Wysoka jakość edukacji przedszkolnej Ministerstwo Edukacji Narodowej Ośrodek Rozwoju Edukacji Instytut Badań Edukacyjnych Kraków. 19 grudnia 2014 r.
Cele realizacji interwencji w ramach RPO: - wyrównywanie różnic w dostępie do edukacji przedszkolnej na obszarach o niskim stopniu upowszechnienia edukacji przedszkolnej; - upowszechnienie wychowania przedszkolnego wśród dzieci 3-4-letnich; - wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci.
Wsparcie udzielane w ramach RPO powinno przyczyniać się do poprawy jakości edukacji przedszkolnej
Wsparcie kierowane jest do: dzieci w wieku przedszkolnym istniejących ośrodków wychowania przedszkolnego, w tym przedszkoli specjalnych i integracyjnych nauczycieli zatrudnionych w ośrodkach wychowania przedszkolnego, w tym przedszkolach specjalnych i integracyjnych
Jakie działania mogą wchodzić w zakres wsparcia udzielanego w ramach RPO na rzecz podnoszenia jakości edukacji przedszkolnej? Rozszerzenie oferty ośrodka wychowania przedszkolnego o dodatkowe zajęcia zwiększające szanse edukacyjne dzieci oraz wyrównujące zdiagnozowane deficyty: - zajęcia specjalistyczne (np. logopedyczne, terapeutyczne, psychologiczne) - gimnastyka korekcyjna - zajęcia edukacyjne, rozwijające kompetencje społecznoemocjonalne, językowe i matematyczne
Jakie działania mogą wchodzić w zakres wsparcia udzielanego w ramach RPO na rzecz podnoszenia jakości edukacji przedszkolnej? Doskonalenie umiejętności i kompetencji zawodowych nauczycieli i osób prowadzących i wspierających proces indywidualizacji, w tym specjalistów i asystentów zatrudnionych w ośrodkach wychowania przedszkolnego: - kursy i szkolenia (teoretyczne i praktyczne) - szkolenia kaskadowe - studia podyplomowe - budowanie i moderowanie sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli - współpraca ze specjalistycznymi ośrodkami np. specjalnymi ośrodkami szkolno-wychowawczymi - realizacja w ośrodkach wychowania przedszkolnego programów wspomagania - inne formy podnoszenia umiejętności i kompetencji zawodowych nauczycieli
Czym kierować się podczas planowania obszarów tematycznych form doskonalenia dla nauczycieli? Priorytetami polityki edukacyjnej państwa Regulacjami prawnymi (zwłaszcza jeśli odnoszą się one do zapowiadanych zmian) Diagnozą demograficzną przedszkolaków w danym regionie i ich potrzebami edukacyjnymi Diagnozą stopnia przygotowania nauczycieli do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym
Aktualne regulacje prawne: Data wprowadzenia Prawo do wychowania przedszkolnego Nauka języka obcego nowożytnego 1 września 2014 r. Dyrektor może wprowadzić dla wszystkich lub wybranych oddziałów 1 września 2015 r. Dzieci w wieku 4 lat Dzieci w wieku 5 lat 1 września 2017 r. Dzieci w wieku 3 lat Wszystkie przedszkolaki Zadaniem nauczycieli jest: prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji, przeprowadzenie analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna) w roku szkolnym poprzedzającym rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie I szkoły podstawowej.
Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w wychowaniu przedszkolnym Ustawa o systemie oświaty: zindywidualizowany proces wychowania przedszkolnego dzieci niepełnosprawnych (opracowanie i realizacja indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych przez nauczycieli i specjalistów, współpraca z rodzicami) zapewnienie form kształcenia specjalnego zgodnie z wyborem rodziców (przedszkola/oddziały przedszkolne ogólnodostępne, integracyjne, specjalne) zapewnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęć rewalidacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych zadania statutowe przedszkola! wczesne wspomaganie rozwoju od chwili wykrycia niepełnosprawności do rozpoczęcia nauki w szkole
Propozycje obszarów tematycznych form doskonalenia dla nauczycieli, wynikających z aktualnych regulacji prawnych: Doskonalenie kompetencji nauczycieli w zakresie: pracy z dziećmi z wykorzystaniem aktywnych metod i form pracy, kształtujących u dzieci kreatywność, innowacyjność, pracę w grupie (kursy, szkolenia, warsztaty), prowadzenia zajęć z języka obcego z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (studia podyplomowe, kursy, szkolenia, warsztaty metodyczne) prowadzenia obserwacji pedagogicznych oraz dokonywania diagnozy przedszkolnej, a także przekazywania informacji rodzicom, tworzenia i realizacji programów wychowania przedszkolnego uwzględniających kreatywność, innowacyjność, pracę w grupie oraz integrujących poszczególne obszary wychowania przedszkolnego z umiejętnością posługiwania się językiem obcym zgodnie z wymaganiami podstawy programowej wychowania przedszkolnego, pracy w grupach różnowiekowych.
