Łódzki Wojewódzki Inspektor Łódź, dnia 08.06.2011 r. Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: ŻG - 47 2 / 11 DECYZJA Nr 22 / ŻG / 2011 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 4 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza ALDI Sp. z o.o. z siedzibą w Chorzowie, ul. Niedźwiedziniec 10 karę pieniężną w kwocie 1.500 zł (słownie: jeden tysiąc pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego 1 partii zafałszowanego, w rozumieniu art. 3 pkt 10 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), środka spożywczego - rodzynek bez zawartości siarki, o masie 250 g, oznaczonych numerem partii produkcyjnej L 70890 i datą minimalnej trwałości 31.01.12, wyprodukowanych na terenie Niemiec przez Heinrich Brüning GmbH,21107 Hamburg, wartości 137,19 zł, z uwagi na ujawnioną obecność siarczynów w przeliczeniu na SO 2 w próbce produkt w ilości 43,6 ± 4,5 mg/kg i próbce kontrolnej w ilości 35,5 ± 3,7 mg/kg Uzasadnienie W dniach od 20 do 22 października 2010 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG-42-343/10 z dnia 20.10.2010 r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadzili kontrolę w sklepie Nr 18 ALDI Sp. z o.o., zlokalizowanym w Aleksandrowie Łódzkim przy ul. Wojska Polskiego 80, należącym do ALDI Sp. z o.o. z siedzibą w Chorzowie, ul. Niedźwiedziniec 10. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, z późn. zm.), art. 3 ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 2 oraz 1
art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) w obecności osoby czynnej zastępcy kierownika sklepu ( ). W toku kontroli pobrano do badań laboratoryjnych próbkę rodzynek bez zawartości siarki, oznaczonych numerem partii produkcyjnej L 70890 i datą minimalnej trwałości 31.01.12, wyprodukowanych na terenie Niemiec przez Heinrich Brüning GmbH, 21107 Hamburg, która została opisana w protokóle pobrania próbki numer 059488. Próbkę produktu przekazano do badań w akredytowanym Laboratorium Kontrolno-Analitycznym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, ul. Sienkiewicza 3. Na podstawie sprawozdania z przeprowadzonych badań numer 509/2010 z dnia 16.11.2010 r. stwierdzono, że badane rodzynki nie odpowiadały jakości handlowej zadeklarowanej przez producenta na opakowaniach jednostkowych ze względu na stwierdzoną obecność siarczynów w przeliczeniu na SO 2 w ilości 43,6 ± 4,5 mg/kg. W związku z uzyskanymi wynikami badań, decyzją Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora z dnia 24 listopada 2010r. kwestionowane rodzynki o masie 250g, oznaczone numerem partii produkcyjnej L 70890 i datą minimalnej trwałości 31.01.12, wyprodukowane na terenie Niemiec przez Heinrich Brüning GmbH,21107 Hamburg w ilości 39 sztuk wartości 104,91 zł zostały wycofane z obrotu handlowego w markecie nr 18 zlokalizowanym w Aleksandrowie Łódzkim, ul. Wojska Polskiego 80. Po zapoznaniu się z wynikami badań spółka złożyła wniosek, pismo z dnia 07 grudnia 2010r., o badanie próbki kontrolnej. Próbka kontrolna została pobrana i zabezpieczona w trakcie tej samej kontroli w dniu 21 października 2010 r. za protokołem nr 059489. Przeprowadzona, w Laboratorium Kontrolno Analitycznym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, ul. Sienkiewicza 3, analiza wykazała, że badana próbka kontrolna również nie odpowiadała deklaracji producenta podanej na opakowaniu ze względu na stwierdzoną obecność siarczynów w przeliczeniu na SO 2 w ilości 35,5 ± 3,7 mg/kg. Powyższe nieprawidłowości zostały udokumentowane w sprawozdaniach z badań numer 509/2010 z dnia 16 listopada 2010 r. i 651/2010 z dnia 28 grudnia 2010 r., protokóle oględzin numer 1 z dnia 20 października 2010 r. wraz z wydrukiem zdjęcia opakowania i w protokóle kontroli numer ŻG-42-378/10 z dnia 24 listopada 2010 r. Ujawnione w zakresie oznakowania przedmiotowych rodzynek nieprawidłowości, polegające na podaniu niezgodnie z prawdą danych w zakresie składu surowcowego świadczyły o zafałszowaniu tego