ZESPÓŁ SZKOLNO-GIMNAZJALNYM W SZCZAWINIE WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO Szczawin 2014
WSTĘP Doradztwo zawodowe w szkole powinno stanowić nieodzowny element wychowania dzieci i młodzieży. Uczniowie kończący gimnazjum stają przed wyborem szkoły oraz kierunku dalszego kształcenia. Podjęcie decyzji o wyborze zawodu jest trudnym etapem w życiu. Ważne jest wyposażenie młodzieży w umiejętności przydatne w podejmowaniu decyzji dotyczących wyboru zawodu, które rzutować będą na dalszy przebieg kariery zawodowej młodego człowieka. Uczeń powinien poznać siebie i własne predyspozycje zawodowe, by mógł dokonać prawidłowego wyboru. Bazując na zainteresowaniach oraz słabych i mocnych stronach każdego ucznia należy ukierunkować go na wybór dalszego kształcenia i przygotować do podjęcia decyzji o wyborze zawodu. Proponowane w programie działania pozwalają uczniowi na lepsze przyjrzenie się sobie, analizę swoich mocnych i słabych stron, zainteresowań oraz cech osobowościowych ważnych przy podejmowaniu decyzji. Zajęcia mają dostarczyć młodzieży oraz ich rodzicom wiedzy pozwalającej na świadomy wybór dalszego kształcenia oraz podjęcia decyzji dotyczących wyboru zawodu. 2
1. Działania doradcze w Zespole Szkolno-Gimnazjalnym w Szczawinie. Wspieranie i przygotowanie uczniów do podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych jest zadaniem statutowym szkoły. Wewnątrzszkolny system doradztwa, rozwijany na terenie szkoły, nie jest systemem diagnozującym, lecz systemem doradczym, który stwarza możliwości i pomaga w rozwiązywaniu problemów powiązanych z wyborem kierunku kształcenia, drogi kształcenia i planowaniem kariery zawodowej( ) Obecnie wybór zawodu nie jest traktowany jako jednorazowa decyzja, ale ciąg decyzji, który zaznacza się we współczesnym dzieciństwie i trwa całe życie. Może zatem występować konieczność kilkakrotnej zmiany zawodu. Pierwszą ważną decyzję edukacyjną musi podjąć uczeń, kiedy kończy szkołę gimnazjalną 1 System doradztwa zawodowego w szkole obejmuje wszystkie działania podejmowane przez szkołę w celu odpowiedniego przygotowania uczniów do wyboru zawodu i dalszego kształcenia. System ten powinien określać rolę, zadania i metody oraz formy pracy zawodoznawcze nauczycieli w ramach rocznego planu działania i powinien być włączony do statutu szkoły. 2 W Zespole Szkolno-Gimnazjalnym w Szczawinie w ramach programu wychowawczego szkoła realizuje zadania Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego (WSDZ). 2. Cele programu Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego 1. Rozwijanie aktywności poznawczej uczniów w kierunku właściwej samooceny swoich możliwości psychofizycznych. 2. Poznawanie przez młodzież własnej osobowości w określaniu przydatności zawodowej. 3. Kształtowanie świadomych decyzji w wyborze zawodu i szkoły. 4. Aktywizowanie uczniów do poznawania różnych grup zawodowych. 1 I. Greiner, E. Kudanowska, M. Tarkowska: Czynniki indywidualne i społeczne warunkujące podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych. W: Materiały metodyczno-dydaktyczne do planowania kariery zawodowej uczniów (red. A. Paszowska-Rogacz). Wyd. KF Partner SP. z o. o., Warszawa 2006, s. 65 2 za: U. M. Fiał, Nowe trendy w orientacji i doradztwie zawodowym w gimnazjum, EMPI 2, Poznań 2009, s.11 3
5. Inspirowanie młodzieży do poznawania kierunków kształcenia i wymagań edukacyjnych w szkołach ponadgimnazjalnych. 6. Rozwijanie umiejętności pracy zespołowej, przełamywanie barier środowiskowych (miasto-wieś) oraz kształtowanie właściwych relacji społecznych. 7. Poznawanie rynku pracy oraz zjawisk reorientacji, mobilności zawodowej i bezrobocia. 8. Aktywizowanie rodziców w proces wychowawczy dziecka dotyczący wyboru zawodu i właściwej szkoły ponadgimnazjalnej. 9. Włączanie Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w proces orientacji i doradztwa zawodowego w szkole. 10. Włączenie instytucji współpracujących ze szkołą w proces orientacji zawodowej. 11. Prowadzenie diagnozy środowiska szkół ponadgimnazjalnych (ranking) i dostosowanie ofert edukacyjnych do potrzeb uczniów oraz do zmian na rynku pracy. 3. Zadania programu Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego W ramach pracy z nauczycielami: określenie zadań dotyczących orientacji i poradnictwa zawodowego w ramach programu wychowawczego szkoły, realizacje działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i przyszłego pracownika, prowadzenie zróżnicowanych metod aktywnego poznania zawodów, osobowości i kierunków kształcenia oraz rynku pracy, zapoznawanie się z zawodami przyszłości na rynku krajowym, współpracę z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną i Urzędem Pracy w zakresie orientacji zawodowej. W ramach pracy z uczniami: poznawanie różnych zawodów, 4