Uczestnictwo w systemie opieki i edukacji przedszkolnej Osiągnięcia szkolne Rozwój społeczny i emocjonalny 11
115 matematyka (jesień) matematyka (wiosna) 110 105 100 95 90 85 brak jeden dwa trzy+ Poziom umiejętności matematycznych u dzieci na starcie szkolnym, w zależności od liczby lat uczestnictwa w edukacji przedszkolnej. Skala osiągnięć o średniej 100 i odchyleniu standardowym 15. 12
105 104 103 102 101 100 99 98 97 96 95 94 matematyka czytanie pisanie brak jeden rok dwa lata trzy lata + Poziom osiągnięć na skali matematyki, czytania i pisania u dzieci 10 letnich w zależności od liczby lat uczestnictwa w edukacji przedszkolnej. Skale osiągnięć o średniej 100 i odchyleniu standardowym 15. 13
Jakość opieki i edukacji przedszkolnej Uczestnictwo w systemie opieki i edukacji przedszkolnej Osiągnięcia szkolne Rozwój społeczny i emocjonalny 14
Koncepcje jakości w systemach wczesnej opieki i edukacji Opieka Rozwój społeczno emocjonalny Zabawa Jakość Rozwój poznawczy Zdrowie Rozwój językowy Wyżywienie 15
Liczba dzieci / m2 Formalne Liczba dzieci / wykwalifikowanego opiekuna Liczba godzin z wykwalifikowanym opiekunem Wskaźniki jakości Wykorzystanie informacji z diagnozy i obserwacji Stawianie wyzwań i adekwatne wsparcie Pozaformalne Poświęcanie czasu i uwagi dzieciom Jakość przestrzeni i wyposażenia 16
Kierunki wspierania jakości Szkolenia dla personelu Szkolenia dla dyrektorów przedszkoli Wyposażenie i przestrzeń Włączanie rodzin Tworzenie systemów wsparcia wewnątrz placówki Wykorzystywanie danych pochodzących z diagnozy 17
Pomiar efektów Test umiejętności na starcie szkolnym Um. związane z nauką pisania Um. związane z nauką czytania Umiejętności matematyczne
Arkusz obserwacji klasy Obszary przeznaczone do uczenia się są jasno oznaczone przy pomocy obrazków/słów w całej klasie. Przestrzeń dla obszaru prywatności/ciszy, gdzie dzieci mogą się udać, aby się wyciszyć lub realizować zadania w mniejszych grupach. Te miejsca są wizualnie mniej rozpraszające. Prace własne dzieci są wystawione i odpowiednio opisane. Niektóre gazetki zawierają elementy, które zachęcają dzieci do komentowania. Dostępne są specjalne miejsca na książki. Dostępne są specjalne obszary do nauki czytania i pisania. Większość materiałów i pomocy dydaktycznych jest oznaczona obrazkami/słowami. Materiały/pomoce przeznaczone do swobodnej zabawy są łatwo dostępne dla dzieci lub zlokalizowane w zasięgu ich wzroku. Dostępne są instrumenty muzyczne i przedmioty wydające dźwięki. 19
Efekt wychowawcy Dorośli używają imion dzieci, przyciągają uwagę dzieci. Dorośli obniżają sylwetkę do poziomu dzieci, gdy wchodzą z nimi w interakcje. Naturalne gesty i jakieś kluczowe słowa (o ustalonym znaczeniu) są stosowane w interakcjach z dziećmi. Dorośli wykorzystują symbole, obrazki i pomoce (prawdziwe przedmioty) w celu wzmacniania przekazu językowego. Tempo: dorośli stosują wolne tempo w trakcie rozmowy; dają dzieciom bardzo dużo czasu na odpowiedź i respektują naprzemienność mówienia w trakcie interakcji z nimi. Pauzy: dorośli robią oczekujące pauzy i często w trakcie interakcji z dziećmi zachęcają je do zabierania głosu i aktywnego uczestnictwa. 20
