są niepoprawne merytorycznie, nie
rozumie problemów, dokonuje błędnej interpretacji wyników badań toksykologicznych, nieprawidłowo rozróżnia czynniki toksyczne i nie zna ich negatywnych skutków dla organizmu 5. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność godziny zajęć wg planu z nauczycielem 30 Czas pracy własnej studenta (przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, przygotowanie prezentacji, przygotowanie i udział w zaliczeniu końcowym) Liczba godzin/ nakład pracy studenta 30 SUMA GODZIN 60 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 2 6. PRAKTYKI ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU/ MODUŁU wymiar godzinowy - zasady i formy odbywania praktyk - 7. LITERATURA Literatura podstawowa: 1.Seńczuk W. (red.:) Toksykologia współczesna. PZWL, Warszawa 2012. Literatura uzupełniająca: 1.Mutschler E., Geisslinger G., Kroemer H.K, Ruth P.. Schafer-Korting M. (red.wyd. polskiego Buczko W.), Farmakologia i toksykologia, 2013. 2. Manahan S.E. Toksykologia środowiska, aspekty chemiczne i biologiczne, PWN, 2013. 3. Pach J. Zarys toksykologii klinicznej. Wydawnictwo UJ. Kraków, 2009. 4. Panasiuk L., Szponar E., Szponar J.. Ostre zatrucia. PZWL. Warszawa, 2010. Akceptacja Kierownika Jednostki lub osoby upoważnionej