autodiagnozę preferencji i zainteresowań zawodowych w odniesieniu do specyfikacji wybieranych zawodów, konfrontowanie własnej samooceny z wymaganiami szkół i zawodów, poznawanie struktury i warunków przyjęć do szkół ponadgimnazjalnych (logowanie internetowe), analizę potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na lokalnym, krajowym i unijnym rynku pracy, grupowe zajęcia aktywizujące prawidłowy wybór zawodu i szkoły (np. warsztaty, treningi), wskazywanie możliwości uzyskania kwalifikacji zawodowych w systemie pozaświatowym, kształtowanie umiejętności świadomego i realistycznego wyboru i poszukiwania pracy. W ramach praca z rodzicami Zajęcia dla rodziców mają na celu udzielenie im pomocy w wyborze dalszej drogi kształcenia ich dzieci (realizowane przez Poradnię Psychologiczno Pedagogiczną w Zgierzu dla rodziców uczniów klas III gimnazjum) Włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły. Przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa na różnych jego poziomach. Indywidualną pracę z rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne itp. Gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnozawodowej poprzez stronę internetową szkoły 4. Metody pracy pogadanki warsztaty zawodoznawcze Punkt Orientacji Zawodowej 5
spotkania zawodowe ankiety konkursy rozmowa doradcza poradnictwo indywidualne i grupowe. 5. Efekty Kształtowanie aktywności zawodowej młodzieży. Pomoc rodzinie w kształtowaniu określonych postaw i zachowań związanych z planowaniem kariery zawodowej ich dzieci. Dostęp do informacji zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców. Świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe. Mniej niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia, porzucania szkoły a potem pracy, jako konsekwencji niewłaściwych wyborów. Utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji. 6. Plan działań Wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego: Zadanie szczegółowe: Sposób realizacji Odpowiedzialni Termin realizacji 1 Aktualizacja szkolnej tablicy Zawodoznawczej Pedagog szkolny Na bieżąco 6
2. Lekcje wychowawcze z zakresu poradnictwa zawodowego I-III Gim wychowawca klasy we współpracy z pedagogiem szkolnym Realizowane warsztatowo, godzin wychowawczych lub w ramach zastępstw 3.Prowadzenie indywidualnych według potrzeb konsultacji dla młodzieży i rodziców 4. Wykorzystanie treści poszczególnych przedmiotów do wszechstronnej edukacji zawodowej (załącznik) Wprowadzenie do rozkładu materiału z poszczególnych przedmiotów tematów z zakresu edukacji prozawodowej Nauczyciele przedmiotów według planu pracy w klasach I-III gimnazjum 5.Udostępnianie w bibliotece Bibliotekarz Według potrzeb szkolnej zgromadzonej bazy informacyjnej dotyczącej przyszłej edukacji i pracy zawodowej, także w formie wirtualnej (np. informator szkół ponadgimnazjalnych, czasopisma) 6. Zajęcia na temat przyszłych wyborów gimnazjalnych Wychowawcy klas we Według planów pracy prowadzone przez doradcę współpracy z zawodowego lub przedstawicieli doradcą wybranych zawodów zawodowym 7
7. Omówienie dokumentacji i Nauczyciel marzec-maj kryteriów (logowanie informatyki internetowe) przyjęć uczniów klas trzecich do szkół ponadgimnazjalnych i wychowawcy klas III gim. 8. Informowanie o organizowanych Otwartych Dniach Szkół kontakt z dyrekcją szkół ponadgimnazjalnych wychowawcy, w zależności od możliwości i potrzeb uczniów Ponadgimnazjalnych 9. Udział uczniów klas III w Targach Edukacyjnych Szkół wychowawcy klas III wg ustalonego terminu Ponadgimnazjalnych i Pracy 10. Sprawozdanie z planowanych i zrealizowanych zadań Doradca Zawodowy we współpracy z nauczycielami Rada pedagogiczna II sem. 11. Badanie Losów Absolwentów (wybór szkół kontakt ze szkołami ponadgimnazjalnymi sekretarz szkoły, wrzesień 2010 ponadgimnazjalnych) 7. Zatwierdzenie Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego Dyrektor Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego w Szczawinie Irena Konsowicz 8
9
Lekcja przedmiotowa Klasa I Klasa II Klasa III Osoba odpowiedzialna: 1. J. polski 2. J. angielski 3. Matematyka 4. Historia 5. Biologia 6. Chemia 7. Fizyka 8. W-F 9. Godzina
wychowawcza 10. religia 11. WOS 12. informatyka 13. technika 14. Zajęcia artystyczne 15. WDŻwR 16. Edukacja dla bezpieczeństwa 17. Geografia 11