Wyposażenie i przestrzeń Nauka 1 duży magnes (co najmniej 30 cm) 1 zestaw magnetycznych pałeczek 1 zestaw magnesów 1 zestaw kolorowych filtrów 3 szkła powiększające 1 zestaw dinozaurów Żywe stworzenia (ryby, rośliny ) Kolekcje (skały, muszle.) Gry przyrodnicze CZYSTA PRZESTRZEŃ Sztuka i rzemiosło 2 maty zabezpieczające 20 dużych pędzli 2 zestawy gąbek do malowania 12 pojemników na wodę 22 litry różnokolorowych farb plakatowych 22 litry farb do malowania palcami 20 pudełek kredek Papier do malowania w dużych rolkach Kolorowy brystol Papier makulaturowy do rysunków Papier gazetowy 3 zestawy z masą do lepienia (glina, modelina) 10 litrów kleju 15 pieczęci do gliny Mała motoryka 1 zestaw dużych klocków, co najmniej 50 sztuk (typ duplo) 7 8 zestawów małych klocków (typu lego) 1 zestaw guzików do nawlekania 1 zestaw klocków do nawlekania 2 zabawki manipulacyjne (wire maze) 1 zestaw zamków i kłódek 15 zestawów układanek dopasuj elementy 15 puzzli o różnych trudnościach 2 zestawy puzzli podłogowych 21
Zasady interwencji: zakładanie nowych ośrodków wychowania przedszkolnego albo wsparcie funkcjonujących ośrodków wychowania przedszkolnego w przedmiotowym zakresie; liczba utworzonych w ramach udzielonego wsparcia projektowego nowych miejsc edukacji przedszkolnej odpowiada faktycznemu i prognozowanemu w perspektywie 3-letniej zapotrzebowaniu na usługi edukacji przedszkolnej na obszarach, na których są one tworzone.
Zasady interwencji: nowe miejsca edukacji przedszkolnej mogą być tworzone w: 1) istniejącej bazie oświatowej, w tym np.: w budynkach po zlikwidowanych placówkach oświatowych, pomieszczeniach domów kultury, żłobków, 2) innych budynkach gminnych, w tym np.: zlokalizowanych przy urzędach gminy, w pomieszczeniach remiz strażackich, w niewykorzystanych pomieszczeniach ośrodków zdrowia, 3) funkcjonujących ośrodkach wychowania przedszkolnego, 4) nowej bazie lokalowej, gdy nie można wykorzystać wcześniejszych możliwości.
Zasady interwencji: proponowane kategorie wydatków: - dostosowanie pomieszczeń (w tym dostosowanie do wymogów sanitarnych i bezpieczeństwa przeciwpożarowego, organizacja kuchni, stołówek, sanitariatów, szatni itp.), - modernizacja istniejącej bazy przedszkolnej w celu utworzenia dodatkowych miejsc przedszkolnych, - zakup i montaż wyposażenia (w tym m. in. meble, wyposażenie wypoczynkowe, sprzęt ICT i oprogramowanie), - zakup pomocy dydaktycznych i specjalistycznego sprzętu do rozpoznania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci oraz możliwości psychofizycznych, wspomagania rozwoju i prowadzenia terapii dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
Zasady interwencji: proponowane kategorie wydatków: - organizacja placu zabaw, - finansowanie racjonalnych usprawnień, w celu upowszechnienie wychowania przedszkolnego wśród dzieci z niepełnosprawnościami, - wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem utworzonego miejsca przedszkolnego, w tym: wynagrodzenia nauczycieli i personelu zatrudnionego ośrodku wychowania przedszkolnego, koszty żywienia dzieci przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, - inne wydatki, o ile są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ośrodka wychowania przedszkolnego.
Zasady interwencji: Finansowanie działalności bieżącej nowoutworzonych miejsc edukacji przedszkolnej konieczność złożenia przez organ prowadzący ośrodek wychowania przedszkolnego zobowiązania do nieuwzględniania w przekazywanych organowi dotującemu comiesięcznie informacjach o liczbie dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego w nowoutworzonych miejscach wychowania przedszkolnego. Będzie to przeciwdziałało podwójnemu finansowaniu tych samych kategorii wydatków.
Dziękujemy za uwagę!