produktu w rozumieniu art. 3 pkt 10 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o jakości. Biorąc pod uwagę fakt, iż stwierdzona nieprawidłowość mogła dotyczyć całej partii Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w dniu 11 stycznia 2011r. wydał decyzję nakazującą ALDI sp. z o.o. z siedzibą w Chorzowie, ul. Niedźwiedziniec 10 wycofanie z obrotu całej partii zafałszowanego środka spożywczego - rodzynek bez zawartości siarki, o masie 250 g, oznaczonych nr partii produkcyjnej L 70890 i datą minimalnej trwałości 31.01.12, wyprodukowanych w Niemczech przez Heinrich Brüning GmbH,21107 Hamburg, a znajdujących się w placówkach podległych ALDI sp. z o.o. 2
Przedsiębiorca poinformował, iż przedmiotowe rodzynki zostały wycofane z sieci do magazynu centralnego i postawione do dyspozycji dostawcy pismo z dnia 22 lutego 2011r. W dniu 24 maja 2011 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia, na podstawie art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu zafałszowanego środka spożywczego. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów. Jednocześnie poproszono stronę o przesłanie informacji na temat wielkości przychodu i obrotu za rok 2010. W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne z dnia 07 stycznia 2011r. spółka przesłała wyjaśnienia - pismo numer PS/KN z dnia 28 stycznia 2011r. wraz z załącznikami (sprawozdaniami z badań wystawionymi przez laboratoria Institut Nehring, Eurofins, SGS), w którym oświadczyła, iż artykuł spełnia normy zawarte w rozporządzeniu MZ z dnia 18.09.2008r Dz. U. 2008.177.1094. W piśmie z dnia 08 lutego 2011r. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ponownie wyjaśnił stronie, iż przedmiotowe rodzynki były niezgodne z deklaracją podaną na opakowaniu bez zawartości siarki, a nie z cytowanym w piśmie rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 września 2008r w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. nr 177, poz. 1094 z późn. zm.). W tym samym piśmie Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ustosunkował się do nadesłanych przez stronę wyników badań i stwierdził, iż regulacje prawne nie dają żadnej możliwości uznania jako dowodu wyników badań laboratoryjnych dokonanych na zlecenie producenta, w szczególności badań produktów, których tożsamość przedmiotowa nie jest identyczna z produktami pobranymi w toku kontroli u sprzedawcy. Sprawozdanie wystawione przez Institut Nehring dotyczy produktu oznaczonego numerem partii L 71722 i datą 30.11.11, zaś sprawozdanie wystawione przez Eurofins Laborservices dotyczy produktu oznaczonego numerem partii L 14-943 22789/89/02 i datą 31.01.2012, natomiast przedstawione w sprawozdaniu wystawionym przez SGS Germany GmbH, wyniki badań laboratoryjnych zostały przeprowadzone na zlecenie producenta, a badane rodzynki nie pochodziły z tej części partii produkcyjnej, która znajdowała się u kontrolowanego i z której została pobrana próbka przez inspektorów Inspekcji Handlowej w Łodzi, tym samym powyższe badania nie mogły być uznane za dowód. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził: Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds.. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach zgodność żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. 3
Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolnospożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 z późn. zm.) stanowi, że: opakowany środek spożywczy znakuje się podając informację dotyczącą składników występujących w środku spożywczym - 2 ust.1 pkt 2, informację dotyczącą składników podaje się w formie wykazu składników wykorzystywanych do produkcji środka spożywczego i nadal w nim obecnych, nawet w zmienionej formie - 5 ust.1, nazwę każdego składnika alergennego wykorzystywanego do produkcji i nadal obecnego w gotowym środku spożywczym, nawet w zmienionej formie oraz nazwę każdego składnika pochodzącego ze składnika alergennego podaje się z wyraźnym odniesieniem do nazwy składnika określonej w załączniku numer 1 do rozporządzenia - 5 ust. 10, każdą substancję wykorzystywaną do produkcji środka spożywczego i nadal obecną w gotowym środku spożywczym, nawet w zmienionej formie, pochodzącą ze składników alergennych wymienionych w załączniku numer 1 do rozporządzenia uznaje się za składnik i znakuje z wyraźnym odniesieniem do nazwy składnika alergennego, z którego ona pochodzi - 5 ust. 12, dwutlenek siarki i siarczyny w stężeniach powyżej 10 mg/kg w przeliczeniu na SO 2 są składnikiem alergennym - załącznik nr 1 ust. 12. Zgodnie z art. 3 pkt 10 ustawy o jakości artykuł rolno spożywczy zafałszowany to produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów, w szczególności jeżeli: a) dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd produktu zgodnego z przepisami dotyczącymi jakości handlowej, 4
b) w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych albo niezgodną z prawdą, c) w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) zafałszowanego środka spożywczego i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: wysoki stopień szkodliwości czynu, gdyż ujawnienie w produkcie substancji alergennej (siarczyny w stężeniach powyżej 10 mg/kg w przeliczeniu na SO 2), przy jednoczesnym zapewnieniu konsumentów poprzez podanie w oznakowaniu bez zawartości siarki w istotnym stopniu naruszało ich interesy i wprowadzało ich w błąd co do charakterystyki tego środka spożywczego. Zamieszczenie nierzetelnej informacji o produkcie, w tym przypadku o nieobecności siarki, czyli składnika alergennego może spowodować, że produkt stanie się niebezpieczny dla osób szczególnie wrażliwych na ten składnik; średni stopień zawinienia, ponieważ stwierdzona wada jakościowa powstała na etapie procesu produkcyjnego z winy producenta i nie mogła być wykryta w trakcie bieżącej kontroli. Jednak przedsiębiorca, jako podmiot o znacznej pozycji na rynku spożywczym, prowadzący sieć sklepów, powinien dołożyć wszelkich starań, aby przed wprowadzeniem do sprzedaży produktów sprawdzić ich jakość, a tym samym zapewnić konsumentom wyroby właściwej jakości, a tego obowiązku nie dopełnił i wprowadził do obrotu zafałszowany środek spożywczy. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę zachowanie się przedsiębiorcy po otrzymaniu informacji o stwierdzonych nieprawidłowościach niezwłoczne wycofanie zafałszowanego środka spożywczego z całej sieci i ustalił stopień zawinienia na poziomie średnim a nie wysokim; wysoki zakres naruszenia, bowiem zafałszowanie produktu w myśl przepisu art. 3 pkt 10 ustawy o jakości stanowi naruszenie wymagań w zakresie oznakowania oraz jakości bardzo istotnych z punktu widzenia jego właściwości. Produkt wprowadzony do obrotu handlowego w rzeczywistości nie posiadał cech (bardzo istotnych z punktu widzenia konsumentów), które były deklarowane na opakowaniu, a przez to zostały naruszone interesy i prawa konsumentów; dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca po raz pierwszy naruszył przepisy z ustawy o jakości; średnia wielkość obrotu, podaną przez przedsiębiorcę. 5
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości, dotyczące kar za produkty zafałszowane łączna wysokość kary w tym przypadku nie może być niższa niż 1000,00 zł i wyższa niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary (co w tym przypadku stanowiłoby kwotę. zł), a także w oparciu o treść art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds.. Bezpieczeństwa Żywności ii ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę w wysokości 1.500 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38). 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca ALDI Sp. z o.o. z siedzibą w Chorzowie, ul. Niedźwiedziniec 10 - powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie Inspektoratu w Łodzi, ul. Gdańska 38 (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) Otrzymują: 1. ALDI Sp. z o.o. ul. Niedźwiedziniec 10 2. a/a 41-506 Chorzów 6